Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Dorota Marszałkowska
Protokolant:	stażysta Agata Wodwud

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2015 r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa M. P. (1), M. P. (2)

przeciwko S. D.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 31.12.2014r.

do dnia zapłaty,

2.  W pozostałej części powództwo oddala,

3.  Umarza postępowanie co do kwoty 50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych),

4.  Zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 9.117 zł (dziewięć tysięcy sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Dorota Marszałkowska

Sygn. akt I C 830/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 października 2014r. przeciwko S. D. powodowie M. P. (1) i M. P. (2) wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwoty 110.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 sierpnia 2013r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Powodowie wskazali w uzasadnieniu, iż ich roszczenia wynikają z zawartej z pozwanym umowy przedwstępnej sprzedaży gruntu. Powodowie wobec niczym nieuzasadnionego niewykonania przez pozwanego umowy przyrzeczonej domagają się zapłaty przez pozwanego na ich rzecz podwójnej kwoty uiszczonego zadatku ( 100.000 zł )oraz kwoty 10.000 zł tytułem obniżenia ceny sprzedaży gruntu z uwagi na poniesione przez nich koszty.

Pozwany S. D. w odpowiedzi na pozew wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany wskazał, iż wobec niezawarcia umowy przyrzeczonej zwrócił powodom uiszczoną przez nich tytułem zadatku kwotę 50.000 zł, zaprzeczył jednak, jakoby do niezawarcia umowy przyrzeczonej doszło z jego winy. Pozwany wskazał, iż przyczyną nie dojścia do skutku umowy przyrzeczonej było samowolne wydzielenie przez powoda działki wzdłuż pola pozwanego, na co pozwany nie wyraził zgody. Pozwany zaprzeczył również, by cena sprzedaży gruntu miała zostać obniżona o kwotę 10.000 zł.

Na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2015r. strona powodowa ograniczyła powództwo do kwoty 50.000 zł, cofając pozew w pozostałym zakresie.

Strony podtrzymały swoje stanowiska w toku dalszego postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Strony w dniu 13 sierpnia 2014r. zawarły przedwstępną umowę sprzedaży gruntu rolnego położonego w miejscowości K. stanowiącego działkę rolną o powierzchni ok. 5 ha mającą zostać wydzieloną z działki nr (...). Przyrzeczona umowa sprzedaży miała zostać zawarta do dnia 30 grudnia 2014r., cena sprzedaży gruntu została ustalona na kwotę 250.000 zł. Na poczet należności z tytułu ceny sprzedaży powodowie uiścili tytułem zadatku kwotę 50.000 zł. Zgodnie z zapisami umowy- w przypadku niewykonania umowy przez sprzedawcę zobowiązany był on do zwrotu kupującemu kwoty stanowiącej podwójny zadatek. W umowie wskazano, że grunt stanowiący przedmiot sprzedaży jest objęty roszczeniami i obciążeniami na rzecz osób trzecich, jak również, że przeciwko sprzedawcy toczy się postępowanie egzekucyjne. Sprzedający wyraził również zgodę na użytkowanie przez kupującego gruntu od dnia 13 sierpnia 2014r. Umowa przedwstępna została sporządzona w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

-dowód: kopia umowy przedwstępnej k. 6-8 akt

Powodowie pozostają w małżeńskiej wspólności ustawowej. Strony zamieszkują w bliskim sąsiedztwie.

-okoliczności bezsporne

Grunt stanowiący przedmiot umowy przedwstępnej pozwany w lutym 2014r. wydzierżawił na okres dwóch lat M. K.. Powodowie akceptowali fakt, iż w posiadanie gruntu wejdą po zakończeniu umowy dzierżawy. W związku z wyrażeniem przez pozwanego zgody na użytkowanie gruntu od dnia zawarcia umowy przedwstępnej, powodowie obsiali działkę rzepakiem.

-dowód: odpis umowy dzierżawy k. 55-56akt, kopie pism z dnia 22 sierpnia 2014r i 26 sierpnia 2014r. k. 9-10 akt, zeznania świadka M. K. k. 55-56 akt, zeznania powoda k. 77 akt (od 00: 34:38 do 00:38:59), zeznania powódki k. 77v akt ( od 00: 41:05 do 00: 43:06), zeznania porwanego k. 77v-78akt ( od 00: 43:31 do 00: 59:00)

Działka stanowiąca przedmiot przedwstępnej umowy sprzedaży została wydzielona w poprzek pola pozwanego, nie było między stronami uzgodnień co podziału działki wzdłuż pola pozwanego.

-dowód: zeznania świadków: B. P. k. 76v akt ( od 00: 16:55 do 00:20:03), K. P. k. 76v-77akt ( od 00: 22:40 do 00:24:10), Ł. P. k. 77 akt (od 00: 26:15 do 00:33:14)

Powodowie w dniu 6 października 2014r. wezwali pozwanego do zawarcia umowy przyrzeczonej, pozwany nie stawił się w dniu 16 października 2014r. w kancelarii notarialnej na wyznaczony przez powodów termin zawarcia umowy przyrzeczonej.

-okoliczności bezsporne

Powyżej przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o w/w dowody z dokumentów, zeznania złożone przez świadków oraz zeznania stron. Sąd uznał przedłożone do akt sprawy dowody z dokumentów za wiarygodne, albowiem zostały sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla tego typu dokumentów. Strony w żaden sposób nie kwestionowały ich autentyczności.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków B. P., K. P. i Ł. P.. Świadkowie - osoby bezstronne i nie zainteresowane wynikiem sprawy zeznawali na okoliczności dotyczące sposobu przeprowadzenia podziału geodezyjnego spornej działki. Świadkowie jednoznacznie wskazali, iż wolą stron od samego początku było wydzielenie geodezyjne działki w poprzez ( - mimo, że podział wzdłuż byłby korzystniejszy), jednocześnie zaprzeczyli, jakoby powód niezgodnie z ustaleniami miał zlecić podział geodezyjny działki wzdłuż.

Zeznania świadka M. K. Sąd uznał za wiarygodne jedynie częściowo i to w takim zakresie, w jakim potwierdził je pozostały uznany za wiarygodny materiał dowodowy -tj. odnośnie uprawiania spornej działki przez świadka z tytułu zawartej z pozwanym umowy dzierżawy jak i zwrotu przez pozwanego wpłaconego przez powodów zadatku w wysokości 50.000 zł. Sąd odmówił wiary zeznaniom w/w świadka w części dotyczącej przyczyn odstąpienia przez pozwanego od przedwstępnej umowy sprzedaży gruntu ( -nadużycie przez powodów zaufania pozwanego) jak i zlecenia przez powoda podziału geodezyjnego działki niezgodnie z wcześniejszymi ustaleniami stron. Zeznania świadka w tej części były gołosłowne, okoliczności podawanych przez świadka nie potwierdził ( poza zeznaniami pozwanego) żaden wiarygodny dowód przeprowadzony w sprawie.

Analogicznie Sąd ocenił również zeznania złożone przez pozwanego S. D.

Zeznania złożone przez powodów M. P. (2) i M. P. (1) Sąd ocenił jako prawdziwe i zgodne z pozostałym uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym w przedmiotowej sprawie- w tym z zeznaniami świadków B. P., K. P. i Ł. P..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie powodowie domagali się zapłaty podwójnego zadatku w rozumieniu przepisu art. 394§1 kc. Zgodnie z jego treścią w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie przeważa pogląd, że zgodnie z treścią art. 394 k.c. zadatek jest szczególną umowną sankcją za niewykonanie umowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1997 r.s I CKU 61/96, Prok. i Pr. 1997/5/12). Jego podstawową funkcją jest zatem zdyscyplinowanie stron w dotrzymaniu zawartej umowy, potwierdzonej zadatkiem. Treść przepisu art. 394§1 kc wskazuje jednoznacznie, iż dotyczy on zawinionego przez stronę niewykonania umowy przyrzeczonej a oceny w tym przedmiocie należy dokonywać zgodnie z zasadami art. 471kc.

W przedmiotowej sprawie wystąpiły podstawy do żądania przez powodów zapłaty podwójnego zadatku.

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne dały podstawę do przyjęcia, że pozwany ponosi odpowiedzialność za niewykonanie umowy przyrzeczonej.

Wbrew twierdzeniom pozwanego, podział geodezyjny działki został' przeprowadzony zgodnie ze wcześniejszymi ustaleniami stron ( -w poprzez działki pozwanego), powodowie nie zamierzali dokonać i nie dokonali podziału działki w sposób odbiegający od tych ustaleń ( wzdłuż działki pozwanego) Powodowie jak zostało również ustalone mieli świadomość, że działka stanowiąca przedmiot umowy przedwstępnej obciążona jest roszczeniami na rzecz osób trzecich ( co jednoznacznie wynika z §4 ust.l umowy przedwstępnej) a po powzięciu wiedzy, że jest ona dzierżawiona przez M. K. akceptowali taki stan rzeczy, iż w jej posiadanie wejdą po upływie okresu na jaki umowa dzierżawy została zawarta.

Uznać zatem należało, iż pozwany w sposób nieuzasadniony uchylał się od zawarcia umowy przyrzeczonej, co rodzi konsekwencje w postaci prawa powodów do żądania zapłaty podwójnego zadatku na ich rzecz.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku na podstawie przepisu art, 394§1 kc. Odsetki ustawowe Sąd przyznał od dnia 31 grudnia 2014r. uznając, iż są one należne od daty upływu terminu w którym miała zostać zawarta umowa przyrzeczona, -art. 481kc.

W pozostałym zakresie, Sąd powództwo oddalił, o czym orzekł w punkcie 2 wyroku.

W punkcie 3 wyroku Sąd na podstawie przepisu art. 355§lkpc umorzył postępowanie w zakresie w jakim strona powodowa cofnęła pozew.

O kosztach postępowania, Sąd jak w punkcie 4 wyroku na podstawie przepisu art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w/s opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej urzędu (Dz. U, z 2013r. poz. 461)