IV Ka 708/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2023-11-23

Sygn. akt IV Ka 708/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski

Sędziowie sędzia Sądu Okręgowego Roger Michalczyk

sędzia Sądu Okręgowego Anna Warakomska

Protokolant st.sekr.sąd. Grzegorz Hermanowski

przy udziale Marty Dydyszko-Lewickiej - prokuratora Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz-Południe w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniach: 13 września 2023 r. oraz 15 listopada 2023 r.

sprawy A. P. (1) s. G. i M., ur. (...) w W.

oskarżonego z art. 233 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 6 marca 2023 r. sygn. akt III K 592/19

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  wymierza oskarżonemu opłatę w wysokości 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych za II instancję i obciąża go wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym w kwocie 50,00 (pięćdziesiąt) złotych.

SSO Roger Michalczyk SSO Mirosław Kędzierski SSO Anna Warakomska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 708/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 06.03. 2023 r., sygn. III K 592/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. P.

- prawomocne rozstrzygnięcie sprawy VIII GC 538/13 SO w Bydgoszczy; ocena zeznań A. P. przez sądy orzekające w sprawie;

- wbrew twierdzeniom skarżących ( vide teza 46 apelacji ) przeciwko oskarżonemu ani nikomu z osób jego bliskich nie toczyło się postępowanie karne ( w szczególności z art. 276 kk ):

.

wyrok SA w Gdańsku z uzasadnieniem w sprawie I AGa 99/21

Akta sprawy PR Wa-wa Ochota

1 Ds. 848/11/1

k.650-681 akt sprawy

karty

1-4, 29.125-6.179, 588-9, 805, 875, 882-896,

907-916,

929-932,

939

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

wyrok SA w Gdańsku z uzasadnieniem w sprawie I AGa 99/21

Akta sprawy PR Wa-wa Ochota 1 Ds. 848/11/1

Dokumenty urzędowe , nie budzą żadnych wątpliwości

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1- 13 .

Obrońca wyrokowi zarzucił:

1.Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:art. 2, 5, 7, 366 § 1, 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu granicy swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę dowodów, a w szczególności wyjaśnień Oskarżonego (k. 568) zeznań świadków: A. P. (k. 295-296), M. J. (k. 197, 379) oraz J. K. (1) (k. 41-43, 300, 376-377) i w konsekwencji niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych, w tym, co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzucanego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, w szczególności wyjaśnień Oskarżonego oraz zeznań świadków prowadzi do wniosku, że, Oskarżony powinien zostać uniewinniony, bowiem Sąd przypisując oskarżonemu popełnienie zarzuconego mu czynu poczynił ustalenia faktyczne, dowolnie wbrew depozycjom osobowych źródeł dowodowych i przy istnieniu dwóch różnych sprzecznych ze sobą wersji wydarzeń, nie uczynił nic by te sprzeczności i rozbieżności usunąć, a nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzygnął na niekorzyść Oskarżonego;

2. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzuconego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, w szczególności wyjaśnień Oskarżonego oraz zeznań świadka A. P., a także G. L. (k. 79-80, k. 545-546) prowadzi do wniosku, że, Oskarżony powinien zostać uniewinniony, bowiem Sąd przypisując oskarżonemu popełnienie zarzuconego mu czynu poczynił ustalenia faktyczne, dowolnie wbrew depozycjom osobowych źródeł dowodowych, i przy istnieniu dwóch różnych sprzecznych ze sobą wersji wydarzeń, nie uczynił nic by te sprzeczności i rozbieżności usunąć, a nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzygnął na niekorzyść Oskarżonego;

3. Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 167 i 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k., polegającą na niezasadnym oddaleniu wniosków dowodowych obrońców, o przeprowadzenie dowodu z bezpośredniego przesłuchania przed Sądem kluczowego świadka oskarżenia M. J., i na skutego błędnej interpretacji art. 391 § 1 k.p.k. poprzestanie na ujawnieniu bez odczytywania zeznań M. J. złożonych przez niego w postępowaniu przygotowawczym 28 listopada 2018 r. w ramach pomocy prawnej (europejski nakaz dochodzeniowy), co doprowadziło do naruszenia prawa do obrony, poprzez niemożność aktywnego uczestnictwa w przesłuchaniu tego świadka i zadawania mu pytań oraz do naruszenia zasady bezpośredniości, bowiem Sąd I Instancji nie ocenił jak istotne znaczenie dla wyrokowania mają zeznania tego świadka i pominął fakt, że relacja ta jest bardzo istotna dla prowadzonego postępowania i należało skorzystać z możliwości przeprowadzenia tego dowodu bezpośrednio na rozprawie, gdyż w takich wypadkach, gdy dany dowód ma kluczowe znaczenie dla odpowiedzialności oskarżonego, należy dążyć do przeprowadzenia tego dowodu w sposób bezpośredni, czego Sąd I Instancji nawet nie starał się uczynić;

4, Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 399 § 1 k.p.k., polegającą na braku pouczenia stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego Oskarżonemu z art. 233 § 1 k.k. na czyn z art. 233 § 1a k.k.;

5.Obrazę prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu tj.: art. 233 § 1a k.k., poprzez jego niesłuszne niezastosowanie, pomimo, że Oskarżony składając zeznania 13 czerwca 2017 roku w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy, w postępowaniu sądowym VIII GC 358/15 obawiał się odpowiedzialności karnej, grożącej jemu samemu lub osobom dla niego najbliższym, za czyn z art. 276 k.k.

6. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzuconego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, powinna prowadzić do zmiany kwalifikacji czynu zarzuconego Oskarżonemu z art. 233 § 1 k.k. na czyn z art. 233 § 1a k.k., a w konsekwencji takiej zmiany powinna prowadzić do uniewinnienia Oskarżonego, który składając zeznania 13 czerwca 2017 roku w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy, w postępowaniu sądowym VIII GC 358/15 obawiał się odpowiedzialności karnej za czyn z art. 276 k.k. grożącej jemu samemu, a zatem nie może on ponosić odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1a k.k., a tym bardziej na podstawie art., 233 § 1 k.k. i dlatego też powinien zostać uniewinniony;

7. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania, że Oskarżony został prawidłowo uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie i w konsekwencji błędnego uznania Oskarżonego za winnego zarzuconego mu czynu, podczas gdy Oskarżony przed przesłuchaniem 13 czerwca 2017 r. nie został pouczony o treści art. 261 k.p.c. ani o treści art. 233 § 1a k.k., a tym samym pouczenie o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie nie było prawidłowe, a brak prawidłowego pouczenia wyklucza odpowiedzialność z art. 233 § 1 k.k.,;

8. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania, że Oskarżony może zostać uznany za winnego czynu z art. 233 § 1 k.k. ze względu na pouczenie o prawie do odmowy zeznań jako osoba najbliższa dla Pozwanej przy braku pouczenia o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, które mogłoby narazić Oskarżonego na odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k., co w rzeczywistości prowadziło do tego, że Oskarżony nie wiedział o prawie do odmowy składania zeznań i o prawie do odmowy składania zeznań z uwagi na grożącą mu odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k., podczas gdy przy braku wiedzy o prawie do odmowy zeznań na podstawie art. 261 § 2 k.p.c. Oskarżony nie podlega karze;

9. Rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w nałożeniu kary pozbawienia wolności w wymiarze aż 10 miesięcy, w okresie zawieszenia, który osiągnął maksymalny okres 3 lat, w obowiązku informowania Sądu o przebiegu okresu próby oraz w wysokości grzywny w wymiarze aż 100 stawek po 40 zł każda;

A nadto z daleko posuniętej ostrożności procesowej na wypadek niepodzielenia przez Sąd argumentacji co do zarzutu z punktów 6 i 7.

10. Obrazę prawa materialnego powodującą, że orzeczenie nie odpowiada prawu tj.: Art. 233 § 2 k.k, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że pouczenie o prawie do odmowy zeznań jako osoba najbliższa dla Pozwanej jest wystarczające przy braku pouczenia o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, które mogłoby narazić Oskarżonego na odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k.;

11 . Obrazę prawa materialnego powodującą, że orzeczenie nie odpowiada prawu tj.: Art. 233 § 2 k.k, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że pouczenie o prawie do odmowy zeznań jako osoba najbliższa dla Pozwanej jest wystarczające przy braku pouczenia o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, które mogłoby narazić Oskarżonego na odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k.;

12. Obrazę prawa materialnego powodującą, że orzeczenie nie odpowiada prawu tj.: Art. 233 § 3 k.k, poprzez błędną wykładnię i jego niezastosowanie polegające na uznaniu, że pouczenie o prawie do odmowy zeznań jako osoba najbliższa dla Pozwanej jest wystarczające przy braku pouczenia zgodnie z treścią art. 261 § 2 k.p.c. o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, które mogłoby narazić Oskarżonego na odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k., co w rzeczywistości prowadziło do tego, że Oskarżony nie wiedział o prawie do odmowy składania zeznań i o prawie do odmowy składania zeznań z uwagi na grożącą mu odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k.

Oskarżony wyrokowi zarzucił:

1.  Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 2, 5, 7, 366 § 1, 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu granicy swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę dowodów, a w szczególności wyjaśnień Oskarżonego (k. 568) zeznań świadków: A. P. (k. 295-296), M. J. (k. 197, 379) oraz J. K. (1) (k. 41-43, 300, 376-377) i w konsekwencji niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych, w tym, co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzucanego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, w szczególności wyjaśnień Oskarżonego oraz zeznań świadków prowadzi do wniosku, że, Oskarżony powinien zostać uniewinniony, bowiem Sąd przypisując oskarżonemu popełnienie zarzuconego mu czynu poczynił ustalenia faktyczne, dowolnie wbrew depozycjom osobowych źródeł dowodowych.

2.  Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzuconego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, w szczególności wyjaśnień Oskarżonego oraz zeznań świadka A. P., a także G. L. (k. 79-80, k. 545-546) prowadzi do wniosku, że, Oskarżony powinien zostać uniewinniony, bowiem Sąd przypisując oskarżonemu popełnienie zarzuconego mu czynu poczynił ustalenia faktyczne, dowolnie wbrew depozycjom osobowych źródeł dowodowych.

3.  Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 167 i 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k., polegającą na niezasadnym oddaleniu wniosków dowodowych obrońców, o przeprowadzenie dowodu z bezpośredniego przesłuchania przed Sądem kluczowego świadka oskarżenia M. J., i na skutego błędnej interpretacji art. 391 § 1 k.p.k. poprzestanie na ujawnieniu bez odczytywania zeznań M. J. złożonych przez niego w postępowaniu przygotowawczym 28 listopada 2018 r. w ramach pomocy prawnej (europejski nakaz dochodzeniowy), co doprowadziło do naruszenia prawa do obrony, poprzez niemożność aktywnego uczestnictwa w przesłuchaniu tego świadka i zadawania mu pytań oraz do naruszenia zasady bezpośredniości, bowiem Sąd I Instancji nie ocenił jak istotne znaczenie dla wyrokowania mają zeznania tego świadka i pominął fakt, że relacja ta jest bardzo istotna dla prowadzonego postępowania i należało skorzystać z możliwości przeprowadzenia tego dowodu bezpośrednio na rozprawie, gdyż w takich wypadkach, gdy dany dowód ma kluczowe znaczenie dla odpowiedzialności oskarżonego, należy dążyć do przeprowadzenia tego dowodu w sposób bezpośredni, czego Sąd I Instancji nawet nie starał się uczynić;

4.  Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.: art. 399 § 1 k.p.k., polegającą na braku pouczenia stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego Oskarżonemu z art. 233 § 1 k.k. na czyn z art. 233 § 1a k.k.;

5.  Obrazę prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu tj.: art. 233 § 1a k.k., poprzez jego niesłuszne niezastosowanie, pomimo, że Oskarżony składając zeznania 13 czerwca 2017 roku w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy, w postępowaniu sądowym VIII GO 358/15 obawiał się odpowiedzialności karnej, grożącej jemu samemu lub osobom dla niego najbliższym, za czyn z art. 276 k.k.

6.  Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania Oskarżonego za winnego, zarzuconego mu czynu, podczas gdy swobodna a nie dowolna ocena dowodów, powinna prowadzić do zmiany kwalifikacji czynu zarzuconego Oskarżonemu z art. 233 § 1 k.k. na czyn z art. 233 § 1a k.k., a w konsekwencji takiej zmiany powinna prowadzić do uniewinnienia Oskarżonego, który składając zeznania 13 czerwca 2017 roku w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy, w postępowaniu sądowym VIII GC 358/15 obawiał się odpowiedzialności karnej za czyn z art. 276 k.k. grożącej jemu samemu, a zatem nie może on ponosić odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1a k.k., a tym bardziej na podstawie art., 233 § 1 k.k. i dlatego też powinien zostać uniewinniniony;

7.  Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, w zakresie zarzuconego Oskarżonemu czynu co do błędnego uznania, że Oskarżony został prawidłowo uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie i w konsekwencji błędnego uznania Oskarżonego za winnego zarzuconego mu czynu, podczas gdy Oskarżony przed przesłuchaniem 13 czerwca 2017 r. nie został pouczony o treści art. 261 k.p.c. ani o treści art. 233 § 1a k.k., a tym samym pouczenie o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie nie było prawidłowe;

13. Rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w nałożeniu kary pozbawienia wolności w wymiarze aż 10 miesięcy, w okresie zawieszenia, który osiągnął maksymalny okres 3 lat, w obowiązku informowania Sądu o przebiegu okresu próby oraz w wysokości grzywny w wymiarze aż 100 stawek po 40 zł każda.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1-2. Zarzuty niezasadne.

Podkreślić na wstępie należy, że stanowisko apelujących, obarczone jest błędem logicznym wewnętrznej sprzeczności. Zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. nie może być bowiem podnoszony jednocześnie z zarzutem naruszenia art. 7 k.p.k., gdyż dotyczy wtórnej do ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania. Niedające się usunąć wątpliwości mogą powstać jedynie wówczas, gdy sąd orzekający, po wyczerpaniu wszystkich możliwości dowodowych, oceni materiał dowodowy zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez zasadę swobodnej oceny dowodów. Zatem przepisy art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. mają charakter rozłączny (tak: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2013 r., LEX nr 1400594 oraz z dnia 6 lutego 2013 r., V KK 270/12, LEX nr 1293868). W konsekwencji podniesienie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. wyklucza możliwość skutecznego wysunięcia zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k.

Brak jest podstaw do skutecznego postawienia Sądowi zarzutu obrazy wskazanych przepisów postępowania. Także ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti nie zostały skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana; w procedurze dochodzenia do nich Sąd nie uchybił dyrektywom art. 7 k.p.k., nie pominął istotnych w sprawie dowodów, nie oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie zrozumiałe, wewnętrznie niesprzeczne, niesprzeczne też z regułami logicznego rozumowania. Skarżący, wyrażając własną odmienną oceną dowodów i wyprowadzając własne wnioski w tym zakresie nie wykazali w wiarygodny i przekonywający sposób, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nosiła cechy dowolności.

W judykaturze przyjmuje się, iż błąd w ustaleniach faktycznych wynikać może bądź z niepełności postępowania dowodowego, bądź z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może zatem być on wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.) np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach nieudowodnionych. Trafnie przy tym podnosi się, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, koniecznym jest zaś wykazanie, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (zob. wyrok SN z 23 marca 1974 r., II KR 355/74, OSNPG 1975/9/84). Z kolei przekonanie sądu o wiarygodności lub niewiarygodności określonych dowodów pozostaje pod ochroną zasady wyrażonej w art. 7 k.p.k. wtedy tylko, kiedy spełnione są warunki ujawnienia całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), rozważenia wszystkich okoliczności zgodnie z zasadą określoną w art. 4 k.p.k. oraz wyczerpującego i logicznego z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uzasadnienia przekonania sądu, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) (zob. wyrok SN z 20 września 2007 r., SNO 57/07, LEX nr 471827; wyrok SN z 13 maja 2008 r., V KK 435/07, LEX 398541). Zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. nie może ograniczać się zaś do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (zob. postanowienie SN z 26 lipca 2007 r., IV KK 175/07, OSNwSK 2007/1/1738; wyrok SA Katowice z 20 grudnia 2007 r., II AKa 381/07, Prok.i Pr.-wkł. 2008/9/31). W procesie nie chodzi bowiem o to, czy zeznania lub wyjaśnienia są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nie dla sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Sama odmienność przekonania strony w danej kwestii nie jest zaś obrazą prawa (zob. postanowienie SN z 13 listopada 2007 r., V KK 257/07, LEX nr 332945). Podkreślenia jeszcze wymaga, iż w sytuacji, gdy określone ustalenia co do faktów zależne są od dania wiary takiej lub innej grupie dowodów nie można mówić o zaistnieniu nie dających się usunąć wątpliwości. Zastrzeżenia w zakresie wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów należy bowiem zawsze rozstrzygać wyłącznie na płaszczyźnie pozostania przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen wynikającej z art. 7 k.p.k. lub też przekroczenia tej granicy (zob. postanowienie SN z 9 maja 2006 r., II KK 254/05, OSNwSk 2006/1/980). Regulacje art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. mają charakter rozłączny. Problem wiarygodności danego dowodu musi być stanowczo rozstrzygnięty na płaszczyźnie art. 7 k.p.k., zaś stosowanie reguły in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.) powinno odnosić się tylko do niedających się usunąć wątpliwości w sferze faktów. Tego rodzaju wątpliwości nie mogą się zaś wiązać z kwestią oceny wiarygodności określonego dowodu (zob. wyrok SA w Gdańsku, II AKa 90/10, POSAG 2011/1/100-122). O złamaniu dyrektywy zawartej w art. 5 § 2 k.p.k. nie można mówić bowiem w sytuacji, w której sąd dokonując oceny dwóch przeciwstawnych wersji dowodowych, wybiera jedną z nich, należycie, stosownie do wymogów art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., wybór ten uzasadniając.

Tymczasem skarżący, wyrażając własną odmienną oceną dowodów i wyprowadzając własne wnioski w tym zakresie nie wykazali w wiarygodny i przekonywający sposób, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nosiła cechy dowolności. Tego rodzaju uchybień jakie skarżący podnosili w związku z oceną czynów zarzucanych oskarżonemu, aby rodziły one wątpliwości co do merytorycznej trafności zaskarżonego wyroku w tym zakresie, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie jednak nie stwierdził. Rzecz w tym, że dla skuteczności zarzutu tego rodzaju (ukierunkowanego na kwestionowanie oceny dowodów) nie wystarczy wysłowienie własnego stanowiska, odmiennego od ustaleń Sądu meriti. Konieczne jest natomiast wykazanie w oparciu o dowody i ich wnikliwą ocenę, że ustalenia te są błędne, wskazanie możliwych przyczyn powstałych błędów i wszechstronne uargumentowanie własnego odmiennego stanowiska.

