Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Rafał Szurka
Protokolant:	stażysta Piotr Ziółkowski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2021 r. w B.

sprawy z powództwa J. T.

przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę, ewentualnie o zapłatę i ustalenie

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 59.779,63 złotych (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt dziewięć 63/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo główne w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.551,36 złotych (cztery tysiące pięćset pięćdziesiąt jeden 36/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 504/18

UZASADNIENIE

Powód, J. T., wniósł przeciwko pozwanemu, (...) Bank S.A. z siedzibą w W., o ustalenie nieważności umowy o kredyt konsolidacyjny z dnia 13 grudnia 2017 roku oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 59.779,63 złotych tytułem świadczenia nienależnego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, alternatywnie o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 37.714,69 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz uznania postanowienia § 1 ust. 1 pkt 3 lit a umowy z dnia 13 grudnia 2017 roku za niedozwolony, a nadto o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że powód zawarł z pozwanym umowę o kredyt, czynności techniczne związane z zawarciem umowy zostały dokonane w Kredyt (...) Oddział w B. w obecności M. K. (1), z kolei na dokumentach widnieją podpisy innej osoby, P. S.. Zgodnie z kolei z treścią umowy pozwany udzielił kredytu za pośrednictwem (...) spółki z o.o. S.K. z siedzibą w P., które to zawarło z P. S. umowę o świadczenie usług pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów finansowych. Powód podniósł, że jego celem było uzyskanie wyłącznie kredytu konsumpcyjnego w kwocie 34.507,10 złotych, nie zaś umowy kredytu konsolidacyjnego, natomiast pozwany za pośrednictwem wskazanego podmiotu udzielił kredytu na łączną kwotę 94.286,73 złotych, na którą składała się kwota 34.507,10 złotych kredytu konsumpcyjnego, kwota 37.714,69 złotych tytułem prowizji pobranej przez pozwanego, kwota 13.522 złotych tytułem spłaty rzekomych zobowiązań kredytowych powoda z tytułu umowy kredytu niecelowego oraz umowy kredytu studenckiego, kwota 1.000 złotych tytułem spłaty kredytu niecelowego oraz studenckiego i kwota 7.542,94 złotych tytułem prowizji na rzecz pośrednika kredytowego, z czego na rachunek bankowy powoda wpłynęła kwota 34.507,10 złotych. Wskazano, że powód nie otrzymał egzemplarza umowy o kredyt konsolidacyjny, o faktycznej wysokości swojego zobowiązania dowiedział się po otrzymaniu harmonogramu spłaty kredytu, i podniesiono, że powód nie posiadał zobowiązań kredytowych z tytułu kredytu studenckiego oraz z tytułu kredytu niecelowego. Wyjaśniono, że kwoty pieniężne z tytułu rzekomych obu zobowiązań kredytowych zostały przekazane na wskazane przez pośredników rachunki bankowe, które powód musiał dopiero założyć, a następnie za namową pośredników łączna kwota 14.138 złotych została przez powoda wypłacona i przekazana na rzecz podmiotu trzeciego i na rachunek bankowy wskazany przez P. S. i M. K. (1), tj. (...) sp. z o.o., z którą powód nie zawierał żadnej umowy. W dniu 3 stycznia 2018 roku powód złożył reklamację z tytułu zawartej umowy, która nie została przez pozwanego uznana. Żądanie ustalenia nieważności umowy powód oparł na wprowadzeniu go w błąd przez pośredników kredytowych, czym doprowadzono powoda do zawarcia umowy kredytu konsolidacyjnego oraz do przekazania kwoty 14.138 złotych. Ponadto wykorzystano stan niewiedzy oraz niedoświadczenia życiowego powoda w zakresie formalności w zawieraniu umowy kredytowej, czym doprowadzono do podpisania przez niego oświadczenia o posiadanych rzekomo zobowiązań kredytowych. Wskazano nadto, że powód złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych zawartej umowy, pismem z dnia 16 stycznia 2018 roku. Uzasadniając interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności umowy powód wskazał, że jego zobowiązania wynikają ze stosunku prawnego dotkniętego sankcją nieważności, a niezależnie od tego domaga się zapłaty kwoty 59.779,63 złotych, jako świadczenia nienależnego. Wskazano także na niedopełnienie obowiązków pośrednika kredytowego. Uzasadniając żądanie alternatywne wskazano na niedozwolone postanowienie umowy, odnośnie prowizji, i rażącą dysproporcję świadczeń, albowiem wysokość prowizji przewyższa kwotę kredytu konsumpcyjnego., zatem brak ekwiwalentności świadczeń i występująca próba wyzysku. Nadto podniesiono, że zawarta umowa nie była indywidualnie negocjowana z konsumentem.

Pozwany pismem z dnia 22 sierpnia 2018 roku wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany wskazał, że powód podpisał dyspozycję uruchomienia kredytu we wskazanych w pozwie kwotach na rachunki bankowe banków i pośrednika kredytowego. W zakresie żądania ustalenia nieważności umowy podniesiono, że kwota kredytu została wypłacona i powód rozporządził środkami z umowy, podpisał także dokumenty do umowy. Wskazano, że powód nie posiadał zdolności kredytowej na otrzymanie kwoty 34.507,10 złotych , i aby otrzymać kredyt musiał skonsolidować zobowiązania ujawnione w BIK, co zostało powodowi zaproponowane przez pozwanego i na co powód przystał. Nadto powód regularnie spłaca kredyt. Pozwany zakwestionował także roszczenie z tytułu nienależnego świadczenia, wskazano, że w razie uznania umowy za nieważną powód winien zwrócić pozwanemu wartość otrzymanych środków. Rachunki w innych bankach zostały przez powoda wskazane, powód miał do nich dostęp i rozporządził nimi, a zatem jest wzbogacony, zaś prowizja na rzecz pozwanego została wypłacona zgodnie z treścią umowy (k. 144-148 akt).

W związku z tym, że pozwany nie złożył w wyznaczonym terminie odpowiedzi na pozew, i pismo procesowe z dnia 22 sierpnia 2018 roku zostało złożone po terminie wyznaczonym na złożenie odpowiedzi na pozew, Sąd postanowieniem z dnia 8 października 2018 roku pominął wnioski o twierdzenia pozwanego zawarte w tym piśmie, z uwagi na złożenie pisma po terminie (k. 171 akt).

W toku procesu powód cofnął wnioski o przesłuchanie w charakterze świadków J. G. i M. K. (2) (k. 233 akt).

Pismem z dnia 15 września 2020 roku powód dokonał modyfikacji powództwa i wniósł żądanie ustalenia nieważności zawartej umowy z uwagi na jej zawarcie w wyniku dopuszczenia się nieuczciwej praktyki rynkowej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 59.779,63 złotych tytułem nienależnego świadczenia, wraz z odsetkami, jak dotychczas, alternatywnie wniósł o zasądzenie kwoty 37.714,69 złotych wraz z odsetkami, jak dotychczas, oraz uznania postanowienia § 1 ust. 1 pkt 3 lit a umowy za niedozwolony, ewentualnie w przypadku nieuwzględnienia powyższych żądań powód wniósł, jak w pozwie pierwotnym (k. 332-334 akt).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 grudnia 2017 roku powód zawarł z pozwanym umowę o kredyt konsolidacyjny, za pośrednictwem P. (...) DORADCY (...).K. w P., w wysokości 94.286,73 złotych, przeznaczony na potrzeby konsumpcyjne powoda w kwocie 34.507,10 złotych, spłatę zobowiązań kredytowych powoda z tytułu umowy kredytu niecelowego oraz studenckiego nr (...), na rachunek prowadzony w (...) S.A. w wysokości 13.522 złotych, z tytułu umowy kredytu niecelowego oraz studenckiego nr (...), na rachunek prowadzony w Banku (...) S.A. w wysokości 1.000 złotych, oraz na zapłatę prowizji od udzielonego kredytu w wysokości 37.714,69 złotych. Za pośrednika kredytowego podpisał się P. S., jako pośrednik kredytowy, któremu pozwany Bank, na podstawie umowy, powierzył wykonywanie czynności faktycznych, związanych z zawieraniem umów o produkty bankowe. We wniosku o kredyt wskazano, że kwota 34.507,10 złotych zostanie wypłacona na rachunek wskazany przez powoda, kwota 14.522 złotych na rachunek wskazany przez powoda, kwota 7.542,94 złotych na rachunek pośrednika kredytowego oraz kwota 37.714,69 złotych na rachunek pozwanego, jako prowizja od kredytu. Do umowy powód podpisał oświadczenie, że posiada zobowiązania w (...) S.A. w kwocie kapitału 13.522 złotych, oraz w Banku (...) S.A. w kwocie kapitału 1.000 złotych.

/dowód: odpis wniosku o kredyt oraz odpis umowy nr (...) wraz z załącznikami – k. 58-77 akt/

Po zawarciu umowy na rachunek w Banku (...) S.A., prowadzona dla powoda, wpłynęły w dniu 19 i 21 grudnia 2017 roku kwoty 1.000 złotych, z tytułu całkowitej spłaty kredytu nr (...), z rachunku pozwanego Banku, oraz 13.145 złotych, której wpłaty dokonał sam powód. W tym samym dniu 21 grudnia 2017 roku powód dokonał przelewu kwoty 14.138 złotych na rzecz (...) sp. z o.o. Z kolei na rachunek w (...), prowadzony dla powoda, w dniu 19 grudnia 2017 roku wpłynęła kwota 13.522 złotych, na zlecenie pozwanego Banku, z tytułu całkowitej spłaty kredytu (...).

/dowód: historia rachunków wraz z dyspozycjami – k. 94-99 akt/

Powód w okresie od 1 stycznia 2017 roku do dnia 28 lutego 2018 roku nie posiadał żadnych rachunków kredytowych w (...) S.A. W banku (...) powód miał kredyt, udzielony w dniu 16 listopada 2015 roku, który spłacił w dniu 25 stycznia 2018 roku. Na poczet tego kredytu dokonał spłaty raty w dniu 28 grudnia 2017 roku.

/dowód: odpisy zaświadczeń banków – k. 128-129 akt, zestawienie operacji rachunku – k. 94 akt/

(...) sp. z o.o. prowadziła działalność w zakresie pozostałej finansowej działalności usługowej i pozostałego pośrednictwa pieniężnego. Jej wspólnikami są J. G. oraz B. G..

/dowód: wydruk z KRS nr (...) – k. 106-111 akt/

B. G. jest bratem J. G., założyli razem spółkę (...). B. G. nie wykonywał faktycznie żadnych czynności w imieniu Spółki, był tylko jej wspólnikiem. Nie ma wiedzy, jakie czynności w spółce dokonywał jego brat. Znał osobę P. S., spotykali się na zajęciach w (...) w B., jednak nie prosił jej o pomoc w spółce. Zdaniem B. G. to P. S. prosił o kontakt z jego bratem, z którym miała później rozmawiać. J. G. współpracował z bankami, mógł to być także Bank pozwanego.

/dowód: zeznania świadka B. G. – k. 219-220 akt i k. 222 akt od 00:03:57 do 00:31:33/

Zgodnie z wydrukiem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej P. S. w okresie od 18 września 2017 roku do 17 stycznia 2018 roku prowadził działalność gospodarczą w zakresie pozostałej finansowej działalności usługowej. (...) Spółka z o.o. z siedzibą w P. zawarła z nim umowę o świadczenie usług pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów finansowych, na pozyskiwanie klientów zainteresowanych produktami .. (...) kolei przedmiotem działalności Spółki było m.in. pozostałe pośrednictwo pieniężne i pozostała finansowa działalność usługowa, w tym pośrednictwo finansowe obejmujące ofertę kredytów gotówkowych.

/dowód: wydruk z ewidencji – k. 84 akt, wydruk z KRS nr (...) – k. 78-83 akt, umowa o świadczenie usług – k. 85-93 akt/

P. S. założył działalność gospodarczą na prośbę kolegi, jednak faktycznie nie wykonał w ramach tej działalności żadnych czynności, w szczególności nie podpisywał dokumentów i wniosku, związanych z kredytem powoda. Tą osobą kolegi był B. G., który wyjaśnił P. S., że jego brat ma firmę, i czy nie chce pomóc w jej rozwoju. Po jakimś czasie ta osoba powiedziała P. S., że może zamknąć działalność, bo nie jest już potrzebna. Od tego czasu P. S. nie ma żadnego kontaktu z tą osobą. Z tytułu założenia działalności oraz z następnym okresie P. S. dostawał od B. G. kwoty 100-200 złotych.

/dowód: zeznania świadka P. S. – k. 172 akt i k. 174 akt od 00:32:01 do 00:54:19/

Pismem z dnia 3 stycznia 2018 roku powód wystosował do pozwanego pismo z żądaniem unieważnienia umowy. W piśmie tym powód wskazał, że nie otrzymał umowy kredytu. W kolejnym piśmie z dnia 16 stycznia 2018 roku powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy, oraz oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych umowy na skutek wprowadzenia powoda w błąd przez pośrednika finansowego P. S..

/dowód: odpisy pism – k. 112-113 i 116-121 akt/

Dopiero w dniu 23 stycznia 2018 roku zostały do powoda wysłane dokumenty, związane z kredytem zawartym z Bankiem pozwanego.

/dowód: poświadczona kopia potwierdzenia nadania – k. 130 akt/

Pod koniec grudnia 2017 roku powód, na podstawie harmonogramu spłaty, który uzyskał, powziął wiedzę o wysokości rat kredytu. Powód, starając się o kredyt, chciał uzyskać kredyt konsumpcyjny na niższą kwotę 25.000 złotych, niż faktyczna w umowie, na środki do produkcji rolnej, albowiem powód jest rolnikiem. Poprosił o pomoc w zawarciu umowy biuro Kredyt (...) w B., w którym pracowała m.in. M. K. (2). Został jednak pokierowany przez pracujących tam pośredników kredytowych w celu zawarcia umowy o kredyt konsolidacyjny, bowiem ich zdaniem łatwiej było wówczas uzyskać kredyt w wyższej kwocie. Powód na to się zgodził, kwota kredytu miała wynieść 34.000 złotych. Wówczas zaproponowano powodowi, aby założył konto w Banku (...) S.A. Powód odebrał to, jako warunek uzyskania kredytu. Powód miał już konto w Banku (...), natomiast konto w Banku (...) S.A. założył tego samego dnia, albowiem siedziba tego Banku mieściła się w tym samym budynku. Powód udostępnił Kredyt (...) numery kont w tych Bankach. Na te konta zostały przelane środki pieniężne z Kredyt (...), o czym powód miał dowiedzieć się przy następnej wizycie, i wówczas kazano powodowi przelać te środki na wskazanego przez partnera konto w Banku (...), co też powód zrobił, była to kwota ponad 14.000 złotych. Po okazaniu przez powoda dowodu dokonanego przelewu, przedłożono powodowi dokumenty umowy kredytu, których powód nie czytał, a które podpisał. Powód miał wiedzę co do tego, że kredyt jest z A. Bank, na kwotę 34.000 złotych, z okresem kredytowania na 10 lat. Nie informowano powoda o innych warunkach kredytu, w tym o prowizji na rzecz pozwanego. Powód nie miał żadnego zobowiązania wobec (...) S.A., zobowiązanie kredytowe w (...) spłacał systematycznie. W dacie podpisania umowy, jak i w dacie uruchomienia kredytu, powód nie otrzymał dla siebie egzemplarza umowy, wskazano mu, że otrzyma umowę pocztą. Kwota kredytu dla powoda została wypłacona dopiero, gdy powód dokonał wszelkich opłat z tytułu umowy, wskazanych przez pośrednika. Powód nie znał osoby P. S., nie miał z nim żadnego kontaktu osobistego. W sprawie m.in. kredytu powoda, w związku z działalnością spółki (...) toczy się postępowanie karne. Powód w dalszym ciągu spłaca raty z umowy kredytu.

/dowód: zeznania świadka S. K. – k. 171-172 akt i k. 174 akt od 00:05:36 do 00:31:48, zeznania powoda – k. 186-187 akt i k. 188 akt od 00:06:13 do 00:39:24, informacja Prokuratury Okręgowej w G. – k. 246 akt/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, przedłożonych przez powoda. W ocenie Sądu nie budziły one wątpliwości co do treści i formy, stanowiły zatem wiarygodny materiał dowodowy w sprawie. Zarzuty pozwanego z pisma procesowego z dnia 22 sierpnia 2018 roku, odnośnie części przedłożonych przez powoda dokumentów Sąd pominął, jako spóźnione, poza tym podnieść należy, że do czasu wyrokowania w sprawie brak jest dowodów, które faktycznie podważałby ich wiarygodność. Sąd oparł się także na treści zeznań świadków oraz powoda, w zakresie świadka S. K. i powoda są one wzajemnie zbieżne, potwierdzają się i uzupełniają, także świadek P. S. zeznał, że nie wykonywał żadnych czynności w związku z umową kredytu powoda, co także zeznał powód. Odnośnie okoliczności, wskazanych przez tych świadków, a także powoda, brak było podstaw do podważenia ich wiarygodności, także sam pozwany nie podważył ich treści skutecznie w procesie. Wskazać należy, iż istnieje jedynie sprzeczność pomiędzy zeznaniami świadka P. S. a B. G., co do okoliczności tego, z czyjej inicjatywy doszło do tego, że P. S. założył swoją działalność gospodarczą, jednak ta okoliczność nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wskazać przy tej okazji można, że toczące się postępowanie karne odnośnie działalności (...) na szkodę nie tylko powoda, ale także innych osób, co wynika z informacji Prokuratury Okręgowej w Gdańsku wskazuje na to, że faktycznie osoba P. S. mogła zostać bez jego wiedzy wykorzystana przy zawieraniu umowy kredytowej powoda z pozwanym. Bezspornie z ich zeznań wynika jednocześnie, że osoby te nie miały wiedzy co do działalności (...), w związku z kredytem powoda, jak również w pozostałym zakresie jego czynności z udziałem osób trzecich, pośredniczących w zawarciu kredytu.

Sąd zważył, co następuje:

Rozważania Sądu odnoszą się do treści zmodyfikowanego pismem z dnia 15 września 2020 roku powództwa, jako aktualnego końcowego stanowiska powoda. Na wstępie, przy formalnej ocenie zasadności żądań powoda wskazać należy, że żądanie wskazane w tym piśmie, jako alternatywne, czyli zasądzenia kwoty 37.714,69 złotych wraz z odsetkami, oraz uznania postanowienia § 1 ust. 1 pkt 3 lit a umowy za niedozwolony, nie może być tak pojmowane, jak to wskazał pełnomocnik powoda. Zgłoszenie żądania alternatywnego z reguły występuje przy zobowiązaniach przemiennych z art. 365 kc, a to zgłoszone w niniejszej sprawie, mając na uwadze jej okoliczności i podstawy, nie może być zakwalifikowane jak alternatywne, albowiem ewentualne zobowiązanie pozwanego z zawartej z powodem umowy kredytu nie jest zobowiązaniem przemiennym. W związku z tym wskazane, jako drugie żądanie, należało rozważyć w ramach żądania ewentualnego, podobnie jak kolejne w tym piśmie. W konsekwencji jeśli Sąd orzeknie o roszczeniu pierwotnym - głównym, które będzie aktualne w chwili orzekania, nie zamieszcza w sentencji wyroku żadnego rozstrzygnięcia – ani pozytywnego, ani negatywnego – co do żądania ewentualnego.

Przechodząc do oceny merytorycznej żądania powoda, w ocenie Sądu, żądanie główne w zakresie zasądzenia do pozwanego na rzecz powoda kwoty 59.779,63 złotych wraz ze wskazanymi w żądaniu odsetkami, było uzasadnione i należało uwzględnić. Zdaniem Sądu mając na uwadze opisany wyżej w uzasadnieniu stan faktyczny, należało w sprawie zastosować przepisy ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U.2017.2070 t.j.). Taka też podstawa została wskazana w zmodyfikowanym żądaniu i może być ona zastosowana do pozwanego, jako przedsiębiorcy, w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy. Art. 4 tej ustawy wskazuje na definicję nieuczciwej praktyki rynkowej, przez którą uznaje się praktykę rynkową stosowaną wobec konsumenta, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w sposób istotny zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta (jakim jest powód) przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu, a w szczególności praktykę rynkową wprowadzającą w błąd, a także stosowanie sprzecznego z prawek kodeksu dobrych praktyk. Z kolei zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Takim działaniem może być w szczególności rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, co może dotyczyć cech produktu (art. 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy). Dalej ustawa ta wskazuje, że praktykę rynkową uznaje się za zaniechanie wprowadzające w błąd, jeżeli pomija istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji, której inaczej by nie podjął (art. 6 ust. 1 komentowanej ustawy), a co może nastąpić w szczególności poprzez zatajenie lub nieprzekazanie w sposób jasny, jednoznaczny lub we właściwym czasie istotnych informacji dotyczących produktu (ust. 3 art. 6 ustawy).

W ocenie Sądu wszystkie te powyższe przesłanki zostały spełnione i obciążają pozwanego, jako strony umowy. Po pierwsze, jak ustalono na podstawie przeprowadzonych i ocenionych przez Sąd wyżej dowodów, powód nie otrzymał umowy kredytowej po podpisaniu w dniu 13 grudnia 2017 roku, a została ona mu dostarczona dopiero później, w styczniu 2018 roku. Dowodem na to jest potwierdzenie nadania dokumentów, przedłożony przez powoda. Stanowi to niewątpliwie naruszenie kodeksu dobrych i wymaganych praktyk oraz jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Bez znaczenia jest przy tym to, czy powód, jako konsument zapoznał się z postanowienia umowy, czy ją przeczytał i podpisał. Po drugie, jak ustalono czynności, których musiał wykonać powód, na polecenie pośredników kredytowych, w postaci konieczności założenia konta w innym banku, dokonania wskazanych przelewów jeszcze przed podpisaniem i uruchomieniem kredytu, stanowiło niewątpliwie także naruszenie kodeksu dobrych praktyk i było w sprzeczności z dobrymi obyczajami, które zwykle mają zastosowanie przy zawieraniu umowy kredytowej. Potwierdzeniem co najmniej takiego naruszenia jest prowadzone postępowanie karne, w zakresie działalności jednego z podmiotów, na rzecz którego powód dokonał dyspozycji wypłaty. Spowodowało to także zniekształcenie samej, końcowej decyzji powoda o podpisaniu umowy, bowiem jak sam zeznał odebrał to jako warunek zawarcia i uzyskania kredytu. Co więcej, działania powoda przez pośredników pozwanego zostały ukierunkowane w tan sposób, aby niejako wytworzyć istnienie innych zobowiązań powoda, w celu doprowadzenia do zawarcia umowy o kredyt konsolidacyjny, podczas gdy wolą powoda było uzyskanie wyłącznie kredytu konsumenckiego. Nadto, po trzecie, został on wprowadzony w błąd poprzez podanie informacji o możliwości uzyskania wyższego kredytu, co miało być dla powoda rzekomo korzystniejsze. Sąd nie może przyjąć takiej argumentacji pozwanego, bowiem wiadomym jest, że wyższa kwota kredytu generuje wyższe zobowiązanie, w tym wyższą wysokość raty. Na błąd powoływał się w sprawie także sam powód. Te wskazane czynności przed i w trakcie zawierania umowy także spowodowały zniekształcenie zachowania powoda, pozwalające przyjąć, że gdyby powód był należycie poinformowany o faktycznym celu swoich czynności, nie podjąłby decyzji pozytywnej co do umowy końcowej. Po czwarte, wskazano powodowi nieprawdziwą informację co do faktycznej kwoty końcowej udzielonego kredytu. Owszem, powód przed podpisaniem umowy, winien ją przeczytać – jak wskazał tego nie zrobił – ale wiarygodne były jego zeznania, że utwierdzano go o kwocie kredytu w wysokości 34.000 złotych, na co sam się zgodził. W świetle tych czynności, które w sposób nieuzasadniony i niezgodny z dobrymi obyczajami i kodeksem dobrych praktyk, a nawet ocenianymi pod kątem działań niezgodnych z prawem, do podjęcia których powód został skierowany, a celu których faktycznie powód nie był informowany, za wiarygodne należało przyjąć także to, że nie został poinformowany o faktycznej kwocie kredytu. Tutaj występuje zatem także negatywna praktyka rynkowa w postaci zaniechania i zatajenia istotnych informacji dotyczących faktycznych cech produktu (kredytu) finalnego. Dotyczy to także braku poinformowania powoda przed podpisaniem umowy co do prowizji, jej wysokości i sposobu ustalenia. Powód nie miał też wiedzy o tym, że w imieniu pozwanego czynności przygotowawcze miał prowadzić pośrednik P. S. – generalnie, że dokumenty zostały przez niego podpisane, a jak finalnie ustalono bez faktycznego udziału tej osoby. Jak już wyżej zaznaczono, na powyższe potwierdzeniem jest cały czas toczące się postępowanie karne, które dotyczy także powoda, jako poszkodowanego. Sama reakcja powoda już po podpisaniu umowy, gdy otrzymał najpierw harmonogram spłat, a potem umowę, i pisma kierowane w tym zakresie do pozwanego, także potwierdza to, że zachowanie i zaniechanie po stronie pozwanego wyczerpuje wskazane wyżej przesłanki nieuczciwych praktyk rynkowych.

Wyjaśnić przy tym należy, że odpowiedzialność za to ponosi pozwany, jako strona umowy kredytu z powodem, jako przedsiębiorca oferujący produkt w postaci kredytu. Z treści zawartej umowy wynika bowiem, że pozwany udzielił powodowi kredytu za pośrednictwem P. (...) Doradcy (...), który to pośrednik miał zawartą z pozwanym umowę o pośrednictwo, a co odmiennie nie wskazywał pozwany. Także z osobą P. S., niezależnie od tego, czy faktycznie działał w sprawie, pozwany powierzył wykonywanie czynności faktycznych związanych z zawieraniem umów o produkty bankowe, co wprost wynika z treści umowy pod podpisami (k. 70 akt). W tym zakresie to pozwany ponosi ryzyko działalności tych osób, sam będąc stroną umowy kredytowej. Pozwany nie wykazał bowiem, aby zawierając umowę o pośrednictwo przerzucił ciężar odpowiedzialności za swoje czynności na ten podmiot zewnętrzny.

Przesądzając zatem kwestię dokonania przez pozwanego nieuczciwej praktyki rynkowej odnieść należy się do treści art. 12 ust. 1 pkt 4 wskazanej wyżej ustawy zgodnie z którym konsument może w takim przypadku żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabycie produktu .. (...) orzecznictwie wyjaśniono, że konstrukcja tego przepisu wskazuje, że konsument może albo żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych z Kodeksu cywilnego, albo na podstawie ustawy żądać unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń. Powód zgłaszając żądanie unieważnienia umowy, nie zgłosił jednak żądania także wzajemnego zwrotu świadczeń, a jedynie jego roszczenie pieniężne zostało ograniczone do kwoty, na sumę której składają się kwoty dokonanych wpłat na rzecz pośrednika kredytowego, z tytułu prowizji oraz nieistniejących faktycznie wcześniej zobowiązań w dwóch bankach, które w rzeczywistości zostały dopiero wytworzone na potrzeby kredytu konsolidacyjnego. Z tego powodu Sąd nie mógł orzec o unieważnieniu umowy na podstawie wskazanej ustawy, zmodyfikowane żądanie powoda nie obejmowało bowiem także żądania wzajemnego zwrotu świadczeń. W toku procesu powód nie kwestionował woli spłaty kredytu w kwocie, na jaką był zapewniany, tj. 34.507,10 zł, i w tym zakresie zatem niejako chciał pozostawić umowę, jako nadal wiążącą strony. Brak było zatem podstaw do wyjścia poza żądanie powoda i ustalenia nieważności całej umowy. W tym zakresie zatem Sąd oddalił powództwo główne (punkt 2 wyroku). Uzasadniona była jednakże pozostała część żądania głównego w kwocie łącznej 59.779,63 złotych, jako dochodzona w ramach naprawienia szkody powoda na skutek czynu nieuczciwej praktyki rynkowej, którą należy także oceniać jako czyn niedozwolony z art. 415 kc, a także jako nienależne świadczenie z art. 410 § 2 kc. W zakresie prowizji na rzecz pozwanego podnieść należy, że powód nie był należycie poinformowany o jej wysokości, a nadto kwota tej prowizji przewyższa kwotę kredytu, jaką chciał uzyskać powód. Jej wysokość nie jest czymkolwiek uzasadniona, sam pozwany nie wskazał na sposób i podstawę jej wyliczenia. W takiej sytuacji, z braku jakichkolwiek mierników do oceny jej ustalenia, należało ją uwzględnić w pełnej wysokości, w ramach zgłoszonego roszczenia. Na pozostałą kwotę zasądzoną składają się kwota 14.522 złotych, którą powód uiścił na spłatę faktycznie nieistniejących zobowiązań kredytowych w bankach (...), a wytworzonych na potrzeby umowy, oraz na zapłaconą kwotę prowizji dla pośrednika z umowy. W zakresie rzekomych zobowiązań wskazać należy, że o ich wytworzeniu świadczy choćby fakt, iż jako podstawę ich powstania i istnienia wskazano na kredyt studencki, co w sposób oczywisty nie może dotyczyć osoby powoda. W tym zakresie swoim zachowaniem i zaniechaniem pozwany doprowadził powoda do powstania szkody majątkowej we wskazanej kwocie (punkt 1 wyroku). O odsetkach orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie art. 481 kc. W związku z orzeczeniem o żądaniu pierwotnym – głównym, Sąd nie rozstrzygał w zakresie żądań ewentualnych.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98, 99 i 100 kpc w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Podnieść należy, że powód wygrał sprawę w 64 %, mając na uwadze kwotę uwzględnioną, ze wskazywaną jako wartość przedmiotu sporu. Po stronie powoda powstały koszty procesu w postaci opłaty sądowej od pozwu w wysokości 4.715 złotych oraz stawka minimalna wynagrodzenia jego pełnomocnika w wysokości 5.400 złotych wraz z dwiema opłatami skarbowymi od pełnomocnictwa, tj. 34 złotych – łącznie 10.149 złotych. Uwzględniając stopień wygrania sprawy należne koszty procesu po stronie powoda to kwota 6.495,36 złotych. Po stronie pozwanego należnego koszty procesu to stawka minimalna wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400 złotych, a przy uwzględnieniu wyniku sprawy – 1.944 złotych. Po wzajemnym rozliczeniu tych kosztów na podstawie art. 100 kpc Sąd w punkcie 3 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.551,36 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, i jest to pełne rozstrzygnięcie Sądu w przedmiocie kosztów procesu w niniejszej sprawie.