Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 marca 2017 r., znak: (...)

w sprawie: K. K. (1)

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że podstawę zasiłku chorobowego ubezpieczonej K. K. (1) za okres od 1 listopada 2016 r. do 16 marca 2017 r. stanowi kwota 9.897,50 (dziewięć tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt siedem 50/100) zł po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru, to jest kwota 8.540,55 (osiem tysięcy pięćset czterdzieści 55/100) zł.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 758/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 marca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w B. orzekł, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla ubezpieczonej K. K. (1) za okres od 1 listopada 2016 r. do 16 marca 2017 r. stanowi kwota 2091,16 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że podstawę wymiaru świadczenia stanowi przychód za miesiące 11/12.2015 r. w kwocie 2375,40 zł – 13,71% = 2049,73 zł oraz za miesiące 01-10/2016 r. w kwocie 2433,00 zł – 13,71% = 2099,44 zł. Wyliczoną podstawę stanowi średnia w kwocie 2091,16 zł (25093,86 zł :12 miesięcy). Stawkę dzienną świadczenia przysługującego w wysokości 100% stanowi kwota 69,71 (2091,16 zł: 30 dni).

Odwołanie od tej decyzji złożyła ubezpieczona zarzucając decyzji naruszenie art. 48 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz błędne naliczenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Ubezpieczona wniosła o uwzględnienie odwołania i zmianę decyzji organu rentowego poprzez orzeczenie, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego za okres od
1 listopada 2016 r. do 16 marca 2017 r. stanowi kwota 9897,50 zł. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu podlega od 4 kwietnia 2014 r. i że podstawą wymiaru składek powinien stanowić przychód za miesiące od listopada 2015 r. do października 2016 r. w kwocie 9897,50 zł.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 5 września 2017 r. pełnomocnik odwołującej skorygował żądania odwołania w ten sposób, iż podstawą wymiaru zasiłku chorobowego winna być kwota 9.897,50 zł po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy, a pełnomocnik organu rentowego podtrzymał stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona K. K. (1) prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) od 2007 r. do 2011 r., po czym zamknęła działalność. Ponowne rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej miało miejsce od 1 listopada 2013 r. Wówczas zgłoszono w deklaracji podstawę wymiaru składek
w postaci najniższego wynagrodzenia.

Bezsporne, nadto: akta sądowe - wydruk z (...) k. 43, zeznania ubezpieczonej K. K. (1) zapis AV na płycie CD k. 157.

Od 2013 r. Biuro (...) obsługuje K. K. (1) w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. (...) należała do obowiązków pracownicy K. R. L., która była odpowiedzialna za wysyłanie deklaracji do ZUS-u, zgłaszanie
i wyrejestrowywanie z ubezpieczeń i prowadzenie książki przychodów i rozchodów. Od października 2015 r. odwołująca zadeklarowała w Biurze (...), że będzie odprowadzać składki od kwoty 9897,50 zł i odprowadzała te składki w terminie w okresie od 1 października 2015 r. do 31 października 2016 r. Pracownice Biura wskazały ubezpieczonej wysokość kwoty od tej podstawy jaką należy płacić. R. L. winna była złożyć deklarację rozliczeniową ze wskazaniem tej nowej, wyższej podstawy wymiaru składek, jednak nie złożyła tej deklaracji. W lipcu 2016 r. R. L. została dyscyplinarnie zwolniona z pracy i od tego momentu (...) zajęła się K. K. (2). K. K. (1) co miesiąc przedkłada w Biurze (...) potwierdzenie przelewu składki. K. K. (2) przejmując obsługę K. K. (1) nie sprawdziła w lipcu 2016 r. czy za poprzednie okresy złożono właściwe deklaracje.

Za październik, listopad i grudzień 2015 r. zostały złożone poprawne deklaracje rozliczeniowe w dniu 24 stycznia 2017 r., za styczeń 2016 r. w dniu 8 lutego 2016, za luty
i marzec 2016 r. w dniu 13 kwietnia 2016 r., za kwiecień i maj 2016 r. w dniu 17 czerwca 2016 r., za czerwiec i lipiec 2016 r. w dniu 13 września 2016 r., za sierpień 2016 r. w dniu 19 października 2016 r., za wrzesień 2016 r. w dniu 9 listopada 2016 r. i za październik 2016 r.
w dniu 5 lutego 2017 r. Za listopad i grudzień 2016 r. zostały złożone deklaracje z zerową podstawą wymiaru składek.

Od 1 listopada 2016 r. ubezpieczona rozpoczęła korzystanie z zasiłku chorobowego będąc w ciąży i po pierwszym przelewie z ZUS-u spostrzegła, że otrzymuje niższą kwotę niż oczekiwała. Wobec tego ubezpieczona skontaktowała się z K. K. (2) w celu wyjaśnienia sprawy. K. K. (2) wystąpiła do ZUS-u z pismem i prośbą przedstawienia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego odwołującej i złożyła brakujące deklaracje rozliczeniowe z właściwą podstawą wymiaru składek w dniu 24 stycznia 2017 r. Organ rentowy mimo rozbieżności między treścią deklaracji a wysokością odprowadzanej składki nie wystąpił do biura rachunkowego o wyjaśnienie tego stanu rzeczy.

Dowód: akta sądowe – wydruk z elektronicznej historii rachunku bankowego k. 48-50, druki (...) P (...) k. 52 – 80, zeznania świadka K. K. (2) i ubezpieczonej K. K. (1) zapis AV na płycie CD k. 155.

Organ rentowy pismem z dnia 2 czerwca 2017 r. poinformował ubezpieczoną, że dokonał korekty dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA za miesiące od października 2015 r. do października 2016 r. Korekty, jak wskazał organ rentowy, dotyczyły wysokości podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Jako podstawę wymiaru składek za miesiące od października 2015 r. do grudnia 2015 r. wskazano 2375,40 zł, zaś za okres od stycznia 2016 r. do października 2016 r. 2433,00 zł. Jednocześnie organ rentowy pouczył ubezpieczoną, że w ciągu 14 dni od otrzymania pisma ubezpieczona może przekazać skorygowane dokumenty, jeśli nie zgadza się z korektą organu rentowego. W związku z pismem organu rentowego w dniu 18 czerwca 2017 r. ponownie złożono deklaracje rozliczeniowe za okres od października 2015 r. do października 2016 r.
z podstawą wymiaru składek w wysokości 9897,50 zł.

Bezsporne, nadto dowód: akta sądowe - pismo ZUS z dnia 2 czerwca 2017 r. k. 51.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie dokumentów, których autentyczność nie budziła żadnych wątpliwości oraz na podstawie zeznań świadka K. K. (2) i ubezpieczonej K. K. (1). Zeznania wyżej wymienionych Sąd uznał za wiarygodne, ponieważ były spontaniczne, spójne, logiczne oraz korelowały z treścią zgromadzonych w sprawie dokumentów. Sąd oddalił wniosek pełnomocnika organu rentowego o przesłuchanie R. L., ponieważ zeznania ubezpieczonej, świadka K. K. (2) wraz z dokumentami dały wyczerpujące i wystarczające podstawy do ustalenia stanu faktycznego i Sąd uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną.

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa należało stwierdzić, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie. Sporna między stronami była kwestia prawidłowości ustalonej przez organ rentowy podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w sytuacji, w której ubezpieczona dokonywała wpłat składek od kwoty
9897,50 zł nie składając nowej, prawidłowej w stosunku do opłacanych składek deklaracji, zaś w poprzednim okresie opłacała niższe składki. W pierwszej kolejności należy wskazać, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 48 ust. 1 ustawy
z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Zgodnie z art. 48 ust. 2 ww. ustawy przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 ust. 2-4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43 i art. 46,
z zastrzeżeniem art. 48a-50. W myśl art. 36 ust. 4 podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.

Na podstawie art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, będących osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami
z nimi współpracującymi, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne
i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 (art. 20 ust. 1 i 3 ww. ustawy).

Płatnik składek jest zobowiązany złożyć, z zastrzeżeniem ust. 3a, deklarację rozliczeniową korygującą w formie nowego dokumentu zawierającego wszystkie prawidłowe dane określone w art. 46 ust. 4 w każdym przypadku jeżeli zachodzi konieczność korekty danych w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przez płatnika składek we własnym zakresie lub przez Zakład, łącznie z raportem miesięcznym korygującym (art. 47 ust. 3 ww. ustawy). W przypadkach, o których mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio art. 41 ust. 7a
i 7b. W myśl art. 41 ust. 7a i 7b ww. ustawy płatnik składek jest zobowiązany złożyć imienny raport miesięczny korygujący, o którym mowa w ust. 6, w terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład, z zastrzeżeniem, że jeżeli konieczność korekty danych podanych w imiennym raporcie miesięcznym jest wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości przez Zakład w drodze: decyzji - imienny raport miesięczny korygujący powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji; kontroli - imienny raport miesięczny korygujący powinien być złożony nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.

Mając na względzie przytoczone wyżej przepisy prawa w świetle ustalonego stanu faktycznego Sąd podzielił stanowisko odwołującej. W pierwszej kolejności na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że składki w prawidłowej wysokości od samego początku spornego okresu były opłacane od kwoty 9897,50 zł, a jedynie zabrakło stosownych deklaracji (w szczególności za październik, listopad i grudzień 2015 r., które zostały złożone dopiero 24 stycznia 2017 r.). Nie należy również pomijać okoliczności, że K. K. (1) kwestie rozliczeń z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych powierzyła pracownikom biura rachunkowego działając z pełnym zaufaniem, że wszelkie niezbędne deklaracje zostały przez tych pracowników złożone. Na uwzględnienie zasługuje również fakt, że niezwłocznie od momentu wykrycia nieprawidłowości zostały złożone korekty. Warto także przytoczyć utrwalone orzecznictwo, a w szczególności wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2015 r. (sygn. I UK 535/14), w którym SN stwierdził, że skoro ustawodawca w art. 48 ustawy systemowej przewidział wyłącznie sankcje „dyscyplinujące” dla płatników składek zobowiązanych do składania deklaracji rozliczeniowych, to nie sposób przyjąć, aby wyłączył możliwość korygowania wymiaru składek dla osób, które w terminie opłaciły składki od nowo zadeklarowanej podstawy wymiaru, jeśli wcześniej opłacały składki ustalone od minimalnej podstawy wymiaru, a deklaracje rozliczeniowe złożyły po terminie. Sąd Najwyższy powołał także wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24 kwietnia 2014 r. (sygn. III AUa 1636/13), w którym Sąd stwierdził, że złożenie deklaracji rozliczeniowej
z przekroczeniem terminu opisanego w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej w przypadku równoczesnego opłacania w terminie składek na ubezpieczenie społeczne nie upoważnia organu rentowego do ustalenia podstawy tych składek w minimalnej wysokości, o której mowa w treści art. 18 ust. 8 ustawy systemowej. W ocenie Sądu, złożenie deklaracji rozliczeniowej z przekroczeniem terminu przy jednoczesnym opłaceniu składki w terminie od nowo zadeklarowanej kwoty podstawy wymiaru nie upoważniało organu rentowego do samodzielnego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i nie znajdowało uzasadnienia w ustawie systemowej. Ustalając kwotę stanowiącą podstawę zasiłku chorobowego ubezpieczonej K. K. (1) Sąd działał w oparciu o art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zgodnie z którym przychód oznacza kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak
w sentencji wyroku.

SSO Ewa Milczarek