Wbrew twierdzeniom apelujących analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala w pełni na podzielenie przekonania Sądu meriti o tym, iż oskarżony swoim zachowaniem zrealizował znamiona zarzucanego mu czynu. Niedostatecznie pogłębiona argumentacja skarżących całkowicie traci swą przekonywalność w konfrontacji ze zgromadzonymi w sprawie dowodami zwłaszcza w postaci wiarygodnych zeznań świadków i innych dokumentów, których łączna synteza w pełni oddaje całokształt okoliczności zdarzeń będących przedmiotem oceny i która bez wątpienia pozwalała Sądowi pierwszej instancji na przyjęcie prawidłowych ustaleń w zakresie, które włączone zostały do podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku.

Apelacje zawierają jedynie odmienną, jednostronną ocenę materiału dowodowego, a podniesione w nich argumenty mają charakter stricte polemiczny a w szczególności abstrahują od treści zebranych dowodów.

Analiza treści sformułowanych przez skarżących zarzutów oraz ich uzasadnienia prowadzi do wniosku, że skarżący dokonania błędnych ustaleń faktycznych upatrują przede wszystkim w nieuprawnionym obdarzeniu wiarą „ niekorzystnych „ zeznań świadków J. K. i M. J., przy jednoczesnym zdyskredytowaniu wyjaśnień oskarżonego oraz wspierających je zeznań A. P..

Tymczasem Sąd Rejonowy dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w tej części rozważył szczegółowo i wszechstronnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zeznania wszystkich świadków oraz wyjaśnienia oskarżonego. Wskazał którym i dlaczego dał wiarę oraz którym zeznaniom i wyjaśnieniom nie dał wiary, przedstawiając motywy swoich ocen.

Skarżący nie wykazali, aby w zaskarżonym wyroku, przy ocenie wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków, oraz dokumentów zebranych w sprawie, Sąd dopuścił się obrazy art.7 kpk.

Apelacje zawierają odmienną ocenę dowodów, korzystną dla oskarżonego i sprowadzają się do założenia, że zeznania świadków, którzy zeznawali „niekorzystnie” dla oskarżonego są niewiarygodne i należy odmówić dania im wiary, a uznać za wiarygodne odmienne twierdzenia oskarżonego.

Podkreślić przy tym należy, że oskarżonego nie obciążają jedynie świadkowie ale też dowody w postaci obiektywnych dokumentów, w tym sporządzonych też przez M. P. (1). W tej kwestii sąd odwoławczy odsyła do argumentacji na str.5 uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, przyjmuje jako własne, przy tym nie znajduje powodów jej powielania; rolą Sądu II instancji nie jest bowiem dokonywanie powtórnej drobiazgowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego; takowa została bowiem poczyniona przez sąd rozstrzygający, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regułami, a Sąd Okręgowy ocenę tę w pełni akceptuje.

Z kolei w związku ze wskazaną przez skarżących obrazą min. przepisów art. 2 k.p.k., art. 5 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy stwierdza, że o ich naruszeniu można mówić dopiero wtedy, gdy dowód, którego sąd nie przeprowadził, dotyczy okoliczności o takim znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy, że brak jego przeprowadzenia i w konsekwencji niewyjaśnienie danej kwestii ze znacznym prawdopodobieństwem grozi wydaniem orzeczenia niesprawiedliwego. Tymczasem skarżący podnosząc zarzut niewyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy nie wykazali te szczególne okoliczności uzasadniające obowiązek dalszego procedowania, konieczność przeprowadzenia konkretnego dowodu. Tymczasem ciążący na przewodniczącym obowiązek baczenia, by zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy, nie oznacza obowiązku przeprowadzenia wszystkich dowodów, jakie hipotetycznie mogłyby cokolwiek wnieść do sprawy. Dowodzenie jakiegokolwiek faktu w procesie karnym musi być uzasadnione rzeczową potrzebą, a nie przeświadczeniem skarżącego, że konieczne jest wykorzystanie wszystkich dostępnych źródeł dowodowych.

Ad. 3. Zarzut niezasadny. Nie było błędem Sądu I instancji odstąpienie od zasady bezpośredniego przesłuchania świadka M. J. i odczytanie jego zeznań w trybie art. 391 § 1 k.p.k. z uwagi na jego pobyt poza granicami kraju. Z orzecznictwa wynika, iż "sam fakt długotrwałego przebywania świadka za granicą uprawnia (art. 391 § 1 k.p.k.) do odczytania jego zeznań bez względu na ich wagę dla prowadzonego postępowania. Pobyt świadka za granicą stanowi w pełni samodzielną podstawę do odczytania na rozprawie protokołów złożonych poprzednio przez niego zeznań. Jedynym warunkiem, jaki stawia się sądowi korzystającemu z uprawnień wynikających z art. 391 § 1 k.p.k. jest ustalenie, że pobyt świadka za granicą musi być długotrwały (lub stały), a nie związany jedynie z czasowym pobytem, wizytą, wycieczką, urlopem itp. (tak post. SN z dnia 6 kwietnia 2006 r., sygn.. akt IV K 7/06. oraz z dnia 19 marca 2019 r. IV KK 67/19); nadto art. 391 § 1 k.p.k., jako przepis przewidujący wyjątki od zasady bezpośredniości, formułując samoistną przesłankę zezwalającą na odczytanie zeznań świadka, jaką jest jego przebywanie za granicą, nie precyzuje, jakiego rodzaju ma to być pobyt. Przeszkoda ta powinna być realna, dość trwale istniejąca, rzeczywiście uniemożliwiająca przybycie świadka i jego bezpośrednie przesłuchanie przed sądem. Przy spełnieniu tych przesłanek możliwe jest odczytanie zeznań świadka bez względu na ich wagę dla postępowania, nawet bez zgody stron (tak SN w post. z dnia 20 sierpnia 2014 r., II KK 204/14, OSNKW 2015, z. 1, poz. 6);

- w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wypracowano zachowanie minimalnego standardu procesowych uprawnień oskarżonego gwarantowanych w art. 6 ust. 1 i 3 lit. d EKPC w sytuacji niezapewnienia oskarżonemu możliwości zadania świadkowi pytań na rozprawie; chodziło o ustalenie czy istniał uzasadniony powód nieobecności świadka i w rezultacie przyjęcia jako dowodu jego niezweryfikowanych zeznań, czy zeznania nieobecnego świadka były jedyną albo decydującą podstawą skazania oskarżonego oraz czy istniały wystarczające równoważące czynniki, w tym mocne gwarancje proceduralne, pozwalające zrekompensować trudności dla obrony spowodowane dopuszczeniem niezweryfikowanego dowodu, pozwalające zapewnić, aby proces sądowy jako całość mógł być uznany za rzetelny (por. wyrok ETPC z 15.12.2015 r., 9154/10, Schatschaschwili v. Niemcy, LEX nr 1938809);

- w orzecznictwie sądów polskich wyrażono pogląd, że oceniając dopuszczalność odczytania w trybie art. 391 § 1 lub 2 k.p.k. zeznań świadka, którego obrona nie miała możliwości przesłuchać w trakcie postępowania przygotowawczego lub sądowego, należy mieć na względzie powyższy standard wypracowany w orzecznictwie strasburskim na gruncie art. 6 ust. 3 lit. d EKPC. Oznacza to, że powinien istnieć usprawiedliwiony powód nieobecności świadka ( w niniejszej sprawie jest nim zamieszkanie na stałe w Niemczech ). Jeżeli zaś podlegające odczytaniu zeznania złożone przez takiego świadka mają charakter dowodu wyłącznego lub rozstrzygającego dla wydania wyroku skazującego, nie może dojść do ograniczenia prawa do obrony w stopniu niedającym się pogodzić z gwarancjami wynikającymi z art. 6 EKPC (np. wyrok SA w Gdańsku z 5.04.2017 r., II AKa 274/16, Prok. i Pr.-wkł. 2018/5, poz. 29);

- w ocenie Sądu Okręgowego, zeznania M. J. nie mają jednak charakteru dowodu wyłącznego lub rozstrzygającego w sprawie; należy ponownie przywołać treść uzasadnienia wyroku na str. 3-5 i wskazane tam przez Sąd I instancji dowody winy oskarżonego. Europejski Trybunał Praw Człowieka w swoim orzecznictwie przyjmuje konsekwentnie, że im silniejsze są inne dowody potwierdzające zeznania takiego świadka, któremu obrona nie mogła zadać pytań, tym mniejsze są podstawy do tego, aby te zeznania uznać za dowód rozstrzygający. Nie można również uznać, aby istniały między wskazanymi dowodami różnice, że nakazywałyby bezpośrednie przesłuchanie M. J.;

- powyższe uwagi prowadzą do konkluzji, że skorzystanie przez sąd z możliwości jakie stwarza art. 391 § 1 k.p.k. zależy od wpływu, jaki zaniechanie przesłuchania w toku postępowania jurysdykcyjnego świadka przebywającego za granicą, może mieć na urzeczywistnienie zasady prawdy materialnej oraz przysługujące oskarżonemu prawo do obrony. Tak więc podejmując decyzję o odczytaniu zeznań sąd winien mieć na uwadze nie tylko to, jakie znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy mają wcześniejsze depozycje świadka, ale i to, jak wysoki jest stopień prawdopodobieństwa, że zeznania świadka złożone w toku postępowania jurysdykcyjnego będą istotnie odmienne od depozycji złożonych na wcześniejszych etapach procesu i jaki jest stopień prawdopodobieństwa, że na ich odmienną, a przy tym istotną dla rozstrzygnięcia sprawy treść, mogą mieć wpływ w szczególności pytania obrońcy i oskarżonego;

- w realiach sprawy autorzy apelacji nie zdołali wykazać, iżby fakt nieprzesłuchania M. J. na rozprawie (niezależnie nawet od tego, czy było to uchybieniem, czy też nie) mógł mieć jakikolwiek wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia;

- świadek M. J. zeznawał na okoliczność zdarzeń w dniu 26 września 2007 toku; zeznania w ramach europejskiego nakazu dochodzeniowego złożył w dniu 28.11.2018 roku., a zatem po upływie 11 lat. Już z tej perspektywy oczekiwanie, że przesłuchanie świadka w toku postępowania sądowego a więc po upływie kolejnych co najmniej 5 lat, mogłoby mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jawi się jako nieuzasadnione. Po upływie tak długiego okresu od zdarzenia, który to okres jeszcze wydłużyłby się w związku z koniecznością podjęcia kolejnych czynności procesowych, nie tylko wysoce wątpliwie, ale wręcz niemożliwe jest, by świadek mógł bardziej szczegółowo, opisać zdarzenie będące przedmiotem analizowanego postępowania; świadek ten z uwagi na znaczny upływ czasu od zdarzenie nie byliby w stanie bardziej szczegółowo przedstawić na rozprawie przebiegu zdarzeń w dniu 26.09.2007 roku;

- brak jest również podstaw do wnioskowania, że zeznania M. J. złożone na rozprawie różniłyby się , podważyłyby wcześniejszą ocenę sądu pierwszej instancji, który ocenił je jako w pełni wiarygodne; rozwijając ten wątek wspomnieć wypada, że skarżący nie zdołali wskazać argumentów, które podważałyby zasadność wspomnianej oceny];

- brak jest też podstaw do twierdzenia, iż pytania, jakie obrońca planował zadać świadkowi w trakcie jego ewentualnego przesłuchania, zmieniłyby istotnie treść jego depozycji bądź też wpłynęły na dotychczasową ocenę jego zeznań; na stosowne pytania sądu ( k. 579) obrońca enigmatycznie tylko stwierdził, że nie chciał ujawnić treści pytań do świadka z uwagi na tajemnicę adwokacką oraz wskazać zastrzeżeń do protokołu przesłuchania, twierdząc „ że diabeł tkwi w szczegółach”; w konsekwencji należy wskazać, że w realiach przedmiotowej sprawy jako bezpodstawne należy ocenić oczekiwanie oskarżonego i jego obrońcy, że bezpośrednie przesłuchania w toku postępowania jurysdykcyjnego, podważyłoby treść wcześniejszych zeznań tego świadka;

- powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że odczytanie zeznań M. J. na podstawie art. 391 § 1 k.p.k. było w okolicznościach przedmiotowej sprawy w pełni uzasadnione i tym samym nie może być uznane za naruszające przysługujące oskarżonemu prawo do obrony.

Ad. 4. Zarzut niezasadny albowiem:

- art. 399 § 1 k.p.k. obliguje sąd do uprzedzenia stron, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, niż to ujęto w akcie oskarżenia; Sąd jest zobligowany do zmiany kwalifikacji prawnej czynu wtedy, gdy prawidłowa ocena prawna czynu zarzucanego uzasadnia wniosek, że czyn wyczerpuje znamiona innego przepisu prawa materialnego (R. Ponikowski, J. Zagrodnik [w:] Kodeks..., red. J. Skorupka, 2020, s. 1122); jest to konieczne zawsze, gdy tylko taka możliwość się pojawia, i bez względu na to, czy ma to znaczenie dla obrony oskarżonego (wyrok SN z 14.03.2008 r., IV KK 436/07, LEX nr 406945); nie wynika natomiast z niego powinność sądu rozważania oferowanych przez strony kwalifikacji prawnych zarzucanych czynów;

- sąd jest bowiem uprawniony do dokonania oceny, czy na danym etapie postępowania w sposób wyraźny zarysowała się taka możliwość. Nie można żądać od sądu, aby uprzedzał strony o możliwości przyjęcia innej kwalifikacji prawnej czynu, jeżeli nie wynika to z oceny już przeprowadzonego materiału dowodowego, gdy nie zachodzi perspektywa zakwalifikowania czynu według innego przepisu prawnego niż wskazany w akcie oskarżenia (postanowienie SN z 8.08.2013 r., III KK 234/13, LEX nr 1375217; postanowienie SN z 28.03.2019 r., V KK 108/19, LEX nr 2652435; wyrok SA w Szczecinie z 12.09.2013 r., II AKa 151/13, LEX nr 1378838; wyrok SA w Szczecinie z 5.06.2014 r., II AKa 85/14, LEX nr 1477320; wyrok SA w Katowicach z 22.10.2015 r., II AKa 360/15, LEX nr 2019441) lub rozważania oferowanych przez strony kwalifikacji prawnych zarzucanych czynów (wyrok SA w Katowicach z 28.09.2018 r, II AKa 259/18, LEX nr 2680903; wyrok SA we Wrocławiu z 7.11.2014 r., II AKa 178/14, LEX nr 1621275);

- błędny jest zatem pogląd, że zgodnie z treścią art. 399 § 1 k.p.k. na sądzie ciąży obowiązek uprzedzenia stron o możliwości zmiany, względnie uzupełnienia opisu czynu również wtedy gdy nie zachodzi perspektywa zakwalifikowania czynu według innego przepisu prawnego niż wskazany w akcie oskarżenia (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2013 r., sygn. akt III KK 234/13, LEX nr 1375217 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2019 r., sygn. akt V KK 108/19, LEX nr 2652435);

- w konsekwencji Sąd nie miał takiego obowiązku, nie zmienił kwalifikacji prawnej, ani nie opisał innego historycznie zdarzenia; skoro sąd meriti nie znalazł podstaw do oceny zachowania oskarżonego pod kątem popełnienia przez niego występku stypizowanego w treści art. 233 § 1 a k.k., to o zmianie kwalifikacji nie uprzedził, bo nie widział ani takiej potrzeby, ani nie miał takiego obowiązku.

Ad. 5-8., 10-12. Zarzuty niezasadne. Nie jest zasadnym twierdzenie skarżących o naruszeniu prawa materialnego tj. art. 233 § 1, 2 i 3 k.k, powodujące, że orzeczenie nie odpowiada prawu oraz art. 233 § 1a k.k., poprzez jego niesłuszne niezastosowanie, pomimo, że oskarżony składając zeznania 13 czerwca 2017 roku w sprawie VIII GC 358/15 obawiał się odpowiedzialności karnej, grożącej jemu samemu lub osobom dla niego najbliższym, za czyn z art. 276 k.k. oraz jakoby przed przesłuchaniem nie został prawidłowo uprzedzony o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie, nie został pouczony o treści art. 261 k.p.c. ani o treści art. 233 § 1a k.k., o prawie do odmowy zeznań oraz jako osoba najbliższa dla pozwanej o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, które mogłoby narazić go na odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k., co czyniło pouczenie o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie nieprawidłowym i finalnie wykluczało jego odpowiedzialność na podstawie art. 233 § 1a k.k., a tym bardziej na podstawie art., 233 § 1 k.k. W tej materii sąd odwoławczy stwierdza co następuje:

- zeznania w dniu 13 czerwca 2017 roku w sprawie VIII GC 358/15 w charakterze świadka oskarżony składał na wniosek pozwanej - jego matki, w sprawie o zapłatę znacznej kwoty pieniężnej z oczywistą intencją procesowego wsparcia jej swoimi zeznaniami;

- te zeznania oskarżonego dotyczące faktu przekazania 26.09.2007 roku dokumentacji spółki (...), która była wówczas w posiadaniu M. P., zostały przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy i Sąd Apelacyjny w Gdańsku w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie VIII GC 358/15, uznane a niewiarygodne;

- oskarżony początkowo w składanych wyjaśnieniach nie powoływał się na to, by w czasie przesłuchania w charakterze świadka w dniu 13 czerwca 2017 r., składając określone zeznania (wskazane w zarzucie aktu oskarżenia jako zeznania fałszywe) czynił to w obawie przed pociągnięciem jego lub osoby mu najbliższej do odpowiedzialności karnej za inne przestępstwo, uczynił to dopiero na rozprawie w dniu 11.10.2021 roku ( k 568); tymczasem klauzula niekaralności z art. 233 § 3 operuje pojęciem obawy przed odpowiedzialnością karną, która musi być uzasadniona w dacie składania zeznań; osk. A. P. składając przedmiotowe zeznania miał zarówno świadomość niezgodności z prawdą podawanego faktu, jak i zamiar złożenia zeznania niezgodnego z prawdą; późniejsze twierdzenia o obawie grożącej kary były próbą uniknięcia w ten sposób odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 233 § 1 kk;

- już powyższe fakty jednoznacznie wskazują na złożenie fałszywych zeznań w zarzucanym zakresie; względy jurydyczne zaś pozwalają na przypisaniu oskarżonemu winy za przestępstwo z art. art. 233 § 1 kk. I tak:

