Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Dutkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2022 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: S. K. i A. K.

przeciwko: Bankowi (...) S.A. z siedzibą w G.

o zapłatę i ustalenie

I ustala, nieistnienie stosunku kredytu wynikającego z umowy kredytu z dnia 13 czerwca 2006r. o nr (...) zawartej między powodami S. K. i A. K. a (...) Bankiem S.A. z siedzibą w G., którego następcą prawnym jest pozwany - Bank (...) S.A. z siedzibą w G.;

II zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 144 917,57 zł (sto czterdzieści cztery tysiące dziewięćset siedemnaście złotych 57/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17.10.2020r. do dnia zapłaty;

III zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6 434 zł (sześć tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

SSO Agnieszka Dutkiewicz

Sygn. akt I C 87/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 18 stycznia 2021 r. powodowie A. K. i S. K. wnieśli o zasądzenie od pozwanego Banku (...) S.A. z siedzibą w G. na swoją rzecz łącznie kwoty 144 917,57 zł tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanego w związku z nieważnością zawartej przez strony umowy kredytu i pobraniem świadczeń nienależnych w okresie od 31.01.2011r. do 8.09.2020r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 17.10.2020r. do dnia zapłaty oraz ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu nr (...) z dnia 08.06.2006r. Ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd umowy zawartej przez strony za zgodną z prawem i mogącej dalej obowiązywać w kształcie pozbawionym zapisów abuzywnych powodowie wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz łącznie kwoty 71 803,86 zł tytułem bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej w związku z pobraniem środków tytułem spłaty kredytu w zawyżonej wysokości w okresie od 31.01.2011r. do 8.09.2020r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 17.10.2020r. do dnia zapłaty. Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.

W uzasadnieniu podano, że w dniu 13.06.2006r. powodowie zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bank S.A. umowę o kredyt hipoteczny nr (...). Pozwany nie przedstawił powodom rzetelnych informacji pozwalających ocenić rozmiar ryzyka związanego z produktem powiązanym z walutą obcą oraz konsekwencji ekonomicznych zastosowanych w niej mechanizmów. Pozwany nie przedstawił powodom jakichkolwiek symulacji obrazujących możliwe niekorzystne zmiany wysokości rat oraz należnego do spłaty kapitału kredytu w przypadku osiągnięcia przez kurs waluty obcej maksymalnych, notowanych historycznie kursów.

Powodowie nie mieli możliwości negocjowania z pozwanym warunków umowy. Powodowie mogli jedynie zaakceptować zapisy o treści proponowanej przez stronę pozwaną. W chwili podpisywania umowy jak i w okresie późniejszym faktyczna wysokość zobowiązania powodów pozostała nieznana, a kwota kredytu oraz wysokość raty spłaty kredytu uzależniona została od mierników wartości im nieznanych, w tym w postaci kursu kupna i kursu sprzedaży franka szwajcarskiego obowiązującego i ustalonego przez pozwanego w sposób arbitralny. Ryzyko związane ze wzrostem kursu CHF nie było prezentowane powodom.

Zdaniem powodów umowa kredytu jest nieważna z uwagi na przekroczenie granicy swobody umów określonej w treści art. 353 ¹ k.c. poprzez zagwarantowanie sobie przez pozwana pełnej dobrowolności w zakresie ustalenia wysokości zobowiązań strony powodowej jako kredytobiorcy. Powodowie wskazali także, że umowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego w świetle treści art. 58 § 2 k.c.

W cenie powodów przedmiotowa umowa stanowiła wzorzec umowy, według którego pozwany udzielał kredytów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Powodowie wskazali, że nie mieli wpływu na poszczególne postanowienia umowy i nie mieli możliwości indywidualnego uzgodnienia treści umowy.

W odpowiedzi na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zakwestionował powództwo co do zasady, jak i wysokości. Stwierdził, że nie zostały spełnione przesłanki umożliwiające stwierdzenie, że umowa kredytu jest nieważna. Jego zdaniem powodowie przed zawarciem przedmiotowej umowy mogli zapoznać się z jej projektem i złożyć wniosek o negocjację poszczególnych postanowień umownych.

W dalszej części uzasadnienia, pozwany wyjaśnił, że powodowie zostali przez bank poinformowani o ryzyku kursowym związanym z zawarciem umowy kredytowej i mając świadomość ryzyka związanego z kredytami indeksowanymi do waluty obcej, wystąpili do banku z wnioskiem o zawarcie takiej umowy kredytu hipotecznego i to pomimo przedstawienia im alternatywnych kredytów.

Kontynuując swoje rozważania, pozwany nadmienił, iż brak jest podstaw do uznania, że kwestionowane postanowienia umowne kształtują prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego oraz rażąco naruszają ich interes. Stwierdził również, że powództwo zostało oparte na błędnym założeniu, zgodnie z którym Bank może dowolnie kształtować wysokość zobowiązania powodów, co skutkuje rażącym naruszeniem ich interesów. Jego zdaniem ustalane przez niego kursy walut nie odbiegały w żaden sposób od wysokości kursów walut stosowanych w innych bankach w swoich tabelach. Nie odbiegają również w sposób znaczący od średnich kursów NBP. Pozwany ponadto podniósł zarzut przedawnienia roszczenia powodów.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały stanowiska dotychczas zajęte w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 czerwca 2006r. pomiędzy poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bankiem S.A. z siedzibą w G. a powodami S. K. i A. K. została zawarta umowa kredytu nr (...). W ramach umowy powodom został udzielony kredyt w wysokości 167 484 zł, który był indeksowany kursem CHF. Kredyt przeznaczony był na pokrycie części kosztów zakupu nieruchomości mieszkalnej. (§ 1 ust. 1 i 2 umowy).

Powodowie zawarli umowę jako konsumenci. W dniu wypłaty saldo było wyrażone w CHF według kursu kupna waluty CHF, podanego w tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Bank S.A., opisanej szczegółowo w § 17 umowy kredytu, następnie saldo walutowe przeliczane było dziennie na złote polskie według kursu sprzedaży CHF, podanego w Tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Bank S.A. (§ 1 ust. 1 umowy kredytu).

Spłata kredytu wraz z odsetkami miała nastąpić w 360 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych na zasadach określonych w § 10 umowy kredytu, tj. w walucie polskiej, po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży waluty CHF, podanego w tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Bank S.A., obowiązującego w dniu wpływu środków do banku.

Do rozliczania transakcji wypłat i spłat kredytów stosowane były odpowiednio kursy kupna i sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) S.A. walut zawartych w ofercie Banku obowiązującej w dniu dokonania transakcji (§ 17 umowy).

Oprocentowanie Kredytu na dzień sporządzenia umowy wynosiło 4,5 % w skali roku i stanowiło sumę następujących pozycji – marży Banku niezmiennej w okresie trwania umowy w wysokości 1,410% oraz aktualnie obowiązującego indeksu L3, opisanego w § 8 umowy (§ 2 ust. 1 umowy).

Dowód: umowa kredytu nr (...) wraz z załącznikami i aneksami (k. 28b-37), wniosek o udzielenie kredytu (k. 160-163), zawiadomienie dotyczące prawa odstąpienia (k. 167-168), aneks do umowy z dnia 19.09.2007r. (k. 187-188), aneks do umowy z dnia 11.07.2014r. (k. 191-192), wniosek o wypłatę (k. 197-206), historia rachunku kredytowego powoda (k. 215-396).

Pismem z dnia 13 października 2020 roku zatytułowanym „ reklamacja” powodowie złożyli pozwanemu reklamację dotyczącą przedmiotowej umowy kredytu.

Pismem z dnia 16 października 2020 roku pozwany poinformował powodów, że nie znalazł podstaw do uwzględnienia ich roszczenia.

Dowód: pismo z dnia 13.10.2020r. (k. 38-42), pismo z dnia 16.10.2020r. (k. 43-46).

W wykonaniu przedmiotowej umowy kredytu powodowie wpłacili na rzecz pozwanego łączną kwotę 154 983,62 zł tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz kwotę 82,04 zł tytułem odsetek karych i kwotę 36 867,38 zł tytułem innych opłat w okresie od 25.07.2006r. do 08.09.2020r.

Dowód: historia spłat (k. 47-51), symulacja spłat kredytu pozbawionego kwestionowanych postanowień (k. 52-54), zestawienie historycznych wartości środków pobranych przez pozwanego w toku trwania umowy (k. 54-57), tabela spłat (k. 207-214).

Pracownicy banku informowali powodów, że kredyt indeksowany do CHF jest korzystniejszy od złotówkowego. Powodów nie poinformowano o ryzyku związanym z kredytem indeksowanym, o możliwości zmiany kursu franka i jego wpływu na zobowiązanie powodów. Powodowie nie wiedzieli, że bank samodzielnie ustala wysokość kursu franka na potrzeby wykonania umowy. Powodowie nie wiedzieli po jakim kursie franka będą spłacać kredyt. Pracownicy banku nie udzieli powodom informacji na temat postanowień umowy. Umowa zawarta została przez strony z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umownego, bez możliwości negocjacji jej treści.

Dowód: przesłuchanie powódki (k. 794-796), przesłuchanie powoda (k. 796).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów złożonych przez strony w toku postępowania, jak również na podstawie przesłuchania powodów.

Sąd uznał za wiarygodne oraz przydatne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy w/w dokumenty zebrane w aktach sprawy, albowiem zostały one sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla danego typu dokumentów. Ponadto autentyczność tych dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu ani stron postępowania.

Sąd uznał, iż nie wnoszą istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności dowody z dokumentów w postaci kuponów zniżkowych, wydruku obrazującego parametry kredytu, wniosku o przesunięcie terminu, wydruków kursów walut, wyciągów z rocznych sprawozdań finansowych, informacji dla klientów, wydruków z (...), ABC klienta, przykładowych wydruków z kalkulatora kredytowego, zanonimizowanej uchwały zarządu, decyzji nr (...), wyciągów przykładowych umów, wydruków ze strony internetowej banku, oświadczeń pracowników banku oraz zestawienia kursów walut, ze względu na fakt, że nie są one przydatne dla stwierdzenia okoliczności faktycznych istotnych dla niniejszej sprawy. Zaoferowane przez strony dowody wskazują na istnienie różnych ocen prawnych kredytu, jak i na szerokie tło ekonomiczne kredytów indeksowanych. Wskazać jednak należy, że przeprowadzenie prawnej oceny umowy zastrzeżone jest dla Sądu.

Za przydatne dla rozstrzygnięcia uznał Sąd natomiast zeznania powodów, albowiem w znacznej części korespondowały one z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Powodowie przedstawili okoliczności, w których zaproponowano im zawarcie umowy kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem CHF, jak również brak możliwości negocjacji poszczególnych postanowień umownych.

Sąd uznał za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy dowód z zeznań świadków P. B. i G. S.. Powołani świadkowie nie pamiętali istotnych okoliczności dotyczących przedmiotowej umowy kredytu i wypowiedzieli się na temat ogólnych procedur panujących w pozwanym banku. Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c Sąd postanowił pominąć dowód z opinii biegłego z dziedziny rachunkowości, finansów i bankowości. Podkreślić należy, że dla oceny abuzywności postanowień umowy nie ma znaczenia to, w jaki sposób bank rzeczywiście ustalał kurs w trakcie wykonywania umowy i jaka była relacja kursu banku do kursu rynkowego. Są to okoliczności obojętne na gruncie art. 385 ² k.c., jak również oceny możliwego naruszenia interesów konsumenta.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W sprawie bezsporne było, że strony zawarły umowę kredytu na kwotę 167 484 zł. Wypłata kredytu nastąpiła w walucie polskiej z jednoczesnym zastosowaniem mechanizmu tzw. indeksacji na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej Banku. Powodowie zgodnie z umową mieli obowiązek spłacać kredyt w miesięcznych, równych ratach kapitałowo-odsetkowych z zastosowaniem mechanizmu opisanego w § 10 umowy, tj. w walucie polskiej, po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży waluty CHF, podanego w tabeli kursów kupna/sprzedaży dla kredytów hipotecznych udzielanych przez (...) Bank S.A., obowiązującego w dniu wpływu środków do banku. Kredyt nie został przez powodów zaciągnięty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ani na cel związany z działalnością zawodową, co oznacza, iż powodowie powinni być uważani za konsumentów w rozumieniu art. 22 ¹ kc.

Powodowie dokonali wyboru waluty indeksacji, co wynikało z umowy kredytu. Jednak dokonanie wyboru waluty indeksacji nie oznacza, że powodowie uzgodnili indywidualnie postanowienia umowy kredytu. Pozwany bank nie wykazał okoliczności, aby strony indywidualnie uzgodniły postanowienia umowy dotyczące kursu CHF, według którego raty kredytu miały być przewalutowane.

Sąd ustalił również, że przedmiotowa umowa zawarta została
z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umowy. Powodowie wyjaśnili w wiarygodny sposób, że nie mieli żadnego wpływu na treść umowy, szczególnie w zakresie jej postanowień, które uznają za abuzywne. Bank wykazał natomiast, że poinformował powodów jedynie o ryzyku kursowym oraz mogącym z tego tytułu nastąpić wzroście miesięcznych rat, nie określając możliwego zakresu tego wzrostu. Z powyższego wynika, że praktycznie swoboda powodów sprowadzała się do możliwości zawarcia lub nie przedmiotowej umowy.

Sąd ustalił, że w treści umowy zawarte zostały postanowienia niedozwolone w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., co dawało pozwanemu możliwość narzucenia sposobu ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń kredytobiorców. Zawarte w umowie klauzule waloryzacyjne tj. § 1 ust. 1, § 7 ust. 2, § 10 ust. 6 oraz § 17 umowy, w rzeczywistości mogą zostać uznane za niedozwolone. Zgodnie z treścią art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednocześnie zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Powodowie wykazali w toku postępowania, że wskazane klauzule nie zostały przez nich uzgodnione z bankiem, a ich rola w procesie zawierania umowy sprowadzała się w zasadzie do podjęcia decyzji o zawarciu lub nie umowy przygotowanej uprzednio przez bank. Jednocześnie wszystkie te klauzule mogą uchodzić za niedozwolone, albowiem przyznają wyłącznie bankowi prawo do dowolnego przerzucania odpowiedzialności za ryzyko związane z wzrostem kursu waluty na powodów. Przede wszystkim konstrukcja indeksacji znajdująca się w umowie powoduje możliwość narzucenia przez bank wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń powodów. Ustalenie ich wysokości wiązało się bowiem z koniecznością odwołania się do kursu walut ustanawianych w wewnętrznej, dowolnej i nieznanej powodom tabeli kursów banku. Takie klauzule już od dawna wskazywane są jako abuzywne z uwagi na nieokreślony i nieobiektywny miernik, według którego następuje ostatecznie określenie wysokości zobowiązania kredytobiorcy, które jest niemożliwe do przewidzenia i obliczenia w chwili zawarcia umowy (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2018 r., I CSK 628/17). Jednocześnie zaznaczyć należy, że nie ma znaczenia dla dokonywanej oceny to, w jaki sposób bank rzeczywiście ustalał kurs w trakcie wykonywania umowy i jaka była relacja kursu banku do kursu rynkowego. Są to okoliczności obojętne na gruncie art. 385 ² k.c., jak również oceny możliwego naruszenia interesów konsumenta. Istotne jest jedynie, że postanowienia umowy dawały przedsiębiorcy nieograniczoną swobodę w wyznaczaniu kursu waluty, a w konsekwencji – wysokości zobowiązań konsumenta.

Dalej wskazać należy, że kwota podlegająca zwrotowi na rzecz banku nie została dostatecznie i ściśle w umowie określona, nie odpowiada ona nominalnie kwocie wykorzystanego kredytu i nie są określone w sposób obiektywny zasady jej ustalenia. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Oznacza to, że kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu określonej kwoty środków pieniężnych, którą winna wyznaczać kwota kapitału mu udostępnionego i wykorzystanego przez kredytobiorcę. Bank nie może więc żądać zwrotu większej kwoty aniżeli ściśle określonej i oddanej do dyspozycji klienta. Wszelkie zapisy umowne dopuszczające dowolną waloryzację są sprzeczne z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 358 ¹ § 2 i 5 k.c. i rażąco naruszają interesy konsumenta.

Podkreślić należy, że abuzywność zapisów, powinno się badać na moment zawierania umowy przez konsumenta z przedsiębiorcą. W takiej sytuacji nie ma więc znaczenia, jakie zmiany w ustawodawstwie wprowadzano po zawarciu przedmiotowej umowy, jak również w jaki sposób przedsiębiorca wykonywał umowę, w tym jakie zmiany w treści stosunku prawnego między stronami wprowadzał po zawarciu umowy.

Uznając, że przywołane przez stronę powodową klauzule w rzeczywistości są abuzywne, bezskuteczne i nie wiążą powodów, umowa jako sprzeczna z przepisami prawa jest nieważna na podstawie art. 58 k.c., a bez wyeliminowanych postanowień jej wykonanie nie jest możliwe. Ustalenie nieważności przedmiotowej umowy ma ten skutek, że strony nie są nią związane i od początku nie były. Są więc obowiązane zwrócić sobie wzajemnie to, co już świadczyły na rzecz drugiej strony umowy wzajemnej.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowe, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności - w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu.

Nieprecyzyjne i dowolne odwołanie się do bliżej nieznanej tabeli kursów sporządzanej na wewnętrzne potrzeby przez bank narusza wskazany przepis. Szczególnie istotne jest to, że strona powodowa nie wiedziała i nie mogła wiedzieć, według jakiego kursu ostatecznie zostanie przeliczona jej rata, z każdym kolejnym miesiącem powodowie nie wiedzieli więc w praktyce ile wynosi rata, którą zobowiązani są uiścić. Naruszenie więc przez bank art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jest oczywiste. Ze względu na wyeliminowanie abuzywnych klauzul waloryzacyjnych z umowy, sprzeczność umowy z przepisem art. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowe tylko się pogłębia, albowiem brak jest wówczas jakiegokolwiek obiektywnego miernika, według którego można przeliczyć kurs walut. Powoduje to w efekcie nieważność całej umowy kredytowej – zgodnie z treścią art. 58 k.c. Dodać ponadto trzeba, że umowę należy ocenić jako sprzeczną z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami także i z tej przyczyny, że nawet gdyby za rzeczywistą przyczynę wytoczenia powództwa uznać nie tyle skutki tzw. spreadu, co sam fakt znacznego wzrostu kursu franka szwajcarskiego, w dniu zawarcia umowy powodowie obejmowali swoją świadomością możliwość kilkuprocentowej zwyżki i jej skutki. Taka świadomość ryzyka nie obejmuje, w ocenie Sądu, świadomego ryzyka uwolnienia kursu waluty przez kraj emisji i w efekcie zwyżki kursu o 100%. To na pracownikach banku, jako profesjonalistach, spoczywa obowiązek wyczerpującego wyjaśnienia konsumentowi skutków takich zdarzeń, istoty gwarantowania waluty przez kraj emisji i możliwych skutków jej uwolnienia, w celu uzyskania pełnego obrazu ryzyka i możliwości jego rozważenia. Ponadto, o sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego, w powiązaniu z powyższymi rozważaniami, świadczy także fakt, że w przypadku tak znacznego, niemożliwego do przewidzenia wzrostu kursu waluty, cały ciężar tego zdarzenia został przerzucony na kredytobiorcę. Bank natomiast, który wypłacił powodom kredyt w złotych polskich, a następnie tylko deklarował fakt konieczności zakupu waluty obcej, ale nie wykazał, aby za pobierane od powodów raty rzeczywiście po tym rosnącym kursie ją nabywał, pozyskiwał do swojej dyspozycji środki znacznie wyższe, niż zaangażował, w związku z niemal podwojonym kursem franka szwajcarskiego – tak dalece niewspółmierne do środków wydatkowanych i rozsądnych zysków, że skutek te czyni ważność umowy niemożliwą do obrony.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd uznał żądanie główne powodów za zasadne i ustalił nieistnienie stosunku prawnego umowy kredytu hipotecznego nr (...) zawartej w dniu 13.06.2006r. pomiędzy poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bankiem S.A. z siedzibą w G. a powodami A. K. i S. K.- pkt I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji wyroku, biorąc na uwagę wszystkie przytoczone okoliczności, Sąd na podstawie art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. w zw. z art. 385 ¹ § 1 k.c. i art. 58 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powodów łącznie kwotę 144 917,57 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17.10.2020r. do dnia zapłaty. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu w tym zakresie na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając przegrywającego pozwanego równowartością poniesionej przez powodów opłaty od pozwu – 1 000 zł, wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika – 5 400 zł, powiększonego o opłatę skarbową od pełnomocnictw – 34 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6 434 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty (pkt III sentencji wyroku).

Sąd zważył przy tym, że nie ma podstaw do zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce minimalnej. Zgodnie z § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie opłatę w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki, ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to:

1)niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;

2)wartość przedmiotu sprawy;

3)wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;

4) rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

Sąd ustalił, że nie zaszły przesłanki uzasadniające zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce minimalnej. Nie uzasadnia tego ani rodzaj i zawiłość przedmiotowej sprawy ani nadzwyczajne duży nakład pracy pełnomocnika powodów.

SSO Agnieszka Dutkiewicz