Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód (...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła pozew przeciwko K. D. o zapłatę kwoty 20 000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, podnosząc, że pozwana naruszyła porozumienie o zachowaniu tajemnicy i zakazie konkurencji, w którym zastrzeżona była kara umowna w żądanej kwocie.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, domagała się przekazania sprawy do Wydziału Pracy Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, wskazując, że żądanie powoda jest związane ze stosunkiem pracy pozwanej u powoda.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 11 października 2012r. powództwo oddalił i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Swoje rozstrzygnięcie oparł Sąd Rejonowy na następujących ustaleniach i rozważaniach natury prawnej:

Strony od 2005 r. łączyła umowa o pracę. Pozwana wykonywała ją pod nadzorem pani J. B.. W trakcie trwania stosunku pracy strony podpisały porozumienie o zachowaniu tajemnicy i zakazie konkurencji, na mocy którego pozwana zobowiązała się do zachowania w tajemnicy przez osobami trzecimi wszelkich informacji dotyczących spółki, których ujawnienie w jakikolwiek sposób mogłoby narazić spółkę na szkodę. Dotyczy to informacji mających związek z polityką cenową spółki, działalnością marketingową, windykacyjną oraz informacji dotyczących powiązań handlowych i kontaktów z klientami. Za naruszenie obowiązku zachowania w tajemnicy danych wskazanych w §1 porozumienia w czasie trwania stosunku pracy i do 12 miesięcy po jego wygaśnięciu pozwana zobowiązała się zapłacić powodowi kwotę 20.000 zł.

Stosunek pracy z pozwaną ustał z dniem 15 grudnia 2010 r., a od początku listopada 2009 r. pozwana nie świadczyła już pracy u powoda.

Powód podawał na swoich stronach internetowych jakich klientów obsługuje i jakim dysponuje parkiem maszyn. Przedstawiając ewentualnym klientom swoje możliwości techniczne okazywał próbki druków zrobionych dla innych firm, i w ten sposób rozpowszechniał wiedzą co do obsługiwanych przez siebie klientów i rodzaju produktów dla nich wykonywanych. Na swoich stronach wskazywał dane osobowe i kontaktowe do swoich pracowników ze wskazaniem stanowisk, jakie zajmują.

Periodyk (...) w stopce wymienia drukarnię, która wydrukowała pismo. Wstępne kalkulacje ofert u powódki sporządzane były przez dział kalkulacji, ostateczną kalkulację w oparciu o te dane sporządzał pracownik.

Pozwana po rozpoczęciu pracy w (...)osobiście kontaktowała się z klientami, których kiedyś obsługiwała u powódki i oferowała im współpracę. Nikomu nie przekazywała danych dotyczących osób kontaktowych w danej firmie. Sama korzystała ze zdobytej u powoda wiedzy. Firma (...) zajmuje się doradztwem i znajdowaniem najlepszej ofert spośród różnych drukarń jeśli chodzi o druk dla firm potrzebujący usługi druku. Pozwana przedstawiała oferty na konkretne druki dla klientów po uzyskaniu od nich danych niezbędnych do sporządzenia oferty, w oparciu o oferty uzyskane od współpracujących z (...)drukarń.

Dane dotyczące osób kontaktowych u danego klienta w zakresie usługi druku pozwana podawała swoim zwierzchnikom po umówieniu tych osób na spotkanie w sprawie rozmów na temat współpracy z (...).

Dane do przygotowania konkretnej oferty dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. pozwana uzyskała od Ł. P. i w oparciu o nie znalazła najkorzystniejszą opcje druku.

Danymi poufnymi u powódki były dane dotyczące historii współpracy z danym klientem, rodzaju produktu, częstotliwości wydań, nakładu, objętości pozycji, nazwiska osób do kontaktu w danej firmie.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie bezspornych twierdzeń stron, przedłożonych przez strony dokumentów prywatnych, wydruków z internetu, zeznań świadków oraz zeznań pozwanej.

W niniejszej sprawie kwestią sporną było, czy pozwana naruszyła postanowienia §1 umowy z dnia 1 czerwca 2005 r. łączącej ją z powodem. Bezspornym było, że umowa o treści łączącej strony na gruncie obowiązującej zasady swobody umów była dopuszczalna.

W przedmiotowej sprawie to powód winien wykazać, że pozwana ujawniła osobom trzecim informację, która to informacja stanowiła tajemnicę przedsiębiorstwa w 2010 r., natomiast pozwana chcąc zwolnić się z obowiązku zapłaty na rzecz powoda winna dowody przedstawione przez powoda zwalczać.

W ocenie Sądu powód nie sprostał zadaniu udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia.

Wiarygodnym były twierdzenia pozwanej, iż ona sama korzystała z wiedzy zdobytej w trakcie pracy u powoda, także w zakresie osób do kontaktu w danej firmie. Porozumienie stron z 1 czerwca 2005 r. zakładało zakaz ujawniania pewnych danych osobom trzecim, natomiast nie wyłączał możliwości korzystania za zdobytej wiedzy przez samego pracownika lub byłego pracownika. Żaden ze świadków nie był w stanie jednoznacznie stwierdzić czy pozwana ujawniła jakieś dane osobom trzecim i czy ewentualnie ujawnione przez nią informacje stanowiły tajemnicę przedsiębiorstwa. Wyłącznie świadek M. B., do niedawana członek zarządu powoda twierdziła inaczej, ale po pierwsze nie wskazała jakiej, chociażby jednej osobie trzeciej powódka ujawniła jakiekolwiek dane, a ponadto nie wykazała które konkretnie dane traktowane przez powoda jako tajne pozwana ujawniła. W ocenie Sądu sam fakt złożenia ofert przez pozwaną klientom powoda nie dowodzi ani ujawniania względem osób trzecich czegokolwiek, ani tego że pozwana wykorzystała informacje poufne.

Pozwana pracując de facto dla pośrednika w branży poligraficznej, a nie dla konkretnej drukarni sama miała minimalny wpływ na treść składanej oferty, bowiem jedyną pozycją, którą uwzględniała pozwana była marża dla (...)za usługę pośrednictwa, a to nie jest związane bezpośrednio z samym drukiem. Zatem zarzut ujawnienia informacji dotyczących polityki cenowej u powoda był chybiony.

Jeśli chodzi o dane osoby wyznaczonej do kontaktu w danej firmie, w tym o pana P., to w ocenie Sądu powód nie udowodnił, że dane dotyczące tej osoby są poufne. Bynajmniej nie świadczy o tym fakt, że powód kontaktował się z tą osobą w firmie (...), a uzyskanie dostępu do tej osoby jest czasochłonne. Jeśli zasadniczo ta sama osoba obsługuje wszystkich klientów S. w zakresie druków i po prostu to jest jej zakres obowiązków, a czasochłonność w zdobyciu dostępu do niej wynika z konieczności nawiązania stosunków handlowych na pewnym poziomie współpracy, to trudno mówić o tajemnicy danych tej osoby, skoro każdy potencjalny klient musiałby dotrzeć do tej a nie innej osoby. Zwłaszcza w erze internetu. Pomijając, że nadal aktualny pozostaje argument braku ujawnienia danych, a pozostaje jedynie kwestia wykorzystania posiadanej przez pozwaną wiedzy na swój użytek.

Podsumowując, Sąd I instancji uznał, że powód nie zaoferował ani jednego dowodu, z którego wynikałoby niezbicie, że pozwana ujawniła konkretnej osobie konkretne poufne dane. Sam fakt, że tak skutecznie rozpoczęła pracę u nowego pracodawcy na pewno nie świadczy o naruszeniu porozumienia stron. Skoro strony podpisały umowę o takiej treści jak załączona do pozwu, to należy stwierdzić, że do jej naruszenia nie doszło. Natomiast nie zawierała ona zakazu wykorzystywania osobiście przez pozwaną posiadanej wiedzy zdobytej bezsprzecznie u powoda, czego pozwana się dopuściła, a co wprost przyznawała.