- w kwestii, czy zakres pouczenia udzielonego A. P. był wystarczający dla przyjęcia karalności zachowania przypisanego temu oskarżonemu, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie faktycznie świadek nie został pouczony o prawie do odmowy odpowiedzi na pytanie, nie ma to jednak znaczenia w sprawie dla odpowiedzialności oskarżonego; w treści art. 261 § 2 k.p.c. przewidziana jest możliwość uchylenia się przez świadka od odpowiedzi na zadane mu pytania, jeżeli złożenie zeznania mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej; oczywistym jednak jest, że okoliczności będące przedmiotem zeznań muszą obiektywnie być tego rodzaju, że mogą realnie wywołać zagrożenie dla dóbr, wymienionych w art. 261 § 2 kpc; zatem w realiach sprawy dla skorzystania z tej instytucji każdorazowo należy wykazać, iż przyczyną uchylenia się od udzielenia odpowiedzi jest obawa poniesienia odpowiedzialności karnej;

- pouczenie świadka o prawie do odmowy odpowiedzi w zasadzie będzie miało miejsce dopiero w momencie, gdy świadkowi postawione zostało pytanie, które mogłoby naruszyć dobra chronione przepisem art. 261 § 2 kpc; klauzula niekaralności z art. 233 § 3 kk operuje pojęciem obawy przed odpowiedzialnością karną, która musi być uzasadniona w dacie składania zeznań; informowanie świadka powinno mieć miejsce gdy okoliczności te stają się znane organowi procesowemu i powinno to nastąpić przed przystąpieniem do przesłuchania; świadek też z własnej inicjatywy może oświadczyć, że uchyla się od odpowiedzi na to pytanie, gdyż obawia się, że może ona narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność karną; jednakże obowiązek ten ciąży na organie prowadzącym postępowanie tylko wtedy, gdy świadkowi lub jego najbliższym rzeczywiście grozi odpowiedzialność karna; zasadnie zatem należy przyjąć, że o naruszeniu art. 261 kpc można mówić tylko wtedy, gdy uprzedzenie świadka o jego treści uzasadniają rzeczywiste, procesowo uzasadnione podstawy;

- w kontekście powyższych argumentów pierwszoplanowym zagadnieniem rysuje się więc kwestia rozstrzygnięcia, czy w czasie przesłuchania w charakterze świadka w dniu 13 czerwca 2017 r., oskarżony składając określone zeznania (wskazane w zarzucie aktu oskarżenia jako zeznania fałszywe) czynił to w obawie przed pociągnięciem jego lub osoby mu najbliższej do odpowiedzialności karnej za inne przestępstwo, a jeśli tak, to przed popełnieniem jakiego czynu zabronionego oskarżony chronił się wówczas takimi zeznaniami; nie budzi bowiem wątpliwości, że odpowiedzialność osoby składającej fałszywe zeznania na podstawie art. 233 § 1 k.k. jest wyłączona gdy fałszywe zeznania świadek składał w odniesieniu do takich okoliczności, które mogły być istotne dla realizacji jego prawa do obrony w związku z określonym przestępstwem; Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 10 grudnia 2020 r., I KK 58/19 wypowiadając się co do przepisu art. 233 § 1a k.k. i zakresu stosowania normy w nim zawartej, stwierdził, że nie popełnia przestępstwa z art. 233 § 1 ani § 1a k.k. osoba, która jest przesłuchiwana w charakterze świadka, gdy składa fałszywe zeznania z obawy przed narażeniem samego siebie na odpowiedzialność karną, w granicach własnej odpowiedzialności; wyraził też pogląd, że możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1a k.k. dotyczyć może osoby przesłuchiwanej w charakterze świadka, która z obawy o narażenie samego siebie na odpowiedzialność karną, zeznaje nieprawdę w odniesieniu do tych okoliczności, których treść nie jest związana ze sprawstwem czynu i potencjalną własną odpowiedzialnością karną przesłuchiwanego; w realiach procesowych sprawy istotne jest więc pytanie czy oskarżony składając określone zeznania realizował prawo do obrony, a jeśli tak, to w zakresie jakiego przestępstwa to czynił?.

- co ważne, obawa ta musi być zobiektywizowana; nie chodzi bowiem o subiektywne przekonanie świadka, że ujawnienie okoliczności, której dotyczy pytanie, może narazić go na tę odpowiedzialność, ale obiektywnie istniejące takie niebezpieczeństwo; nieuzasadnione byłoby oparcie się wyłącznie na subiektywnej ocenie świadka, gdyż mogłoby to prowadzić do nadużyć; z okoliczności sprawy musi wynikać ewentualna możliwość pociągnięcia świadka lub jego najbliższych do takiej odpowiedzialności; organ procesowy może zatem oceniać, czy ujawnienie określonych okoliczności może rzeczywiście narazić świadka lub jego najbliższych na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; w doktrynie podkreśla się, że sąd nie ma opierać się wyłącznie na oświadczeniu świadka, jest uprawniony do kontroli oświadczenia świadka, w którym ma podać, dlaczego uważa, że odpowiedź może narazić go lub jego najbliższych na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;

- także piśmiennictwie zasadnie twierdzi się, że nie powinno się poprzestawać na oświadczeniu świadka, a należy uprawdopodobnić kwestię związku pomiędzy udzieleniem odpowiedzi na pytanie a narażeniem przez to świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Chodzi o wskazanie, że potencjalnie może istnieć związek przyczynowy pomiędzy tymi dwoma elementami, tzn. odpowiedzią na pytanie a ewentualnością poniesienia przez daną osobę odpowiedzialności za określony czyn przestępny;

- już powyższa argumentacją, czyni całkowicie chybionymi wywody skarżących w analizowanej części; tymczasem skarżący zupełnie gołosłownie i niezgodnie z faktami, jak się wydaje w pełni intencjonalnie, powołują się na rzekomo grożącą oskarżonemu odpowiedzialność karną za czyn z art. 276 k.k. przywołując w uzasadnieniu apelacji ( pkt.46 ) postępowanie toczące się w Prokuraturze Rejonowej Warszawa Ochota w sprawie 1 Ds. 848/11/1, które miało zostać zakończone postanowieniem o umorzeniu w dniu 29 lutego 2021 roku; tymczasem fakty są z goła inne i pozwalają na przyjęcie, że w dacie składanych zeznań przez oskarżonego w rzeczywistości nie toczyło się żadne postępowanie przeciwko oskarżonemu oraz jakiejkolwiek osobie dla niego najbliższej; analiza akt sprawy 1 Ds. 848/11/1, dowodzi, że postanowieniem z dnia 20 maja 2008 r. faktycznie wszczęto śledztwo w sprawie kradzieży w dniach 20 grudnia 2006 r. – 11 września 2007 r. kwoty 1.847.116 złotych i zaboru bliżej nieokreślonych dokumentów na szkodę spółki przez członka zarządu w/w spółki (k. 179 ), „ postanowieniem z dnia 29 lutego 2012 r. ( nie zaś 2021 roku – przypis SO!) umorzono śledztwo dotyczące m.in. ukrycia bliżej nieokreślonych dokumentów na szkodę spółki (...) Sp. z o.o. przez członka zarządu w/w spółki w okresie od 20 grudnia 2006 r. – 31 października 2007 r. tj. o czyn z art. 286 k.k. z powodu braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa” ( k. 882-896) a postanowieniem Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 18 czerwca 2012 r. utrzymano powyższe postanowienie w mocy ( k 929-932); pismem z dnia 25 czerwca 2012 r. Prokurator Okręgowy w Warszawie poinformował Sąd Okręgowy w Bydgoszczy , że w sprawie postępowanie toczyło się in rem, nie zaś ad personam ( k. 939 ).

