Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Agnieszka Korthals

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2017 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 19 lutego 2016 r., znak: (...)

w sprawie: A. W.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. W. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 21 grudnia 2015r. na stałe;

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji .

Sygn. akt VIU 1006/16

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 lutego 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpatrzeniu wniosku A. W. z dnia 21 grudnia 2015 roku odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołał się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 lutego 2016 roku, które to orzeczenie nie stwierdzało całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawcy. Jednocześnie organ rentowy zaznaczył, że kontynuuje wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 28 lutego 2017 roku. Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony A. W. wskazując, że nie zgadza się z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 lutego 2016 roku, ponieważ przysługuje mu renta drugiej grupy. Wnosił on o pozytywne rozpatrzenie swojego odwołania, wskazując, że jego lekarze neurolog i psychiatra oraz lekarze z pogotowia ratunkowego stwierdzili, że przy jego schorzeniach przysługuje mu renta drugiej grupy. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Ubezpieczony A. W. urodzony (...) w dniu 21 grudnia 2015 roku złożył wniosek o rentę na dalszy okres. Wniosek ten zmierzał do przyznania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, albowiem decyzją z dnia 30 marca 2015 roku, niezaskarżoną przez ubezpieczonego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał A. W. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 28 lutego 2017 roku. W postępowaniu o rentę wszczętym na skutek wniosku ubezpieczonego z dnia 21 grudnia 2015 roku zostało przeprowadzone postępowanie orzecznicze. W orzeczeniu z dnia 20 stycznia 2016 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy, a następnie po rozpoznaniu sprzeciwu od tego orzeczenia komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 15 lutego 2016 roku także ustaliła, iż ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Powyższe orzeczenie komisji lekarskiej ZUS powołał organ rentowy w motywach decyzji odmownej z dnia 19 lutego 2016 roku zaskarżonej w niniejszej sprawie. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego co do braku całkowitej niezdolności ubezpieczonego do pracy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: specjalisty Medycyny Przemysłowej, specjalisty neurologa, specjalisty z zakresu psychiatrii i specjalisty psychologa klinicznego. W opinii z dnia 3 lutego 2017 roku karta 22-24 akt sprawy, biegli sądowi rozpoznali u ubezpieczonego padaczkę oraz zaburzenia osobowości, nastroju i procesów poznawczych. Na podstawie przeprowadzonych badań sądowo-lekarskich i po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy biegli ustalili, iż stan zdrowia ubezpieczonego powoduje całkowitą jego niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej trwale, wskazując, że naruszenie sprawności organizmu powstało przed 18-tym rokiem życia. Biegli wskazali, że u ubezpieczonego występują zaburzenia wskazane w rozpoznaniu. Przebieg tych zaburzeń ma charakter przewlekły, natomiast w czasie ulegało zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanego, nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby oraz obecny stan zdrowia, biegli stwierdzili, że pomimo systematycznego leczenia, nastąpiło istotne pogorszenie funkcjonowania ubezpieczonego. Zaburzenia występujące u badanego powodują znaczne ograniczenie i dezorganizację funkcjonowania indywidualnego i społecznego oraz narastające nieprzystosowanie zawodowe. Wpływ tych zaburzeń na funkcjonowanie badanego jest znaczący i względnie trwały zdaniem biegłych. Biegli wskazali także, że stan psychiczny i funkcjonowanie życiowe badanego determinuje zarówno obniżenie poziomu intelektualnego, jak padaczka oraz organicznie uwarunkowane zaburzenia nastroju i osobowości. Współwystępowanie wyżej wymienionych deficytów powoduje istotne osłabienie zdolności przystosowania społecznego, zgodnego ze standardami oczekiwanymi dla wieku, w szczególności w zakresie takich obszarów, jak na przykład odpowiedzialność, komunikowanie się, umiejętności społeczne, systematyczne wypełnianie codziennych czynności, samodzielność, motywacja do wysiłku zadaniowa i samokontrola. Analiza zachowań przystosowawczych badanego wskazuje wręcz, zdaniem biegłych sądowych, na ich regres, w tym regres intelektualny. Badany nie jest w stanie wywiązywać się systematycznie z powierzonych mu obowiązków, przyjmować wskazówek i uwag, stosować się do harmonogramu zajęć, doskonalić kompetencji zawodowych i funkcjonować w warunkach współpracy z innymi. Biegli dodatkowo podkreślili, że ubezpieczony jest leczony z powodu padaczki od dzieciństwa. Codziennie przyjmuje leki, napady padaczkowe stanowiące zasadniczy przejaw ten przewlekłej choroby są zjawiskiem nagłym. Mimo systematycznej terapii nadal występują, nawet kilka razy w miesiącu. Aktualnie orzekany jest całkowicie niezdolny do pracy, a niezdolność ta ma związek z tymi samymi schorzeniami, co poprzednio, z tym, że obraz psychopatologiczny niektórych z nich nie dość, że nie uległ poprawie, to nawet pogłębił się. Między innymi nastąpił regres intelektualny. Ogólny standaryzowany wskaźnik upośledzenia umysłowego z IQ w stopniu lekkim do IQ oscylującego w kierunku upośledzenia w stopniu umiarkowanym i to w zakresie funkcji poznawczych, najbardziej istotnych dla pragmatycznego aspektu codziennego życia, nie mówiąc już o przydatności zawodowej. Całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonego wynika nie tylko z deficytu intelektualnego, ale także z faktu, że deficyt ten współistnieje z zaburzeniami nastroju i osobowości uwarunkowanymi organicznie.
[ M 00:13:38.039]
[ ns 00:13:38.039]
[ Protokolant 00:13:39.847]
[ ns 00:13:39.847]
[ Przewodniczący 00:13:42.854] Biegli nie zgodzili się z opinią komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 lutego 2016 roku, która uznała, że badany nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Zdaniem biegłych sądowych analiza wszystkich przeciwskazań zdrowotnych do zatrudnienia w kontekście możliwości kompensacyjnych danej osoby umożliwia dopiero wydanie decyzji, końcowej decyzji. Praca może być aktualnie, jeśli chodzi o ubezpieczonego, traktowana wyłącznie jako forma rehabilitacji społeczno-zawodowej, na przykład w warsztatach terapii zajęciowej, stąd proponowana przez biegłych sądowych całkowita niezdolność do pracy. W naszej..., w opinii biegłych sądowych występujące u badanego ograniczenia dotyczące zatrudnienia wskazują na brak możliwości aktywizacji zawodowej w ramach otwartego rynku pracy w standardowych warunkach i wymaganiach pracy zarobkowej. Biegli uwzględnili przy formułowaniu ustaleń i wniosków swojej opinii, wpływ ograniczonej zdolności kompensacyjnej na możliwość podjęcia zatrudnienia na ogólnym rynku pracy, zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym. Stwierdzili u badanego ograniczony zakres i czas zajęć i stąd orzekli o całkowitej niezdolności do pracy trwale od dnia złożenia wniosku o rentę. Zastrzeżenia do tej opinii zgłosił w piśmie procesowym z dnia 31..., z dnia 19 czerwca 2017 roku - karta 31, organ rentowy, powołując się na stanowisko przewodniczącej komisji lekarskiej ZUS, pełnomocnik organu rentowego wskazywał, iż przewodnicząca nie podziela opinii biegłych o trwałej niezdolności ubezpieczonego do pracy. Podczas badania przez komisję lekarską nie stwierdzono bowiem takiego stopnia upośledzenia sprawności badanego w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy, napady padaczkowe toniczno-kloniczne, jak wynikało z dokumentacji neurologicznej, występowały średnio dwa razy w miesiącu, a nawet rzadziej. W dokumentacji lekarza leczącego w dniu 7 października 2015 roku znajduje się wpis - cytat: napady - ostatni tydzień temu, wcześniej w maju, z tego powodu powód jest pod opieką neurologa. W badaniu EEG z 2012 roku oraz z lutego 2013 roku zapis w granicach normy, tomograf komputerowy głowy z 2013 roku nie wykazywał zmian. Od 13 lutego 2015 roku ubezpieczony leczony jest w Poradni Zdrowia Psychicznego z powodu organicznych zaburzeń osobowości ze stanami dysforycznymi. W badaniu przeprowadzonym przez komisję lekarską powód był zorientowany auto i allopsychicznie, bez cech ostrej psychopatologii, bez myśli samobójczych, bez urojeń, bez omamów, spokojny, nastawienie roszczeniowe, podczas badania agrawacja. W badaniu neurologicznym bez objawów ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego i OUN..., i obwodowego układu nerwowego. Wobec powyższego brak było podstaw do orzekania, zdaniem organu rentowego, u odwołującego całkowitej niezdolności do pracy. Z opisu badania psychiatryczno-psychologicznego nie wynika nasilenie objawów w stopniu powodującym całkowitą niezdolność...
[ K. części 00:17:36.241] ZRT905831_02
[ Przewodniczący 00:17:36.446] Do pracy. Z badania neurologicznego nie wynika, jak często występują napady padaczkowe. Ponadto brak jest analizy dokumentacji z Poradni Neurologicznej pod kątem częstości napadów padaczkowych. Wobec powyższego organ rentowy wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych sądowych, a w przypadku odmowy uwzględnienia tego wniosku organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych sądowych, którzy w opinii z dnia 30 czerwca 2017 roku karta 45 akt sprawy, podtrzymali swoją wcześniejszą opinię, wskazując, że badany lat 44 ukończył masową szkołę podstawową, przez 3 lata uczył się zawodu malarz-tapeciarz. Krótkie, posiadał krótkie okresy zatrudnienia jako pomocnik palacza centralnego ogrzewania, ochroniarz i pracownik gospodarczy. Nie utrzymywał dłużej zatrudnienia z powodu napadów padaczki. Ma orzeczoną częściową niezdolność do pracy do dwa tysiące..., do 28 lutego 2017 roku, jednak zdaniem biegłych sądowych, praca może być traktowana w przypadku ubezpieczonego wyłącznie jako forma rehabilitacji społeczno-zawodowej, na przykład warsztaty terapii zajęciowej, zatrudnienie na rynku chronionym. Ubezpieczony jest leczony z powodu padaczki od dzieciństwa, codziennie przyjmuje leki, napady padaczkowe stanowiące zasadniczy przejaw tej przewlekłej choroby są zjawiskiem nagłym. Mimo systematycznej terapii nadal występują, nawet kilka razy w miesiącu. Aktualnie orzekana przez biegłych całkowita niezdolność do pracy ma, według nich, związek z tymi samymi schorzeniami, co poprzednio, z tym, że obraz psychopatologiczny niektórych z nich nie dość, że nie uległ poprawie, to nawet pogłębił się. Biegli ponownie podkreślili, że nastąpił regres intelektualny ubezpieczonego. Ogólny standaryzowany wskaźnik upośledzenia umysłowego z IQ w stop..., w stopniu..., zmierza, oscyluje w kierunku upośledzenia w stopniu umiarkowanym i to w zakresie funkcji poznawczych, najbardziej istotnych dla pragmatycznego aspektu codziennego życia, nie mówiąc o przydatności zawodowej. Biegli jeszcze raz podkreślili, że całkowita niezdolność do pracy u ubezpieczonego wynika nie tylko z deficytu intelektualnego, ale z faktu, że deficyt ten współistnieje z zaburzeniami nastroju i osobowości uwarunkowanymi organicznie. U ubezpieczonego występują zaburzenia o podłożu organicznym. Badany może być skuteczny w działaniu pod warunkiem kontroli z zewnątrz. Obecnie..., obecne są u niego zaburzenia w obszarze funkcji wykonawczych, planowania i przewidywania skutków własnych działań. Biegli stwierdzili trwający od wielu lat proces chorobowy, który nie rokuje poprawy i znacznie ogranicza adaptację do warunków pracy na wolnym rynku. Występowanie tego typu zaburzeń ma negatywny wpływ na jakość życia pacjenta oraz jego funkcjonowanie w życiu osobistym, społecznym i zawodowym. Przyjmując dla celów orzeczniczych dokonuje się nie tylko diagnozy upośledzenia funkcji organizmu oraz stopnia zawodowej i społecznej dekompensacji, ale również ocenę ewentualnych zachowanych możliwości wykonywania pracy zarobkowej. Biegli stwierdzili, że obecnie praca może być wykonywana głównie jako forma rehabilitacji społeczno-zawodowej. W opinii biegłych sądowych niepełnosprawność ubezpieczonego jest sprzężona. Deficyt intelektualny, organiczne zaburzenia osobowości i nastroju oraz padaczka - niepełnosprawność ta powoduje znaczne utrudnienia w funkcjonowaniu zawodowym w warunkach otwartego rynku pracy. Badany może wykonywać tylko proste prace pod nadzorem - rynek chroniony. Stwierdzany..., stwierdzili biegli sądowi u ubezpieczonego ograniczony zakres i czas zajęć, stąd orzeczona przez nich niezdol..., całkowita niezdolność do pracy trwale od dnia złożenia wniosku o rentę. Biegli zaznaczyli, iż dysponowali, iż swoich ustaleń i wniosków końcowych dokonali na podstawie tych samych dowodów, którymi dysponował organ rentowy i stwierdzili w końcowym fragmencie opinii uzupełniającej, że nie ma podstaw do rokowania istotnej poprawy stanu zdrowia, a w związku z tym do przyznawania renty czasowej. W piśmie procesowym z dnia 29 września 2017 roku - karta 55 akt sprawy, pełnomocnik organu rentowego wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej wskazując, iż przewodniczący komisji lekarskiej nadal nie podziela opinii o trwałej i całkowitej niezdolności do pracy, podtrzymując uprzednio zajęte stanowisko. Zarówno padaczka, jak zaburzenia stanu psychicznego nie upośledzają zdaniem organu rentowego sprawności ubezpieczonego w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy, a stosowane leczenie może przynieść poprawę, w związku z czym orzekanie niezdolności do pracy na stałe budzi wątpliwość. Pozwany wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych sądowych, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku - o oddalenie odwołania. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez dyrektywy wskazane w artykule 233 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego, Sąd Okręgowy uznał, iż dowody z opinii głównej i uzupełniającej biegłych sądowych mają taką moc dowodową i wiarygodność, które pozwalają na wydanie w sprawie merytorycznego rozstrzygnięcia bez konieczności kontynuowania postępowania dowodowego. W szczególności wskazać należy, iż opinie biegłych sądowych, pisemne opinie w sposób obszerny i szczegółowy analizowały stan zdrowia, aktualny stan zdrowia ubezpieczonego. Biegli sądowi przy formułowaniu ustaleń i wniosków końcowych w sposób logiczny, zgodny z posiadaną specjalistyczną wiedzą medyczną przedstawili argumenty, które przemawiały za stwierdzeniem całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego o charakterze trwałym. Natomiast zastrzeżenia organu rentowego ostatecznie sprowadzały się tylko do polemiki z tymi argumentami biegłych sądowych, które wyjaśniały, dlaczego..., w sposób rzetelny, dlaczego biegli stwierdzają całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego od dnia złożenia wniosku o rentę - trwale. W szczególności, także w opinii uzupełniającej wyjaśnili oni, iż u ubezpieczonego występują zaburzenia na podłożu organicznym, w obszarze funkcji wykonawczych, planowania i przewidywania skutków własnych działań, że u ubezpieczonego występuje niepełnosprawność sprzężona, wynikająca zarówno z deficytu intelektualnego, organicznych zaburzeń osobowości, jak i..., osobowości i nastroju, jak i z padaczki, co powoduje znaczne utrudnienie funkcjonowania zawodowego w warunkach otwartego rynku pracy, a praca może być traktowana tylko, jako forma rehabilitacji społecznej. Sąd zatem nie widział potrzeby kontynuowania postępowania dowodowego. Dokonując subsumpcji ustalonego w sprawie stanu faktycznego, do właściwych przepisów prawa materialnego, Sąd Okręgowy wskazuje, iż zgodnie z artykułem 57-mym ustępem pierwszym Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2017 roku pozycja 1383 - renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: po pierwsze jest niezdolny do pracy, po drugie ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, po trzecie niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w punkcie trzecim ustępu pierwszego artykułu 57-go. Wskazać także należy, iż spór w niniejszej sprawie dotyczył stopnia niezdolności do pracy ubezpieczonego, albowiem wcześniej wydaną decyzją z marca 2015 roku, organ rentowy orzekł częściową niezdolność do pracy ubezpieczonego. Wskazać zatem należy, że zgodnie z artykułem 12-tym i 13-tym powołanej Ustawy emerytalno-rentowej niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: po pierwsze - stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, po drugie - możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Biegli sądowi zastosowali powyższe kryteria orzecznicze w sposób logiczny i rzetelny, uzasadniając ustalenia opinii i jej wnioski końcowe. Zgodnie z artykułem 60-tym..., przepraszam, zgodnie z artykułem 59-tym ustępem pierwszym punktem pierwszym - osobie, która spełniła warunki określone w artykule 57-mym przysługuje renta stała, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała. Właśnie taki stopień niezdolności do pracy stwierdzili biegli sądowi i dlatego na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego, w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku. W punkcie drugim wyroku na podstawie artykułu 118-go ustęp 1a Ustawy emerytalno-rentowej, Sąd Okręgowy stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W sytuacji, gdy biegli sądowi dysponowali tym samym materiałem medycznym, dokumentacją medyczną i badaniem przedmiotowym, które były także w dyspozycji komisji lekarskiej ZUS, to w takiej sytuacji za oparcie decyzji zaskarżonej w niniejszej sprawie na wadliwym obiektywnie orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS - odpowiedzialność ponosi organ rentowy, zgodnie z powołanym przepisem artykułu 118-go ustęp 1a. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono.