Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 27 marca 2015 r., znak: (...)

w sprawie: K. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę socjalną

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej K. B. prawo do renty socjalnej od dnia (...) r. na stałe,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27.03. 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonej K. B. prawa do renty socjalnej, ponieważ orzeczeniem wydanym przez Komisję Lekarską ZUS ubezpieczona nie została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Odwołanie od tej decyzji złożyła ubezpieczona, wskazując, iż wydana decyzja jest dla niej krzywdząca, bowiem aktualny stan jej zdrowia czyni ją osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona K. B. (urodzona w dniu (...)) w dniu 14.01.2015 roku złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty socjalnej.

W efekcie została poddana badaniom przez lekarza orzecznika ZUS, który w wydanym orzeczeniu z dnia 16.02.2015 r. uznał ubezpieczoną za osobę całkowicie niezdolną do pracy do dnia 28.02.2018 r. Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 23.03.2015 r. nie stwierdziła by ubezpieczona była całkowicie niezdolna do pracy.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania ustaleń dokonanych przez organ rentowy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy o specjalnościach: psychiatry, psychologa i specjalisty medycyny pracy.

W opinii z dnia 19.05. 2016 roku biegli lekarze sądowi stwierdzili u ubezpieczonej funkcjonowanie na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym.

Zdaniem biegłych sądowych, stan zdrowia ubezpieczonej upośledza sprawność organizmu w stopniu powodującym całkowitą trwałą niezdolność do pracy. Naruszenie sprawności organizmu powstało przed 18 rokiem życia.

Biegli, uwzględniając potencjalne, możliwości kompensacyjne organizmu ubezpieczonej uznali, że ubezpieczona nie jest zdolna do regularnego wykonywania zatrudnienia w celu osiągnięcia wynagrodzenia na otwartym rynku pracy.

Zdaniem biegłych w przypadku ubezpieczonej praca może być traktowana wyłącznie jako forma rehabilitacji społecznej bowiem ubezpieczona nie jest w stanie sprostać oczekiwaniom otwartego rynku pracy gdyż nie jest zdolna do wygenerowania ani motywacji typu poznawczego, ani emocjonalno-dążeniowego, która gwarantowałaby realizację planu celowej aktywności złożonej, jaką jest praca zawodowa.

W ocenie biegłych nie ma podstaw do rokowania istotnej poprawy stanu zdrowia ubezpieczonej , a w związku z tym do przyznawania renty czasowej.

Biegli wskazali, że zaburzenia występujące u badanej powodują znaczne ograniczenia i dezorganizację funkcjonowania indywidualnego i społecznego oraz narastające nieprzystosowanie zawodowe. Badana nie posiada zasobów psychicznych i intelektualnych, które pozwoliłyby jej sprostać przepisowi społecznej roli pracownika. Nacisk w tym kierunku może nasilić objawy dezadaptacyjne.

Biegli zgodzili się z opinią Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 14.02.2015r. który stwierdził, że badana jest całkowicie niezdolna do pracy.

We wnioskach opinii biegli stwierdzili u ubezpieczonej całkowitą niezdolność do pracy - trwale, od złożenia wniosku o rentę - na podstawie tych samych dowodów, którymi dysponował organ rentowy.

Biegli oceniając stopień niezdolności do pracy uwzględnili (1) rodzaj zaburzenia (2) nasilenie objawów (3) przebieg choroby (4) rokowanie (5) wpływ ograniczonych zdolności kompensacyjnych na możliwość podjęcia zatrudnienia na ogólnym rynku pracy - zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym.

-dowód: opinia biegłych sądowych k. 46-47 akt sądowych

Pozwany organ rentowy po zapoznaniu się z wydaną przez biegłych opinią zgłosił do niej zastrzeżenia w których wskazał, że badanie psychologiczne II=54 z 11.12.2014r. potwierdza lekkie upośledzenie umysłowe. Ponadto z opisu badania przedmiotowego biegłych nie wynika nasilenie objawów uzasadniających całkowitą niezdolność do pracy. Biegli nie wykazali cech ostrej psychopatologii, ubezpieczona umie pisać, czytać, wykonuje podstawowe działania matematyczne. Dodatkowo z wywiadu zebranego przez komisję lekarską, ma telefon komórkowy, który potrafi obsługiwać, ma w domu komputer, który również potrafi obsługiwać, gra w układanki, słucha muzyki, wykonuje prace domowe, co przeczy funkcjonowaniu na poziomie upośledzenia umysłowego lekkiego oraz całkowitej niezdolności do pracy.

Organ rentowy wniósł o przekazanie powyższych zastrzeżeń biegłym lekarzom sądowym celem ustosunkowania się do nich w opinii uzupełniającej lub o oddalenie odwołania.

