Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

POSTANOWIENIE

Dnia 28 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący - SSO Piotr Starosta

Sędziowie - SO Aurelia Pietrzak

SO Wojciech Borodziuk ( spr. )

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2013 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku : Spółdzielni (...) w G.

z udziałem: S. Ś.

o: wpis

na skutek apelacji wnioskodawcy – Spółdzielni (...) w G. na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 05.7.2013 roku, sygn. DZ.KW (...), Kw nr (...)

postanawia:

oddalić apelację.

II Ca 665 / 13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy postanowienie z dnia 05.7.2013 roku w sprawie z wniosku Spółdzielni (...) w G. z udziałem S. Ś., sygn. (...), Kw nr (...) o wpis hipoteki – oddalił wniosek.

Dnia 13.03.2013 r. Spółdzielnia (...) w G. złożyła wniosek o wpisanie w dziale IV księgi wieczystej Kw Nr (...) hipoteki przymusowej w kwocie 4.000 zł na rzecz wnioskodawczyni.

Do wniosku dołączono odpis skrócony aktu małżeństwa S. i T. Ś., wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w B. dnia 4 czerwca 2012 r., nr (...).

We wniosku powołano jako podstawy wpisu dwa tytuły wykonawcze nr (...)i nr(...), wydane w celu wpisania hipoteki przymusowej, znajdujące się w aktach księgi wieczystej przy wniosku Dz. Kw(...).

Postanowieniem z dnia 8.05.2013 r. referendarz sądowy oddalił wniosek.

Dnia 27.05.2013 r. wpłynęła do Sądu skarga wnioskodawczyni na postanowienie referendarza, które utraciło moc na skutek skargi.

Sąd Rejonowy przystępując do rozpoznania wniosku na wstępie zważył, że zgodnie z art. 626 §2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

Księga wieczysta Kw Nr (...) jest prowadzona dla lokalu mieszkalnego nr (...) stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w B. przy ul. (...). W dziale II tej księgi jako jedyna właścicielka lokalu ujawniona jest S. Ś.. Wpisu na rzecz uczestniczki dokonano dnia 20.10.2006 r., na podstawie umowy sprzedaży z dnia 18.08.2006 r., w miejsce poprzedniego właściciela J. G..

Powołany przez wnioskodawczynię tytuł wykonawczy nr (...) stanowi nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydany dnia 12.07.2002 r. przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział IX Gospodarczy, sygn. akt IX GNc 4082/02, zgodnie z klauzulą uprawniający „do egzekucji w całości w celu wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej nr Kw (...), którą Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi dla nieruchomości dłużnika i jego małżonka”. Powodem wskazanym w nakazie zapłaty jest Spółdzielnia (...) w B., pozwanym T. Ś. (k.158).

Powołany przez wnioskodawczynię tytuł wykonawczy nr (...) stanowi nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydany dnia 12.07.2002 r. przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział IX Gospodarczy, sygn. akt IX GNc 4082/02, zgodnie z klauzulą uprawniający „do egzekucji także przeciwko małżonce dłużnika T. Ś., S. K. S., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową" (k.154).

Do wniosku Dz. Kw (...)dołączono również: postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, Wydział IX Gospodarczy, sygn. akt IX Gco 74/08, z dnia 10.04.2008 r. nadające w/w nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności na rzecz wnioskodawczyni, na którą przeszło uprawnienie wierzyciela (k.155), postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 30.12.2008 r., sygn. akt VIII Gz 132/08, o nadaniu klauzuli wykonalności w/w nakazowi zapłaty przeciwko małżonce dłużnika S. K. S., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową ( k. 156).

Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tj. Dz. U. z 2001 r., Nr 124, poz. 1361 ze zm., dalej : u.k.w.h.) wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).

Tytuł wykonawczy, któremu nadano klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem odpowiedzialności małżonka dłużnika do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową, może być podstawą wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości wchodzącej w skład majątkowej wspólności małżeńskiej dłużnika i jego małżonka.

Uwzględniając powyższe Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że z treści wpisu w dziale II księgi wieczystej nr (...) wynika, że nieruchomość lokalowa, dla której prowadzona jest ta księga, stanowi majątek osobisty uczestniczki.

Wnioskodawczyni powołuje się w skardze na art. 471 k.r.o., zgodnie z którym małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome. Okoliczność, że nakaz zapłaty obejmujący wierzytelność wnioskodawczyni został wydany dnia 12.07.2002 r., wskazuje, że do oceny skuteczności umowy majątkowej małżeńskiej dłużnika wobec wnioskodawczyni, znajduje zastosowanie art. 47 §2 k.r.o. w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2005 r., na skutek działania przepisów art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 162, poz. 1691). Należy jednak stwierdzić, że sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis hipoteki przymusowej, ze względu na ograniczoną kognicję wynikającą z art. 626 § 2 k.p.c, nie może badać, czy umowa majątkowa małżeńska uczestniczki i dłużnika istnieje i czy była skuteczna wobec wnioskodawczyni.

Z art. 3 ust. 1 u.k.w.h. wynika domniemanie, że prawo jawne z księgi wieczystej jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemanie zgodności wpisu właściciela w dziale II księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie może być obalone w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis hipoteki przymusowej. Domniemanie z art. 3 ust. 1 może być obalone w drodze procesu o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym ( art. 10 ust. 1 u.k.w.h.). W postępowaniu wieczystoksięgowym domniemanie z art. 3 ust. 1 u.k.w.h., dotyczące wpisu właściciela, może być obalone na skutek wniosku o wpisanie nowego właściciela w miejsce poprzedniego na podstawie odpowiedniego dokumentu. W związku z treścią wpisu w dziale II Kw Nr (...)istnieje domniemanie, że uczestniczka jest wyłączną właścicielką lokalu objętego tą księgą.

Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę nie podzielił stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w postanowieniu z dnia 2.07.2009 r., V CSK 471/08 ( LEX nr 627257), powołanym w skardze na orzeczenie referendarza sądowego, że w sytuacji, gdy w księdze wieczystej wpisany jest jako wyłączny właściciel nieruchomości małżonek dłużnika, sąd wieczystoksięgowy jest związany prawomocnym orzeczeniem sądu, który nadał klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową i nie istnieją przeszkody w obciążeniu jego nieruchomości hipoteką przymusową.

Jednocześnie Sąd Rejonowy wskazał na odmienne stanowisko Sądu Najwyższego w postanowieniu z dnia 25.05.2011 r., sygn. akt II CSK 533/10 ( LEX nr 863964), w którym stwierdził, że nie można zgodzić się z poglądem iż odmowie wpisu hipoteki przymusowej sprzeciwia się zasada związania sądu wieczystoksięgowego prawomocnym orzeczeniem o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim klauzuli wykonalności także przeciwko jej małżonkowi (tu uczestniczce) z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową (art. 365 § 1 k.p.c.). Związanie to bowiem oznacza, że w opisanej sytuacji sąd wieczystoksięgowy nie może odmówić dokonania wpisu hipoteki przymusowej, zabezpieczającej wierzytelność objętą tytułem egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, na nieruchomości (udziale na nieruchomości) stanowiącej majątek wspólny małżonków. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25.05.2011 r., nie podzielił stanowiska wyrażonego w tym przedmiocie przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2.07.2009 r., V CSK 471/08. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 25.05.2011 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd wieczystoksięgowy nie ma uprawnienia do ustalania, wbrew treści istniejącego wpisu, przynależności nieruchomości do majątku wspólnego, czy osobistego małżonków.

Z tego względu Sąd Rejonowy stwierdził, że zachodzi rozbieżność między treścią księgi wieczystej Kw Nr (...), w której jako jedyna właścicielka nieruchomości wpisana jest uczestniczka, a treścią postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, Wydziału VIII Gospodarczego z dnia 19.07.2012 r., sygn. akt VIII GCo 94/12 w sprawie wydania dalszego tytułu wykonawczego, w którym stwierdzono, że księgę wieczystą Kw Nr (...) Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi dla nieruchomości dłużnika i jego małżonka (k. 157). Dłużnik nie jest i nigdy nie był wpisany w przedmiotowej księdze wieczystej jako właściciel lub współwłaściciel nieruchomości. Z uzasadnienia postanowienia z dnia 19.07.2012 r. nie wynika, aby sąd czynił ustalenia co do treści księgi wieczystej i przynależności przedmiotowej nieruchomości do majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika sąd nie ustala składników majątku wspólnego, do których może być skierowana egzekucja. Weryfikacja przynależności określonych przedmiotów do poszczególnych mas majątkowych następuje w toku postępowania egzekucyjnego ( vide: postanowienie SN z dnia 9.03.1967 r., II CZ 18/67, LEX nr 6123). W przypadku zajęcia przez komornika przedmiotu, który stanowi majątek osobisty małżonka dłużnika, małżonkowi przysługują środki obrony przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego, m.in, skarga na czynności komornika, powództwo o zwolnienie od egzekucji (vide : uzasadnienie uchwały SN z dnia 19.11.2008 r., III CZP 105/08, OSNC 2009/10/136). Wpis hipoteki przymusowej nie jest jednak elementem postępowania egzekucyjnego. Sąd dokonujący wpisu hipoteki przymusowej nie jest organem egzekucyjnym. W przypadku dokonania wpisu hipoteki przymusowej, że względu na charakter postępowania wieczystoksięgowego i ograniczoną kognicję sądu w tym postępowaniu, małżonek dłużnika nie mógłby podejmować takich środków obrony jak w przypadku zajęcia nieruchomości przez komornika w toku egzekucji.

W ocenie Sądu Rejonowego nie był trafny argument zawarty w skardze na orzeczenie referendarza sądowego, że przedmiotowa nieruchomość weszła do majątku wspólnego uczestniczki i dłużnika z mocy art. 31 §1 k.r.o. Jeżeli małżonkowie zawarli umowę ustanawiającą w ich małżeństwie rozdzielność majątkową, to nawet stwierdzenie jej bezskuteczności wobec wierzyciela na skutek art. 47 ¹ k.r.o. ( w poprzednim stanie prawnym art. 47 §2 k.r.o.) nie sprawia, że umowa majątkowa przestaje istnieć i między małżonkami powstaje wspólność majątkowa małżeńska. Przedmioty nabyte przez jednego małżonka po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej stanowią nadal jego wyłączną własność. Skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej z mocy art. 47 ¹ k.r.o. może być wyłączona jedynie w odniesieniu do określonych osób. Przepis art. 47 ¹ k.r.o. stanowi tylko podstawę do zastosowania konstrukcji bezskuteczności względnej, umożliwiającej wierzycielom zaspokojenie z przedmiotu, który byłby objęty wspólnością ustawową, gdyby nie została umownie wyłączona. Jak wskazano wyżej, ograniczona kognicja sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis hipoteki przymusowej, nie pozwala na prowadzenie dowodów i czynienie ustaleń, czy umowa majątkowa małżeńska istniała, czy była skuteczna wobec wnioskodawczyni i czy nieruchomość objęta przedmiotową księgą wieczystą byłaby objęta wspólnością ustawową małżeńską gdyby nie została ona umownie wyłączona.

W konsekwencji Sąd Rejonowy stwierdził, że przedłożony przez wnioskodawczynię tytuł wykonawczy z klauzulą wykonalności przeciwko uczestniczce, jako małżonce dłużnika, z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, nie może być podstawą wpisu w księdze wieczystej Kw Nr (...), w której jako jedyna właścicielka nieruchomości lokalowej ujawniona jest uczestniczka.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy oddalił wniosek na podstawie art. 626 ⁹ k.p.c.

Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżyła apelacją wnioskodawczyni, zarzucając:

- naruszenie art. 109 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przez błędne oddalenie wniosku zgodnego w tym przepisem;

- naruszenie art. 31 §1 k.r..i.o. (ew art. 32 k.r. i o. w brzmieniu obowiązującym przed 01.01.2005r) przez pominięcie, że nabyta w drodze umowy kupna-sprzedaży po zawarciu małżeństwa nieruchomość z mocy prawa wchodzi do majątku wspólnego małżonków, a odmienna sytuacja mogłaby być jedynie skutkiem wyłączenia lub zniesienia wspólności ustawowej małżeńskiej, zatem wobec przyjęcia przez Sąd I instancji, że nie jest władny nawet dokonać ustalenia, czy jakakolwiek umowa majątkowa małżeńska uczestniczki i jej męża istnieje, należy dokonać wpisu hipoteki;

- naruszenie art. 31 k.r. i o. w zw. z art. 47 ¹ k.r. i o. (ewentualnie art. 47 §2 k.r. i o. w brzmieniu obowiązującym przed 01.01.2005r.) przez błędną wykładnię i przyjęcie, że bezskuteczna wobec wnioskodawcy z mocy prawa zgodnie z powyższymi przepisami umowa majątkowa małżeńska jest przeszkodą do wpisu hipoteki na nieruchomości nabytej po zawarciu małżeństwa, która w braku tejże bezskutecznej umowy z mocy prawa weszłaby do majątku wspólnego małżonków, jak również pominięcie, że bezskuteczność umowy majątkowej małżeńskiej wobec osób trzecich następuje z mocy prawa, bez potrzeby jej ustalania w odrębnym orzeczeniu, a taka bezskuteczność umów majątkowych małżeńskich wobec osób trzecich jest regułą, zaś jedynie wyjątkowo, po spełnieniu dodatkowych przesłanek mogłyby być one skuteczne, naruszenie to jest tym bardziej rażące w przypadku;