O kosztach orzekł Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od wyroku wniosła powódka, zarzucając dokonanie błędnych ustaleń faktycznych sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym przez przyjęcie, że pozwana nie ujawniła osobom trzecim danych stanowiących dane poufne powoda, gdy tymczasem dane te zostały ujawnione osobie trzeciej tj. spółce (...), że pozwana przygotowała ofertę dla firmy (...) po otrzymaniu szczegółowych parametrów od pracowników S. tj. Ł. P., gdzie tymczasem pozwana sama bez wcześniejszego kontaktu wystąpiła z zapytaniem ofertowym dla firmy (...), co w konsekwencji skutkowało naruszeniem przez Sąd przepisów art. 233 kpc.

Nadto skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 11 ust.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993r./ t.j. Dz.U. Nr 153 z 2009r., poz. 1503 ze zm/ przez jego niezastosowanie.

Wskazując na powyższe zarzuty domagała się powódka zmiany wyroku i uwzględnienia powództwa, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz odpowiednio, rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za obie instancje.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała uwzględnieniu, jakkolwiek nie wszystkie zarzuty w niej zawarte są zasadne.

Gdy zważy się na podniesione w apelacji zarzuty, to okoliczności związane z faktem podpisania pomiędzy stronami porozumienia o zachowaniu tajemnicy i zakazie konkurencji, nawiązania po ustaniu zatrudnienia u powódki kontaktów handlowych z klientami, których pozwana obsługiwała u powódki i przedłożenia opracowanej przez pozwaną oferty współpracy tym klientom były między stronami niesporne. Spór w sprawie sprowadzał się do tego, czy takie działania pozwanej naruszyły postanowienia §1 porozumienia z dnia 1 czerwca 2005r., a co za tym idzie, czy pozwana jest zobowiązana do zapłaty kary umownej przewidzianej za naruszenie obowiązku, o którym mowa w przywołanym §1.

Porozumienie o zachowaniu tajemnicy oraz zakazie konkurencji stanowi w §1, że pracownik zobowiązuje się do zachowania w tajemnicy przed osobami trzecimi wszelkich informacji dotyczących Spółki, których ujawnienie w jakikolwiek sposób mogłoby narazić Spółkę na szkodę. Dotyczy to w szczególności informacji mających związek z polityką cenową Spółki, działalnością marketingową, windykacyjną oraz informacji dotyczących powiązań handlowych i kontaktów z klientami.

Prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, że pozwana po rozpoczęciu pracy u nowego pracodawcy – (...)– zaczęła osobiście kontaktować się z klientami powódki, oferując im oferty druku. Nie dostrzegł jednak Sąd Rejonowy że w przypadku oferty na druk czasopisma dla firmy (...), oferta ta była praktycznie identyczna z parametrami oferty powódki, którą zaakceptowała firma (...) i wg której powódka wykonywała dla tej firmy druk. Nie sposób przy tym nie zauważyć, że oferta sporządzona przez pozwaną była konkurencyjna wobec oferty powódki, bardziej korzystna dla tego kontrahenta, bo obniżała cenę druku o 2%. /vide – oferta z 3 lutego 2010r., k.162 i 25 lutego 2010r. k.164/.

W tym miejscu wskazać należy, że nazwisko osoby z firmy (...), odpowiedzialnej za kontakty z powódką, Ł. P., należały u powódki do tzw. danych poufnych. A osobą odpowiedzialną za kontakty handlowe powódki z firmą (...) była odpowiedzialna właśnie pozwana, jako manager ds. sprzedaży.

Kolejnym klientem powódki, do którego pozwana skierowała swoją ofertę, też korzystniejszą cenowo, przy zachowaniu dotychczasowego poziomu parametrów /jakość druku, papier, wielkość nakładu, oprawa, uszlachetnienia okładki, format/ była firma (...)Spółka z.o.o.

Pozwana, konstruując w ten sposób swoje oferty, ujawniła osobom trzecim/ firma (...)/ ceny druku, oferowane przez powódkę i kalkulacje cenowe, które legły u podstaw konkretnych ofert.

Taki sposób działania pozwanej znajduje potwierdzenie w dowodach przedstawionych przez powódkę. Poza bowiem wskazanymi wyżej ofertami, potwierdzają to zeznania świadków czyli J. B., A. S. czy K. Z..

