Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 czerwca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpatrzeniu wniosku J. K. – odmówił wnioskodawcy ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r., ponieważ na przedłożonych wyciągach z rozkazów Dowódcy (...)Batalionu Obrony Terytorialnej w T., które informują o przyznaniu nagrody pieniężnej brak jest informacji czy została od nich odprowadzona składka na ubezpieczenie społeczne. Jednocześnie organ rentowy poinformował, że okres pracy od 26 lutego 1969r. do 18 grudnia 1969r. został zaliczony do obliczenia kapitału początkowego.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony J. K. domagając się jej zmiany poprzez przeliczenie wysokości kapitału początkowego z uwzględnieniem wynagrodzeń uzyskiwanych w okresie odbywania przez niego zasadniczej służby wojskowej.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podnosił, że w okresie od 26 lutego 1969r. do 18 grudnia 1969r. odbywał zasadniczą służbę wojskową, w czasie której skierowany został – podobnie jak inni żołnierze służący w (...)Batalionie Obrony Terytorialnej – do pracy na terenie fabryki (...) w T., gdzie pracował od lutego do grudnia 1969r. Z tytułu tej pracy otrzymywał wynagrodzenie, a dowodem tego są wyciągi z rozkazów dziennych dowódcy (...) Batalionu Obrony Terytorialnej. Odwołujący wskazywał przy tym, iż w postępowaniu przed organem rentowym udowodnił fakt odbywania zasadniczej służby wojskowej, ale również fakt pracy za wynagrodzeniem w czasie odbywania tej służby. Oba wspomniane fakty zaakceptował organ rentowy, gdyż odrzucił wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego tylko z powodu niewykazania, iż od wynagrodzenia były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne.

Dodatkowo ubezpieczony argumentował, że został przymusowo skierowany do odbycia służby wojskowej, w czasie której zgodnie z rozkazem przełożonych pracował na terenie fabryki (...) za co otrzymywał wynagrodzenie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o odrzucenie odwołania wyjaśniając, że zgodnie z art.174 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2016r. poz.887 ze zm.) podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art.15, 16, 17 ust.1 i 3 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed 1 stycznia 1999r.

Odnosząc się do kwestii przedłożonych wyciągów z rozkazów dowódcy (...)Batalionu Obrony Terytorialnej w T., z treści których wynika, że odwołującemu przyznano nagrodę pieniężną, organ rentowy podał, że nie mógł przyjąć tego składnika przy wyliczeniu wartości kapitału początkowego ponieważ nie ma informacji wskazującej na fakt odprowadzenia od tej nagrody składek na ubezpieczenie społeczne. Jednocześnie pozwany organ nadmienił, iż kwestia wliczenia powyższych nagród do podstawy wymiaru emerytury była już rozpoznawana przed Sądem Okręgowym w (...), który wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2016r. (sygn. akt VI U 357/15) oddalił odwołanie. W postępowaniu tym Sąd zapoznał się z wyżej wskazaną dokumentacją.

Ubezpieczony złożył również skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2016r. (sygn. akt VI U 357/15) i Sąd Okręgowy w (...) (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 31 marca 2017r. (sygn. akt VI U 2484/16) postępowanie umorzył.

Organ rentowy ponownie także wskazywał, iż okres od 26 lutego 1969r. do 18 grudnia 1969r. został zaliczony do obliczenia kapitału początkowego.

Ponadto pozwany wskazywał, że zgodnie z art.15 ust.1 ustawy emerytalnej podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Osoby w okresie odbywania służby wojskowej nie podlegały ubezpieczeniu społecznemu.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Decyzją z dnia 16 grudnia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpatrzeniu wniosku J. K. z dnia 31 października 2014r. – przyznał wnioskodawcy emeryturę od dnia (...), tj od osiągnięcia wieku emerytalnego. W treści tej decyzji organ rentowy obliczył wysokość emerytury na podstawie art.26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz zgodnie z art.183 tej ustawy i wyjaśnił, ze emerytura ustalona tą decyzją zostaje zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym. Nadal będzie ubezpieczonemu wypłacana emerytura ustalona z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w dotychczasowej wysokości.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, a w toku procesu jego pełnomocnik procesowy w piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2015r. (k.57 akt sprawy Sadu Okręgowego w B. o sygn. akt VI U 357/15) zgłosił zarzut nieuwzględnienia zarobków ubezpieczonego wskazanych w dołączonych do tego pisma procesowego dokumentach, między innymi w rozkazach Dowódcy (...) Batalionu Obrony Terytorialnej w T., potwierdzających że ubezpieczony w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej w okresie od 26 marca 1969r. do 18 grudnia 1969r. w Jednostce Wojskowej Nr (...) w T. otrzymał nagrodę pieniężną według wypracowanych zarobków z konta, w wysokości:

-

100 zł (przy zarobku 636 zł) w miesiącu kwietniu 1969r.;

-

285 zł (przy zarobku 1.503 zł) w miesiącu maju 1969r.;

-

380 zł (przy zarobku 1.994 zł) w miesiącu czerwcu 1969r.;

-

355 zł (przy zarobku 1.875 zł) w miesiącu lipcu 1969r.;

-

340 zł (przy zarobku 1.791 zł) w miesiącu sierpniu 1969r.;

-

330 zł (przy zarobku 1.768 zł) w miesiącu wrześniu 1969r.;

-

330 zł (przy zarobku 1.747 zł) w miesiącu październiku 1969r.;

-

315 zł (przy zarobku 1.648 zł) w miesiącu listopadzie 1969r.

(dokumenty na kartach 62 do 70 akt sprawy Sądu Okręgowego w Bydgoszczy o sygn. akt VI U 357/15 – zaświadczenie i wyciągi z rozkazów sporządzone przez Archiwum Wojskowe w T.)

Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2016r. Sąd Okręgowy w B. (...)Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (wydanym w powyższej sprawie o wysokość emerytury – sygn. akt VI U 357/15) oddalił w całości odwołanie ubezpieczonego, w tym także w zakresie żądania uwzględnienia przy obliczaniu wysokości emerytury zarobków i nagród uzyskanych przez ubezpieczonego w okresie pełnienia przez niego zasadniczej służby wojskowej (wyrok - k.87 akt tej sprawy; uzasadnienie wyroku – k.92 – 95 akt sprawy VI U 357/15). Wyrok ten nie został zaskarżony przez ubezpieczonego i uprawomocnił się dnia 8 czerwca 2016r.

Powyższa okoliczność ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy albowiem powód oparł swoje odwołanie od decyzji z dnia 1 czerwca 2017r. (odmawiającej ponownego ustalenia kapitału początkowego) na tych samych dowodach, które były już przedmiotem oceny w postępowaniu o wysokość emerytury prawomocnie zakończonym wyrokiem Sądu Okręgowego w B. z dnia 7 kwietnia 2016r. (sygn. akt VI U 357/15).

W związku z tym wskazać należy, że zgodnie z art.365 § 1 K.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Prawomocność orzeczenia sądu w sensie art.363 § 1 K.p.c. jest podstawą mocy wiążącej w rozumieniu art.365 § 1 K.p.c. Charakteryzuje się ona dwoma aspektami. Pierwszy z nich odnosi się do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia, drugi przejawia się w mocy wiążącej jako określonym walorze prawnym rozstrzygnięcia (osądzenia) zawartego w treści orzeczenia. Orzeczenie prawomocne pociąga za sobą tę konsekwencję, że nikt nie może negować faktu istnienia orzeczenia i jego określonej treści, bez względu na to, czy był czy też nie był stroną w postępowaniu, w wyniku którego zostało wydane orzeczenie, które stało się prawomocne.

