Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2020 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: K. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 1 marca 2019 r., znak:(...)

w sprawie: K. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę socjalną

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej K. B. prawo do renty socjalnej od dnia 1 grudnia 2018 roku na stałe;

2)  nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VIU 1149/19

UZASADNIENIE

Pisemne. W dniu 7 grudnia 2018 r. ubezpieczona K. B. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o rentę socjalną. Po wydaniu przez lekarza orzecznika ZUS w dniu 28 stycznia 2019 r. orzeczenia zgodnie, z którym ubezpieczona została uznana za osobę trwale całkowicie niezdolną do pracy z ustaleniem, iż całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 r. życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 19 lutego 2019 r. opierając się na orzeczeniu lekarza orzecznika wspomnianym wyżej odmówił przyznania ubezpieczonej K. B. prawa do renty socjalnej rozpoznając je, jej wniosek z dnia 7 grudnia, jak napisał organ rentowy w treści decyzji (...) r. Następnie jednak sprawa została skierowana do komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 22 lutego 2019 r. dokonała ustalenia, iż ubezpieczona jest trwale całkowicie niezdolna do pracy a całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Opierając się na tym orzeczeniu organ rentowy decyzją z dnia 1 marca 2019 r. uchylił swoją wcześniejszą decyzję z dnia 19 lutego 2019 r. i odmówił w rozpoznaniu wniosku ubezpieczonej z dnia 8 grudnia 2018 r. przyznania jej prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołując się na Ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dz. U. z 2018 r. pozycja 1270 ze zmianami oraz na Ustawę z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej Dz. U. z 2018 r. pozycja 1340 ze zmianami, w szczególności na art. 4 Ustawy o rencie socjalnej wskazując, że komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 22 lutego 2019 r. uznała, iż ubezpieczona jest trwale całkowicie niezdolna do pracy, ale niezdolność ta nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu i dlatego wniosek załatwiono decyzją odmowną. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona K. B. domagając się zmiany decyzji poprzez przyznanie jej prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego zarzuciła ona organowi rentowemu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonej decyzji polegający na przyjęciu, iż odwołująca nie miała możliwości przedstawienia dokumentacji medycznej z okresu przed osiągnięciem pełnoletności. Ubezpieczona wskazywała, że opisała w złożonym sprzeciwie do ZUS o niemożności przedstawienia dokumentacji medycznej, jednak udało się jej odnaleźć dokumentację z roku 1968 i późniejszą. Ubezpieczona wskazywała także na brak dokumentacji sprzed 1968 r. i wnosiła o przesłuchanie świadków na okoliczność potwierdzenia jej stanu zdrowia przed ukończeniem 18 roku życia. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania powołując argumentację przedstawioną uprzednio w zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje. Ubezpieczona K. B. nazwisko panieńskie S. [f 00:32:04.432] urodziła się (...) Od wcześniej młodości można powiedzieć od wczesnego dzieciństwa cierpiała ona na schorzenia żylne kończyn dolnych. Okoliczność tę potwierdził, potwierdziły dowody z zeznań świadków złożonych na rozprawie w dniu 18 lipca 2019 r. E., świadków E. S. [f 00:32:52.304], J. S. [f 00:32:54.456] i H. K. [f 00:32:56.840], a także D. B. córki powódki. Świadkowie zgodnie zeznali, iż od dzieciństwa ubezpieczona cierpiała na schorzenia nóg, miała trudności z chodzeniem. Nogi miała obandażowane i dowożona była do Szkoły Podstawowej, jeżeli ojciec mógł ją dowieźć. Chodziła z trudnościami pieszo do Szkoły Podstawowej. Okoliczność tę pośrednio potwierdza także dokumentacja, kserokopia dokumentacji medycznej w formie odpisów na karcie od 6 do 9 akt sprawy, w szczególności na karcie 6 akt sprawy znajduje się istotny wpis z października 1968 r. stwierdzający owrzodzenie goleni nawrotowe kończyny dolnej lewej ubezpieczonej. W (...)ubezpieczona była już osobą pełnoletnią, która się nie uczyła, albowiem 18 lat ukończyła (...) W celu ustalenia istotnej dla rozstrzygnięcia sporu okoliczności i zweryfikowania orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego chirurga specjalistę chirurga, który w opinii z dnia 26 września 2019 r. karta 91, 93 akt sprawy rozpoznał u ubezpieczonej przewlekłe rozległe owrzodzenia żylne obu goleni w przebiegu przewlekłych zaburzeń żylnych obu kończyn dolnych podejrzanych o etiologię wrodzoną oraz słoniowaciznę obu kończyn dolnych w przebiegu niewydolności limfatycznej. W uzasadnieniu rozpoznania biegły sądowy wskazał, że K. B. ma wykształcenie podstawowe, we wczesnej młodości pracowała w charakterze rolnika, z uwagi na kłopoty z kończynami dolnymi szybko tę pracę przerwała. Wskazywał, że wprawdzie nie ma bezpośrednich niepodważalnych dowodów na to, że ubezpieczona przed ukończeniem 18 roku życia chorowała z powodu wrodzonej niewydolności żylnej, gdyż pierwsza jedyna dostępna dokumentacja medyczna z okresu młodości powódki pochodzi z roku 1968 z ośrodka zdrowia w R.. Badający wówczas K. B. lekarz stwierdził u niej owrzodzenie żylne goleni lewej. Mając na uwadze zalecenie uwzględnienia w opinii także zeznań świadków biegły sądowy wskazał, iż wprawdzie pierwszym udokumentowanym i obiektywnym dowodem jest, na schorzenie ubezpieczonej jest wzmianka o przewlekłych zaburzeniach żylnych z 1968 r. w dokumentacji medycznej, ubezpieczona miała wówczas 20 lat, 2 lata, jednak owrzodzenia żylne obu goleni u K. B. istnieją praktycznie od lat jej wczesnej młodości i można założyć, że są one konsekwencją wrodzonych zaburzeń żylnych polegających na niewydolności dużych pni żylnych na kończynach dolnych. Niezbity dowód na to pojawia się w rozpoznaniu postawionym w 1968 r. w Ośrodku (...) w R., owrzodzenie goleni lewej. To, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu schorzenia rozpoznanego przez biegłego rozległego owrzodzenia żylnych ob..., żylnych obu goleni i że schorzenie to występowało już u, istniało już u ubezpieczonej przed ukończeniem przez nią 18 roku życia biegły sądowy określił, iż ustalenie to ma wysoki stopnień prawdopodobieństwa, ale nadal pozostaje przypuszczeniem. W pisemnej opinii biegły sądowy wskazał, że całkowita niezdolność do pracy K. B. orzeczona przez lekarza orzecznika ZUS oraz przez komisję lekarską może mieć związek z wrodzonymi zaburzeniami żylnymi, które powstały u powódki przed ukończeniem 18 roku życia, to jest przed rokiem 1964. Brak jest zdaniem biegłego jakichkolwiek obiektywnych dowodów w dokumentacji medycznej świadczących o obecności tej patologii przed rokiem 1964. Pierwszy dowód medyczny dotyczący przewlekłych zaburzeń żylnych na kończynach dolnych u K. B. pojawia się w 1968 roku pod postacią karty informacyjnej z odbytej wizyty w Ośrodku (...) w R. [f 00:39:54.792], podczas której rozpoznano u powódki owrzodzenie żylne goleni lewej. Mając na uwadze fakt (wskazywał dalej biegły w swojej pisemnej opinii) rozwinięcia się owrzodzeń żylnych goleni u powódki w bardzo młodym wieku na pewno w 22 roku życia, można domyślać się tła wrodzonego tej choroby - przewlekłe zaburzenia żylne. A więc choroby istniejącej już przed 18 rokiem życia, której konsekwencją były niegojące się przez całe dalsze życie powódki owrzodzenia żylne goleni. Zdaniem biegłego dowodem pośrednim istnienia wrodzonych zaburzeń żylnych u K. B. przed ukończeniem przez nią 18 roku życia, są także złożone w sprawie zeznania świadków. Biegły sądowy wskazał, że jest spore prawdopodobieństwo istnienia u K. B. przed ukończeniem 18 roku..., przez nią 18 roku życia wrodzonych zaburzeń żylnych, które doprowadziły w końcu do trwałego kalectwa pod postacią niegojących się owrzodzeń żylnych goleni. Biegły podkreślił także, że jego opinia z oczywistych względów odnosi się do prawdopodobieństwa, a nie do twierdzenia nie mając dowodów pod postacią stosownej dokumentacji medycznej. Składając na rozprawie swoje wyjaśnienia biegły sądowy wyjaśnił, iż w jego ocenie ubezpieczona jest trwale całkowicie niezdolna do pracy, a naruszenie sprawności organizmu powstało..., powodujące tę całkowitą niezdolność do pracy powstało u niej przed 18 rokiem życia. Biegły wskazywał, że rzadko która osoba ma w 22 roku życia owrzodzenia podudzi, stąd wnioskował on, że schorzenie polegające na owrzodzeniu żylnym obu goleni ubezpieczona..., że na schorzenie to ubezpieczona cierpiała od dzieciństwa i, że jest to schorzenie wrodzone związane z zaburzeniami żylnymi, a więc związane z nieprawidłową budową układu zastawkowego w układzie żylnym obu kończyn dolnych. Biegły wskazywał, że spore prawdopodobieństwo, o którym wspominał w pkt. 5 na ostatniej stronie swojej pisemnej opinii, określiłby jako prawdopodobieństwo graniczące z pewnością. Opierał się on zarówno na zeznaniach świadków, jak i na etiologii schorzenia, gdyż w swojej praktyce zawodowej leczył pacjentów - osoby młode powyżej 18 roku życia, u których takie schorzenia rozwijały się przed osiągnięciem przez nie pełnoletności. Schorzenia takie występują u osób poniżej 18 roku życia w granicach kilku procent całej populacji. Jednocześnie biegły sądowy wyjaśnił, że w rozpoznaniu z października 1968 roku na karcie 6 akt sprawy wskazano w języku łacińskim następujące..., następującą diagnozę: ulcus cruris recidivans [f 00:43:42.248], co oznacza owrzodzenie goleni nawrotowe. Wskazano tam także w tym rozpoznaniu..., użyto także zwrotu: es femita tis inferioris sinistri [f 00:43:56.352], co oznacza kończynę dolną lewą. Biegły wskazał, że słowo: recidivans oznacza schorzenie powtarzające się, że już w 1968 roku u ubezpieczonej rozpoznano nawrotowe owrzodzenie goleni i, dlatego kierując się zebranym w sprawie materiałem dowodowym i swoją wiedzą medyczną biegły sądowy ustalił, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy trwale z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed 18 rokiem..., jej 18 rokiem życia. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z punktu widzenia dyrektyw interpretacyjnych wskazanych w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazuje, iż opinia biegłego wraz z jego ustnymi wyjaśnieniami złożonymi na rozprawie miały w ocenie Sądu taką moc dowodową i wiarygodność, iż pozwalały na wydanie w sprawie merytorycznego rozstrzygnięcia i istotnych dla rozstrzygnięcia sporu ustaleń bez konieczności kontynuowania postępowania dowodowego. Biegły sądowy specjalista chirurg wyjaśnił w sposób wyczerpujący etiologię schorzenia, które..., na które cierpi ubezpieczona. Wskazał, iż istnieje prawdopodobieństwo graniczące z pewnością przy zastosowaniu posiadanej przez biegłego wiedzy medycznej, iż naruszenie sprawności organizmu ubezpieczonej istniało już przed ukończeniem przez nią 18 roku życia. Sąd..., odwoływał się on do swojej praktyki zawodowej, w której u kilku procent populacji schorzenia takie występują przed ukończeniem 18 roku życia. Zdaniem biegłego sądowego wpis o owrzodzeniu goleni nawrotowym z 1968 roku wskazuje na to, iż już w 1968 roku schorzenie to występowało u ubezpieczonej nawrotowo, a więc musiało również występować wcześniej, a Sąd Okręgowy oceniając całość zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym także zeznania świadków ustalił, iż schorzenie to w postaci owrzodzeń goleni nóg występowało u ubezpieczonej przed ukończeniem przez nią 18 roku życia. Dokonując subsumcji ustalonego w sprawie stanu faktycznego Sąd Okręgowy wskazuje, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej tekst jednolity DZ.U. z 2019 r. poz. 1455 - renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało u niej przed ukończeniem 18 roku życia. Właśnie do takich osób zalicza się ubezpieczona, co potwierdził zebrany w sprawie materiał dowodowy. Zgodnie z ust. 2 art. 4 powołanej Ustawy - osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1 przysługuje renta socjalna stała, jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała. W niniejszej sprawie spór nie dotyczył tego, czy ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy trwale, albowiem orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 22 lutego 2019 roku, jak i wcześniejsze orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 28 stycznia 2019 roku zgodne były co do tego, iż ubezpieczona zalicza się do osób trwale całkowicie niezdolnych do pracy. Spór natomiast dotyczył tego, czy niezdolność..., całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonej powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem przez nią 18 roku życia. Skoro zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób spójny i jednoznaczny wskazywał na to, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością ubezpieczona cierpiała na schorzenia w postaci owrzodzenia kończyn nawrotowych już przed 18 rokiem życia, to Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ze znaczkiem 14 § 2 k.p.c. w związku z art. 4 ust. 1 i ust. 2 w pkt. 1 Ustawy o rencie socjalnej zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł, jak w pkt. 1 wyroku przyznając ubezpieczonej prawo do dochodzonego świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożyła ona wniosek o to świadczenie. W pkt. 2 wyroku Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Sąd miał tutaj na uwadze, iż istotne dla rozstrzygnięcia sporu ustalenia dokonywane były na podstawie dowodów, które..., którymi nie dysponował organ rentowy. Po pierwsze organ rentowy nie dysponował zeznaniami świadków, a po drugie również nie dysponował dokumentacją potwierdzającą istnienie schorzenia, które powoduje całkowitą niezdolność do pracy już w 1968 roku - dokumentacji dołączonej przez stronę dopiero do odwołania. Dlatego nie było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o której mówi art. 118 ust. 1a Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na tym wygłoszenie ustne uzasadnienia zakończono. Z uwagi na to, iż strony procesu...