Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Janusz Madej

Protokolant – st.sekr.sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2020 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

odwołania: J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 3 stycznia 2020 r. znak: (...)

w sprawie: J. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o świadczenie uzupełniające

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej J. K. prawo do świadczenia uzupełniającego od dnia 3 października 2019 r. na stałe,

2)  stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

VI U 534/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 stycznia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku J. K. z dnia 8 października 2019 r. – odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia uzupełniającego. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy – powołując treść art. 1 ust. 3, art. 2 i art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U. z 2019 r., poz. 1622) - wskazał, iż odmówił wnioskodawczyni prawa do powyższego świadczenia ponieważ w orzeczeniu z dnia 24 grudnia 2019 r. Komisja Lekarska ZUS stwierdziła, iż J. K. nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona J. K., zarzucając organowi rentowemu nierzetelne zbadanie jej sprawy i błędne ustalenie stanu faktycznego oraz niezbadanie jej przez Komisję Lekarską przed wydaniem zaskarżonej decyzji. Ubezpieczona wskazywała ponadto, iż organ rentowy nie wziął pod uwagę, że jest ona osobą niesamodzielną, nie jest w stanie samodzielnie załatwiać elementarnych spraw życia codziennego, takich jak: robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza, zaspokajanie potrzeb fizjologicznych, utrzymywanie higieny osobistej, poruszanie się czy odżywianie, a w domu porusza się ona przy pomocy osoby drugiej, o kulach albo z pomocą balkonika. Taki stan ubezpieczonej wynika z licznych, przewlekłych chorób i urazów: złamania kompresyjnego kręgosłupa, złamania miednicy, endoprotezy stawu kolanowego, artroskopii operacyjnej kolana prawego i lewego, żylaków kończyn dolnych, zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa i obu kolan, osteoporozy, napadowego i utrwalonego migotania przedsionków, nadciśnienia tętnicze, cukrzycy, niedomogi krążenia mózgowego tylnej, zaburzeń świadomości, zawrotów głowy, szumów usznych, omdleń, pogorszenia pamięci, zachwiań równowagi i upadków, drżenia rąk i depresji. Dolegliwościom tym towarzyszy nieustanny ból, niepozwalający na samodzielne funkcjonowanie i zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych. Ubezpieczona podnosiła, iż potrzebuje stałej pomocy drugiej osoby, a jej jedynym dochodem jest zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł.

W związku z powyższym wnosiła ona o ponowne rozpatrzenie jej sprawy i uznanie jej za osobę niezdolna do samodzielnej egzystencji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną uprzednio w treści zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczona J. K. (urodz. (...)) w dniu 8 października 2019 r. złożyła w ZUS Oddziale w B. wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Orzeczeniem z dnia 3 grudnia 2019 r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Po rozpatrzeniu sprzeciwu ubezpieczonej od tego orzeczenia Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 24 grudnia 2019 r. także ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Na to ostatnie orzeczenie powołał się organ rentowy w treści zaskarżonej odwołaniem ubezpieczonej decyzji.

W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego, opartego na orzeczeniu Komisji Lekarskiej ZUS, dopuszczony został w toku niniejszego procesu dowód z opinii zespołu biegłych sądowych, w składzie: specjalista neurolog, specjalista chirurgii urazowej i ortopedii oraz specjalista kardiolog i chorób wewnętrznych. Biegli ci rozpoznali u ubezpieczonej J. K. następujące schorzenia:

- wieloogniskowe naczyniopochodne uszkodzenie mózgu w przebiegu przewlekłej niewydolności krążenia mózgowego z objawami zespołu otępiennego oraz zespołu parkinsonowskiego;

- przetrwałe migotanie przedsionków z napadowym częstoskurczem;

- nadciśnienie tętnicze;

- zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową stawów i kręgosłupa z objawami zniedołężnienia;

- przebyte złamanie kompresyjne trzonu L2 (2015 r.) oraz kości łonowej (2018 r.) oraz zwichnięcie stawu barkowego prawego (2018 r.);

- przebyte leczenie operacyjne z endoprotezoplastyką stawu kolanowego lewego;

- przewlekły zespół bólowy szyjno – barkowy i lędźwiowo – krzyżowy objawowy z obecnymi objawami ubytkowymi;

- cukrzycę typu 2;

- obustronne przytępienie słuchu;

- jaskrę.

Po przeprowadzonych badaniach sądowo – lekarskich i po zapoznaniu się z dokumentacją znajdująca się w aktach sprawy biegli sądowi stwierdzili, iż stan zdrowia ubezpieczonej czyni ją trwale całkowicie niezdolną do pracy i do samodzielnej egzystencji, a przyczyną tego są schorzenia wskazane w rozpoznaniu. Schorzenia te skutkują u orzekanej bólami klatki piersiowej, znacznym obniżeniem tolerancji wysiłku fizycznego, zawrotami głowy, nagłymi upadkami z licznymi obrażeniami ciała, zaburzeniami chodu z koniecznością używania sprzętu ortopedycznego, zaburzeniami pamięci i nastroju, występowaniem objawów wytwórczych, obniżeniem sprawności intelektualnej, spowolnieniem psychoruchowym i drżeniem kończyn, przytępieniem słuchu, przewlekłym zespołem bólowym szyjno – barkowym i lędźwiowym, przytępieniem słuchu z utrudnieniem komunikacji społecznej. W ocenie biegłych sądowych powyższe schorzenia powodują u orzekanej znaczne upośledzenie sprawności psychofizycznej ustroju i całkowitą niezdolność do zatrudnienia i samodzielnej egzystencji. Orzekana wymaga przy tym stałej pomocy osoby drugiej dla zaspokojenia podstawowych potrzeb dnia codziennego, takich jak: samoobsługa, przemieszczanie się , załatwianie spraw w urzędzie.

We wnioskach końcowych pisemnej opinii z dnia 18 czerwca 2020 r. biegli sądowi stwierdzili, że:

- badana jest trwale całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji od dnia wystawienia zaświadczenia o stanie zdrowia z dnia 3 października 2019 r.:

- całkowita niezdolność do pracy i do samodzielnej egzystencji ma charakter trwały, a stan zdrowia ubezpieczonej nie rokuje poprawy;

- do oceny stanu zdrowia i uznania całkowitej niezdolności do pracy i do samodzielnej egzystencji za podstawę mieli te same dowody, którymi dysponował organ rentowy w postępowaniu administracyjnym oraz dodatkową dokumentację lekarską;

- nie podzielają oni orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 3 grudnia 2019 r. i Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 24 grudnia 2019 r. z powodu większego nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u orzekanej schorzeń, które powodują znaczne upośledzenie sprawności psychofizycznej ustroju i całkowitą niezdolność do zatrudnienia i samodzielnej egzystencji.

(dowód: opinia z dnia 18 czerwca 2020 r. – k. 26 -27 a.s.)

W piśmie procesowym z dnia 28 maja 2020 r. (k.42 a.s.) pełnomocnik organu rentowego oświadczył, iż Przewodniczący Komisji Lekarskich – po analizie opinii biegłych sądowych z dnia 18 czerwca 2020 r. – nie wniósł zastrzeżeń do stwierdzonej przez nich całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonej – 77 leniej z powodu przede wszystkim wieloogniskowego naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu w przebiegu przewlekłej niewydolności krążenia mózgowego z objawami zespołu otępiennego oraz zespołu parkinsonowskiego i schorzeń współistniejących.

Pierwotnie w niniejszym postępowaniu organ rentowy kwestionował spełnienie przez ubezpieczoną koniecznej przesłanki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia uzupełniającego w postaci zakwalifikowania ubezpieczonej do osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Po zapoznaniu się z opinią zespołu biegłych sądowych z dnia 18 czerwca 2020r. pozwany organ zmienił swoje stanowisko w tej kwestii i zgodził się z wnioskami tej opinii, zgodnie z którymi ubezpieczona jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Jednocześnie organ ten nie zgłosił zastrzeżeń do treści tej opinii w zakresie stwierdzonej przez biegłych sądowych trwałej całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonej i jej trwałej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Dowód ten miał – w ocenie Sądu Okręgowego - taką moc dowodową, która pozwalała na dokonanie istotnego dla rozstrzygnięcia sporu ustalenia, zgodnie z którym ubezpieczona jest trwale, całkowicie niezdolna do pracy i trwale niezdolna do samodzielnej egzystencji. Biegli wydali powyższą opinię na podstawie posiadanej specjalistycznej wiedzy medycznej w ramach tych specjalności, które były adekwatne do schorzeń ubezpieczonej. Ich opinia została w sposób logiczny, przekonujący i szczegółowy uzasadniona i nie zawiera żadnych mankamentów argumentacyjnych. Co więcej, strony procesu nie zgłosiły zastrzeżeń do tej opinii, a pozwany organ rentowy zgodził się z wnioskiem biegłych sądowych, zaprezentowanym w treści tego dowodu, co do trwałej niezdolności ubezpieczonej do samodzielnej egzystencji.

Zgodnie z art. 2 ust 1 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2019 r., poz. 1622) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej "osobami uprawnionymi". Z kolei ust. 2 art. 2 tej ustawy stanowi, iż świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 i 252), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1700 zł miesięcznie.

Ponieważ postępowanie dowodowe wykazało, iż ubezpieczona jest trwale całkowicie niezdolna do pracy oraz trwale niezdolna do samodzielnej egzystencji, a spełnienie przez nią pozostałych przesłanek nabycia prawa do świadczenia uzupełniającego nie było między stronami sporne Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł o przyznaniu ubezpieczonej prawa do powyższego świadczenia na stałe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. w związku z art. 2, art. 3 , art. 6 i art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniu uzupełniającym w związku z art. 59 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 53). Wydając niniejszy wyrok Sąd uznał, iż zostały zachowane warunki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, określone w art. 148 ¹ § 1 i § 3 K.p.c. W szczególności strony w swoich pierwszych pismach procesowych nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, a całokształt przytoczonych przez nie twierdzeń wskazywał, iż przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

W punkcie 2 wyroku Sąd na podstawie art. 118 ust. 1a powołanej wyżej ustawy emerytalno – rentowej w związku z odesłaniem zawartym w art. 7 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Schorzenia zdiagnozowane u ubezpieczonej przez biegłych sądowych, w tym przewlekła niewydolność krążenia mózgowego, były już rozpoznane w opinii lekarskiej z dnia 24 grudnia 2019 r., sporządzonej przez członków orzekającej w sprawie Komisji Lekarskiej ZUS (opinia – k 73 dokumentacji medycznej ZUS). Okoliczność ta wskazuje zatem, iż organy orzecznicze ZUS w postępowaniu administracyjnym miały możliwość obiektywnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej w zakresie jej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ubezpieczona od wielu lat cierpi na schorzenia zdiagnozowane przez biegłych sądowych i wynikające z obszernej dokumentacji medycznej, złożonej wraz z wnioskiem o świadczenie i zaświadczeniem o stanie zdrowia. W tym stanie rzeczy organ rentowy ponosi odpowiedzialność wskazaną w art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno - rentowej, tym bardziej iż złożona przez ubezpieczoną w postępowaniu sądowym dokumentacja dotycząca jej leczenia (k 25 a.s.), o której wspomnieli biegli sądowi w pisemnej opinii z dnia 18 czerwca 2020 r., potwierdzała jedynie istnienie tych schorzeń w jej organizmie już w momencie orzekania przez Komisję Lekarską ZUS i wcześniej – przed złożeniem wniosku o świadczenie uzupełniające.

Na oryginale właściwy podpis.