- naruszenie art. 228 §2 k.p.c. i art. 626 §2 k.p.c. przez pominięcie, że nabycie nieruchomości nastąpiło po zawarciu małżeństwa przez uczestników, mimo, że fakt ten wynika z porównania daty nabycia nieruchomości ujawnionej w księdze wieczystej i daty zawarcia małżeństwa wynikającej z dokumentu urzędowego - odpisu skróconego aktu małżeństwa załączonego do wniosku.

- naruszenie art. 626 ⁸ §2 k.p.c. przez bezpodstawne przyjęcie, że zakres kognicji Sądu wieczystoksięgowego w niniejszym postępowaniu zwalnia ten Sąd od stosowania przepisów prawa materialnego w oparciu o stan faktyczny ustalony zgodnie z powyższą kognicją, w szczególności, że ograniczona kognicja Sądu wieczystoksięgowego jest przeszkodą do wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości nabytej przez jedno z małżonków po zawarciu małżeństwa w drodze umowy kupna-sprzedaży.

Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawczyni wnosiła o:

- zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości przez wpis hipoteki zgodnie z wnioskiem skarżącego

- przyznanie skarżącemu od uczestnika kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych powiększonych o opłatę od pełnomocnictwa 17 zł.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Apelacja nie jest zasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 §1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne.

Przystępując do rozpoznania apelacji Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności podziela w całej stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25.5.2011 r., sygn. akt II CSK 533/10 ( LEX nr 863964), w którym Sąd ten stwierdził, że nie można zgodzić się z poglądem, iż odmowie wpisu hipoteki przymusowej sprzeciwia się zasada związania sądu wieczystoksięgowego prawomocnym orzeczeniem o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim klauzuli wykonalności także przeciwko jej małżonkowi (tu uczestniczce) z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową (art. 365 §1 k.p.c.). Związanie to bowiem oznacza, że w opisanej sytuacji sąd wieczystoksięgowy nie może odmówić dokonania wpisu hipoteki przymusowej, zabezpieczającej wierzytelność objętą tytułem egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, na nieruchomości (udziale na nieruchomości) stanowiącej majątek wspólny małżonków. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25.05.2011 r., nie podzielił tym samym stanowiska wyrażonego w tym przedmiocie przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2.07.2009 r., V CSK 471/08. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 25.05.2011 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd wieczystoksięgowy nie ma uprawnienia do ustalania, wbrew treści istniejącego wpisu, przynależności nieruchomości do majątku wspólnego, czy osobistego małżonków.

Sąd Rejonowy podzielając stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 25.5.2011 roku stwierdził, że zachodzi rozbieżność między treścią księgi wieczystej Kw Nr (...), w której jako jedyna właścicielka nieruchomości wpisana jest uczestniczka, a treścią postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, Wydziału VIII Gospodarczego z dnia 19.07.2012 r., sygn. akt VIII GCo 94/12 w sprawie wydania dalszego tytułu wykonawczego, w którym stwierdzono, że księgę wieczystą Kw Nr (...) Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi dla nieruchomości dłużnika i jego małżonka (k. 157). Dłużnik nie jest i nigdy nie był wpisany w przedmiotowej księdze wieczystej jako właściciel lub współwłaściciel nieruchomości. Z uzasadnienia postanowienia z dnia 19.07.2012 r. nie wynika, aby sąd czynił ustalenia, co do treści księgi wieczystej i przynależności przedmiotowej nieruchomości do majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka.

Jednocześnie Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika sąd nie ustala składników majątku wspólnego, do których może być skierowana egzekucja. Weryfikacja przynależności określonych przedmiotów do poszczególnych mas majątkowych następuje w toku postępowania egzekucyjnego ( vide: postanowienie SN z dnia 9.03.1967 r., II CZ 18/67, LEX nr 6123). W przypadku zajęcia przez komornika przedmiotu, który stanowi majątek osobisty małżonka dłużnika, małżonkowi przysługują środki obrony przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego, m.in., skarga na czynności komornika, powództwo o zwolnienie od egzekucji (vide : uzasadnienie uchwały SN z dnia 19.11.2008 r., III CZP 105/08, OSNC 2009/10/136).

