IV Ka 959/21 - wyrok Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2022-03-28

Sygn. akt IV Ka 959/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Piotr Kupcewicz

Protokolant Ewelina Rajska – Krusik

przy udziale Zbigniewa Gęsińskiego - prokuratora Prokuratury Rejonowej
w Inowrocławiu

po rozpoznaniu dnia 14 marca 2022 r.

sprawy D. I. c. J. i H., ur. (...) w I.

oskarżonej z art. 160 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 157 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 21 września 2021 r. sygn. akt II K 680/16

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  wymierza oskarżonej opłatę w wysokości 120,00 (sto dwadzieścia) złotych za II instancję i obciąża ją wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa
w postępowaniu odwoławczym w kwocie 50 (pięćdziesiąt) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 959/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 21 września 2021 roku, sygn. akt II K 680/16

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 54 § 2 k.p.k. poprzez dopuszczenie do działania w niniejszej sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego pokrzywdzonego K. G. w sytuacji, gdy oświadczenie w tym zakresie zostało złożone do akt sprawy przez pierwotnie ustanowionego pełnomocnika upoważniało go wyłącznie do czynności procesowych, gdy tymczasem oświadczenie określone w art. 54 § 2 k.p.k., jako oświadczenie woli, należy do kategorii czynności materialnoprawnych (nie procesowych) i w związku z tym brak wyraźnego umocowania w treści pełnomocnictwa do składania oświadczeń woli upoważnia do zajęcia stanowiska, że pełnomocnik działał z przekroczeniem udzielonego mu umocowania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny. Faktycznie pokrzywdzony K. G. nie złożył osobiście oświadczenia o zamiarze działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a to jego pełnomocnik pismem z dnia 3 grudnia 2014 roku oświadczył, że jego mandant będzie występował w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego (k.232 akt sprawy). Oświadczenie to jednak nie budziło wątpliwości sądu – zarówno I jak i II instancji – już na etapie postępowania sądowego przed otwarciem przewodu sądowego – że jest to w istocie oświadczenie samego pokrzywdzonego, w rozumieniu przepisu art. 54 § 1 k.p.k. W szczególności przyjęte zostało zażalenie pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego na postanowienie sądu I instancji w przedmiocie zwrócenia sprawy prokuratorowi do uzupełnienia postępowania przygotowawczego (k. 246) i to zażalenie zostało rozpoznane przez sąd odwoławczy (k.255-257). Pokrzywdzony następnie był zawiadamiany o terminach kolejnych rozpraw jako oskarżyciel posiłkowy i jako taki stawiał się na tych rozprawach (jakkolwiek na skutek niestaranności sporządzania niektórych protokołów rozpraw czasami nazywany był pokrzywdzonym, zamiast oskarżycielem posiłkowym (k.281, 298 – ale już na k. 305 oskarżyciel posiłkowy). Nie może więc budzić wątpliwości przede wszystkim to, że pokrzywdzony od początku postępowania przed sądem miał zamiar działać w charakterze oskarżyciela posiłkowego, w takim charakterze występował przed sądem, zaś oświadczenie jego pełnomocnika stanowiło w istocie przekazanie informacji o oświadczeniu samego pokrzywdzonego, złożonym w trybie przepisu art. 54 § 1 k.p.k. Pamiętać przy tym należy, że przepis ten nie wskazuje na formę, w jakiej takie oświadczenie musi być złożone, a jak przyjmuje się w orzecznictwie, może ono być wywiedzione nawet w sposób konkludentny (por wyrok SN z dnia 4.02.2013 roku, sygn. akt V KK 419/12). Podkreślić też należy, że również inne strony postępowania przez całe postępowanie sądowe nigdy nie kwestionowały uprawnienia do działania pokrzywdzonego w charakterze oskarżyciela posiłkowego, co oznaczać musi, że również dla nich, w tym oskarżonej i jej obrońcy, nie budziło wątpliwości to, że pokrzywdzony jest stroną postępowania jako oskarżyciel posiłkowy. Na koniec zaś należy wskazać, że każde naruszenie przepisów postępowania, aby mogło być uznane uchybienie, o którym mowa w przepisie art. 438 pkt 2 k.p.k., musi zostać ocenione za mogące mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. W swej apelacji obrońca wskazuje ogólnie, że naruszenie przepisu art. 54 § 1 k.p.k. wywołałoby niewątpliwie skutki w zakresie formalnoprawnej oceny przeprowadzonych dowodów, nie wskazując jednak żadnego konkretnego takiego skutku. Sąd odwoławczy takich również nie dostrzega.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzuconych jej czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut naruszenia art. 54 § 1 k.p.k. jest bezzasadny, a nawet uznając hipotetycznie, że doszłoby do jego naruszenia, to i tak nie mogłoby to prowadzić do zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonej.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżona swym działaniem polegającym na powierzeniu pokrzywdzonemu obowiązków w postaci prac konserwatorskich przy bramie wjazdowej do zakładu pracy wiedząc, że jest ona wadliwie wykonana, a tym samym stwarza ona potencjalne zagrożenie dla życia i zdrowia osób ją obsługujących, godziła się na narażenie pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, czym wypełniła następstwa występku z art. 160 § 1 k.k., a w związku ze skutkiem jaki nastąpił wskutek wypadku także art. 157 § 1 i 3 k.k. – pomimo, że właściwa ocena i analiza zgromadzonych dowodów nie pozwala na zajęcie takiego stanowiska

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny. Sąd I instancji przeprowadził całe postępowanie dowodowe, niezbędne dla merytorycznego rozpoznania sprawy, dokonał prawidłowej oceny zgromadzonych dowodów, a na podstawie tych, które zasadnie uznał za wiarygodne, wywiódł prawidłowe wnioski co do istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów, w konsekwencji kwestii winy oskarżonej.

Zasadnie obrońca oskarżonej w uzasadnieniu apelacji wskazuje, że – na gruncie przedmiotowej sprawy – zachowanie oskarżonej, wyczerpujące znamiona występku z art. 160 § 1 k.k. powinno polegać na wydaniu pokrzywdzonemu polecenia wykonania określonej czynności, pomimo posiadania przez nią wiedzy, że w trakcie wykonywania tej czynności może dojść do zdarzenia, które może doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu, albo nawet śmierci. Okoliczności te jednak wprost wynikają ze zgromadzonych dowodów, sąd a quo wprost na nie wskazuje, a obrońca w apelacji zdaje się tych dowodów i ich oceny nie kwestionować. W szczególności sama oskarżona wyjaśniła, że w dniu zdarzenia poprzez swojego pracownika S. P. zleciła pokrzywdzonemu konserwację bramy wjazdowej – co nie było przewidziane w harmonogramie pracy stażysty, którym był pokrzywdzony. S. P. tylko przekazał pokrzywdzonemu to polecenie (k.298 v). Obrońca w swej apelacji całkowicie ignoruje te wyjaśnienia akcent kładąc na treść zeznań pokrzywdzonego, które przecież nie pozostają w sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonej. To, że polecenie konserwacji bramy przekazał mu S. P., nie oznacza przecież, że S. P. decyzję w tym zakresie podjął samodzielnie, co zresztą potwierdził sam S. P.. Co prawda w postępowaniu przygotowawczym zeznał, że jemu bezpośrednio polecenie związane z konserwacją bramy przekazał mąż oskarżonej (k. 51), jednak w kontekście wyjaśnień oskarżonej i tego, że mąż oskarżonej w firmie nie pełnił żadnej funkcji, należy uznać – za oskarżoną – że decyzję w tym zakresie podejmowała ona, jako jedyna uprawniona w tym zakresie, zaś jej mąż czy S. P. byli tylko przekaźnikami tej decyzji. Mając to na względzie jako całkowicie bezzasadną, sprzeczną z dowodami, zasadnie uznanymi za wiarygodne należy uznać przedstawioną w uzasadnieniu apelacji tezę, że to S. P., a nie oskarżona, skierował pokrzywdzonego do pracy przy bramie wjazdowej w dniu zdarzenia.

Błędna jest również zawarta w uzasadnieniu apelacji sugestia, że oskarżona nie wiedziała, jaki jest stan techniczny bramy wjazdowej, w szczególności nie wiedziała, że brama ta może się przewrócić przy jej otwieraniu, albo przynajmniej wypaść z prowadnic. Już same zasady doświadczenia życiowego nie pozwalają uznać, by oskarżona, od wielu lat na co dzień korzystająca z tej bramy, nie miała świadomości jej stanu technicznego, czy też potencjalnego ryzyka związanego z jej używaniem. O tym, że na bramę tę należało „uważać”, mówił też świadek P., wg którego po maksymalnym przesunięciu bramy, zaczynała się ona falować i jemu samemu zdarzyło się bramę podnosić (k. 503). Opisał problemy z użytkowaniem bramy, wskazując np., że zdecydowanie bezpieczniejsze było otwieranie bramy poprzez jej pchanie niż ciągnięcie, że trzeba było to robić wolno. Wg tego świadka oskarżona wiedziała o problemach z użytkowaniem bramy, gdyż sama kazała na nią uważać (k.503). Znikąd nie wynika, by o tych problemach z bramą ktokolwiek mówił pokrzywdzonemu, by ktoś, w szczególności oskarżona, mówił mu, że musi uważać otwierając bramę, że np. jej szybkie ciągnięcie było zdecydowanie mniej bezpieczne niż powolne pchanie. Podkreślić przy tym należy, że dla odpowiedzialności oskarżonej nie miało znaczenia, czy wcześniej zdarzyło się, by brama przewróciła się tak jak w dniu zdarzenia, czy też że „tylko” się chwiała, wyginała, czy wypadała z prowadnic. Skoro sama oskarżona wcześniej mówiła, że na bramę trzeba uważać, to jednoznacznie to wskazuje, że miała świadomość, iż nieostrożne zachowanie przy korzystaniu z niej może być niebezpieczne dla osoby ją otwierającej czy zamykającej. O tym, że brama była wadliwie skonstruowana, co objawiało się m.in. widocznym od razu wyginaniem się bramy, mówił również biegły K. J.. Treści tej opinii i jej oceny dokonanej przez sąd a quo obrońca nie kwestionuje.

Wobec powyższych uwag, nie może budzić wątpliwości, że oskarżona, wiedząc o problemach z użytkowaniem bramy (nie jest przy tym istotne, czy zdawała sobie sprawę z jej wad konstrukcyjnych, czy tylko ogólnie wiedziała, że w niektórych sytuacjach mogła ona wypadać z prowadnicy, co mogło prowadzić do jej przewrócenia) które mogły doprowadzić do powstania niebezpieczeństwa dla jej użytkownika, skierowała do konserwacji (usuwania starej farby, ewentualnie malowania) tej bramy pokrzywdzonego. Zrobiła to nie tylko poza zakresem obowiązków stażysty, wynikających z łączącej ją ze Starostą (...) umowy z dnia 28.02.2014 roku, ale również bez poinformowania pokrzywdzonego o ryzyku związanym z użytkowaniem bramy czy chociażby o tym, jak należy ją bezpiecznie otwierać i zamykać. Ustalenia faktyczne sądu I instancji w tym zakresie są prawidłowe, wynikają wprost z prawidłowo ocenionych dowodów. Ani obrońca, ani sąd odwoławczy nie dostrzegają przy tym jakichkolwiek konkretnych okoliczności, które ocenę dowodów, dokonaną przez sąd a quo, zakwestionować. Sąd I instancji dokonał również prawidłowej oceny prawnej ustalonego zachowania oskarżonej, zasadnie uznając, że wyczerpała ona wszystkie znamiona przypisanego jej występku.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzuconych jej czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, będących podstawą zaskarżonego wyroku, z których wynika ponad wszelką wątpliwość, że oskarżona wyczerpała swym zachowaniem znamiona przypisanego jej przestępstwa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutów apelacyjnych i brak okoliczności, podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej na korzyść oskarżonej, to ona zobowiązana została do zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, na podstawie przepisów art. 3 ust 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych i art. 636 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie oskarżonej za występek z art. 160 1 i 3 k.k. w zb. z art. 157 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 2 k.k.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Scheffs
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Sądu Okręgowego Piotr Kupcewicz
Data wytworzenia informacji: