Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Rafał Szurka
Protokolant:	protokolant sądowy Klaudia Jędrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2022 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Z.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej
z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 113.000 zł (sto trzynaście tysięcy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 7.077,15 zł (siedem tysięcy siedemdziesiąt siedem 15/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty,

3.  oddala powództwo w pozostałej części,

4.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego,

5.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.000 zł (dwa tysiące) tytułem zwrotu kosztów sądowych,

6.  nakazuje pobrać od powódki z zasądzonego w punkcie pierwszym świadczenia na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 11.531,66 zł (jedenaście tysięcy pięćset trzydzieści jeden 66/100) tytułem zwrotu kosztów sądowych,

7.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 11.531,66 zł (jedenaście tysięcy pięćset trzydzieści jeden 66/100) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 113/18

UZASADNIENIE

Pozwem przeciwko pozwanemu, (...) S.A. z siedzibą w S., powódka K. Z., wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 213.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 2 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kwoty 12.187,39 zł tytułem odszkodowania, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 31 lipca 2016 r., w B., jako pasażerka motocykla H., kierowanego przez M. R., była uczestnikiem wypadku komunikacyjnego. Do jego zaistnienia doszło w wyniku nie ustąpienia pierwszeństwa przejazdu przez A. J. (1), kierującego pojazdem marki M. o nr rej. (...). Wskutek wskazanego naruszenia przepisów, doszło do zderzenia wymienionych powyżej pojazdów. Bezpośrednio z miejsca zdarzenia, powódka została przetransportowana do Szpitala (...) im. dr A. J. w B. w trybie pilnym. W wyniku przeprowadzonych badań, stwierdzono liczne urazy. Z uwagi na rodzaj i zakres doznanych obrażeń ciała, powódka przebywała w w/w szpitalu do dnia 15 września 2016 r. Przez cały okres hospitalizacji powódce towarzyszył silny ból, z tego względu musiała być podłączona do specjalnej pompy, która przez całą dobę dostarczała jej środki przeciwbólowe. Powódka odczuwała także silny dyskomfort z uwagi na długotrwałe unieruchomienie. Zgodnie z zaleceniem lekarza, powódka nie mogła wstawać z łóżka i musiała leżeć wyłącznie na wznak, na płaskiej powierzchni. To z kolei sprawiało, że wymagała ona zaopatrzenia w cewnik oraz pampersy, co powodowało niemożność samodzielnego wykonywania czynności dnia codziennego oraz zdanie się w tym zakresie na pomoc osób trzecich. Długotrwałe unieruchomienie i ograniczone możliwości ruchowe spowodowały u powódki zanik mięśni oraz spadek masy ciała. Z uwagi na silny ból, jaki towarzyszył powódce, nie miała apetytu i przyjmowała niewielkie ilości pożywienia. Dodatkowo, w okresie hospitalizacji u Powódki występowały problemy ze snem oraz wahania nastroju, co wymagało zaordynowania środków nasennych oraz uspokajających.

Po przyjęciu powódki do Pododdziału Wczesnej (...), lekarz wydał zgodę na jej pionizację. W dalszej kolejności usunięto drut K stabilizujący kości śródstopia lewego, co wywołało szereg dolegliwości bólowych, gdyż odbywało się bez znieczulenia i rozpoczęto naukę chodu przy balkoniku, również w zaopatrzeniu ortopedycznym. Rehabilitacja i nauka chodu wywoływała silne i nieustanne dolegliwości bólowe. Nadto, w związku z koniecznością zaopatrzenia w cewnik u powódki wykryto obecność bakterii, co dodatkowo wymagało rozpoczęcia kuracji antybiotykowej. W rezultacie uzyskano stopniową poprawę stanu zdrowia poprzez zwiększenie siły mięśniowej kończyn, zwiększenia zakresu ruchomości stawów, poprawę sprawności ogólnej, a powódka została przystosowana do poruszania się przy pomocy kul łokciowych w zaopatrzeniu ortopedycznym. Po wypisaniu ze szpitala, powódka otrzymała zalecenie kontynuowania ćwiczeń usprawniających w domu, systematycznej kontroli w (...) oraz Neurochirurgicznej, dalszej rehabilitacji w (...), jak też przyjmowania środków farmakologicznych, w tym przeciwbólowych. Powódka przebywała w placówkach medycznych nieprzerwanie przez prawie 3 miesiące, przy czym, przez większość tego czasu pozostawała całkowicie unieruchomiona. Zgodnie z opiniami lekarzy, negatywne skutki wypadku powódka może odczuwać do końca życia. W dalszym ciągu towarzyszą jej silne dolegliwości bólowe, nie może podnosić cięższych przedmiotów, czy wykonywać cięższych prac domowych. Powódka nie powróciła do pracy w zawodzie fryzjerki oraz z uwagi na skutki wypadku, nie mogła odbyć szkolenia, które miało podnieść jej kwalifikacje zawodowe. Powódka odczuwa lęk związany z podróżowaniem samochodem, czy przechodzeniem przez jezdnię.

Sprawcą przedmiotowego wypadku komunikacyjnego był ubezpieczony w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. W wyniku wypadku, powódka doznała szeregu ciężkich obrażeń ciała, które skutkowały jej licznymi cierpieniami, zarówno natury fizycznej, jak i psychicznej. Powódka zgłosiła fakt zaistnienia przedmiotowego zdarzenia u pozwanego, wnosząc o przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, nadto, o zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji, kosztów dojazdów do placówek medycznych, kosztów opieki osób trzecich, jak też zwrot utraconych zarobków. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki przedmiotowego wypadku co do zasady. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, wypłacił on powódce kwotę 37.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, kwotę 1.239 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich, kwotę 105,25 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych oraz kwotę 682,99 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W ocenie powódki, kwoty przyznane przez pozwanego są rażąco zaniżone. Powódka składała pozwanemu kolejne pisma, w których wyrażała swoje niezadowolenie z powodu sposobu załatwienia sprawy. Działania te nie przyniosły jednak zadowalającego, z punktu widzenia interesów Powódki, rezultatu. Pozwany podtrzymał swoje pierwotne stanowisko w przedmiocie wysokości przyznanego zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę. Powódka nie zgadza się ze stanowiskiem pozwanego, że wypłacona przez niego kwota, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, rekompensuje doznaną krzywdę i uważa, że łączna kwota 250.000 zł tytułem zadośćuczynienia, stanowi kwotę umiarkowaną.

W związku z doznaniem obrażeń ciała w następstwie wypadku komunikacyjnego, powódka poniosła koszty leczenia stomatologicznego i ortodontycznego, bowiem doznała ona uszkodzeń zębów, polegających w szczególności na wypadnięciu wypełnień, ukruszeniu oraz zmianiu ich ustawienia w łącznej wysokości 6.610 zł. Powódka doznała także szeregu obrażeń o charakterze ortopedycznym. W celu przywrócenia sprawności ruchowej, otrzymała ona zalecenie stałej i systematycznej rehabilitacji, co wiązało się z koniecznością zakupu sprzętu do ćwiczeń poprawiających sprawność ruchową w łącznej wysokości 4.371,39 zł. Wysokość kosztów związanych z rehabilitacją powódki wyniosła łącznie 407 zł. Jednocześnie powódka wskazała, iż nie otrzymała odszkodowania za zniszczony w wypadku kask w wysokości 799 zł. W ocenie powódki uzasadnione jest zasądzenie żądanych kwot, z uwzględnieniem odsetek ustawowych za opóźnienie, za okres, począwszy od 2 grudnia 2016 r., tj. od daty, w której pozwany złożył oświadczenie o przyznaniu dodatkowej kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, do dnia zapłaty (k. 6-107, 116-117 akt).