W opinii uzupełniającej biegli podtrzymali swoja opinie i wskazali dodatkowo

iż ubezpieczona wykazuje funkcjonowanie na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Badania psychologiczne poziomu intelektualnego w aktach sprawy wykazały u ubezpieczonej iloraz inteligencji na pograniczu upośledzenia umysłowego lekkiego i umiarkowanego stopnia. Zdaniem biegłych, w ocenie jakościowej, funkcjonowanie umysłowe ubezpieczonej odpowiada upośledzeniu stopnia umiarkowanego. Biegli podkreślili, że od wczesnego dzieciństwa ubezpieczona przejawia symptomy zaburzeń lękowych, które trwają do chwili obecnej i w znaczny sposób utrudniają jej przystosowanie. Funkcjonowanie umysłowe i społeczne ubezpieczonej nie uległo poprawie. Sama obserwacja jej kariery szkolnej wskazuje m.in. na: słabe wykorzystanie posiadanych umiejętności, pogarszanie się zdolności uczenia się nowych sprawności, coraz mniejsze możliwości przyswajania wiedzy, tak teoretycznej, jak i praktycznej. Generalnie osoby z upośledzeniem umysłowym lekkiego stopnia z powodzeniem kończą szkołę specjalną, w tym również zawodową. Ubezpieczona natomiast aktualnie, z dużymi trudnościami kończy szkołę specjalną przysposabiającą do pracy, która, de facto, jest tzw. „szkołą życia", nadto realizuje ją w trybie indywidualnym. Świadczy to o bardzo słabych kompetencjach intelektualnych i adaptacyjnych. Jej funkcjonowanie społeczne również nie poprawia się. Nadal, pomimo osiągnięcia dorosłości, jest w prostych sprawach życia codziennego zależna od rodziców.

Wg aktualnego badania, co stwierdzono w opinii, nadał nie chce wychodzić sama z domu, nalega na obecność matki, która wszędzie jej towarzyszy. Ubezpieczona nawet przy wykonywaniu stosunkowo prostych czynności ciągle potrzebuje podpowiedzi jak coś zrobić, jest ciągle niepewna siebie, wymaga instrukcji dostosowanych do jej poziomu rozumienia. Trudnością jest dla niej zrobienie drobnych zakupów, nie chodzi sama do lekarza, nie załatwi nic w urzędzie. Boi się, że ktoś powie jej coś przykrego, a negatywna ocena wywołuje dekompensację jej zachowania. W grupie czuje się źle, nie inicjuje kontaktu, stoi na uboczu. Łatwo rezygnuje z podjętych zadań, gdy napotyka na trudności. Wymaga pomocy i ułatwiania. Wg opinii nauczyciela pracuje tylko pod indywidualnym nadzorem. Liczy do 20, tylko metodą pisemną, ma zatem też trudność z operowaniem pieniędzmi i oceną ich wartości. Aktualnie jest uczennicą Id. III Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy, szkoły, której żądaniem jest przysposobienie uczniów do funkcjonowania w życiu; m.in. do prowadzenia gospodarstwa domowego, poruszania się w środkach komunikacji, robienia zakupów czy załatwienia prostych spraw w urzędzie. Biegli podkreślili, że charakter nauczania, z jakiego korzysta ubezpieczona („szkoła życia") jest ukierunkowany na efekt terapeutyczny, a po ukończeniu tej szkoły ubezpieczona nie uzyska zawodu, który pozwoliłby funkcjonować na otwartym rynku pracy. Ubezpieczona nie potrafi wykonywać prostych czynności bez nadzoru.

Biegli podsumowując swoje rozważania stwierdzili kategorycznie, że ogólny stan zdrowia ubezpieczonej nie pozwała jej na podjęcie jakiejkolwiek pracy na ogólnym rynku pracy i ponownie stwierdzili u ubezpieczonej całkowitą , trwałą niezdolność do pracy.

dowód : opinia biegłych k. 68

Ubezpieczona zgodziła się z treścią opinii biegłych.

Organ rentowy wniósł ponownie zastrzeżenia do opinii biegłych, powtarzając poprzednio zgłoszone zarzuty i wniósł o powołanie w sprawie II zespołu biegłych a w razie nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania.

Sąd podzielił stanowisko biegłych sądowych zaprezentowane w opinii i opinii uzupełniającej. Biegli są, bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadają schorzeniom ubezpieczonej. Opinię wydali po zapoznaniu się z dokumentami leczenia i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonej. Stanowisko swoje fachowo i logicznie uzasadnili, przy czym należy wskazać, iż pozwany organ rentowy po zapoznaniu się z wydaną opinią zgłosił do niej zastrzeżenia powtórnie powtarzające poprzednio zgłoszone zarzuty. Sąd uznał zatem opinię biegłych sądowych za miarodajną dla oceny aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonego oraz brak podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego.

Zgodnie z przepisem art. 4 ustawy z 27.06.2003 r. o rencie socjalnej (tekst jednolity Dz. U. z 2003 roku Nr 135, poz.1268 z późn. zm.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia;

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Z opinii wydanej przez biegłych, jak również z dokumentacji medycznej ubezpieczonej wynika jednoznacznie, iż występujące u niej naruszenie organizmu powstało przez ukończeniem przez niego 18 roku życia i czyni ją całkowicie i trwale niezdolną do wykonywania zatrudnienia. W świetle powyższego należy stwierdzić, że zostały spełnione wszystkie wymagane przesłanki do przyznania ubezpieczonej prawa do renty socjalnej na stałe.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję na postawie art. 477 ¹⁴ § 2k.p.c. i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 wyroku stwierdzono, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego (ust. 1a). Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów (ust. 3). Podstawą wydania opinii przez biegłego były bowiem dowody medyczne którymi dysponował organ rentowy co w sposób nie budzący wątpliwości wynika z opinii biegłych.

SSO Ewa Milczarek