Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód - (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanego - D. B. zapłaty kwoty 11.841,11 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 142,20 złotych od dnia 19 lipca 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.630,85 złotych od dnia 20 września 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 316,90 złotych od dnia, 20 października 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 0,20 złotych od dnia 21 listopada 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.837,15 złotych od dnia 20 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.153,76 złotych od dnia 20 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2.751,45 złotych od dnia 22 lutego 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1.008,60 złotych od dnia 20 listopada 2011 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że wykonał na rzecz pozwanego usługi pocztowe oraz usługę paletową, w związku z czym wystawił pozwanemu faktury VAT o numerach (...) z dnia 4 lipca 2012 roku, (...) z dnia 5 września 2012 r., (...) z dnia 5 października 2012 r., (...) z dnia 5 grudnia 2012 r., (...) z dnia 5 stycznia 2013 r., (...) z dnia 7 lutego 2013 r., (...)z dnia 6 listopada 2012 r., (...) z dnia 30 lipca 2011 roku. Pozwany nie zapłacił całości należności z tytułu wskazanych faktur.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie VIII GNc 7636/13 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Pozwany zarzucił, iż powód nie wykazał, iż usługi zostały wykonane, kto zlecał powodowi usługi ani co było przedmiotem usług. Skarżący przyznał, że korzystał z usług powoda, ale stan rozliczeń stron jest sporny, gdyż był on obciążany przez powoda kosztami usług, których nie zamawiał. Pozwany zaznaczył, że przy usługach każdorazowo uiszczał przedpłaty, które miały być zaliczane na poczet wynagrodzenia. Zdaniem pozwanego, uiszczone przedpłaty powinny pokryć wszelkie roszczenia dochodzone przez powoda w niniejszym postępowaniu. Pozwany jednocześnie podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powoda w świetle treści przepisu art. 93. ust. 2 Prawa pocztowego, gdzie wskazano, iż roszczenia dochodzone na podstawie ustawy przedawniają się z upływem 12 miesięcy od dnia nadania przesyłki pocztowej.

W odpowiedzi na sprzeciw powód zarzucił, iż zarzut przedawnienia roszczeń powoda w oparciu o przepisy Prawa pocztowego jest chybiony, gdyż regulacja zawarta w ustawie nie dotyczy roszczeń operatora pocztowego, a jedynie roszczeń odszkodowawczych przysługujących wobec operatora.

Na rozprawie w dniu 17 kwietnia 2014 roku pozwany podniósł zarzut przedawnienia również w oparciu o przepisy Prawa przewozowego. Powód zarzucił wówczas, iż zarzut jest spóźniony.

Wyrokiem z dnia 27 maja 2014 r. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.841,11 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 142,20 złotych od dnia 19 lipca 2012 r. do dnia zapłaty,

- 2.630,85 złotych od dnia 20 września 2012 r. do dnia zapłaty,

- 316,90 złotych od dnia 20 października 2012 r. do dnia zapłaty,

- 0,20 złotych od dnia 21 listopada 2012 r. do dnia zapłaty,

- 2.837,15 złotych od dnia 20 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty,

- 2.153,76 złotych od dnia 20 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty,

- 2.751,45 złotych od dnia 22 lutego 2013 r. do dnia zapłaty,

- 1.008,60 złotych od dnia 20 listopada 2011 r. do dnia zapłaty,

a ponadto kwotę 3.010 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o przedłożone w sprawie autentyczne i wiarygodne dokumenty prywatne, których wiarygodności nie kwestionowano. Sąd Rejonowy zważył, że bezsporną okolicznością w sprawie było to, że strony łączyła umowa o świadczenie usług, do której na mocy art. 750 k.c. zastosowanie mają przepisy art. 734 i następne dotyczące umowy zlecenia. Wskazano, że z treści książek nadawczych pozwanego wynikało/ że powód był obowiązany świadczyć sługi w zakresie doręczeń przesyłek pocztowych. Sąd I instancji nie miał wątpliwości, iż w zakresie usług objętych fakturami VAT pozwany składał zamówienie na usługi. Jednoznacznie okoliczność tę potwierdza treść książek nadawczych wypełnionych przez stronę pozwaną i opatrzonych pieczęciami pozwanego, ze wskazaniem rodzaju przesyłek i adresatów. Książki nadawcze zawierają jednocześnie informacje w zakresie wysokości należności z tytułu nadanych przesyłek. Sąd Rejonowy zważył, że jakkolwiek pozwany zakwestionował wykonanie umowy przez powoda, to jednak w trakcie długiej współpracy z powodem, nie reklamował usług powoda, nie zgłaszał zastrzeżeń w innej formie. Powód wykonał świadczenia, do których był zobowiązany, dlatego zasadnie w ocenie Sądu Rejonowego, wystawił faktury VAT. W szczególności, powód przedstawił kompletny zestaw dokumentów potwierdzający złożenie zamówień przez pozwanego, zawierający zestawienia nadanych przesyłek oraz wartości poszczególnych należności. Jednocześnie w sposób wyczerpujący powód wyjaśnił, w jaki sposób dokonał zaliczenia należności uiszczonych przez pozwanego zaliczek. Pozwany natomiast, pomimo wezwania sądu, nie ustosunkował się do przedłożonych danych i nie zakwestionował treści dokumentacji. Pozwany był zatem zobowiązany, w ocenie Sądu Rejonowego, do uiszczenia należności głównych dochodzonych pozwem. Za nieuzasadniony Sąd I instancji uznał zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego z powołaniem się na treść art. 93 ust. 2 Prawa pocztowego. Wskazany w tym przepisie termin przedawnienia odnosi się bowiem do roszczeń odszkodowawczych wobec operatorów pocztowych. Świadczy o tym wprost treść rozdziału, w jakim została zawarta regulacja „Odpowiedzialność operatora pocztowego oraz postępowanie reklamacyjne", gdzie zgodnie z art. 87 ust. 1 i nast. zawarte są przepisy stanowiące o odpowiedzialności operatorów pocztowych za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej. Jednocześnie pośrednio potwierdza tę okoliczność sama treść przepisu, gdzie jako początek biegu terminu wskazano termin nadania przesyłki, co w przypadku roszczeń operatora o zapłatę nie ma racji bytu wobec odmiennych zasad określających wymagalność wzajemnych roszczeń stron. Analizując aspekt jednej z przesyłek - przesyłki paletowej, która w ocenie stron podlegała przepisom prawa przewozowego (w tym przepisom odrębnie regulującym terminy przedawnień) Sąd Rejonowy miał na uwadze, iż zgodnie z art. 35 ust. prawa przewozowego, przesyłki towarowej w rozumieniu powołanej ustawy nie stanowi przesyłka pocztowa będąca przedmiotem usługi pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe. Powyższe powoduje, iż przesyłka dokonana z udziałem operatora pocztowego nie podlega reżimom określonym w Prawie przewozowym. Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy zważył, że roszczenia powoda nie uległy przedawnieniu i podlegały zasądzeniu. Niewątpliwie jednak, zdaniem Sądu Rejonowego, w odniesieniu do należności głównych wskazanych w treści pozwu pozwany pozostawał w zwłoce, co uzasadniało żądanie powoda zasądzenia należności odsetkowych (476 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c.). W tych okolicznościach, Sąd Rejonowy na podstawie art. 734 k.c. w związku z art. 750 k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku. O kosztach postępowania sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Pozwany w apelacji zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w całości, zarzucając mu:

1/ naruszenie przepisu art. 62 ust 4 ustawy z dnia 12.06.2003r. Prawo pocztowe (tekst jednolity Dz. U. 2008 nr 189 poz. 1159 z późn. zm.) oraz art. 93 ust. 2 ustawy z dnia 23.11.2012r. Prawo pocztowe (Dz. U. 2012 poz. 1529 z późn. zm.) w zw. z art. 118 k.c. poprzez ich niezastosowanie w sprawie w wyniku błędnego uznania, iż termin przedawnienia wskazany w ww. przepisach szczególnych dotyczy wyłącznie roszczeń nadawcy względem operatora pocztowego, a nie do roszczeń operatora pocztowego względem nadawcy,

2/ naruszenie przepisu art. 77 ust. 1 ustawy Prawo przewozowe poprzez jego niezastosowanie w sprawie.

Skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, lub alternatywnie - uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, a ponadto zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany argumentował, że ustawodawca wprowadzając szczególny termin przedawnienia do roszczeń dochodzonych na podstawie ustawy Prawo pocztowe nie wskazał w treści przepisu, iż termin ten znajduje wyłącznie zastosowanie do roszczeń nadawcy bądź adresata przesyłki. Przepisy dotyczące przedawnienia zawarte w ustawach Prawo pocztowe sformułowane zostały w sposób ogólny, jednoznacznie wskazując, iż dotyczą roszczeń dochodzonych na podstawie ustawy. Oczywistym w ocenie pozwanego jest, iż roszczeniem dochodzonym na podstawie ustawy jest także roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za wykonane usługi pocztowe, skoro sama umowa o świadczenie usług pocztowych uregulowana została przepisami powołanego aktu normatywnego (art. 14 i nast. ustawy Prawo pocztowe z 23.11.2012r.). Pozwany wywodził, że przepisy art. 62 ust. 4 ustawy Prawo pocztowe z dnia 12.06.2003r. (obowiązującej w chwili zawierania umów, których przedmiotem były usługi pocztowe), jak i art. 93 ust. 2 ustawy Prawo pocztowe z dnia 23.11.2012r. w swej treści zbliżone są do sformułowań wykorzystanych przez ustawodawcę m. in. w art. 77 ust 1 ustawy Prawo przewozowe, regulującej zbliżoną do ustawy Prawo pocztowe gałąź gospodarki. W przepisie art. 77 ust. 1 ustawy Prawo przewozowe ustawodawca zastosował analogiczny zwrot „roszczenia dochodzone na podstawie ustawy" i nie budzi wątpliwości pogląd, iż zakres unormowania art. 77 ust. 1 ustawy Prawo przewozowe obejmuje także roszczenia przewoźnika o zapłatę należnego mu wynagrodzenia. Nie ma przy tym jakichkolwiek argumentów systemowych, które mogłyby prowadzić do przyjęcia stanowiska, iż przy wykorzystaniu identycznych sformułowań i zwrotów, intencją ustawodawcy było odmienne uregulowanie zakresu roszczeń objętych szczególnym, krótszym terminem przedawnienia, a dokładniej - wyłączenie spod bardziej rygorystycznego terminu przedawnienia roszczeń operatora pocztowego o zapłatę wynagrodzenia. Wreszcie, zdaniem skarżącego, zaakceptowanie stanowiska zaprezentowanego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oznaczałoby znaczące zróżnicowanie pozycji prawnej operatora pocztowego oraz odbiorców usług pocztowych. Przy uznaniu stanowiska Sądu Rejonowego za zasadne oznaczałoby to bowiem, iż roszczenia operatora pocztowego przedawniają się z upływem lat 3, a roszczenia odbiorców usług pocztowych z upływem jednego roku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Na wstępie przypomnieć należy ugruntowaną w judykaturze regułę, a mianowicie, że w wypadku wyroku oddalającego apelację, wydanego na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych prawidłowo ustaleń; wystarczy stwierdzenie, że ustalenia sądu pierwszej instancji podziela i przyjmuje za własne, co niniejszym Sąd Okręgowy czyni.

Trzeba też zauważyć, ze pozwany w apelacji nie zarzuca Sądowi Rejonowemu błędów w ustaleniu faktów ani niewłaściwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Pozwany zarzucił natomiast Sądowi Rejonowemu, że ten naruszył art. 62 ust. 4 ustawy z dn. 12.06.2003 r. prawo pocztowe oraz art. 93 ust. 2 ustawy z dn. 23.11.2012 r. prawo pocztowe w zw. z art. 118 k.c poprzez ich niezastosowanie w wyniku błędnego uznania, iż termin przedawnienia wskazany w w/w przepisach szczególnych dotyczy wyłącznie roszczeń nadawcy względem operatora pocztowego, a nie do roszczeń operatora pocztowego względem nadawcy oraz naruszenie art. 77 ust. 1 pr. przewozowego poprzez jego niezastosowanie.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut ten nie jest trafny.

Istotnie, w art. 93 ust. 2 pr. pocztowego ustawodawca zawarł sformułowanie, iż roszczenia dochodzone na podstawie ustawy przedawniają się z upływem 12 miesięcy od dnia nadania przesyłki pocztowej, jednakże zapisu tego, a zwłaszcza zwrotu „roszczenia dochodzone na podstawie ustawy” nie można interpretować w oderwaniu od ust. 1 i 3 art. 93 pr. pocztowego.

Dekodowanie ust. 2 art. 93 jedynie na płaszczyźnie reguł języka ogólnego może stwarzać pole do interpretacji, że przepis ma charakter ogólnego terminu przedawnienia. W związku z powyższym, przeprowadzić należy test prawidłowości odkodowania językowego normy wynikającej z tego przepisu. W pierwszej kolejności należy zatem odwołać się do wykładni systemowej. Dyrektywy wykładni systemowej wewnętrznej (wertykalnej) nakazują zaś interpretację ust. 2 art. 93 ustawy pr. pocztowe w kontekście treści całej jednostki redakcyjnej (artykułu), którego częścią jest tenże ustęp. Ustęp 1 art. 93 pr. pocztowego określa bowiem, kiedy uważa się za wyczerpaną drogę postępowania reklamacyjnego w odniesieniu do usług pocztowych, a ust. 3 stanowi, że bieg przedawnienia roszczeń zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia wyczerpania drogi postępowania reklamacyjnego. Ponadto, analizowana regulacja musi być wykładana z uwzględnieniem tytułu Rozdziału 8 – „Odpowiedzialność operatora pocztowego oraz postępowanie reklamacyjne” - (argumentum a rubrica). Zarówno treść rozdziału 8 jak i art. 93 pr. pocztowego prowadzi do wniosku, że wskazany w art. 93 ust. 2 termin przedawnienia dotyczy jedynie roszczeń odszkodowawczych, przysługujących odpowiednio nadawcy lub adresatowi z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez operatora pocztowego usług pocztowych.

Odwołanie się pozwanego do dyrektyw wykładni systemowej zewnętrznej (przepisów ustawy prawo przewozowe) należy uznać za nieuprawnione. Obie ustawy mają bowiem odrębny przedmiot regulacji, a ponadto rozwiązania normatywne zawarte w ustawie pr. przewozowe dotyczące sfery przedawnienia zostały ujęte zupełnie inaczej niż rozwiązania w ustawie pr. pocztowe.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie zasługuje też na uwzględnienie zarzut błędnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy terminu przedawnienia do usługi wynikającej z faktury VAT nr (...). Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że zgodnie z art. 35 ust. 1 a pr. przewozowego, przesyłki towarowej nie stanowi przesyłka pocztowa będąca przedmiotem usługi pocztowej w rozumieniu ustawy z dn. 23.11.2012 r. - pr. pocztowe. Pojęcie przesyłki pocztowej zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 21 pr. pocztowego Zgodnie z tym przepisem za przesyłkę pocztową uważa się „rzecz opatrzoną oznaczeniem adresata i adresem, przedłożoną do przyjęcia lub przyjętą przez operatora pocztowego w celu przemieszczenia i doręczenia adresatowi”. Pozwany nie wykazał zaś aby przesyłka paletowa, o jakiej mowa w w/w fakturze nie spełniała wymogów przesyłki pocztowej. A skoro tak, to jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, przesyłka dokonana z udziałem operatora pocztowego nie podlega reżimom określonym w prawie przewozowym.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., a także w zw. z § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490), stosując zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania.