Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania G. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 18 lutego 2013 r. znak (...)

w sprawie G. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu

G. K. (1) prawo do emerytury od dnia (...)

(...)r. ,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej

do wydania decyzji,

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 1194/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonego G. K. (1) z dnia 8 lutego 2013r. – odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy wskazał, iż odmówił przyzywania ubezpieczonemu emerytury ponieważ nie został udowodniony wymagany 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ponadto organ rentowy wyjaśnił, iż nie został uznany za okres pracy w szczególnych warunkach okres od 7 marca 1973r. do 31 sierpnia 1994r. ( na podstawie świadectwa pracy w szczególnych warunkach wystawionego przez (...) w I. ) ponieważ brak powołania się na punkt określający stanowisko pracy zgodny z zarządzeniem resortowym oraz pracodawca powołał się na nieaktualne zarządzenie.

Organ rentowy przyjął za udowodnione przez ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999r. okresy:

- nieskładkowe w wymiarze 6 miesięcy i 7 dni,

- składkowe w wymiarze 25 lat 2 miesięcy i 28 dni,

- stażu sumarycznego 25 lat 9 miesięcy i 5 dni.

Jako podstawę prawną decyzji organ ten podał art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm. ) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983r. Nr 8 , poz. 43 z późn. zm. ).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony G. K. (1), domagając się jej zmiany poprzez przyznanie mu emerytury z tytułu zatrudniania w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu swego żądania podał on, że w okresie od 7 marca 1973r. do maja 1976r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę pod ziemią jako mechanik ruchowy w Kopalni (...) w W. ( na poziomie siódmym 500 metrów pod ziemią ) przy obsłudze sprzętu i maszyn górniczych, a w maju 1976r. został przeniesiony na powierzchnię do obsługi ciężkiego sprzętu – spycharki o dużych gabarytach ( t.z.w. „(...)), na której jako operator wykonywał pracę do 31 sierpnia 1994r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się na argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu na dochody budżetu państwa za pośrednictwem Zakładu. Na podstawie art. 32 ust 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach łub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym, czyli w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Dla celów ustalenia uprawnień emerytalnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na

podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisy rozporządzenia z 1983 r. mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, przepisy art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z w/wym. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi przewidzianymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Podobnie należy oceniać możliwość dowodzenia charakteru wykonywanej pracy w przypadku, gdy jak w niniejszej sprawie, organ rentowy kwestionuje formalną poprawność wystawionego przez zakład pracy dokumentu mającego zaświadczać wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył kwestii czy ubezpieczony G. K. (1) legitymuje się 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r.

W postępowaniu administracyjnym oraz w toku procesu organ rentowy kwestionował spełnienie przez ubezpieczonego powyższego warunku nabycia

prawa do emerytury.

Na podstawie dowodów z zeznań świadków H. K., M. K. i S. K., przesłuchania ubezpieczonego oraz dokumentów z jego akt osobowych ( nadesłanych do akt sprawy przez podmiot archiwizacyjny - Archiwum Państwowe w W. Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w M. ) oraz dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach emerytalnych i aktach kapitału początkowego ubezpieczonego Sąd ustalił, iż legitymował się on wymaganym ( co najmniej 15 - letnim ) okresem pracy w szczególnych warunkach.

Od 7 marca 1973r. do 30.08.1975r. G. K. (1) był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w K. Oddziale (...) w W. na stanowisku mechanika górniczego ruchowego ( dowód: umowa o pracę z dnia 7 marca 1973r. w aktach osobowych; skierowanie na badania lekarskie z 5.05.1975r. - gdzie wskazano, iż ubezpieczony będzie zatrudniony pod ziemią na stanowisku mechanika - ruchowego k.25 akt sprawy ).