(tak Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz tom I pod redakcją prof. dr habilit. Kazimierza Piaseckiego, Warszawa 2006r. str.1130 – 1131)

W związku z powyższymi uwagami Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą sprawę wskazuje, iż powodowi nie udało się podważyć prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w B.z dnia 7 kwietnia 2016r. VI U 357/15 (oddalającego jego odwołanie od decyzji ZUS Oddziału w B. z dnia 16 grudnia 2014r.), gdyż skarga o wznowienie postępowania zakończonego tym wyrokiem została przez jego pełnomocnika procesowego wyznaczonego z urzędu cofnięta – co spowodowało umorzenie postępowania w punkcie I postanowienia Sądu Okręgowego w B. 23 marca 2017r. wydanego w sprawie VI U 2484/16.

Niezależnie od mocy wiążącej prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 7 kwietnia 2016r. wydanego w sprawie o wysokość emerytury (sygn. akt VI U 357/15) Sąd Okręgowy wskazuje, iż okolicznością przyznaną przez powoda na rozprawie (dowód z przesłuchania powoda – e-protokół rozprawy k.34 a.s. i skrócony protokół k.32-33 a.s.) było to, iż jego wynagrodzenie (zarobek) jakie mógłby on otrzymywać z tytułu zatrudnienia w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej w miesiącach od kwietnia do listopada 1969r. nie było mu wypłacane lecz przypisywane było na rzecz Jednostki Wojskowej Nr (...) ( (...) Batalion Obrony Terytorialnej w T.). Natomiast nagrody pieniężne, wykazane dowodami z dokumentów w postaci rozkazów Dowódcy tej Jednostki z dnia: 21 maja 1969r., 25 czerwca 1969r., 23 lipca 1969r., 18 sierpnia 1969r., 22 września 1969r., 27 października 1969r., 24 listopada 1969r. i 17 grudnia 1969r. i wypłacane mu w czasie służby, były świadczeniami pieniężnymi przyznawanymi na podstawie aktów administracyjnych (rozkazów), a z Jednostką Wojskową Nr (...) wiązał ubezpieczonego wyłącznie stosunek administracyjno – prawny żołnierza zasadniczej służby wojskowej.

Powód w czasie przeprowadzania dowodu z jego przesłuchania stanowczo zaprzeczył, aby w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej podpisywał umowę o pracę np. z Zakładami (...) w T..

Sporne między stronami nagrody pieniężne nie były zatem świadczeniami przyznawanymi z tytułu umowy o pracę, od których opłacano składki na ubezpieczenia społeczne, lecz świadczeniami z tytułu służby wojskowej przyznawanymi na mocy rozkazu Dowódcy Jednostki Wojskowej, w której powód odbywał zasadniczą służbę wojskową. Od świadczeń takich nie odprowadzano zatem składek na ubezpieczenia społeczne gdyż należności te nie były przyznawane na podstawie cywilnoprawnego stosunku, lecz na podstawie – jak wskazano wyżej – stosunku administracyjno – prawnego żołnierza zasadniczej służby wojskowej. Powyższe ustalenia potwierdza treść rozkazów, na podstawie których przyznawano powodowi nagrody pieniężne. W rozkazach tych tytuł wypłaty nagród określono jako:

-

„za sumienne wykonywanie prac na rzecz gospodarki narodowej”,

-

„wykazanie dużo chęci do pracy i dołożenie wiele wysiłku, aby w ramach współzawodnictwa zając najlepsze miejsce w plutonie i kompanii”.

(odpisy rozkazów karty od 63 do 70 akt sprawy Sądu Okręgowego w B. o sygn. akt VI U 357/15)

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż zgodnie z art.174 ust.3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2017r., poz.1383) podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art.15, 16, 17 ust.1 i 3 oraz art.18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r. Świadczenia w postaci nagród otrzymywanych z mocy rozkazu dowódcy jednostki wojskowej, w której dana osoba (ubezpieczony) odbywa zasadniczą służbę wojskową, nie zostały wskazane w art.15 ustawy emerytalno – rentowej jako uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury i renty oraz kapitału początkowego.

Z powyższych motywów na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 K.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.