Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lutego 2016

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy, w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Elżbieta Kala
Sędziowie: SO Marek Tauer

SR del. Artur Fornal (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2016 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ogłoszenie upadłości dłużnika (...) spółka jawna z siedzibą w B.

na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12 października 2015 r. (sygn. akt XV GU 86/15)

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od dłużnika (...) spółka jawna z siedzibą w B. na rzecz wierzyciela (...) Oddział w B. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu zażaleniowym.

Marek Tauer

Elżbieta Kala Artur Fornal

1

Sygn. akt VIII Gz 152/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zatwierdził sprawozdanie tymczasowego nadzorcy sądowego, ustalił wysokość należnego mu wynagrodzenia, orzekł o zwrocie niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej przez wnioskodawcę - (...), a ponadto zasądził od dłużnika (...) spółka jawna z siedzibą w B. na rzecz wnioskodawcy kwotę 4.260 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał ściągnąć od dłużnika kwotę 1000 zł tytułem opłaty od wniosku, od uiszczenia której wnioskodawca był zwolniony.

W uzasadnieniu podniesiono, że skoro w niniejszej sprawie oddalono wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości ww. spółki z tego powodu, że jej majątek jest obciążony w takim stopniu, że nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania (art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze; tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm. - dalej jako „p.u.n."). W świetle regulacji art. 32 ust. 4 p.u.n. dłużnik jest obowiązany do zwrotu wnioskodawcy poniesionych przez niego kosztów postępowania (tj. kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł oraz przeznaczonej na wypłatę wynagrodzenia tymczasowego nadzorcy sądowego części uiszczonej przez wierzyciela zaliczki w kwocie 2.460 zł). Jako podstawę ściągnięcia od dłużnika na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonej przez wierzyciela opłaty od wniosku Sąd upadłościowy powołał przepis art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2014 r., poz. 1025 ze zm. - dalej jako „u.k.s.c").

Zażalenie na powyższe postanowienie — w części dotyczącej obciążenia go kosztami postępowania poniesionymi przez wierzyciela, a także nieuiszczoną opłatą od wniosku -wniósł dłużnik domagając się jego uchylenia w tym zakresie. Podniesiono w uzasadnieniu, że skoro jedyny majątek spółki stanowi obciążona hipoteką nieruchomość to obciążanie jej kosztami postępowania nie jest uzasadnione, gdyż nie ma ona z czego zapłacić tych kosztów. Dłużnik wyjaśnił, że od ponad dwóch lat nie prowadzi żadnej działalności, dlatego też nie ma możliwości pozyskania takich środków, aby opłacić zasądzone koszty postępowania. W ocenie zatem skarżącego w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek o którym mowa w art. 102 k.p.c, co powoduje, że nie powinien on zostać obciążony kosztami postępowania.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawca wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od dłużnika kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wskazał, że obciążenie dłużnika kosztami postępowania w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie jego upadłości na podstawie art. 13 ust. 2 p.u.n. wynika wprost z regulacji art. 32 ust. 3 i 4 tej ustawy. Fakt trudnej sytuacji finansowej dłużnika został przez niego zawiniony, niewykonanie bowiem obowiązku złożenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spowodowało - w ocenie wierzyciela - że obecnie dłużnik nie ma majątku pozwalającego przeprowadzić postępowanie upadłościowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie dłużnika okazało się bezzasadne.

Przede wszystkim trzeba podkreślić, że prawomocnym już postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 23 września 2015 r. oddalono w niniejszej sprawie wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości spółki (...) s.j. - na podstawie art. 13 ust. 2 p.u.n., a zatem z

i

tego powodu, że nieobciążony majątek dłużnika nie wystarczał na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego (zob. k. 109 - 111 v. i 122 akt sprawy). Regulacja art. 32 ust. 3 i 4 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., a znajdującym w niniejszej sprawie zastosowanie z mocy art. 449 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r., poz. 978) - przesądza o tym, że w razie oddalenia wniosku na podstawie art. 13 p.u.n. kosztami sądowymi obciąża się dłużnika, który jest również obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez wierzyciela.

Nie ulega wątpliwości, że z mocy art. 35 p.u.n. w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie odpowiednie zastosowanie znaleźć mogą przepisy o zwrocie kosztów procesu zawarte w księdze pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, w tym również przepis art. 102 k.p.c. pozwalający w ogóle nie obciążać strony przegrywającej kosztami. Jest to jednak możliwe wyłącznie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, tj. gdy byłoby to sprzeczne z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2013 r., II CZ 154/12, LEX nr 1293746).

W ocenie Sądu Okręgowego rozważenie zastosowania tego przepisu w niniejszej sprawie wyłącznie z tego powodu, że dłużnik nie ma obecnie możliwości pozyskania środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania, podważyłoby jednak sens regulacji art. 32 ust. 3 i 4 p.u.n. Nakazuje ona obciążenie dłużnika kosztami postępowania wprost w sytuacji, gdy oddalenie wniosku o ogłoszenie jego upadłości jest spowodowane brakiem majątku pozwalającego przeprowadzić i zakończyć postępowanie upadłościowe. Zasadnie w takim przypadku można twierdzić, że chociaż odstąpienie od obciążenia kosztami na podstawie art. 102 k.p.c. ustawodawca pozostawił każdorazowo swobodnej ocenie sądu orzekającego w danej sprawie, to jednak powinno to nastąpić wyłącznie w wypadkach wyjątkowych i zasługujących na szczególne uwzględnienie (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, LEX nr 621775). Odmowy zaś obciążenia kosztami przegrywającego na tej podstawie nie może uzasadniać wyłącznie trudna sytuacja finansowa, czy też stan majątkowy strony (uczestnika postępowania) skutkujący brakiem możliwości ich wyegzekwowania (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CZ 51/11, LEX nr 949023 oraz uzasadnienie postanowienia tego Sądu z dnia 24 października 2013 r., IV CZ 61/13, LEX nr 1389013).

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji. Ponieważ zażalenie podlegało oddaleniu kosztami postępowania zażaleniowego - obejmującymi wynagrodzenie pełnomocnika wnioskodawcy - obciążono skarżącego na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c, a także w zw. z art. 391 § li art. 397 § 2 k.p.c, przy zastosowaniu art. 108 § 1 k.p.c i § 10 ust. 1 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), a także w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

Marek Tauer Elżbieta Kala Artur Fornal

2