Ich zeznania wprost wskazują na to, że mając wiedzę co do parametrów wpływających na cenę oferty powódki, można skonstruować ofertę konkurencyjną wobec takiej. Dodatkowo argumentem na to jest treść korespondencji mailowej prowadzonej przez pracownika powódki – M. R. z Ł. P., po otrzymaniu przez tego ostatniego oferty cenowej pozwanej /k.43 – 45 akt/.

Błędnie Sąd Rejonowy ocenił działania pozwanej przyjmując, że nie doszło do naruszenia podpisanego porozumienia, pozwana bowiem wykorzystała tylko swoją wiedzę nabytą u powódki.

Po pierwsze, powódka nigdy nie twierdziła, że dane jej klientów są tajne. Wskazała jedynie, że danymi poufnymi są nazwiska osób do kontaktu z powódką w firmach z powódką współpracujących. A dostęp do tych danych umożliwił pozwanej skierowanie do nich ofert konkurencyjnych. Danymi poufnymi były też dane dotyczące oferty cenowej na wykonanie konkretnego produktu, skalkulowanie takiej oferty pod kątem konkurencyjności. I te dane wykorzystała pozwana, kalkulując oferty konkurencyjne, znała bowiem informacje dotyczące oferty cenowej powódki, marżę, jaką dla siebie kalkuluje powódka

/wysokość marży jest zastrzeżona/. Podkreślić należy, że pozwana nie składała oferty współpracy, tylko od razu klientom, którzy byli jej przypisani u powódki, złożyła ofertę na konkretny druk, znając metodę dochodzenia do ceny u tych klientów i ich plany wydawnicze. A te dane miały u powódki charakter informacji poufnych. Tak samo było z wiedzą pozwanej o stawkach roboczogodzin u powódki.

Pozwana w swoich zeznaniach nie kwestionowała tego, że danymi poufnymi są dane dotyczące współpracy z klientami, a konkretnie planów wydawniczych, częstotliwość wydań, nakładu, ekspedycji, logistyki czy inwertowania druku.

Sąd Okręgowy, odmiennie, aniżeli przyjął to Sąd I instancji, przyjmuje, że nie jest wykorzystaniem zdobytej wiedzy, ale ujawnieniem informacji osobie trzeciej przygotowanie oferty konkurencyjnej, przy znajomości wszystkich parametrów oferty powódki.

Te wszystkie okoliczności wskazują jednoznacznie na to, że zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 233 kpc jawił się, jako zasadny.

Konsekwencją dokonanych przez Sąd Okręgowy, jako sąd meriti, ustaleń była zmiana zaskarżonego wyroku i zasądzenie, w oparciu o przepis art. 483§1 k.c. na rzecz powódki kwoty 20 000 zł. Podnieść dodatkowo należy, że bez znaczenia w sprawie są kwestie ewentualnej szkody poniesionej /lub nie/ przez powódkę, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 7 czerwca 2011r. II PK 327/10, Lex 11712 14/.

Przy tak poczynionych ustaleniach, jako bezzasadny jest zarzut 2, dotyczący niezastosowania przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16 kwietnia 1993r. Sąd Rejonowy w ogóle nie analizował kwestii zastosowania tej ustawy do stanu faktycznego przez siebie ustalonego. Sąd Okręgowy natomiast, przy dokonanych ustaleniach skutkujących uznaniem zasadności roszczenia powódki nie znajduje podstaw do uwzględnienia tego zarzutu.

W konsekwencji Sąd Odwoławczy, na mocy art. 386§1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od pozwanej na rzecz powódki żądaną kwotę 20 000 zł z ustawowymi odsetkami od 3 listopada 2010r. do dnia zapłaty/ punkt – Ia/ a w punkcie Ib zasądził od pozwanej na rzecz powódki na mocy art. 98 kpc w zw. z art. 108 kpc zwrot kosztów procesu/ 2400 zł +17 zł + 1000 zł opłaty od pozwu / kwotę 3417 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnął Sąd Okręgowy w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu /art. 98 kpc/ i zasądził kwotę 2200 zł/1000 zł + 1200 zł/.