W konsekwencji, z powyższych względów (oprócz tych wskazanych na wstępie ), argumentacja skarżących jest niezasadna, nigdy nie toczyło się postępowanie karne przeciwko oskarżonemu, nikomu nie groziła odpowiedzialność karna ( z wyjątkiem niniejszej sprawy za fałszywe zeznania ), ani w dacie składanych zeznań, ani później a postępowanie, na które powołują się skarżący, zmieniając przy tym datę jego umorzenia, w rzeczywistości zostało zakończone w fazie in rem 9 lat wcześniej, 5 lat przed datą zeznań złożonych w sprawie VIII GC 358/15; także sam oskarżony w toku tych zeznań, nie powoływał się na grożącą mu odpowiedzialność karną. Finalnie zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, zeznania oskarżonego w dniu 13 czerwca 2017 roku w sprawie VIII GC 358/15 w zarzucanej części były fałszywe, złożył je z oczywistą intencją procesowego wsparcia w ten sposób pozwanej – jego matki a późniejsze twierdzenia związane z obawą przed odpowiedzialnością karną były wyłącznie realizacją przez niego prawa do obrony, obliczone na pozytywne rozstrzygnięcie procesowe.

Ad. 9,13. Zarzuty niezasadne. W ocenie sądu Okręgowego orzeczona kara 10 miesięcy pozbawienia wolności nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk; niewątpliwie bowiem ustalone okoliczności przedmiotowe i podmiotowe przypisanego oskarżonemu czynu, a także prezentowane przez wymienionego właściwości i warunki osobiste powodują, że niepodobna jest skutecznie wywodzić, że wymierzona oskarżonemu kara razi surowością. Sąd I instancji przeprowadził te dowody, które leżały u podstaw rozstrzygnięcia w przedmiocie wymiaru kary względem oskarżonego, a swoje stanowisko w tym względzie przekonująco uzasadnił. Sąd odwoławczy stanowisko to podziela.

Rozstrzygając w tej materii Sąd Rejonowy szczegółowo ocenił okoliczności łagodzące i obciążające. W tej sytuacji apelacje są wyłącznie polemiką z rozstrzygnięciem Sądu I instancji.

Nie sposób uznać za rażąco niewspółmiernie surową karę w wysokości tylko nieznacznie wyższej od dolnego ustawowego zagrożenia a przy tym orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania; nie ma żadnych podstaw do dalszego łagodzenia tej kary i to praktycznie do wysokości dolnego ustawowego zagrożenia, rozstrzygnięcie tego rodzaju nie znajduje należytego oparcia pośród zasad i dyrektyw wymiaru kary określonych w treści art.53 kk.

Nie bez znaczenia jest, że orzekając karę sąd uwzględnia też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Chodzi tu o wpływ, jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, o potwierdzenie przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność, a sprawcy są sprawiedliwie karani; wymierzona w niniejszej sprawie kara powyższe kryteria spełnia; w realiach niniejszej sprawy wymierzanie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju lub łagodniejszej kary pozbawienia wolności, bliskiej dolnemu ustawowemu zagrożeniu, nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia.

Nie razi surowością też orzeczona grzywna, jej wysokość jest umiarkowana a wobec orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania stanowi jedyną realną dolegliwość.

Wniosek

Oskarżony i jego obrońca wnieśli o uniewinnienie Oskarżonego od przypisanego mu czynu; ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy III Wydział Karny z 6 marca 2023r. sygn. akt: III K 592/19 i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec ustaleń i argumentacji Sądu Rejonowego skarżący nie przedstawili przekonującej argumentacji pozwalającej na zmianę zaskarżonego wyroku w postulowanym zakresie. Apelacje zawierają odmienną ocenę dowodów, korzystną dla oskarżonego; tymczasem ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nie ma cech dowolności, wykraczając tym samym poza granice ocen swobodnych zakreślone dyrektywami art. 7 k.p.k..; Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie nie stwierdził też uchybień, które rodziłyby wątpliwości co do merytorycznej trafności zaskarżonego wyroku w związku z oceną czynu zarzucanego oskarżonemu; nie dokonał też błędnych ustaleń faktycznych w sprawie oraz nie dopuścił się obrazy prawa materialnego w zaskarżonym zakresie.

Nie przekonują też wywody na temat znaczących skutków orzeczonej kary, skoro każdorazowo kara musi mieć element dolegliwości, a orzeczona została w wysokości tylko nieznacznie wyższej od dolnego ustawowego zagrożenia a przy tym z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wysokość grzywny jest umiarkowana a wobec orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, stanowi jedyną realną dolegliwość.

Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jest sprzeczny z treścią art. 437 § 2 k.p.k.. Również nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. oraz art. 454 k.p.k..

Finalnie nie ma żadnych argumentów do negowania rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o winie i karze

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja jak powyżej. Oskarżony niewiarygodny; wskazane dowody obciążające jednoznaczne; apelacje niezasadne i wyłącznie polemiczne.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

.

Zwięźle o powodach zmiany

.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art.636§1 k.p.k. Skoro to oskarżony spowodował postępowanie odwoławcze, to wobec nieuwzględnienia środków odwoławczych jego i jego obrońcy, to on ponosi jego koszty. Opłatę wymierzono w oparciu o przepisy art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r.o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Scheffs
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski,  sędzia Sądu Okręgowego Roger Michalczyk ,  Sądu Okręgowego Anna Warakomska
Data wytworzenia informacji: