Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lutego 2020 r. (...) Oddział w B. zobowiązał A. J.

- (...) do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 listopada 2018 r.
do 30 listopada 2018 r. w kwocie 912, 81 zł ( stanowiącej połowę renty wypadkowej
pobieranej przez nią w zbiegu z emeryturą) .

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła A. W. opisując okoliczności , w jakich uzyskała dodatkowy przychód ( z umowy zlecenia) oraz podnosząc, że ma być teraz ukarana odebraniem świadczenia rentowego za cały miesiąc za to, że zorganizowała dwugodzinny występ i sprawiła radość widzom.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie , powołując się na przepis, zgodnie z którymi emerytura w zbiegu z rentą wypadkową nie przysługuje osobie , która osiąga przychód z tytułu zatrudnienia. W listopadzie 2018 r. ubezpieczona uzyskała przychód z tytułu zatrudnienia i w tym miesiącu przysługiwało jej jedno świadczenie

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje :

Stan faktyczny w zakresie dotyczącym uzyskania przez ubezpieczoną A. J.

- (...) w listopadzie 2018 r. przychodu z tytułu zatrudnienia - zrealizowanej umowy
zlecenia ( przeprowadzenie występu ) pozostawał bezsporny. W listopadzie w/w- na
uzyskała przychód z tytułu umowy zlecenia w wysokości 473,87 zł brutto ( 354, 66 netto
) . Ubezpieczona pobiera emeryturę w zbiegu z renta wypadkową ( całe - świadczenie
emerytalne w wysokości około 1500 zł plus połowa renty wypadkowej ) . Stosownie do
treści art. 26 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych świadczenia przysługują w zbiegu (
emerytura i połowa reny wypadkowej lub renta i polowa emerytury ) z wyjątkiem
sytuacji uzyskania przychodu tytułu zatrudnienia, i to niezależnie od jego wysokości.
Argumenty podnoszone przez A. W. na rozprawie w dniu 19
sierpnia 2020 r., a dotyczące rzekomego przeoczenia przez nią, iż podpisana umowa
cywilnoprawna nie była umową o dzieło ( jak zazwyczaj ) , a umową zlecenia, nie mają
znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy. Nie ulega bowiem wątpliwości
zarówno fakt wykonania tej umowy przez ubezpieczoną jak też fakt uzyskania przez
nią z tego tytułu określonego wynagrodzenia. Ubezpieczona nie podnosiła wcześniej
pozostawania w błędzie co do charakteru zawartej przez nią umowy cywilnoprawej.
Kluczową kwestię w sprawie stanowiło w istocie jedynie ustalenie , czy ubezpieczona
została prawidłowo pouczona o tym , iż w przypadku uzyskania przez nią przychodu
z tytułu zatrudnienia ( umowy cywilnoprawnej - umowy zlecenia) i to niezależnie od
jego wysokości , nie będzie jej przysługiwało prawo do świadczeń w zbiegu . Art. 138
ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi bowiem , iż za nienależnie pobrane
świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1)  świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2)  świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Z materiału dowodowego zgormadzonego w sprawie w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości sądu wynika, iż w/w- na przynajmniej dwukrotnie została pouczona o tym , że prawo do świadczeń w zbiegu przysługuje uprawnionemu, o ile rencista nie osiąga przychodu , niezależnie od jego wysokości. Stosowne pouczenie znajdujące się na odwrocie decyzji z 24 października 2013 r. ( k. 39 i 42 akt ZUS ) , sformułowane zostało na tyle jasno, iż nie pozostawia wątpliwości co do jego treści . Na rozprawie ubezpieczona nie była w stanie stwierdzić , czy na pewno otrzymała obie decyzje znajdujące się w aktach ZUS , ale wydaje się oczywistym , iż otrzymując określone świadczenia musiała otrzymać decyzje , którymi je przyznano w określonej wysokości to jest wskazaną wyżej decyzję o przyznaniu renty wypadkowej ( k. 39 akt ZUS ) oraz decyzję o przyznaniu emerytury ( k. 42 akt ZUS ). Okoliczność, czy odwołująca się wystarczająco uważnie przeczytała znajdujące się na ich odwrocie pouczenie ( cz VII ) , względnie czy w ogóle zapoznała się z treścią z jego treścią nie ma najmniejszego znaczenia. Pouczenie takie zostało jej udzielone w sposób, w który mogła się z nim zapoznać i co jeszcze raz należy podkreślić, było na tyle zrozumiale, iż nie powinna mieć żadnych wątpliwości co do ewentualnych skutków uzyskania przychodu z tytułu zatrudnienia ( niezależni od wysokości) dla wypłaty świadczeń w zbiegu. Co więcej, jak się wydaje, ubezpieczona opisując okoliczności podpisania umowy zlecenia i eksponując odmienność tej umowy (jako umowy zlecenia) od dotychczas zawieranych umów o dzieło ( na co miała nie ze swojej winy zwrócić dostatecznej uwagi) pośrednio przyznała, iż miała świadomość ewentualnych konsekwencji uzyskania przychodu z tytułu zatrudnienia, w postaci utraty prawa do jednego ze świadczeń pobieranych w zbiegu. Zasady współżycia społecznego na jakie wydaje się powoływać ubezpieczona ( podnosząc argumentację dotyczącą celu działalności ujętej w ramy formalnoprawne zlecenia, rozdysponowania uzyskanej kwoty na potrzeby tej działalności - zespołu, nie dla osobistych korzyści ) nie mają w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych znaczenia i nie mogą być niestety uwzględnione przez sąd. Jak wskazał przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 8 listopada 2005 III AUa 634/05 przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są przepisami bezwzględnie obowiązującymi, stąd też przy ich stosowaniu nie mogą być uwzględniane zasady współżycia społecznego.

Z uwagi na powyższe ( nie ulega wątpliwości , iż świadczenie pobrane przez odwołującą było w świetle obowiązujących przepisów świadczeniem nienależnie pobranym ) Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

I na marginesie można jedynie zauważyć, iż okoliczności towarzyszące uzyskaniu przez ubezpieczoną przychodu z tytułu umowy zlecenia mogłyby ewentualnie stać się przedmiotem rozważań dopiero w ramach postępowania dotyczącego odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. W myśl bowiem art. 138 ust. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy może odstąpić od żądania zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń, ustaloną zgodnie z art. 140 ust. 4 pkt 1, lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.

■/•