W treści powołanej umowy o pracę wskazano, iż ubezpieczony G. K. (1) wynagradzany będzie według taryfy kwalifikowanych robotników dołowych. Pracę tę wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a praca na tym stanowisku zaliczona została do pracy w szczególnych warunkach według stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wykazu A, działu I, w górnictwie, poz. 1 oraz stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 6 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 29 czerwca 1987r. ( wykaz A dział I poz. 1 „w górnictwie", w punkcie 29 - monter mechanik ). Także wymienione w dokumentach osobowych ubezpieczonego stanowisko ślusarza maszyn i urządzeń górniczych wskazane jest w załączniku do powołanego wyżej zarządzenia resortowego ( dział I - w górnictwie, poz. 1- prace pod ziemią, pkt 55 ).

Nie ulega zatem wątpliwości, iż praca ubezpieczonego pod ziemią w okresie od 7 marca 1973r. do 30 sierpnia 1975r. ( 2 lata 6 miesięcy i 25 dni ) była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 184, art.

32 ustawy emerytalnej oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r.

Od dnia 1 września 1975r. do 19 czerwca 1976r. ubezpieczony zatrudniony był na stanowisku pracownika operatora spycharki, ucząc się pracy na tym stanowisku od 5 do 8 godzin dziennie. W tym okresie nie pracował on w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach i dlatego praca na tym stanowisku nie podlegała zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach ( okoliczności przyznane przez ubezpieczonego podczas jego informacyjnego wysłuchania ).

W dniu 20 czerwca 1976r. ubezpieczony G. K. zdobył uprawnienie do kierowania spycharkami i ciągnikami o mocy do 150 KM i od tego czasu rozpoczął pracę jako maszynista spycharki ( dowody powołane wyżej oraz uprawnienie nr (...) wydane ubezpieczonemu przez Komisję E. - (...) dla maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych - k. 25 akt sprawy ) . W dniu 27 lipca 1985r. ubezpieczony uzyskał także prawo do obsługi koparek jednonaczyniowych do 0,8 m ³ ( oryginał uprawnienia k. 25 akt sprawy ). Od tego momentu pracował on także jako operator koparki jednonaczyniowej i pracę tę wykonywał do dnia 31 sierpnia 1998r. ( z przerwą od 10 czerwca 1988r. do 28 lutego 1990r. w czasie wyjazdu do (...), gdzie pracował w L. jako murarz ). Pracy w (...) w wyżej wskazanym okresie ubezpieczony nie kwalifikował jako pracy w szczególnych warunkach ( dowody z osobowych źródeł dowodowych oraz informacyjne wysłuchanie ubezpieczonego, dowody z dokumentów powołanych wyżej ).

Zatem praca ubezpieczonego w okresach od 20 czerwca 1976r. do 9 czerwca 1988r. ( 11 lat 11 miesięcy i 20 dni ) i od 1 marca 1990r. do 31 sierpnia 1994r. ( 4 lata i 6 miesięcy ) była pracą wykonywaną przez niego w szczególnych warunkach jako praca wskazana w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. - wykazie A dziale V pod poz. 3 ( prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych ) oraz załącznik nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu

Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987r. - wykazie A dziale V poz. 3 (lit. A pkt 1 i 3 maszynista koparek i ładowarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych oraz maszynista spycharek i ciągników gąsienicowych. Ubezpieczony legitymował się zatem ponad 15- letnim okresem pracy w szczególnych warunkach.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż następca prawny pracodawcy ubezpieczonego objął wyżej wskazane okresy jego zatrudnienia świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 16.08.1995r. ( k. 45 akt emerytalnych ). Łączny okres zatrudnienia ubezpieczonego w szczególnych warunkach wyniósł 18 lat i 15 dni.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 479 ¹⁴§2 k.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od spełnienia przez niego ostatniej przesłanki nabycia tego prawa, to jest osiągnięcia z dniem 4 marca 2013r. wieku emerytalnego 60 lat.

W punkcie II wyroku Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego, o której mowa w art. 118 ust. la ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach dotknięte było mankamentami natury formalnej, eksponowanymi w postępowaniu przedsądowym przez organ rentowy. Dopiero dowody którymi nie dysponował organ rentowy pozwoliły na dokonanie ustaleń w przedmiocie rodzaju prac wykonywanych przez ubezpieczonego, zajmowanych przez niego stanowisk i okresów , w których wykonywał on pracę w szczególnych warunkach na tych stanowiskach.

SSO Janusz Madej