W odpowiedzi na pozew pozwany, (...) S.A. z siedzibą w S., wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa przez radcę prawnego oraz kwotę 17 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany przyznał, iż sprawca zdarzenia drogowego posiadał polisę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego, w związku z czym, przyjął on odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie. W ocenie strony pozwanej, roszczenie powódki jest nieuzasadnione. Potwierdzono, że na etapie likwidacji szkody, powódce przyznano i wypłacono kwotę 37.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W ocenie strony pozwanej, kwota żądana niniejszym pozwem z tytułu zadośćuczynienia jest zbyt wygórowana i nie przystaje do krzywdy jaką mogła odczuwać powódka. Podkreślono, że przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia wzięto pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w tym następstwa doznanych urazów, intensywność cierpień fizycznych i psychicznych, a także przebieg leczenia i rehabilitacji. W ocenie pozwanego, kwota wypłacona powódce w pełni rekompensuje doznane przez nią dolegliwości. Wskazano, iż ewentualne zasądzenie roszczeń w kwocie żądanej przez powódkę, powodowałoby jej wzbogacenie się względem pozwanego. Zdaniem strony pozwanej, powódka nie przedstawiła dowodów potwierdzających zakres odczuwanych przez nią dolegliwości i ograniczeń, jakie musiała znosić. Pozwany nie zgodził się z twierdzeniem powódki, aby obrażenia jakie odniosła mogłyby być tak dotkliwe. Brak jest, w ocenie pozwanego, przesłanek, które umożliwiałyby przyznanie zadośćuczynienia we wnioskowanej kwocie. Ubezpieczyciel, ustalając przyznaną powódce kwotę, wziął pod uwagę całokształt okoliczności sprawy, w tym przede wszystkim rozmiar doświadczonych przez powódkę cierpień fizycznych i psychicznych. Podkreślono, iż zgodnie z kartą informacyjna z dnia 21.10.2016 r., po zakończonym planowo leczeniu, chora została wypisana do domu w stanie ogólnym dobrym. Ponadto twierdzenia, że powódka utraciła szanse na odbycie specjalistycznego szkolenia, a w konsekwencji zmalała jej atrakcyjność na rynku pracy są niczym nie popartymi przypuszczeniami. Jednocześnie zauważono, że zgodnie z fragmentem uzasadnienia dotyczącym wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych, jest ona zatrudniona na umowie o pracę. Tym samym wcześniejsze twierdzenia, jakoby zdarzenie szkodowe dotkliwie wpłynęło na jej życie prywatne i zawodowe stoją ze sobą w sprzeczności, a jednocześnie poddają pod poważną wątpliwość stan powódki. Pozwany wskazał, że powódka nie korzystała z pomocy psychologa i psychiatry, tym samym rozmiar doświadczonych przez nią cierpień nie mógł być tak wysoki, jak twierdzi powódka. Zdaniem pozwanego, przedstawiony w pozwie stan zdrowia powódki i czas trwania cierpień nie uzasadnia żądania i zasądzenia dochodzonej kwoty zadośćuczynienia.

W dalszej części odpowiedzi na pozew, pozwany zakwestionował, sporządzoną na zlecenie powódki, prywatną opinię lekarską z dnia 26 kwietnia 2017 r., z uwagi na to, iż należy ją postrzegać jako dokument prywatny. W ocenie pozwanego, koszty związane z prywatnymi wizytami oraz zabiegami nie stanowią normalnego następstwa szkody w rozumieniu art. 361 § 1 kc i nie prowadzą do ograniczenia jej rozmiarów. Pozwany oświadczył, iż powódka miała możliwość korzystania z tego typu usług w ramach publicznej służby zdrowia, dążąc tym samym do minimalizowania szkody. Zdaniem pozwanego, niniejsze roszczenie jest bezzasadne i zasługuje na oddalenie. Ubezpieczyciel wskazał, iż nie widzi podstaw, by przyjmować na siebie obowiązek pokrywania kosztów w zakresie, w jakim można było je sfinansować ze środków, którymi dysponuje publiczna służba zdrowia. Wyjaśniono, iż powódce w ramach NFZ przysługuje możliwość korzystania z zabiegów i wizyt u lekarzy specjalistów. Koszty związane z prywatnymi wizytami u specjalistów oraz korzystaniem z prywatnych zabiegów usprawniających są w ocenie pozwanego nieuzasadnione i niecelowe. Ponadto wskazano, iż powódka nie przedstawiła dowodów potwierdzających stopień uszkodzenia oraz zużycia kasku, wobec czego pozwany podniósł, iż przedmiotowe żądanie nie powinno zostać uwzględnione. Nadto pozwany wskazał, iż brak jest podstaw do żądania zasądzenia odsetek od dochodzonej pozwem kwoty, bowiem pozwany nigdy nie pozostawał w zwłoce ze spełnieniem jakiegokolwiek świadczenia względem powódki, a ewentualne odsetki od dochodzonej kwoty zadośćuczynienia mogą być przyznane tylko od daty wyrokowania. Ubezpieczyciel zwrócił uwagę, że należy mieć na względzie, iż dopiero po przeprowadzeniu w procesie dowodów, w tym opinii biegłych, umożliwi to dokonanie rzeczywistej oceny stanu zdrowia powódki (k. 124-133 akt).

Postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2018 r. Sąd zwolnił powódkę w całości od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie (k. 119 akt).

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały stanowiska dotychczas zajęte w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 31 lipca 2016 r. powódka podróżowała na terenie B., jako pasażerka motocykla marki H.. W okolicy ul. (...), kierujący samochodem marki M., A. J. (1), nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu motocyklem, w wyniku którego doszło do zderzenia obu pojazdów. Sprawca przedmiotowego wypadku komunikacyjnego był ubezpieczony w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego.

/okoliczności bezsporne/

Bezpośrednio po wypadku, powódka została przewieziona do szpitala. W okresie od dnia 31 lipca 2016 r. do dnia 15 września 2016 r. powódka przebywała w Szpitalu (...) w B. na Oddziale Klinicznym (...) celem leczenia wielomiejscowych złamań w obrębie narządu ruchu. W trakcie pobytu poszkodowanej w szpitalu korzystała ona z konsultacji ortopedycznych, neurochirurgicznych, urologicznych oraz neurologicznych. Przebieg przeprowadzonego u powódki zabiegu operacyjnego oraz hospitalizacji odbył się bez powikłań. W stanie ogólnym dobrym pacjentka została wypisana wraz z zaleceniami kontynuacji leczenia w Oddziale Wczesnej (...). Następnie w okresie od dnia 16 września 2016 r. do dnia 21 października 2016 r. poszkodowana przebywała na w/w oddziale rehabilitacji. Po zakończeniu pobytu, powódka została wypisana w stanie ogólnym dobrym z zaleceniami ujętymi w karcie informacyjnej. Pacjentka została skierowana na Oddział (...) w zakresie leczenia zachowawczego w gabinecie stomatologicznym. U powódki przeprowadzono kontrolne badanie tomografem komputerowym. Poszkodowana została skierowana do leczenia sanatoryjnego, podczas którego zalecono m.in. gimnastykę na przyrządach. Powódka otrzymała skierowanie do poradni psychologicznej, jednak z niego nie skorzystała. Poszkodowana w okresie od października 2016 r. do lutego 2018 r. była pacjentką przychodni (...) w B..

/dowody: kopia kart informacyjnych z Oddziału Klinicznego (...) – k. 52-57, 62 akt, kopia kart informacyjnych z Pododdziału Wczesnej (...) k. 58-60 akt, kopia informacji z Oddziału (...) – k. 61 akt, kopia zaświadczenia o pobycie w szpitalu – k. 63 akt, częściowo kopia treść opinii lekarskiej wydanej przez specjalistę chirurgii ogólnej – k. 27-28, kopia informacji o skierowaniu na leczenie uzdrowiskowe wraz z kopią karty informacyjnej z 22 (...) Szpitala (...) w C. – k. 29-30, 64 akt, kopia kart informacyjnych ze Szpitala (...) w B. (poradnia rehabilitacji, neurochirurgiczna i ortopedyczna) – k. 31-38, 40, 67 akt, kopia skierowań do pracowni RTG – k. 39, 42, 65-66 akt, kopia zaświadczenia o stanie zdrowia wraz z wywiadem zdrowotnym – k. 42-43 akt, kopia dokumentacji stomatologicznej – k. 44-48 akt, kopia dokumentacji dot. tomografii komputerowej – k. 68-69 akt, kopie dokumentacji medycznej z przychodni (...) – k. 465 akt, kopie dokumentacji medycznej – k. 161-198, 201, 212-454 akt, przesłuchanie powódki – k. 458-459v akt od 00:25:38 do 01:18:01/

Od daty wyczerpania zasiłku chorobowego, ustalono uprawnienia powódki do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 5 miesięcy.

/dowody: kopia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS wraz ze skierowaniem na rehabilitację – k. 49-50 akt, kopia decyzji o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego – k. 51 akt, kopia informacji o przebytej rehabilitacji – k. 71-73 akt/

Powódka korzystała z prywatnych usług stomatologicznych oraz ortodontycznych, w zakresie leczenia uzębienia, które uległo uszkodzeniu w wyniku wypadku. Poszkodowana dokonała zakupu środków ortopedycznych oraz innych towarów, na które składały się: wkładki ortopedyczne, roller, koło do pilatesu, woreczki do ćwiczeń, obciążnik, taśmy, piłki, dyski rehabilitacyjne, wałki, gorset odciążająco-stabilizujący, a ponadto poduszka, materac i rama łóżka. Powódka korzystała również z masażów leczniczych. Kask, który uległ uszkodzeniu w wypadku, powódka zakupiła za kwotę 799 zł. Poszkodowana korzystała także z zabiegu kinezyterapii.

/dowody: kopia faktur VAT za leczenie – k. 74-89, kopia dokumentacji stomatologicznej – k. 469-474 akt, kopia faktur VAT za zakup sprzętu do rehabilitacji i innych towarów - k. 90-101 akt, kopia faktur VAT za masaże lecznicze - k. 102-103 akt, kopia umowy o kredyt na zakup towarów i usług – k. 104-107 akt, kopia faktury za kinezyterapię – k. 633 akt/

Podczas pobytu w 10 (...) Szpitalu (...) z Polikliniką w B., w dniach od 2 do 3 listopada 2019 r., powódka zgłaszała bóle kręgosłupa po dźwignięciu ciężaru. Przeprowadzono badania i diagnostykę neurologiczną oraz zapisano leki wraz z dawkowaniem. Podczas konsultacji lekarza rodzinnego zalecono dalszą opiekę neurologiczną, z kolei lekarz neurolog zalecił oszczędzający tryb życia, zakaz dźwigania, wykonywania większych wysiłków fizycznych oraz pozostawania przez dłuższy czas w wymuszonej pozycji ciała. Zalecono systematyczne ćwiczenia usprawniające kręgosłup, a ponadto wskazano na potrzebę konsultacji ortopedycznej. W badaniu rtg kręgosłupa wskazano na jego niewielkie boczne skrzywienie, a także zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające oraz zwężenie krążków międzykręgowych w środkowym odcinku. W przeprowadzonych badaniach tomografii komputerowej głowy oraz rezonansu magnetycznego wykazano torbiel szyszynki z drobnymi zwapnieniami w ścianie oraz torbiel jamy V. i przegrody przezroczystej.

/dowody: kopia karty informacyjnej z leczenia szpitalnego – k. 620-621, 632 akt, kopia zaleceń – k. 622-626, 628 akt, kopia badania rtg kręgosłupa – k. 627 akt, kopia badania tomografii komputerowej – k. 629 akt, kopia karty informacyjnej z poradni neurochirurgicznej – k. 630, kopia badania rezonansu magnetycznego – k. 631 akt/

Powódka zgłosiła fakt zaistnienia przedmiotowego zdarzenia u pozwanego, wnosząc o przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji, kosztów dojazdów do placówek medycznych, kosztów opieki osób trzecich oraz zwrot utraconych zarobków. Pismem z dnia 3 listopada 2016 r. pozwany przyznał kwotę zadośćuczynienia w wysokości 7.000 zł. Jednocześnie poinformował powódkę, iż ostateczna decyzja w sprawie zostanie podjęta po przesłaniu dalszej dokumentacji z leczenia oraz wyników komisji lekarskiej oraz zwrócił się o dosyłanie na bieżąco niniejszej dokumentacji medycznej.

/dowody: pismo pozwanego z dnia 3 listopada 2016 r. – k. 19 akt, akta szkody nr (...) (płyta CD) – k. 138 akt/

Pismem z dnia 2 grudnia 2016 r. pozwany poinformował powódkę o przyznaniu zadośćuczynienia i odszkodowania w wysokości 31.992,80 zł, na które składało się:

-

zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – 30.000 zł,

-

zwrot kosztów opieki osób trzecich nad poszkodowaną – 1.239 zł,

-

zwrot kosztów dojazdów do placówek medycznych – 105,25 zł,

-

zwrot kosztów leczenia w oparciu o przedłożone faktury (...) – 448,56 zł,

-

zwrot kosztów uszkodzonej odzieży – 199,99 zł.

Jednocześnie ubezpieczyciel wskazał, że roszczenie w zakresie kosztów potwierdzonych paragonem w wysokości 42 zł oraz rachunkami nr (...) zostało oddalone w całości.

/dowody: pismo pozwanego z dnia 2 grudnia 2016 r. – k. 20 akt, akta szkody nr (...) (płyta CD) – k. 138 akt/

W kolejnym piśmie pozwanego skierowanego do powódki, poinformował on o przyznaniu odszkodowania w wysokości 234,43 zł w zakresie zwrotu kosztów leczenia, w oparciu o przedłożone faktury nr (...). Jednocześnie ubezpieczyciel wskazał, że roszczenie w zakresie kosztów potwierdzonych paragonem w wysokości 84 zł oraz fakturami nr (...), S_ (...), (...), (...), (...), (...) oraz 9/15 zostało oddalone w całości.

/dowody: pismo pozwanego z dnia 10 marca 2017 r. – k. 21 akt, akta szkody nr (...) (płyta CD) – k. 138 akt/

W odpowiedzi na wniosek powódki o weryfikację stanowiska ubezpieczyciela w zakresie wysokości zadośćuczynienia i poniesionych kosztów poinformowano, iż przyznana powódce kwota zadośćuczynienia w wysokości 37.000 zł jest w ocenie pozwanego odpowiednia. Ubezpieczyciel w piśmie wskazał również na brak przesłanek do dopłaty odszkodowania z tytułu kosztów opieki, podwyższenia stawki za godzinę opieki, dopłaty z tytułu kosztów poniesionych na zakup piżam, przedmiotów do ćwiczeń oraz poduszki i materaca. W zakresie kosztów dojazdów do szpitala pozwany poinformował, iż za uzasadnione uznał dojazdy najbliższej rodziny podczas hospitalizacji w dniach od 31 lipca 2016 r. do 15 września 2016 r. co drugi dzień, tj. łącznie 26 przejazdów. Ubezpieczyciel nie znalazł także podstaw do dopłaty odszkodowania z tytułu uszkodzonych rzeczy.

/dowody: pismo pozwanego z dnia 10 marca 2017 r. – k. 22-24 akt, akta szkody nr (...) (płyta CD) – k. 138 akt/

Pismem z dnia 4 kwietnia 2017 r. pozwany poinformował powódkę, iż przesłana przez nią dokumentacja medyczna nie wnosi nowych okoliczności do sprawy. Kolejnym pismem pozwanego z dnia 25 maja 2017 r. wskazano, że ponowna analiza dokumentacji szkodowej potwierdziła adekwatność przyznanych powódce wypłat.

/dowody: pismo pozwanego z dnia 4 kwietnia 2017 r. – k. 25 akt, pismo pozwanego z dnia 25 maja 2017 r. – k. 26 akt, akta szkody nr (...) (płyta CD) – k. 138 akt/

W następstwie wypadku komunikacyjnego doszło u powódki do uszkodzenia koron zębów 13 i 15 i z tymi przyczynami zgłosiła się ona po wyjściu ze szpitala do lekarza dentysty. Dołączone przez powódkę faktury i rachunki za leczenie stomatologiczne nie wskazują, którego konkretnie zęba leczenie dotyczyło. Rokowania związane z leczeniem stomatologicznym są pomyślne, ząb 15 został odbudowany protetycznie, a ząb 13 zachowawczo. Leczenie ortodontyczne poprawiło stabilizację stawu skroniowo żuchwowego oraz zmniejszyło ruchomość przeciążonych zębów. U powódki wystąpiły uszkodzenia w zakresie złamania korony w obrębie szkliwa lub szkliwa i zębiny. Wskutek wypadku, powódka skarżyła się na problemy związane ze zmianą ustawienia zębów, co jest częste przy silnym urazie, dotyczy również zwichnięcia stawu skroniowo-żuchwowego. Był to proces tymczasowy i odwracalny. W wyniku silnego uderzenia, najczęściej przemieszczenie dotyczy przednich zębów, tzw. zwichnięcie zęba częściowe. Złamanie korony jest nieodwracalne, nie ma technik regeneracji i odbudowy korony zęba, a metody które stosuje się można porównać do protezy, zastępuje się naturalną tkankę materiałem sztucznym.

/dowody: pisemna opinia podstawowa instytutu (...) z dziedziny stomatologii pod przewodnictwem J. A. z dnia 6 czerwca 2019 roku – k. 521-525 akt, pisemna opinia uzupełniająca instytutu z dziedziny stomatologii pod przewodnictwem J. A. z dnia 8 lutego 20221 roku– k. 662-664 akt/

Powódka przed wypadkiem nie była leczona ani chora. Była młodą, zdrową kobietą. Na skutek wypadku doszło do urazu wielonarządowego:

-

urazu (...) z sah pourazowym, stłuczeniem mózgu i wstrząśnieniem mózgu,

-

złamania trzonu górnej blaszki (...) bez zwężenia kanału kręgowego i stenozy na tej wysokości,

-

złamania wyrostka poprzecznego z przemieszczeniem,

-

złamania dnia miednicy, kości krzyżowej bez przemieszczenia, kości łonowej, kości kulszowej z rozejściem się spojenia łonowego, złamania panewek obu stawów biodrowych,

-

złamania w obrębie obu stóp.

Łączny uszczerbek na zdrowiu powódki wynosi 21%. Obrażenia ortopedyczne wiązały się z dolegliwościami bólowymi i cierpieniem. Skutki wypadku nie rzutują na możliwość wykonywania określonych czynności. Nie ma wskazań do żadnych innych procedur medycznych. Rokowana na przyszłość w odniesieniu do stanu zdrowia powódki są dobre. Obecny stan zdrowia powódki jest dobry, brak jest zaleceń lekarskich. Powódka nie potrzebowała i nie potrzebuje pomocy osób trzecich. Powódka mogła korzystać z leków przeciwbólowych, w związku ze złamaniem (...), których koszt miesięczny wynosi około 20 zł. Stan zdrowia powódki pozostaje w bezpośrednim związku ze zdarzeniem szkodowym z dnia 31 lipca 2016 r. Powódka nie ma kłopotów ze zdrowiem i nie leczy się z innych powodów. Nie ma potrzeby podjęcia dalszego leczenia, czy rehabilitacji. Nie ma ograniczeń funkcjonalności organizmu. Uraz z przedmiotowego wypadku może skutkować w przyszłości wystąpieniem zmian zwyrodnieniowych z powodu klinowego złamania trzonu (...). Leczenie powódki uległo zakończeniu. Powódka stosowała się ściśle do zaleceń lekarskich, nie potrzebowała ona jednak rehabilitacji z powodów neurochirurgicznych, natomiast potrzebowała jej z powodu urazów ortopedycznych, tj. złamania miednicy i urazu kończyn dolnych. Encefalopatia z powodu urazu czaszkowo-mózgowego ze wstrząśnieniem mózgu i sah pourazowym wynika z morfologicznych uszkodzeń tkanki mózgowej i subiektywnych skarg pod postacią dolegliwości bólowych głowy i zaburzeń koncentracji. Powódka miała krwawienie podpajęczynówkowe pourazowe.

/dowody: pisemna opinia podstawowa instytutu (...) z dziedziny neurochirurgii pod przewodnictwem T. D. z dnia 16 kwietnia 2019 roku – k. 527-542 akt, pisemna opinia uzupełniająca instytutu z dziedziny neurochirurgii pod przewodnictwem T. D. z dnia 11 stycznia 2021 roku – k. 653-655 akt/

W wyniku wypadku z dnia 31 lipca 2016 r. powódka doznała:

-

wysokoenergetycznego urazu wielonarządowego,

-

wstrząśnienia (...),

-

obrzęku mózgu,

-

złamania kości krzyżowej po stronie lewej bez przemieszczeń,

-

złamania lewej kości łonowej (w obrębie gałęzi górnej i dolnej),

-

złamania gałęzi prawej kości kulszowej bez przemieszczeń,

-

złamania w obrębie stropów panewek obu stawów biodrowych (na pograniczu kości łonowych i biodrowych) bez przemieszczeń,

-

rozejścia się spojenia łonowego,

-

złamania kompresyjnego przednio-górnej krawędzi trzonu kręgu (...),

-

złamania wyrostka kolczystego kręgu C6,

-

licznych złamań w obrębie kości śródstopia stopy lewej niestabilnością stawu L.,

-

złamania paliczka bliższego palucha stopy lewej,

-

złamania w obrębie paliczków proksymalnych palców II i III strony prawej.

Łączny uszczerbek na zdrowiu wynosi 33%, w tym 23% to uszczerbek długotrwały. Urazy, jakie stały się udziałem powódki w związku z wypadkiem, mogły w okresie pierwszych 3 tygodni skutkować dolegliwościami bólowymi określonymi na 5-8 punktów w dziesięciostopniowej skali, gdzie 0 to brak ból, a 10 to największy, możliwy do wyobrażenia ból. Przez kolejne 6 tygodni dolegliwości bólowe powinny być mniejsze i kształtować się na poziomie 3-5 punktów w w/w skali. W późniejszym okresie dolegliwości te systematycznie się zmniejszały do poziomu około 0-3 stopni w 6. miesiącu od wypadku i na takim poziomie, jak podaje powódka, okresowo występują do dnia dzisiejszego. Bezpośrednio po urazie, chora była leżąca przez prawie 3 miesiące, następnie nastąpiło usprawnianie, chodzenie przy kulach, rehabilitacja przez kolejne miesiące. Obecnie powódka jest sprawna, jej chód jest wydolny. Skargi powódki w postaci okresowych bóli grzbietu, miednicy i stóp, mogą powodować nieduże ograniczenia w życiu codziennym – głównie utrudnienia przy długim staniu czy większym wysiłku. W/w urazy, przy dobrym wygojeniu, jak u powódki, nie powodują po okresie kilku lat istotnych ograniczeń w życiu codziennym. Utrudnione może być uprawianie sportów wyczynowych.

Stan powódki nie wskazuje na istotne odchylenia, brak jest zaburzeń czynności ruchu. W chwili obecnej nie wymaga ona dalszych czynności medycznych. Za jednoznacznie wynikające z następstw wypadku i niezbędnego leczenia można uznać koszty związane z zakupem leków oraz ortez/kołnierzy, Za prawdopodobnie wynikające z następstw wypadku i leczenia można uznać koszty związane z masażami leczniczymi. Zakup urządzeń do ćwiczeń własnych (krążków, taśm, wałków, piłki) mógł wspomagać proces usprawniania, jednak nie był niezbędnym elementem leczenia. Zakup łóżka, materaca, poduszki, wkładek ortopedycznych i kostiumu pływackiego nie wynikał z następstw przebytego wypadku. Obecnie stan zdrowia powódki i jej rokowania są dobre. Poza w/w nieznacznym ryzykiem nawrotu uszkodzenia spojenia łonowego podczas ciąży/porodu, nie ma istotnego ryzyka pojawienia się nowych następstw wypadku. Brak jest wymagań w stosunku do powódki innych niż aktywność fizyczna, czy higiena kręgosłupa.

W czasie pobytu w szpitalu, opieka osób trzecich nie była niezbędna. W okresie po wypisie ze szpitala po przebytym urazie, niezbędna opieka osób trzecich przez 6 tygodni winna wynosić 2 godziny dziennie w zakresie pielęgnacji podstawowej oraz 6 godzin w tygodniu w zakresie zaopatrzenia gospodarstwa domowego. Przez kolejne 6 tygodni niezbędna opieka osób trzecich winna wynosić 1 godzinę dziennie w zakresie pielęgnacji podstawowej oraz 3 godziny w tygodniu w zakresie zaopatrzenia gospodarstwa domowego. Obecnie powódka nie wymaga opieki osób trzecich. Zasadny jest koszt leków zaleconych przy wypisie i w trakcie kontroli. Okres przyjmowania leków powinien wynosić kilka miesięcy po wypadku. Obecnie powódka nie potrzebuje przyjmować leków. Stan zdrowia strony powodowej jest w całości następstwem przedmiotowego wypadku. Brak jest potwierdzenia przebycia innych urazów niż niniejszy wypadek. Funkcjonalność organizmu powódki jest dobra. Poza ryzykiem okołoporodowym brak jest istotnego ryzyka ujawnienia się nowych dolegliwości mających związek z wypadkiem. Na obecnym etapie leczenie powódki można uznać za zakończone. Przebyta rehabilitacja miała związek z wypadkiem.

/dowód: pisemna opinia instytutu (...) z dziedziny ortopedii i traumatologii pod przewodnictwem T. Z. z dnia 16 kwietnia 2019 roku – k. 544-567 akt/

Powódka jest zdolna do świadczenia pracy w pełnym wymiarze godzin na ogólnym rynku pracy. Dźwiganie ciężarów pozostaje kwestią dyskusyjną, jednakże pozostanie wyjaśnione przy badaniu wstępnym profilaktycznym, które będzie wykonane przez lekarza medycyny pracy opiekującego się danym zakładem pracy. Brak jest przeciwwskazań do pracy na stanowisku fryzjerki. Praca ta wymaga pełnej sprawności układu ruchu, która wedle opinii biegłych z dziedziny neurochirurgii i chirurgii urazowej i ortopedii, jest w pełni zachowana z wydolnym chodem w zakresie ruchu kończyn górnych i dolnych oraz kręgosłupa. Powódka jest zdolna do pracy na stanowisku fryzjerki. Praca fryzjera nie jest pracą w wymuszonej pozycji (stojącej) – jest pracą mobilną, a powódka ma zachowany w pełni chód.

/dowody: pisemna opinia podstawowa biegłej z dziedziny medycyny pracy M. K. (1) z dnia 20 maja 2020 roku – k. 608-611 akt, pisemna opinia uzupełniająca biegłej z dziedziny medycyny pracy M. K. (1) z dnia 2 czerwca 2021 roku – k. 682 akt/

Obecnie stan psychiczny powódki jest wyrównany, nie ma ona zaburzeń stanu psychicznego ani istotnych zaburzeń funkcjonowania psychologicznego. W związku z doświadczaniem skutków wypadku, powódka przeżywała negatywne emocje strachu, niepokoju, cierpienia fizycznego, powodujące okresowe pogorszenie jakości życia. Emocje powódki były spowodowane głównie doświadczaniem dolegliwości bólowych oraz ograniczeń ruchowych. Skutki wypadku, zwłaszcza przez 1,5 roku po nim, utrudniały powódce społeczne funkcjonowanie. Wypadek był dla niej zdarzeniem stresującym, nie spowodował jednak załamania linii życiowej ani zaburzeń zachowania. Aktualnie powódka prawidłowo funkcjonuje w rolach społecznych: rodzinnych i zawodowych. Przeżywane przez nią negatywne emocje nie osiągnęły natężenia, czasu trwania i częstotliwości takiej, aby spełnić kryteria zaburzeń opisywanych w klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Rokowania na przyszłość, co do stanu zdrowia psychicznego powódki są pomyślne. Jest mało prawdopodobne, aby w przyszłości ujawniły się negatywne konsekwencje wypadku w aspekcie psychicznym.

/dowód: pisemna opinia biegłej z dziedziny psychologii T. B. z dnia 22 stycznia 2022 roku – k. 713-718 akt/

Podczas pobytu powódki w szpitalu, przeprowadzone zostały dwie operacje. Opuszczając szpital, wspomagała się ona kulami. W dacie wypadku powódka mieszkała razem ze swoim chłopakiem, z którym zaręczyła się przed drugą wizytą w sanatorium, jednak w późniejszym czasie doszło do rozstania i powódka wróciła do domu rodzinnego. W lutym 2017 r. przebywała w sanatorium, w którym była łącznie dwa razy. Powódka znajdowała się pod opieką ortopedy, z którym konsultowała się co 2 miesiące. W szpitalu odbywała się jej rehabilitacja, przebywała ona również w domu S. R.. Obecnie proces rehabilitacyjny jest zakończony. Konieczny był zakup m.in. gorsetu. Po wypadku powódka ćwiczyła w domu, kupowała do tego przyrządy. Aktualnie powódka porusza się w sposób normalny, nie widać u niej urazu. Strona powodowa znajdowała się pod opieką neurochirurga z uwagi na silne zawroty głowy. U powódki zdarza się również drętwienie ręki. Poszkodowana leczyła się u stomatologa. Przed wypadkiem nie chorowała, pracowała jako fryzjerka. Z uwagi na przyjmowanie pozycji stojącej w zawodzie fryzjerki, powódka z niego zrezygnowała i obecnie pracuje jako sprzedawca. Nie szukała ona pomocy psychologicznej i psychiatrycznej. Lekarze wskazywali na możliwe problemy z zajściem w ciąże, porodem. Nie zmieniła się również w aspekcie towarzyskim, czy pod kątem samopoczucia. Krótko po wypadku była załamana sytuacją. Obecnie odczuwa ból w stopach, podczas zmiany pogody. Powódka przed wypadkiem chciała otworzyć swój zakład fryzjerskich. Po wypadku komunikacyjnym nie stała się osobą zamkniętą w sobie. Od czasu do czasu korzysta z masażów. Pomaga swojej matce w pracach domowych, natomiast nie wykonuje czynności wymagających stania na wysokości. Po wypadku, powódka leżała w kołnierzu na łóżku, na którym zrobiony był wyciąg. Strona powodowa odczuwa strach przed jazdą samochodem. Ma także problemy z podnoszeniem rąk, nie może nosić ciężkich przedmiotów. Przed wypadkiem była aktywna, obecnie sporadycznie jeździ na rowerze, łyżworolkach. Aktualnie powódka chce wykonywać zawód wizażystki.

/dowody: zeznania świadka E. Z. – k. 204-205 akt od 00:05:21 do 00:34:47, zeznania świadka K. P. – k. 205-206 akt od 00:35:10 do 00:53:50, zeznania świadka M. K. (2) – k. 417 akt od 00:02:57 do 00:18:11, przesłuchanie powódki – k. 458-459v akt od 00:25:38 do 01:18:01/

Po wypadku powódka mniej uczestniczyła w życiu towarzyskim, nie uprawia ona też żadnego sportu. Wcześniej była osobą aktywną, biegała, jeździła na rowerze, na rolkach. Podczas ostatniej próby jazdy na rolkach doznała bólu kręgosłupa. Z uwagi na doznawane bóle, często wyraża chęć powrotu do domu. Powódka nie wróciła do pracy w zawodzie fryzjera. Obecnie pracuje w sklepie, jednak często doznaje bólu głowy, przez co zdarza się jej rezygnować ze spotkań towarzyskich. Przed wypadkiem powódka była w szczęśliwym związku. Powódka, jako pasażer, wykazuje odruchy hamowania podczas jazdy. W salonie fryzjerskim powódka pracowała niecałe 4 miesiące, była zatrudniona na okres próbny, później na okres 2 lat, początkowo pracowała za minimalne wynagrodzenie.

/dowód: zeznania świadka M. K. (2) – k. 457-457v akt od 00:02:57 do 00:18:11, przesłuchanie powódki – k. 458-459v akt od 00:25:38 do 01:18:01/

W szpitalu powódka przebywała około 3 miesięcy. Sytuacja związana z wypadkiem była dla niej trudna zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Była ona zależna od osób trzecich. W szpitalu został przeprowadzony zabieg operacyjny na obie stopy. Powódce zalecono rehabilitację. Po wyjściu ze szpitala, poruszała się ona przy pomocy kul, przez około 2 miesiące. W późniejszym czasie, powódka poruszała się w bliskich odległościach bez kul, jednak dalsze przemieszczanie wymagało ich użycia, co trwało około 3-4 miesiące. Przez okres 3-4 miesięcy powódka korzystała również ze specjalnych butów ortopedycznych, które miały za zadanie odciążyć przednią część stopy. Przez okres 8-9 miesięcy powódka nosiła gorset. Powódka korzystała z rehabilitacji w domu S. R. przez około 2-3 miesiące, następnie w szpitalu im. B., na którą otrzymała skierowanie. Było to 10 zabiegów, które odbywały się raz w tygodniu. Następnie powódka ćwiczyła w domu i chodziła na masaże lecznicze na kręgosłup, z których obecnie również korzysta. Masaże te były odpłatne, obecnie powódka nie ponosi kosztów związanych z masażami. Zalecono jej kontrole u ortopedy, w poradni rehabilitacji i neurochirurgii w ramach NFZ, obecnie odbywają się one raz w roku. Na skutek wypadku, powódce wypadło wypełnienie z zęba, który był wcześniej leczony. Konieczne stało się leczenie kanałowe. Ponadto, podczas wizyty u stomatologa ustalono, że jest jeszcze 6 innych zębów do leczenia. Z powodu przyjmowanych leków, powódka nie mogła utrzymać odpowiedniej higieny jamy ustnej, przez co doszło do wykruszenia i skrzywienia zębów. Koszty stomatologiczne i ortodontyczne wynoszą około 15.000 zł. Przed wypadkiem, powódka leczyła zęby na bieżąco. Powódka zakupiła gorset, kołnierz, pas ściskający na miednicę, kule, a ponadto zakupiła przyrządy do wzmacniania mięśni. Strona powodowa została uznana za zdolną do pracy i rozpoczęła pracę w sklepie. Była to praca stojąca, jednak gdy nie było klientów, powódka miała możliwość, by usiąść. Następnie poszkodowana pracowała w sklepie sportowym, do 10 godzin dziennie w systemie 2 dni pracy, 1 dzień wolny. Gdy powódka pracowała, doznawała bólów kręgosłupa. Brała ona leki przeciwbólowe, nie codziennie, ale w zależności od danego dnia. Czasem u powódki pojawiały się zawroty głowy, ma także bóle głowy. Nie może ona chodzić w butach na obcasie, czasem zdarza się, że stopy zaczynają drętwieć. Powódka otrzymała skierowanie do psychologa, jednak nie korzystała z konsultacji. Przez pół roku powódka przebywała na zwolnieniu chorobowym, później na zasiłku rehabilitacyjnym. Powódka stara się co 2 dni wykonywać ćwiczenia. Lekarze poinformowali ją, że w przypadku porodu konieczne będzie cesarskie cięcie. Po konsultacji ortopedycznej stwierdzono poprawność zrostów w stopach oraz prawidłowy kształt miednicy. Powódka ukończyła zawodową szkołę fryzjerką, następnie uczęszczała zaocznie do liceum ogólnokształcącego. Przed wypadkiem pozostały jej dwa semestry do jej ukończenia, jednak po zdarzeniu drogowym okazało się, że szkoła została zlikwidowana. Obecnie powódka uczy się w S., pozostały jej 2 semestry.

Powódka aktualnie pracuje minimum 6 godzin dziennie, czasem cały dzień pracy, na umowę o pracę na czas określony 1 roku. Jako sprzedawca powódka pracuje od 2018 r., po decyzji ZUS o zdolności do pracy. Od tamtego czasu powódka pracuje bez przerwy. Przy dużej ilości pracy lub przy całodziennej pracy, powódka odczuwa ból kręgosłupa oraz ból biodra. Nie zażywa ona na stałe żadnych leków, korzysta z prywatnych rehabilitacji. Strona powodowa nie szukała pracy w zawodzie fryzjera. Obecnie ma większą możliwość poruszania się swobodnie. Wcześniejsze bóle głowy ustąpiły. Stara się ona chodzić w wygodnym obuwiu, wtedy nie odczuwa dolegliwości, jednak na obcasie drętwieją jej nogi i szybko odczuwa ból. Wykonuje ćwiczenia w domu, które pokazano jej na rehabilitacji. Ostatni raz u lekarza powódka była w 2021 r. Musiała zrezygnować z siłowni, jednak czasem jeździ na rowerze. Nie jeździ natomiast samochodem. Powódka nie potrzebowała pomocy osób trzecich po drugim powrocie z sanatorium.

/dowody: przesłuchanie powódki – k. 458-459v akt od 00:25:38 do 01:18:01, uzupełniające przesłuchanie powódki – k. 746-746v akt od 00:04:01 do 00:20:51/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie treści dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony. Sąd oparł się także na treści zeznań powódki oraz świadków albowiem były one jasne, logiczne i wzajemnie się potwierdzały oraz uzupełniały. Pozwany nie podważył ich wiarygodności. Wskazać także należy, że co skutków wypadku zeznania te znalazły medyczne potwierdzenie w treści opinii biegłych. Wreszcie Sąd wziął pod uwagę treść opinii instytutu i biegłych, we wskazanych wyżej specjalnościach, które zostały sporządzone w oparciu o badanie powódki i treść dokumentacji medycznej. Opinie instytutu i biegłych, w przypadku ich kwestionowania, były uzupełniane kolejnymi opiniami pisemnymi. Były one jasne, logiczne i zostały sporządzone w oparciu o aktualną wiedzę medyczną. W tym zakresie Sąd podnosi, że samo procentowe ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu ma charakter jedynie posiłkowy dla Sądu, i z tego powodu nie wymagały one dalszego uzupełnienia, albowiem nie ma prostego matematycznego wyliczenia kwoty ewentualnego zadośćuczynienia poprzez ustalony stopień uszczerbku na zdrowiu, i jest to poddane ocenie Sądu. Z całego materiału dowodowego, w tym z opinii instytutu i biegłych wynika niewątpliwie, że powódka doznała długotrwałego i trwałego uszczerbku na zdrowiu, i to było dla Sądu wystarczające dla ustalenia kompensującej kwoty zadośćuczynienia, biorąc jednocześnie pod uwagę całość opinii i ustaleń wszystkich biegłych oraz treść zeznań powódki. Sąd miał również, przy okazji czynności uzupełniającego przesłuchania powódki, pogląd na aktualną ocenę jej stanu zdrowia, który niewątpliwie był wynikiem wypadku.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 kpc Sąd pominął pozostałe wnioski dowodowe w przedmiocie dowodu z innego biegłego z zakresu medycyny pracy oraz w przedmiocie dowodu biegłego z zakresu ortodoncji. W ocenie Sądu, dodatkowa pisemna opinii biegłego z zakresu medycyny pracy nie wniosłaby niczego nowego do sprawy, a kwestie związane ze zdolnością powódki do świadczenia pracy zostały w wystarczającym stopniu przedstawione przez powołaną w sprawie biegłą z zakresu medycyny pracy. Biegła ta wyczerpująco wskazała na zdolność powódki do pracy, również na stanowisku fryzjerki, jak i na mobilność takiej pracy. Ponadto twierdzenia biegłej z zakresu medycyny pracy poparte zostały w opiniach innych powołanych w sprawie biegłych, przede wszystkim z dziedziny neurochirurgii oraz chirurgii urazowej i ortopedii, którzy uznali, że u powódki w pełni zachowano wydolny chód, w zakresie ruchu kończyn górnych i dolnych oraz kręgosłupa. Podnieść trzeba, że samo niezadowolenie strony co do treści i wniosków opinii, nie stanowi wystarczającej podstawy do uzupełnienia w tym zakresie materiału dowodowego, a tym samym do skutecznego zakwestionowania wniosków biegłego. W odniesieniu do wniosku w przedmiocie dowodu biegłego z zakresu ortodoncji, Sąd uznał, że informacje dotyczące leczenia powódki, związane z kwestią uzębienia, zostały w wyczerpującym stopniu wyjaśnione przez biegłego z zakresu stomatologii.

Są d zwa żył, co następuje:

Roszczenia powódki w części były uzasadnione w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że pozwany nie kwestionował co do zasady swojej odpowiedzialności w sprawie, a jedynie jej zakres. Jednak, w ocenie Sądu, przyznana i wypłacona do tej pory kwota 37.000 złotych z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nie wyczerpuje słusznych oczekiwań powódki w tym zakresie. Ostateczne żądanie strony powodowej w niniejszej sprawie zostało oparte na przepisach art. 444 § 1 kc oraz art. 445 § 1 kc. Zgodnie z treścią art. 444 § 1 kc, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Z kolei w myśl art. 445 § 1 kc, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Krzywda, której naprawienia może domagać się podmiot na podstawie wskazanego przepisu stanowi niemajątkowy skutek naruszenia dóbr osobistych, wywołany uszkodzeniem ciała, rozstrojem zdrowia, pozbawieniem wolności lub skłonieniem za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu (art. 445 § 2 kc). Uszczerbki te mogą polegać na fizycznych dolegliwościach i psychicznych cierpieniach bezpośrednio związanych ze stanem zdrowia, ale też z jego dalszymi następstwami w postaci odczuwanego dyskomfortu w wyglądzie, nieprzydatności społecznej lub nawet wykluczenia. W judykaturze i doktrynie przyjmuje się wyłącznie kompensacyjny charakter zadośćuczynienia. Kompensata majątkowa ma na celu przezwyciężenie przykrych doznań i poprawienie stanu psychicznego poszkodowanego poprzez poprawę jego sytuacji majątkowej, co umożliwi mu zaspokojenie swoich potrzeb i pragnień (A. Olejniczak [w:] A. Kidyba (red.), A. Olejniczak, A. Pyrzyńska, T. Sokołowski, Z. Gawlik, A. Janiak, G. Kozieł, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, LEX 2010). Ponadto wskazać należy, że świadczenie w postaci zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę ma charakter jednorazowy.

Stosownie do art. 445 § 1 kc, zadośćuczynienie, stanowiące formę rekompensaty pieniężnej z tytułu doznanej szkody niemajątkowej, ma być „odpowiednie” do doznanej krzywdy, którą określa się przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, w szczególności rozmiaru cierpień fizycznych i psychicznych oraz skutków uszczerbku zdrowia na przyszłość. Zespół tych okoliczności stanowi podstawę faktyczną określenia zadośćuczynienia, zarówno przy precyzowaniu żądania przez poszkodowanego, jak i przy wyrokowaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.10.2008 r., IV CSK 243/08, LEX nr 590267). Określenie sumy odpowiedniej w rozumieniu art. 445 § 1 kc, nie może następować wyłącznie według uznania sędziowskiego. Prawidłowe ustalenie tej kwoty wymaga uwzględnienia całokształtu okoliczności sprawy, rozważanych indywidualnie w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego, w szczególności rozmiaru krzywdy, rodzaju i stopnia natężenia powyższych cierpień oraz skutków uszczerbku zdrowia na przyszłość. Zespół tych okoliczności stanowi podstawę faktyczną określenia zadośćuczynienia, zarówno przy precyzowaniu żądania przez poszkodowanego, jak i przy wyrokowaniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31.12.2010 r., III APa 21/10, POSAG 2011, z. 1, poz. 51; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.11.2009 r., III CSK 62/09, LEX nr 738354; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.10.2008 r., IV CSK 243/08, LEX nr 590267; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 08.02.2006 r., I ACa 1131/05, LEX nr 194522). Przy czym wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, ale kwestia „odpowiedniości” wielkości zadośćuczynienia w stosunku do obecnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa nie może mieć decydującego znaczenia. Zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkód niematerialnych, a zatem trudno wymiernych i zakres rekompensaty materialnej zależeć powinien przede wszystkim od każdego indywidualnego przypadku w konkretnej sprawie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 23 sierpnia 2013 roku, I ACa 427/13, Lex nr 1363295).

Kontynuując powyższą myśl warto także przypomnieć, że przy ocenie kwoty zadośćuczynienia z art. 445 § 1 kc, Sąd musi uwzględnić wszystkie okoliczności danego zdarzenia, a zwłaszcza rodzaj obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, stopień kalectwa, poczucie nieprzydatności, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich, zaś samo zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną (tak ostatnio Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 września 2010 roku, II CSK 94/10, Rzeczpospolita (...)). W orzecznictwie wielokrotnie wyrażano, w związku z tym pogląd, iż nie może ono prowadzić do wzbogacenia. Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, a wypracowała je judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego. W tym zakresie wskazać należy, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość, nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dn dnia 26 lutego 1962 r., IV CR 902/61, OSNCP 1963, Nr 5, poz. 107 i w innych). Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane także z uwzględnieniem wieku poszkodowanego i czasu trwania jego cierpień (tak Sąd Najwyższy z dnia 12 kwietnia 1972 r, II CR 57/72, OSNCP 72/10, poz. 183). Krzywdą w rozumieniu art. 445 kc będzie z reguły trwałe kalectwo powodujące cierpienie fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego. Przyznanie poszkodowanemu zadośćuczynienia z art. 445 § 1 kc zależy od uznania Sądu, zaś przy ustaleniu jego wysokości obowiązuje zasada umiarkowania, wyrażająca się w uwzględnieniu wszelkich okoliczności oraz skutków zdarzenia (tak SN w wyroku z dnia 3 maja 1972 r., I CR 106/72, nie publ.). Nie bez znaczenia dla rozumienia poczucia krzywdy jest też zachowanie się i postawa osoby odpowiedzialnej za szkodę (tak SN w wyroku z 9 stycznia 1978 r, IV CR 510/77, OSNCP 1978r, Nr 11, poz. 210).

Dla oceny, czy określona suma jest „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 kc nie ma wpływu sytuacja majątkowa sprawcy szkody (tak SN w wyroku z 7 października 1998 r., I CKN 418/98, nie publ.). W każdym wypadku ustalenia uszkodzenia ciała lub wywołania ustroju zdrowia osoba odpowiedzialna za skutki obowiązana jest do wynagrodzenia szkody materialnej na podstawie art. 444 kc oraz stosowne do art. 445 § 1 kc dodania zadośćuczynienia. Różnica między stosowaniem obu przepisów polega na tym, że szkoda materialna w zasadzie musi znaleźć pełne pokrycie, gdy tymczasem kwota zadośćuczynienia uzależniona jest od całokształtu ujmowanych okoliczności, w szczególności od trwałości i skutków zdarzenia lub okresu trwania objawów choroby i ich nasilenia, od rodzaju i stopnia winy sprawcy szkody (wyrok SN z 30 listopada 1999 r., I CKN 1145/99, nie publ.). Wynikłe zaś z uszkodzenia ciała, choćby już wyleczone, ograniczenie wydolności pracy i utrudnienia w jej wykonywaniu, nie stanowiące podstawy przyznania renty, nie mogą być pominięte przy ocenie roszczenia z tytułu zadośćuczynienia i powinny mieć wpływ na jego wysokość (tak wyrok SN z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP z 1969 roku, Nr 2, poz. 37). Niewymierny i ocenny charakter kryteriów mających wpływ na ustalenie wysokości zadośćuczynienia sprawia, że Sąd przy orzekaniu ma pewną swobodę i w ramach tej swobody orzeka, jaka kwota zadośćuczynienia będzie w danych okolicznościach odpowiednia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 września 2013 roku, I ACa 354/13, Lex nr 1372245). Korzystając z tej swobody i mając na uwadze indywidualne okoliczności w tej sprawie Sąd przyjął, że bezspornie zakres i rozmiar krzywdy powódki był znaczny.

Wynika to, z jednej strony z nie tylko z samego zakresu doznanych w wypadku urazów, ale też skutków, które powódka odczuwała i odczuwa nadal po zaistnieniu wypadku drogowego. Niewątpliwie strona powodowa doznała obszernych obrażeń i w związku z tym również dolegliwości. U powódki wystąpił uszczerbek na zdrowiu w aspekcie stomatologicznym, neurologicznym, ortopedycznym oraz psychologicznym, czego odzwierciedleniem jest łączny stopień uszczerbku na zdrowiu, wynikający z wszystkich opinii biegłych, które miały wpływ na życie codzienne powódki, oraz na jego jakość. Zauważyć trzeba, że biegły z dziedziny ortopedii i traumatologii określił łączny uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 33%, w tym jako 23% wskazano uszczerbek długotrwały. Z kolei biegły z zakresu neurochirurgii określił uszczerbek na zdrowiu poszkodowanej w wysokości 21%. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że pomimo nie skorzystania przez powódkę z konsultacji psychologicznej, biegła w tej dziedzinie podkreśliła, iż w związku z doświadczaniem skutków wypadku, powódka przeżywała negatywne emocje strachu, niepokoju, cierpienia fizycznego, powodujące okresowe pogorszenie jakości jej życia, natomiast skutki wypadku, zwłaszcza w okresie 1,5 roku, utrudniały powódce społeczne funkcjonowanie. Niewątpliwie, wypadek był dla niej zdarzeniem stresującym. Podnieść również należy, że powódka po wypadku była osobą leżącą i potrzebowała pomocy ze strony osób trzecich. Bez wątpienia korzystanie przez nią z cewnika, czy pampersów było nie tylko utrudnieniem od strony fizycznej, ale także obciążeniem psychicznym z uwagi na niemożność wykonywania podstawowych czynności życia codziennego. To też niewątpliwie wpłynęło na stopień krzywdy u powódki. Uwypuklenia wymaga także to, iż powódka była osobą młodą, gdy doszło do wypadku komunikacyjnego. Miała ona przed sobą wiele planów związanych z pracą w zawodzie fryzjera, jak i plany związane ze swoim ówczesnym partnerem. Z pewnością usłyszane od lekarzy prowadzących słowa dotyczące ewentualnych problemów z ciążą/porodem musiały być dla poszkodowanej trudne, co również wpływało na zwiększenie się poczucia krzywdy. Natomiast trzeba mieć na uwadze również to, że wiek powódki, a także podjęte czynności lecznicze spowodowały, iż powódka, wprawdzie nie powróciła do pierwotnego zawodu, jednak z opinii biegłej z dziedziny medycyny pracy wynika, że praca w zawodzie fryzjera nadal pozostaje aktualna.

Sąd pragnie podkreślić, że na skutek uzupełniającego przesłuchania powódki, jak również na podstawie wniosków z pisemnej opinii biegłej z dziedziny medycyny pracy ustalono, iż nie jest ona osobą trwale niezdolną do pracy. Przesłuchanie powódki wykazało, iż jest ona zatrudniona na umowę o pracę na czas określony, już od dłuższego czasu. Jednocześnie Sąd, ustalając wysokość należnego powódce zadośćuczynienia, miał na względzie także to, iż obecnie powódka nie potrzebuje opieki ze strony osób trzecich, nie przyjmuje stałych leków, a także w pewnym stopniu wróciła do aktywności fizycznej, tj. jazdy na rowerze. Reasumując, dokonując oceny stopnia krzywdy doznanej przez powódkę po dacie 31 lipca 2016 r. stwierdzić należy, że skutki wypadku były i są widoczne w życiu powódki, co niewątpliwie musi wpłynąć na ocenę co do wysokości zadośćuczynienia. W tym aspekcie ściśle liczbowo wyrażony procentowy uszczerbek na zdrowiu powódki, ma jedynie posiłkowe dla tej oceny znaczenie, bowiem należy wziąć pod uwagę całokształt okoliczności towarzyszących obecnemu funkcjonowaniu powódki w życiu codziennym. Należy także mieć na uwadze funkcję kompensującą zadośćuczynienia, aby nie było ono nadmierne w stosunku do okoliczności. Sąd przy ustalaniu wysokości kwoty tytułem zadośćuczynienia, wziął również pod uwagę, że powódka pracuje w sklepie, gdzie jest to głównie praca stojąca oraz chodząca, podobnie jak w zawodzie fryzjerskim, zatem brak było podstaw, by opinię biegłej z zakresu medycyny pracy poddawać w wątpliwość. Pod względem obciążeniowym, praca powódki ma podobny charakter, co praca na stanowisku fryzjera. Zatem trzeba przyznać rację stronie pozwanej, iż powódka powróciła do pracy w pełnym zakresie czasu pracy i w związku z tym, Sąd ocenił i uznał, że kwota, która w pewnym stopniu będzie rekompensować powódce doznane cierpienia i zakres krzywd wynosi łącznie 150.000 zł. Mając na uwadze kwotę już wypłaconą przez pozwanego w wysokości 37.000 złotych, należna powódce z tytułu zadośćuczynienia winna być dalsza kwota w wysokości 113.000 zł, jako adekwatna w rozumieniu art. 445 § 1 kc, i która będzie kompensowała doznaną przez powódkę krzywdę, jako uzupełnienie należnego zadośćuczynienia. W zakresie odsetek należnych od zasądzonej kwoty, Sąd wziął pod uwagę fakt, iż pismem z dnia 2 grudnia 2016 r. pozwany poinformował powódkę o przyznaniu, ostatecznej uznanej przez niego, dopłaty do zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 30.000 zł. Sąd zasądzając odsetki od kwoty 113.000 zł, tj. od dnia 3 grudnia 2016 r. miał na względzie datę wymagalności roszczenia, tj. od dnia następnego po dniu odpowiedzi na odwołanie powódki, w której ostatecznie pozwany określił maksymalną kwotą należną do wypłacenia powódce. Skoro zatem pozwany pismem z dnia 2 grudnia 2016 roku przyznał powódce zadośćuczynienie decyzją, z której nie wynikała wola dalszej wypłaty z tego tytułu, to z zapłatą pozostałego był w zwłoce od dnia następnego, czyli od 3 grudnia 2016 r. Mając zatem powyższe na względzie, Sąd w punkcie pierwszym wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 113.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty, na podstawie art. 445 § 1 kc i art. 455 kc.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wynikłe z tego powodu koszty. Celem tego przepisu jest określenie zakresu i sposobu naprawienia szkody majątkowej na osobie. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, wywołanych tym stanem, a więc wszystkich niezbędnych i celowych wydatków. W szczególności będą to koszty leczenia, a więc wydatki związane z postawieniem diagnozy, terapią i rehabilitacją poszkodowanego, kosztami transportu, kosztami odwiedzin i opieki osób bliskich, kosztami szczególnego odżywiania i pielęgnacji, kosztami nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, zwrotem utraconych zarobków, czy też zniszczonych rzeczy. Nie ma wątpliwości , iż korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007, II CSK 474/06). Powódka przedstawiła na tę okoliczność rachunki i faktury, a Sąd uznał, że w części poniesione przez nią koszty pozostają w związku ze szkodą.

Sąd nie uwzględnił w pełnym zakresie roszczenia odszkodowawczego powódki, jednak nie kwestionuje, że były przeprowadzone masaże lecznicze, zakup niektórych urządzeń, jak również, przede wszystkim, leczenie dentystyczne, bowiem z opinii instytutu wynika, że w tym zakresie leczenie i zakupy były konieczne dla poprawy stanu zdrowia powódki. Zatem Sąd uznał w całości za zasadne koszty poniesione z tytułu leczenia stomatologicznego oraz ortodontycznego w łącznej wysokości 6.610 zł (k. 74-89 akt). W tym zakresie Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu stomatologii, zgromadzonej dokumentacji medycznej oraz przesłuchaniu powódki. Postępowanie dowodowe wykazało, że u powódki wystąpiły uszkodzenia w zakresie złamania korony, a wskutek wypadku, powódka skarżyła się na problemy z zamykaniem związanym ze zmianą ustawienia zębów, co jest częste przy silnym urazie, jak również dotyczy często zwichnięcia stawu skroniowo-żuchwowego. W pisemnej opinii biegły wskazał, że złamanie korony jest nieodwracalne, nie ma technik regeneracji i odbudowy korony zęba, a metody które stosuje się można porównać do protezy, zastępuje się naturalną tkankę materiałem sztucznym. Niewątpliwie z powyższych względów, poszkodowana została skierowana na Oddział (...) w zakresie leczenia zachowawczego w gabinecie stomatologicznym. W oparciu o przesłuchanie powódki ustalono, że na skutek wypadku, wypadło wypełnienie z zęba, który był wcześniej leczony i z tego względu konieczne stało się leczenie kanałowe. Ponadto podczas wizyty u stomatologa ustalono, że jest jeszcze 6 innych zębów do leczenia. Jednocześnie z powodu przyjmowanych leków, powódka nie mogła utrzymać odpowiedniej higieny jamy ustnej, przez co doszło do wykruszenia i skrzywienia zębów. Biegli wprawdzie wskazywali, że z rachunków przedstawionych przez powódkę nie wynika, których zębów dotyczyło leczenie. Z drugiej strony Sąd przyjął, iż leczenie stomatologiczne było konieczne, natomiast strona pozwana nie zakwestionowała skutecznie twierdzeń powódki w tym zakresie, w szczególności aby nie doszło do uszkodzenia uzębienia powódki.

Odnosząc się do pozostałych wydatków związanych m.in. z zakupem odpowiedniego sprzętu do ćwiczeń w domu, Sąd, na podstawie pisemnych opinii instytutu z zakresu ortopedii i traumatologii, uznał za zasadne koszty zakupu gorsetu odciążająco-stabilizującego (59,65 zł - k. 100 akt), bowiem w ocenie Sądu, zakup taki był związany z wypadkiem, oraz koszty przeprowadzanych masażów leczniczych wskazane przez biegłych (407,50 zł - k. 102-103 akt), które łącznie wyniosły 467,15 zł i które były konieczne do procesu rehabilitacji i poprawnego leczenia. Pozostałe zaś wydatki poczynione przez powódkę nie zostały udowodnione jako niezbędne i konieczne do leczenia. Nie ulega wątpliwości, że zakupiony sprzęt mógł przyczynić się do polepszenia kondycji zdrowotnej, jednak w oparciu o wnioski płynące z opinii wydanych przez specjalistów w niniejszej sprawie, Sąd ustalił, iż zakup urządzeń do ćwiczeń własnych (krążków, taśm, wałków, piłki) mógł wspomagać proces usprawniania, jednak nie był niezbędnym elementem leczenia, z kolei zakup łóżka, materaca, poduszki, wkładek ortopedycznych i kostiumu pływackiego nie wynikał z następstw przebytego wypadku. Sąd nie uwzględnił także roszczenia powódki w zakresie uszkodzenia kasku na skutek wypadku, albowiem w sprawie powódka nie wykazała, aby faktycznie do takiego uszkodzenia doszło. Wobec powyższego, ostateczną wysokość odszkodowania Sąd ustalił na kwotę 7.077,15 zł (6.610 zł + 467,15 zł). W odniesieniu do odsetek od tej kwoty Sąd miał na względzie, iż kwota dochodzona przez powódkę w odniesieniu do przedłożonych przez nią faktur i rachunków została ujawniona dopiero w treści pozwu, jako nowe odszkodowanie poza tym, które uzyskała już wcześniej, w toku postępowania likwidacyjnego. Za zasadne Sąd uznał wobec tego zasądzić odsetki od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, bowiem od tego dnia wymagalne stało się roszczenie powódki, z którym pozwany mógł się zapoznać dopiero w dniu doręczenia mu odpisu pozwu. Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd w punkcie drugim wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 7.077,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty, na podstawie art. 444 § 1 kc i art. 455 kc.

W konsekwencji, z uwagi na wysokość uwzględnionych przez Sąd żądań powódki, jak i daty zasądzenia ustawowych odsetek za opóźnienie, Sąd oddalił powództwo w pozostałej części, jako nadmierne (punkt 3 wyroku).

W związku z powyższym ustalić należy, że roszczenie powódki zostało uwzględniono w około 50 %, a zatem racje obu stron zostały uwzględnione przez Sąd w podobnym stopniu. W konsekwencji w punkcie czwartym wyroku, działając na podstawie art. 100 kpc, w myśl którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, Sąd zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego.

Z uwagi na fakt dwukrotnego uiszczenia przez pozwanego zaliczek na biegłych w łącznej wysokości 4.000 zł oraz biorąc pod uwagę procentowy stosunek rozdzielenia kosztów po połowie, Sąd w punkcie 5 wyroku zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.000 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, co stanowiło połowę kwoty uiszczonej przez pozwanego, tytułem w/w zaliczek na opinie biegłych w sprawie.

W punkcie 6 i 7 wyroku, Sąd nakazał pobrać zarówno od powódki, jak i od pozwanego w części, w której przegrali proces, zwrot pozostałych, nieuiszczonych kosztów sądowych, w postaci opłaty sądowej od pozwu (11.260 zł * ½ = 5.630 zł) oraz związanych z udziałem biegłych, a nie pokrytych z uiszczonych zaliczek (15.803,32 zł wynagrodzenia biegłych – 4.000 zł zaliczek = 11.803,32 zł * ½ = 5.901,66 zł). Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 1 uksc, nakazał pobrać od powódki z zasądzonego w punkcie pierwszym świadczenia na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 11.531,66 zł (5.630 zł + 5.901,66 zł = 11.531,66 zł), tytułem zwrotu kosztów sądowych (punkt 6 wyroku). W punkcie 7 wyroku, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 uksc, nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 11.531,66 zł (5.630 zł + 5.901,66 zł = 11.531,66 zł), tytułem zwrotu kosztów sądowych.