Sąd Rejonowy prawidłowo podkreślił, że wpis hipoteki przymusowej nie jest elementem postępowania egzekucyjnego. Sąd dokonujący wpisu hipoteki przymusowej nie jest organem egzekucyjnym. W przypadku dokonania wpisu hipoteki przymusowej, że względu na charakter postępowania wieczystoksięgowego i ograniczoną kognicję sądu w tym postępowaniu, małżonek dłużnika nie mógłby podejmować takich środków obrony, jak w przypadku zajęcia nieruchomości przez komornika w toku egzekucji.

Gdyby natomiast przyjąć za dopuszczalne dokonywanie wpisu hipoteki przymusowej na podstawie dokumentów w postaci tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności również przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem do majątku wspólnego, z uwzględnieniem domniemań prawnych dotyczących majątku wspólnego zgodnie z art. 31 §1 k.r.o. w zw. z art. 47 ¹ k.r. i o. (ewentualnie art. 47 §2 k.r. i o. w brzmieniu obowiązującym przed 01.01.2005r.), to z drugiej strony powstałby problem zakresu dopuszczalnej obrony małżonka dłużnika, który jest ujawniony jako jedyny właściciel w księdze wieczystej, w apelacji, gdyż dokonanie wpisu hipoteki przymusowej, które uzyskałoby walor prawomocności, w istocie albo pozbawiałoby małżonka dłużnika obrony w postępowaniu wieczystoksięgowym, albo byłoby możliwe dowodzenie przez tego małżonka w apelacji od wpisu, że ujawniona w księdze wieczystej nieruchomość, stanowi jego wyłączną własność.

Z tego względu Sąd Okręgowy nie podziela zarzutu podniesionego w apelacji, że przedmiotowa nieruchomość weszła do majątku wspólnego uczestniczki i dłużnika z mocy art. 31 §1 k.r.o. w zw. z art. 47 ¹ k.r. i o. (ewentualnie art. 47 §2 k.r. i o. w brzmieniu obowiązującym przed 01.01.2005r.), skoro została nabyta po zawarciu związku małżeńskiego, z mocy prawa weszła w skład majątku wspólnego.

Prawidłowo Sąd Rejonowy ocenił, że jeżeli małżonkowie zawarli umowę ustanawiającą w ich małżeństwie rozdzielność majątkową, to nawet stwierdzenie jej bezskuteczności wobec wierzyciela na skutek art. 47 ¹ k.r.o. (w poprzednim stanie prawnym art. 47 §2 k.r.o.) nie sprawia, że umowa majątkowa przestaje istnieć i między małżonkami powstaje wspólność majątkowa małżeńska. Przedmioty nabyte przez jednego małżonka po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej stanowią nadal jego wyłączną własność. Skuteczność umowy majątkowej małżeńskiej z mocy art. 47 ¹ k.r.o. może być wyłączona jedynie w odniesieniu do określonych osób. Przepis art. 47 ¹ k.r.o. stanowi tylko podstawę do zastosowania konstrukcji bezskuteczności względnej, umożliwiającej wierzycielom zaspokojenie z przedmiotu, który byłby objęty wspólnością ustawową, gdyby nie została umownie wyłączona.

Z tego oczywistego względu z uwagi na charakter postępowania ograniczona kognicja sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis hipoteki przymusowej, nie pozwala na prowadzenie dowodów i czynienie ustaleń, czy umowa majątkowa małżeńska istniała, czy była skuteczna wobec wnioskodawczyni i czy nieruchomość objęta przedmiotową księgą wieczystą byłaby objęta wspólnością ustawową małżeńską, gdyby nie została ona umownie wyłączona.

W konsekwencji Sąd Rejonowy prawidłowo stwierdził, że przedłożony przez wnioskodawczynię tytuł wykonawczy z klauzulą wykonalności przeciwko uczestniczce, jako małżonce dłużnika, z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, nie może być podstawą wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej Kw Nr (...), w której jako jedyna właścicielka nieruchomości lokalowej ujawniona jest uczestniczka.

Oddalenie wniosku o dokonanie wpisu hipoteki znajdowało zatem uzasadnienie w treści art. 626 ⁹ k.p.c.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy apelację jako niezasadną oddalił. (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c.)