Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.06.2016 r., znak: ENS/1/004110873, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983, poz. Nr 8, poz. 43), odmówił ubezpieczonemu A. S. prawa do emerytury, albowiem nie udowodnił on wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy wskazał, że nie został udowodniony przez ubezpieczonego żaden okres pracy w warunkach szczególnych, gdyż świadectwa pracy przedstawione przez ubezpieczonego za okresy zatrudnienia od 16.09.1974 r. do 30.06.1994 r. oraz od 07.08.1995 r. do 31.03.1998 r. nie spełniają wymogów formalnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony A. S., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, albowiem przepracował on 15 lat w szczególnych warunkach. Odwołujący wskazał, iż w okresie od 16.09.1974 r. do 30.06.1994 r. pracował na ciężkim sprzęcie, tj. na koparce i ładowarce.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony A. S. (ur. (...)), w dniu 06.06.2016 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Ubezpieczony jest członkiem OFE, ale wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa. Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu żadnego okresu pracy do 15 – letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

- okoliczności bezsporne

Sporne pozostawało to, czy ubezpieczony A. S. legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony A. S. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w B. od 01.09.1971 r. do 30.06.1994 r. Po odbyciu kursu pozwalającego na samodzielne operowanie koparką, od 01.11.1976 r. do końca zatrudnienia u wspomnianego pracodawcy, odwołujący świadczył pracę maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, określaną również jako praca maszynisty sprzętu ciężkiego. W tym okresie stale i na cały etat świadczył pracę operatora koparki na gąsienicach bądź na kołach a także operatora ładowarki. Powód nie korzystał w tym czasie z urlopów bezpłatnych ani z długotrwałych zwolnień lekarskich. Ubezpieczony pracował od poniedziałku do piątku (czasem również w soboty) przynajmniej przez 8 godzin na dzień. A. S. pracował od 7 do 15, lecz często zdarzało się, iż pracował dłużej. Ubezpieczony zajmował się m.in. rozładowywaniem wagonów na stacji PKP B. Wschód. Ponadto, do obowiązków skarżącego należało wykonywanie wykopów celem położenia rur kanalizacyjnych, wykonania fundamentów, doprowadzenia wody czy gazu. Z racji świadczenia pracy w szczególnych warunkach odwołujący otrzymywał dodatek pieniężny za pracę w warunkach szkodliwych.

W okresie od września 1971 r. do czerwca 1974 r. A. S. uczył się zawodu w (...) Szkole (...) w B., świadcząc pracę jedynie przez 3 dni w tygodniu a przez kolejne 3 dni w tygodniu uczył się. Od 16.09.1974 r. ubezpieczony pracował jako pomocnik operatora koparki. W tym czasie powód wykonywał pracę polegającą na sterowaniu koparką przez mniej niż 8 godzin dziennie, gdyż pracował pod nadzorem operatora koparki, który również sterował tą koparką.

Odwołujący A. S. od 07.08.1995 r. do 31.03.1998 r. pracował w (...) w B. jako dźwignicowy. W tym czasie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze świadczył pracę dźwignicowego. Odwołujący najpierw pracował jako operator koparki a później jako dźwigowy. A. S. operował urządzeniem dźwigowym. Powód poza okresem zimowym ładował na barkę piasek i żwir, które wydobywał najpierw z dna W.. W czasie zimy ubezpieczony pracował w bazie u pracodawcy. Skarżący wykonywał pracę w godzinach od 6 do 14 albo od 14 do 22, lecz nierzadko bywało tak, iż pracował dłużej niż 8 godzin dziennie. Powód pracował na koparce przy załadunku, przy kopaniu rowów oraz przy załadunku na samochody, przeważnie piasku, rudy węgla. Ubezpieczony rozładowywał wagony, barki ze żwirem oraz przeładowywał węgiel, rudę żelaza, żwir i piasek. Nie korzystał w tym czasie z urlopów bezpłatnych ani z długotrwałych zwolnień lekarskich. Z racji świadczenia pracy w szczególnych warunkach odwołujący otrzymywał dodatek pieniężny za pracę w warunkach szkodliwych.

- dowody: świadectwo pracy z 31.01.1994 r., świadectwo pracy z 30.06.1994 r., angaże oraz pozostałe dokumenty (akta osobowe z Przedsiębiorstwa (...) - k. 18 akt sądowych); umowy o pracę, świadectwo pracy z 30.03.1998 r., świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, (akta osobowe z (...) – k. 17 akt sądowych); zeznania świadków A. K., T. P., J. S. oraz zeznania ubezpieczonego A. S. (e-protokół – k. 39 akt sądowych)

Sąd dokonał ustalenia stanu faktycznego przede wszystkim na podstawie zeznań świadków A. K., T. P., J. S. oraz zeznań ubezpieczonego A. S., a także na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w aktach organu rentowego oraz w aktach osobowych odwołującego w zakresie, w jakim pokrywały się z treścią zeznań osób przesłuchanych w sprawie. Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania świadka A. K. w przedmiocie pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach w Przedsiębiorstwie (...) w B. od 01.11.1976 r. do 30.06.1994 r., zeznania świadków T. P. i J. S. na okoliczność pracy odwołującego w warunkach szczególnych od 07.08.1995 r. do 31.03.1998 r. w (...) w B.. Formułowali oni twierdzenia w sposób jasny, rzeczowy oraz zgodny z zasadami logicznego rozumowania. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, którzy złożyli zeznania na okoliczność pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, albowiem świadkowie w spornych okresach pracowali razem z ubezpieczonym.

Sąd uznał powyższe dowody za wiarygodne. Dowody te posłużyły do ustalenia okoliczności faktycznych, których ustalenie było niezbędne do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j.t.) w zw. z § 3, § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983, poz. Nr 8, poz. 43), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r., który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A tegoż rozporządzenia, przysługuje emerytura, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999 r. osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku, wynoszący co najmniej 15 lat.

Natomiast zgodnie z brzmieniem § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W ocenie Sądu ubezpieczony A. S. legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Z treści zeznań świadków oraz z treści zeznań ubezpieczonego a także z treści zgromadzonej dokumentacji w przedmiotowej sprawie wynika, iż odwołujący A. S. w spornych okresach pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Nie ma wątpliwości, iż powód w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w B. od 01.11.1976 r. do 30.06.1994 r. świadczył pracę maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, określanej również jako praca maszynisty sprzętu ciężkiego, wymienioną w wykazie A, dziale V, pozycja 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. We wskazanym okresie A. S. stale i na cały etat świadczył pracę operatora koparki na gąsienicach bądź na kołach a także operatora ładowarki zaliczanych do ciężkich maszyn budowlanych.

Ponadto, odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w (...) w B. od 07.08.1995 r. do 31.03.1998 r., będąc zatrudnionym na stanowisku dźwignicowego. A. S. w tym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A, dziale V, pozycja 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż świadczył pracę najpierw jako operator koparki a następnie jako dźwigowy czyli operator urządzenia dźwigowego. Ponadto, pracę ubezpieczonego świadczoną w przywołanym okresie należy zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach uregulowanej w wykazie A, dziale VIII, pozycja 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako prace przeładunkowe w portach i stoczniach (łącznie z pracami trymerów, sztauerów oraz obsługą urządzeń przeładunkowych, sprzętu zmechanizowanego i składów).

W orzecznictwie wskazuje się, że w świetle przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych podstawowym dokumentem poświadczającym staż pracy w warunkach szczególnych jest świadectwo wykonywania pracy w takich warunkach wystawione przez uprawnionego pracodawcę lub jego następcę prawnego. Niemniej jednak w postępowaniu sądowym ubezpieczony może za pomocą wszelkich środków dowodowych, w tym także zeznań świadków, wykazywać, że w spornym okresie świadczył pracę w warunkach szczególnych ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt III AUa 961/14; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt III AUa 1931/14). Sąd podnosi, iż zgodnie z treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 marca 2015 r., III AUa 699/14, o uznaniu danego zatrudnienia za pracę w szczególnych warunkach nie decyduje ani treść dokumentów wystawionych przez pracodawcę, ani też nazwa stanowiska pracy, lecz charakter faktycznie wykonywanych czynności.

Sąd wskazuje, iż dokonał weryfikacji treści okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone dowody ze świadectw pracy oraz świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach poprzez dopuszczenie innych dowodów w sprawie, w szczególności dowodów z zeznań świadków oraz z zeznań ubezpieczonego. Organ rentowy w treści zaskarżonej decyzji wskazał, iż nie zaliczył odwołującemu żadnego okresu zatrudnienia do stażu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na to, że przedłożone przez ubezpieczonego świadectwa pracy nie spełniały wymogów formalnych. Biorąc pod uwagę zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, nie ulega wątpliwości, iż ubezpieczony w w/wym. spornych okresach świadczył stale i w pełnym wymiarze pracę w warunkach szczególnych.

Zdaniem Sądu nie ma wątpliwości, że ubezpieczony A. S. spełnia łącznie wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do emerytury uregulowanej w art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po zaliczeniu odwołującemu do stażu pracy w warunkach szczególnych powyższych okresów zatrudnienia, należy skonstatować, iż ubezpieczony legitymuje się 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Z uwagi na powyższe, Sąd w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz § 3, § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 22 czerwca 2016 r., znak: ENS/1/004110873 i przyznał ubezpieczonemu prawa do emerytury począwszy od dnia 8 lipca 2016 r.

W punkcie 2. wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy nie zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Sąd wziął pod uwagę sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym, jak również występujące ograniczenia dowodowe do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia oraz to, że konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez odwołującego się pracy w szczególnych warunkach.

SSO Karolina Chudzinska - Koczorowicz