Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Kędzierski (sprawozdawca)

Sędziowie SO Małgorzata Lessnau-Sieradzka

SO Małgorzata Bonisławska-Kania

Protokolant st.sekr.sądowy Anna Jagieło-Pick

przy udziale Ewy Łączkowskiej prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 3 grudnia 2015 r.

sprawy M. L. s. M. i K. ur. (...) w R.

oskarżonego z art. 233 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 9 lipca 2015 r. sygn. akt VI K 18/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. L. oskarżony został o to, że dnia 13 czerwca 2012r. w I. będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka przez tutejszego prokuratora rejonowego w postępowaniu o sygn. akt 2 Ds. 19/12/20 nadzorowanym przez Prokuratora Rejonowego Poznań Stare Miasto i prowadzonym przeciwko M. C. podejrzanemu o czyny z art.56§l kks i inne, po uprzednim pouczeniu go o obowiązku mówienia prawdy i odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, złożył nieprawdziwe zeznania na okoliczność prowadzonej pod firmą (...) z siedzibą w R. oraz transakcji zawieranych z podmiotem o nazwie A. (...) M. C. z siedzibą w P. tj. o czyn z art.233§l kk.

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2015r. w sprawie VI K 18/13 Sąd Rejonowy w Inowrocławiu uznał oskarżonego M. L. za winnego popełnienia czynu opisanego wyżej tj. przestępstwa z art.233§l kk i za to na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego.

Na podstawie art.438 pkt 1 i 4 kpk wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie art.233§l kk przez uznanie, iż zachowanie oskarżonego wypełniało znamiona czynu tam opisanego;

2.  z daleko idącej ostrożności procesowej, wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności.

W konkluzji obrońca wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Z daleko idącej ostrożności procesowej w przypadku orzeczenia, że zarzut naruszenia prawa materialnego nie zasługuje na uwzględnienie, wniósł o zmianę wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja obrońcy zarówno w części w której kwestionowała orzeczenie o winie oskarżonego jak i dotyczącej rażącej niewspółmiemości wymierzonej oskarżonemu kary jest bezzasadna i na uwzględnienie nie zasługiwała. Żaden bowiem z podniesionych zarzutów, wespół z argumentacją przywołaną na ich poparcie w zestawieniu z rzeczową, przekonującą i wyczerpującą motywacją Sądu I instancji nie zasługiwał na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie oparte zostały o wszechstronną , wnikliwą i kompleksową analizę ujawnionych w sprawie dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej i logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego i nie wykracza poza ramy swobodnej

2

oceny dowodów, chronionej treścią art.7 kpk. Natomiast lektura uzasadnienia sporządzonego przez Sąd orzekający, dowodzi że jest ono szczegółowe i odniesiono się w nim do wszystkich dowodów przeprowadzonych na rozprawie, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, w sposób przewidziany treścią art.424 kpk. Sąd odwoławczy w pełni się z nim utożsamia, wobec czego czuje się zwolniony od ponownego szczegółowego przywoływania tych samych okoliczności.

Odnosząc się zaś bardziej szczegółowo do poszczególnych zarzutów odwoławczych, stwierdzić należy, co następuje :

Nie ma racji skarżący zarzucając wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 233 § 1 kk przez uznanie iż oskarżony wyczerpał znamiona tego rodzaju czynu. Przy tym skarżący w uzasadnieniu swojego stanowiska niejako sprecyzował je wskazując w szczególności iż „ Sąd nie ustalił czy oskarżony wiedział czy wyrok wydany w stosunku do niego był prawomocny co ma istotne znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony...".

Na wstępie należy wskazać, iż w sprawie wypełnione zostały wymogi formalne odpowiedzialności oskarżonego z art. 233 § 1 kk. Został on bowiem zarówno uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań oraz pouczony o prawie odmowy złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania. W pierwszym przypadku, stosownie do dyspozycji przepisu art. 233 § 2 kk, prawidłowe uprzedzenie świadka przez organ procesowy jest warunkiem odpowiedzialności karnej. Natomiast niedopełnienie obowiązku pouczenia świadka o przysługujących mu uprawnieniach odmowy składania zeznań lub udzielenia odpowiedzi na poszczególne pytania, zgodnie z art. 233 § 3 kk i w przewidzianych tam sytuacjach, uchyla karalność fałszywych zeznań. Klauzula niekaralności z art. 233 § 3 operuje pojęciem obawy przed odpowiedzialnością karną. Owa obawa musi być uzasadniona w dacie składania zeznań a sprawca jedynie wówczas może powoływać się na obawę przed odpowiedzialnością karną, jeżeli stan faktyczny zachodzący w danym wypadku taką obawę usprawiedliwia.

W niniejszej sprawie sytuacja tego rodzaju nie ma miejsca.

Zasadne są bowiem wywody Sądu Rejonowego, że związek oskarżonego ze sprawą M. C. wynikał z faktu wystawienia mu 90 fikcyjnych faktur. Tymczasem za ten czyn zapadł wobec M. L. wyrok skazujący przed Sądem Rejonowym w Radziejowie w sprawie II K 129/12, przy czym w dniu 13 czerwca 2012r. tj. w dniu składania zeznań był on prawomocny. Przy tym nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia dla twierdzenia obrony, iż oskarżony składając zeznania mógł nie wiedzieć czy ów wyrok jest prawomocny. Fakty w tej sprawie są bowiem jednoznaczne. I tak oskarżony był obecny na rozprawie podczas ogłoszenia wyroku w dniu 9 maja 2012r. (k. 176) , nadto wyrok ten został mu doręczony do Aresztu Śledczego w I., który odebrał osobiście (k.182). Oskarżony nie wywiódł apelacji od powyższego wyroku.

W świetle powyższych faktów nie sposób mieć jakąkolwiek wątpliwość by oskarżony nie wiedział o zakończeniu wobec niego postępowania w związku z wystawieniem fikcyjnych faktur dla M. C..

3

Z uwagi na fakt, że apelacja skierowana była także co do orzeczenia o karze Sąd Okręgowy rozważał też zasadność kary wymierzonej oskarżonemu, uznając iż nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art.438 pkt 4 kpk.

Jako podstawę odwoławczą, określoną w tym przepisie, ustawodawca traktuje tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący. Nie chodzi więc o każdą różnicę między karą wymierzoną, a karą którą należałoby wymierzyć, ale o różnicę o charakterze zasadniczym. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1995r. wyraził pogląd, że nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - „rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (sygn. akt II KRN 198/94 OSP 1995 nr 6, poz.18).

Zatem rażąca niewspółmierność kary o jakiej mowa w art.438 pkt 4 kpk zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica między karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art.53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu najwyższego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1973r. III KR 254/73 OSNPG 1974, nr 3-4, poz.51).

Z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wynika, iż Sąd I instancji przy wymiarze kar jednostkowych uwzględnił wszystkie okoliczności wymienione w art.53 kk, a nadto wymierzył oskarżonemu karę przewidzianą w art.233 § 1 w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

Wymierzona kara łączna 6 miesięcy pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy oskarżonego i stopnia społecznej szkodliwości jego czynu.

Nie sposób też uznać za zasadny wniosku obrońcy oskarżonego o warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary.

Zdaniem Sądu Okręgowego zachowanie oskarżonego na przestrzeni ostatnich lat nie wskazuje, aby zrozumiał on naganność dotychczasowego postępowania oraz że stosowane wobec niego środki wychowawcze nie okazały się na tyle skuteczne, aby oskarżony uświadomił sobie skutki i konsekwencje związane z wejściem w konflikt z prawem. W konsekwencji brak jest pozytywnej prognozy na przyszłość w przypadku tego oskarżonego. Oskarżony był uprzednio karany za poważne przestępstwa, w tym dwukrotnie rozboju z użyciem niebezpiecznego narzędzia oraz trzykrotnie kradzieży z włamaniem. W sumie był siedmiokrotnie karany za przestępstwa. Tym samym należy uznać, iż poprzednio orzeczone kary okazały się niewystarczające dla osiągnięcia celów kary, nie wdrożyły go do przestrzegania porządku prawnego.

Tym samym w ocenie Sądu Okręgowego tylko wymierzenie kary bezwzględnej 6 miesięcy pozbawienia wolności będzie właściwą i zarazem wystarczającą karą dla osiągnięcia wobec oskarżonego M. L. wszystkich jej celów, a nade

4

wszystko skłoni go do przemyśleń nad własnym postępowaniem i zmobilizuje go do poprawy zachowania w przyszłości.

Jak wyżej wskazano, orzekając karę sąd uwzględnia też potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Chodzi tu o wpływ jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, o potwierdzenie przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność, a sprawcy są sprawiedliwie karani. Wpływ ten oznacza, iż kara powinna wywierać przede wszystkim na środowisko sprawcy, ale też na środowisko pokrzywdzonego, aby ugruntować świadomość, że ten kto w przestępczy sposób narusza dobra pozostające pod ochroną prawną, zostanie sprawiedliwie ukarany.

W realiach przedmiotowej sprawy należy uznać, że tylko kara bezwzględna pozbawienia wolności może odnieść względem oskarżonego zamierzone skutki i zrealizować cel nadrzędny, to jest by go należycie wychować do życia w społeczeństwie.

Mając na uwadze powyższą argumentację, zaskarżony wyrok jako słuszny, należało utrzymać w mocy.

Orzeczenie o kosztach sądowych oparto o brzmienie art.624§l kpk, mając na uwadze jego aktualną sytuację rodzinną i majątkową.

5