Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2018 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: B. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 16 grudnia 2016 r., znak: (...)

w sprawie: B. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej B. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 13 października 2016 r. do 30 września 2018 r.;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn.akt VIU 81/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 grudnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., po rozpatrzeniu wniosku B. K. z dnia 12 października 2016 roku odmówił wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołał się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS, w których ustalono, iż ubezpieczona wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Chodziło o orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 grudnia 2016 roku. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych po przeprowadzonym postępowaniu, zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe ubezpieczonej w wymiarze 1 roku, 7 miesięcy i 29 dni, okresy składkowe w wymiarze 27 lat 9 miesięcy i 25 dni, okresy stażu sumarycznego 33 lata, 2 miesiące i 27 dni. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona, nie zgadzając się z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 grudnia 2016 roku, które to orzeczenie ustalało, iż nie jest ona niezdolna do pracy. W ocenie ubezpieczonej, orzeczenie to całkowicie rozbiega się z dołączonymi do wniosku dokumentami w postaci zaświadczeń i dokumentacji prowadzonej rehabilitacji, regularnych wizyt u specjalistów psychiatry, neurologa i lekarza rodzinnego. Zdaniem ubezpieczonej wcześniejsze orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 9 listopada 2016 roku, uzasadniające możliwość kontynuacji świadczeń rentowych było jasno sprecyzowane i wskazywało, że stan chorobowy nie rokuje w najbliższej perspektywie czasu poprawy. Zdaniem ubezpieczonej, mimo 12-miesięcznego okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego nie uzyskano zadowalającej poprawy, wskazana jest psychoterapia z dalszym leczeniem. Dodatkowo ubezpieczona podnosiła, iż cierpi na upośledzenie funkcji narządu ruchu, dyskopatię szyjną z objawami ubytkowymi, oczekując na konsultację neurochirurgiczną. Twierdziła, iż jest niezdolna do pracy. Domagała się zatem zmiany decyzji i przyznania jej świadczenia rentowego. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto organ rentowy wskazał, że odwołująca w dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę, to jest od 12 października 2006 roku do 11 października 2016 roku, udowodniła wymagany 5-letni staż ubezpieczeniowy, a w okresie od 1 stycznia 2016 roku do 12 października 2016 roku pobierała świadczenie rehabilitacyjne. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje: ubezpieczona B. K. urodzona (...), w dniu 12 października 2016 roku złożyła wniosek o przyznanie jej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W okresie swojej aktywności zawodowej pracowała ona w Poczcie Polskiej Spółce Akcyjnej na stanowisku asystenta w okresie od 1 sierpnia 1983 roku do 31 marca 2010 roku w pełnym wymiarze czasu pracy, a w okresie od 1 kwietnia 2010 roku do 31 grudnia 2015 roku w wymiarze 0,875 etatu. Po złożeniu wniosku o przyznanie świadczenia rentowego zostało przeprowadzone postępowanie orzecznicze. Lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z 9 listopada 2016 roku ustalił, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30 listopada 2017 roku, a data powstania częściowej niezdolności do pracy przed 1 października 2016 roku. W wyniku zgłoszenia zarzutu wadliwości tego orzeczenia w sprawie orzekała następnie komisja lekarska ZUS, która w orzeczeniu z dnia 15 grudnia 2016 roku ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Zaskarżona decyzja z dnia 16 grudnia 2016 roku opierała się na powyższym orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS. W okresie od 1 stycznia 2016 roku do 12 października 2016 roku ubezpieczona B. K. pobierała świadczenie rehabilitacyjne. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego, opartego na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS, które nie stwierdzało u ubezpieczonej niezdolności do pracy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych w składzie: specjalista medycyny przemysłowej, specjalista psychiatra, specjalista neurolog oraz specjalista internista reumatolog. Biegli sądowi z opinii w dnia 14 lipca 2017 roku karta 17 i 18 akt sprawy, rozpoznali u ubezpieczonej zaburzenia depresyjne nawracające, nadciśnienie tętnicze, zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego z okresowym zespołem bólowym oraz nietrzymanie moczu. Na podstawie badań sądowo - lekarskich i po analizie dokumentacji medycznej zebranej w aktach sprawy, biegli ustalili, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy okresowo do 30 września 2018 roku, to jest od dnia złożenia wniosku o rentę. U badanej występują, zdaniem biegłych sądowych, zaburzenia wymienione w rozpoznaniu, a ich przebieg ma charakter przewlekły, w czasie ulegały natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biegli wzięli pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u ubezpieczonej, nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia i ustalili, iż pomimo systematycznego leczenia nie osiągnięto stabilnej poprawy funkcjonowania. Biegli nie zgodzili się z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 grudnia 2016 roku, które to orzeczenie ustalało, iż ubezpieczona jest zdolna do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Po przeprowadzeniu badań dla celów sądowych, przy współudziale specjalisty medycyny pracy, biegli sądowi, uwzględniając wszystkie ograniczenia, wynikające z przebiegu procesu chorobowego u ubezpieczonej, dokonali odmiennej kwalifikacji w zakresie jej zdolności do pracy. Biegli, oceniając stopień niezdolności do pracy uwzględnili biologiczne uszkodzenie struktury i funkcji organizmu, dotychczasowy przebieg procesów chorobowych, ich wpływ na stan czynnościowy organizmu i sprawność psychofizyczną, wiek badanej oraz możliwość przywrócenia zdolności do wykonywania czynności zawodowych
[ ns 00:12:59.788] w wyniku leczenia i rehabilitacji. W ich ocenie, występujące u ubezpieczonej objawy, takie jak obniżenie nastroju, nasilenie lęku, uczucie ciągłego zmęczenia, wycofanie, utrata zainteresowań, zaburzenia snu, mogą powodować trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz w wykonywaniu i wydajności pracy. Zdaniem biegłych sądowych, problemy natury psychicznej stanowią przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami, dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Analizie biegli sądowi poddali także kwalifikacje zawodowe formalne ubezpieczonej oraz rzeczywiste kwalifikacje, w tym rodzaj ostatnio wykonywanego zajęcia, na stanowisku asystenta pocztowego. Zgodzili się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 9 listopada w zakresie orzeczenia częściowej niezdolności do pracy. W ich ocenie badana utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia, zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest częściowo niezdolna do pracy, zgodnie z ich opinią. Zastrzeżenia do tej opinii zgłosił w piśmie procesowym z dnia 23 stycznia 2018 roku organ rentowy. Powołując się na stanowisko przewodniczącego komisji lekarskiej organ rentowy podnosił, że nie stwierdzono u ubezpieczonej zaburzeń funkcjonalnych organizmu w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy. Ubezpieczona w trakcie przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego w okresie od 11 lipca 2016 roku do 13 września 16 roku była leczona sanatoryjnie, w ramach prewencji rentowej ZUS i wypisana z testami funkcjonalnymi, poprawa stanu funkcjonalnego. Podczas badania kontakt z ubezpieczoną był poprawny, podnosił organ rentowy, zorientowana ubezpieczona była prawidłowo, tok jej myślenia bez rozkojarzenia, nastrój sytuacyjnie obniżony, afekt żywy, napęd psychoruchowy wyrównany, bez objawów somatycz..., psychosomatycznych, bez tendencji suicydalnych, intelekt w szerokiej normie, sen po lekach, apetyt w normie. Zgodne z opinią konsultanta psychiatry ubezpieczona była zdolna do pracy zgodnie ze swoimi umiejętnościami. W badaniu neurologicznym komisji lekarskiej ZUS nie stwierdzono odchyleń, nadciśnienie tętnicze było kontrolowane farmakologicznie, z badania psychiatryczno - psychologicznego biegłych sądowych nie wynika nasilenie objawów, nasilenie dolegliwości w stopniu powodującą częściową niezdolność do pracy. Brak w opinii biegłych analizy leczenia ambulatoryjnego psychiatrycznego, informacji, czy doszło do pogorszenia psychicznego po badaniu przez komisję lekarską ZUS i czy była konieczna modyfikacja leczenia psychiatrycznego i jakie są efekty leczenia. Powołując powyższe zastrzeżenia pełnomocnik organu rentowego wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych sądowych, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie...
[ koniec części 00:16:41.999] NDG626561_02
[ Przewodniczący 00:16:42.334] Odwołania. Sąd Okręgowy zlecił biegłym sądowym odniesienie się do zastrzeżeń organu rentowego zgłoszonych w powyższym piśmie procesowym a powołany w sprawie zespół biegłych w opinii z 19 lutego 2018 roku, podtrzymał swoją wcześniejszą pisemną opinię. Opinia uzupełniająca karta 35 akt sprawy. Stwierdził, biegli stwierdzili, że badana utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnym z poziomem kwalifikacji i jest częściowo niezdolna do pracy do 30 września 2018 roku. Biegli podali datę 31 sierp..., 31 września 2018 roku, ale Sąd traktuje tą okoliczność, jako oczywista omyłkę, gdyż miesiąc wrzesień ma tylko 30 dni. Nadto biegli wskazali, że występujące u ubezpieczonej objawy takie jak obniżenie nastroju, nasilenie lęku, uczucie ciągłego zmęczenia, wycofanie, utrata zainteresowań, zaburzenia snu mogą powodować trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywania i wydajności pracy. Problemy natury psychicznej stanowią przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tępa pracy, ciągłej dyspozycyjności bieżącej systematycznej oceny. Uwzględniając potencjalne możliwości kompensacyjne biegli uznali, że ubezpieczona nie jest zdolna do podjęcia i utrzymywania zatrudnienia w warunkach ciągłej ekspozycji społecznej, dyspozycyjności emocjonalnej i intelektualnej, szybkiego i sprawnego reagowania na zmieniające się warunki sytuacyjne. Badania wymaga dalszej, badana wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy. Ostatecznie biegli podkreślili, że ocena niezdolności do pracy wymaga każdorazowo wnikliwej analizy szeregu okoliczności dotyczących przebiegu zaburzeń depresyjnych i wpływu na funkcjonowanie rodzinne, zawodowe i społeczne osoby badanej. Aktualne objawy psychopatologiczne mają nasilenie w stopniu uniemożliwiającym regularne wykonywanie zatrudnienia w celu osiągnięcia wynagrodzenia zgodnie z poziomem posiadanych przez ubezpieczona kwalifikacji. W piśmie procesowym z dnia 12 marca 2018 roku, organ rentowy zgłosił ponownie zastrzeżenia do opinii uzupełniającej z dnia 19 lutego 2018 roku. Przewodniczący komisji lekarskiej ZUS podtrzymał poprzednie zajęte stanowisko podkreślając, że zgodnie z opinią konsultanta ZUS specjalisty psychiatry oraz orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS, stan psychiczny ubezpieczonej nie powodował długotrwałej niezdolności do pracy. Biegli sądowi nie dokonali analizy leczenia ambulatoryjnego, psychiatrycznego ubezpieczonej twierdził organ rentowy, nie odpowiedzieli na pytanie, czy doszło do pogorszenia stanu psychicznego po badaniu przez komisję lekarską ZUS? Czy była konieczna modyfikacja leczenia? Pozwany wnosi o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy uznał, iż wiarygodność i moc dowodowa tego materiału są na tyle duże, iż pozwalają na dokonanie istotnych dla rozstrzygnięcia sporu ustaleń i wydanie w sprawie merytorycznego rozstrzygnięcia. Mając na względzie dyrektywy oceny materiału dowodowego wskazane w artykule 233 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego, Sąd Okręgowy wskazuje, iż biegli w pisemnych opiniach w sposób obszerny, logiczny, zgodny z posiadaną specjalistyczną wiedzą medyczną opisali stan zdrowia ubezpieczonej. Wyjaśnili wpływ schorzeń, na które cierpi ubezpieczona na jej stan czynnościowy jej organizmu i wydali stę..., swoje opinie zgodnie z posiadaną specjalistyczną wiedzą medyczną z udziałem specjalisty medycyny przemysłowej. W ocenie Sądu Okręgowego dowody z opinii biegłych sądowych w sposób jednoznaczny wskazują, iż z powodu schorzeń psychiatrycznych, problemów natury psychicznej ubezpieczona nie jest zdolna do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji zawod..., zawodowych. Występują u niej istotne ograniczenia z uwzględnieniem jej możliwości kompensacyjnych, ubezpieczona nie jest zdolna do podjęcia i utrzymywania zatrudnienia w warunkach ciągłej ekspozycji społecznej, dyspozycji emocjonalnej i intelektualnej, szybkiego i sprawnego reagowania na zmieniające się warunki sytuacyjne a należy podkreślić, że ubezpieczona wykonywała pracę w urzędzie pocztowym na stanowisku asystenta kasjera, gdzie świadczyła w ramach stosunku pracy usługi dla klientów swojego pracodawcy Poczty Polskiej. Praca ta niewątpliwie jak wskazuje doświadczenie życiowe charakteryzuje się szybkim tempem pracy, zmieniającymi się warunkami sytuacyjnymi, ciągłą dyspozycyjnością, na, co zwracali uwagę biegli sądowi w swoich opiniach. Dlatego Sąd Okręgowy nie widział potrzeby kontynuowania postępowania dowodowego, o co wnioskował organ rentowy i wniosek o dopuszczenie dowodu z drugiej opinii uzupełniającej oddalił nie widząc uzasadnienia dla kontynuowania postępowania dowodowego w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób wszechstronny wyjaśnił istotę sporu. Podkreślić należy, że jedyną sporną przesłanką nabycia prawa do renty przez ubezpieczoną było to, czy spełnia ona przesłankę o niezdolności do pracy w stopniu częściowym choćby wskazano w artykule 57 ustępie 1 punkcie 1, pozostałe Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pozostałe przesłanki nie były..., nabycia prawa do renty przez ubezpieczoną nie było między, nie były między stronami sporne w szczególności ubezpieczona posiadała wymagany okres składkowy i nieskładkowy w ostatnim dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę a organ rentowy nie kwestionował także, iż niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w artykule 57 ustępie 1 punkcie 3 Ustawy emerytalno-rentowej. Przypomnieć także należy, że zgodnie z artykułem 12 ustępem 1 i 3 niezdolność do pracy w rozumieniu Ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei artykuł 13 ustęp 1 stanowi, że przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze: Stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji. Po drugie możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter wykonywanej dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psycho-fizyczne. Przy zastosowaniu tych Ustawowych kryteriów oceny niezdolności do pracy biegli sądowi w sposób jednoznaczny potwierdzili, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy. Dlatego na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z artykułem 57 i 58 oraz 12 i 13 powołanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 13 października 2016 roku, to jest od dnia następnego po ustaniu pobierania przez ubezpieczoną świadczenia rehabilitacyjnego. Jeśli chodzi o końcową datę przyznania renty to biegli sądowi wskazali, iż jest to dzień 30 września 2018 roku w opinii uzupełniającej, zatem wyjaśnili oni w sposób precyzyjny pomyłkę pisarską w opinii głównej, gdyż w jednym miejscu tej opinii z dnia 14 lipca 2017 roku, biegli wskazali, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30 września 2018 roku, a w końcowym zdaniu stwierdzili, że tylko do 31 stycznia 2018 roku. Opinia uzupełniająca kwestię tę stanowczo przesądziła. Przy określaniu okresu początkowego przyznanej renty Sąd Okręgowy miał na uwadze unormowanie zawarte w artykule 100 ustępie 2 Ustawy emerytalno-rentowej. Przepis ten stanowi, że, jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacany na podstawie przepisów kodeksu pracy prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. W punkcie drugim wyroku Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 118 ustęp 1a Ustawy emerytalno-rentowej stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Oparcie zaskarżonej decyzji na obiektywnie wadliwym orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS z jednoczesnym dysponowaniem przez komisję lekarską ZUS tym samym materiałem orzeczniczym, który następnie analizowali biegli sądowi powoduje, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, co powinno wydawać się oczywiste w sytuacji oparcia zaskarżonej decyzji na błędnym orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS. Podkreślić przy tym należy, że lekarz orzecznik częściowa niezdolność do pracy ubezpieczonej stwierdził w swoim orzeczeniu z 9 listopada 2016 roku. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono.