Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2017 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: O. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

nr (...) z dnia 11 marca 2016 r.

w sprawie: O. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o podleganie ubezpieczeniom

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza iż O. K. nie

podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym

i wypadkowemu w okresie od 1 maja 2012 r. do 31 lipca 2013 r. z tytułu

prowadzonej pozarolniczej działalności ;

II umarza postępowanie w pozostałej części;

III nie obciąża powódki O. K. kosztami procesu strony przeciwnej.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. VI U 1331/16

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 11 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. - na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 1, 1a, 1c, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - stwierdził, że O. K., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach:

- od 01.01.1999 r. do 09.10.2003 r.,

- od 01.03.2005 r. do 10.04.2005 r.,

- od 28.12.2005 r. do 29.12.2005 r.,

- od 22.01.2006 r. do 09.05.2010 r.,

- od 27.09.2010 r. do 31.07.2013 r.,

- od 01.04.2015 r. do 31.10.2015 r.,

Dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach:

- od 01.01.1999 r. do 09.10.2003 r.,

- od 01.03.2005 r. do 10.04.2005 r.,

- od 28.12.2005 r. do 29.12.2005 r.,

- od 22.01.2006 r. do 09.05.2010 r.,

- od 27.09.2010 r. do 28.02.2012 r.,

oraz że nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach:

- od 10.10.2003 r. do 28.02.2005 r.,

- od 11.04.2005 r. do 27.12.2005 r.,

- od 30.12.2005 r. do 21.01.2006 r.,

- od 10.05.2010 r. do 26.09.2010 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczona zgłosiła się do ZUS jako płatnik składek od 31 grudnia 1998 r. do 31 lipca 2013 r. i od 1 kwietnia 2015 r. do 31 października 2015 r., zaś w okresie od 10 maja 2010 r. do 26 września 2010 r. odwołująca pobierała zasiłek macierzyński, w związku z czym podlegała wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jednocześnie w okresie od 10.10.2003 r. do 28.02.2005 r. ubezpieczona została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy u płatnika „D.-P. W.”, zaś od 11.04.2005 r. do 21.01.2006 r. była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy u płatnika (...) sp. z o.o.” Jednocześnie w czasie od 28.12.2005 r. do 29.12.2005 r. ubezpieczona przebywała na urlopie bezpłatnym, który, mimo trwania stosunku pracy, nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Od 5.08.2013 r. płatnik (...) Sp. z o.o. zgłosił ubezpieczoną do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu umowy zlecenia. Jednocześnie ubezpieczona wskazała, że jest przewodniczącą rady nadzorczej tej Spółki, z tytułu czego pobiera uposażenie. Organ rentowy wskazał, że w związku z powyższym płatnik powinien zgłosić ubezpieczoną do ubezpieczeń społecznych jako członka rady nadzorczej.

Nadto organ rentowy zauważył, że w dniu 19.10.2015 r. ubezpieczona zgłosiła zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej w okresie od 1.08.2013 r. do 31.03.2015 r., a od 1.11.2015 r. dokonała kolejnego zawieszenia. Obecnie działalność jest zawieszona. W związku ze wstecznym zawieszeniem działalności przez odwołującą, Inspektorat ZUS w B. zwrócił się do Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w B. z wnioskiem o wskazanie okresów prowadzenia przez ubezpieczoną działalności gospodarczej. W odpowiedzi organ rentowy otrzymał informację, iż ubezpieczona prowadziła działalność gospodarczą do dnia 1.08.2013 r., kiedy to zawiesiła działalność. Wznowiła działalność z dniem 1.04.2015r., a następnie ponownie ją zawiesiła w dniu 1.11.2015 r. i nie odnotowano już kolejnego wznowienia. Nadto ubezpieczona złożyła zeznania podatkowe PIT-28 za lata 2002-2014, w latach 2008-2014 wykazując zerowe przychody. Jednocześnie organ podatkowy stwierdził, iż od 9.08.2007 r. ubezpieczona figuruje w rejestrze podatników VAT i odnotowano wpływ deklaracji VAT-7 za miesiące 08-12/2007 r., cały rok 2008-2012, miesiące 01-10 2013 r., 12/2013 r., rok 2014 oraz 01-09/2015r., wskazując jednocześnie, że za okres od 02/2008 do 04/2015 oraz za lipiec 2015 r. ubezpieczona wykazała zerowe obroty. W związku z powyższym organ rentowy podtrzymał swoje ustalenia.

Pismem z dnia 20 kwietnia 2016 r. ubezpieczona odwołała się od decyzji organu rentowego, wnosząc o uchylenie lub zmianę decyzji i orzeczenie, iż w okresie od 02/2008 do 04/2015 nie prowadziła działalności gospodarczej oraz nie podlegała obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona oświadczyła, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wezwał ją do zapłaty zaległych składek ubezpieczeniowych za lata 2008-2014, chociaż poinformowała organ rentowy, że w powyższym okresie nie wykonywała pozarolniczej działalności gospodarczej. Ubezpieczona zaprzeczyła także, iż w dniu 19.10.2015 r. wstecznie zgłosiła zawieszenie działalności gospodarczej na okres od 1.08.2013 r. do 31.03.2015 r., zgłosiła bowiem zawieszenie działalności w roku 2013 listownie do Urzędu Gminy, jednak to Urząd nie odnotował zmiany. Ubezpieczona oświadczyła również, że prawdą jest, iż w okresie od lutego 2008 r. do końca marca 2015 r. nie wykonywała jakichkolwiek czynności gospodarczych oraz składała zerowe deklaracje PIT i VAT. Odwołująca wskazała jednocześnie, iż w 2008 roku zaszła w ciążę i urodziła dziecko, po czym zaszła w kolejną ciążę i urodziła drugie dziecko i aż do kwietnia 2015 r. nie prowadziła działalności gospodarczej z uwagi na macierzyństwo.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wnosił o oddalenie odwołania.

Pismem z dnia 15 maja 2017 r. strona powodowa ograniczyła swoje powództwo, podtrzymując żądanie uchylenia lub zmiany decyzji z dnia 11 marca 2016 r. i wnosząc, by Sąd określił, że w okresie od maja 2012 r. do kwietnia 2015 r. powódka nie prowadziła działalności gospodarczej, a zatem w tym okresie nie podlegała obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Pismem z dnia 26 maja 2017 r. organ rentowy wyraził zgodę na częściowe cofnięcie odwołania i ograniczenie jego żądania wskazane w treści pisma z 15 maja 2017 r. i podtrzymał wniosek o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Na rozprawie w dniu 13 czerwca 2017 r. strona powodowa doprecyzowała żądanie w ten sposób, że domaga się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez stwierdzenie, że odwołująca nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 maja 2012 r. do 31 lipca 2013 r. Za wcześniejszy okres przed 1 maja 2012 r. powódka opłaciła składki. Pomimo, że nie prowadziła fizycznie działalności gospodarczej, to była gotowa ją prowadzić.

Strona pozwana wyraziła zgodę na powyższe doprecyzowanie żądania.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Odwołująca O. K. prowadziła od 10 września 1998 roku pozarolniczą działalność gospodarczą (...) O. K. – polegającą na handlu artykułami kartograficznymi (mapami)..

Okoliczności bezsporne.

Ubezpieczona prowadziła działalność gospodarczą aż do czasu zajścia w ciążę, czyli do (...) 2008 r. Od tego czasu powódka faktycznie nie prowadziła działalności gospodarczej, o czym świadczyły zerowe zeznania podatkowe VAT oraz zerowe przychody. Jednak za okres do kwietnia 2012 r. włącznie opłacała składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia powyższej pozarolniczej działalności i ostatecznie w toku procesu potwierdziła gotowość do wykonywania jej do tego miesiąca .Od 1 sierpnia 2013 r. do 31 marca 2015 r. działalność powódki była zawieszona w związku z jej wnioskiem do Urzędu Gminy w B., a następnie wznowiona w okresie od 1 kwietnia 2015 r. do 31 października 2015 r. Od dnia 1.11.2015 r. powódka ponownie zgłosiła zawieszenie prowadzenia tej działalności.

Dowód: zeznania odwołującej oraz świadków, k. 67-71 akt.

Jednocześnie pismem z dnia 24 stycznia 2017 r. organ rentowy wskazał, że aktualna zaległość na koncie płatnika zawiera składki z okresu od maja 2012 r. do lipca 2013 r. oraz od kwietnia 2015 r. do października 2015 r.

Dowód: pismo organu rentowego z 24 stycznia 2017 r., k. 74 akt

Powódka jednocześnie przyznała, iż w okresie od kwietnia 2015 r. do października 2015 r. prowadziła działalność gospodarczą, w związku z czym okres ten stał się między stronami bezsporny. Spornym w przedmiotowej sprawie, zgodnie z doprecyzowaniem powództwa, na które strona pozwana wyraziła zgodę, pozostawał okres od maja 2012 r. do lipca 2013 r. Powódka również przyznała, że przed majem 2012 r. była gotowa do prowadzenia powyższej pozarolniczej działalności i opłaciła składki z tego tytułu.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe dawało Sądowi podstawę do dokonania ustalenia, zgodnie z którym w spornym okresie powódka w rzeczywistości nie prowadziła działalności gospodarczej. Wezwani świadkowie jednoznacznie wskazali, iż powódka zajmowała się w tym czasie wyłącznie opieką nad dziećmi oraz domem. Jednocześnie Sąd dał wiarę zeznaniom wezwanych świadków, ponieważ były one spójne i logiczne, a nadto wezwani świadkowie dobrze znali powódkę i jej codzienne zajęcia, w związku z czym mogli zaobserwować czym się zajmuje. Świadkowie nie mieli wątpliwości, iż w spornym okresie powódka nie prowadziła działalności gospodarczej. Jednocześnie na korzyść powódki przemawia bezsporny fakt składania zerowych deklaracji VAT oraz zgłoszenia zerowych przychodów w deklaracji PIT. Mając na względzie powyższe należało uznać, iż powódka, choć nie dopełniła formalnego obowiązku zawieszenia działalności pozarolniczej przed 1 sierpnia 2013 r., to jednak nie wykonywała jej, a brak zawieszenia wynikał z niewiedzy powódki.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Nadto na podstawie art. 12 ust. 1 w/w ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednocześnie zgodnie z art. 13 pkt 4 w/w ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę powyższe należy jednak wskazać, iż warunkiem sine qua non podlegania ubezpieczeniom społecznym jest prowadzenie działalności gospodarczej. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 11 lutego 2010 r. w sprawie I UK 221/09 ( LEX nr 585715) obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą wynika z faktycznego prowadzenia działalności, a zatem o zaprzestaniu prowadzenia tej działalności decyduje faktyczne zaprzestanie jej prowadzenia, natomiast kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają ewentualnie znaczenie w sferze dowodowej, nie przesądzają natomiast same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Podobną argumentację przyjął Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie III AUa 1568/10.

Uznać zatem należy, że w niniejszej sprawie powódka, zajmując się dziećmi oraz domem, nie prowadziła jednocześnie działalności gospodarczej, mimo że jej nie wyrejestrowała, ani też nie zawiesiła. Na uwzględnienie zasługiwały jednak zeznania świadków oraz strony, świadczący o tym, iż powódka nie była profesjonalistą i nie była przygotowana do prowadzenia działalności gospodarczej, a ponadto dowody z dokumentów - zerowe przychody i deklaracje VAT-7, świadczące jednoznacznie, iż powódka faktycznie zaniechała dalszej aktywności w zakresie działalności gospodarczej, czego wyrazem było późniejsze zawieszenie działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż O. K. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 1 maja 2012 r. do 31 lipca 2013 r. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z częściowym cofnięciem odwołania Sąd umorzył postępowanie w pozostałej części na podstawie art. 355 § 1 kpc. Jednocześnie w punkcie trzecim wyroku Sąd nie obciążył powódki kosztami procesu strony przeciwnej na podstawie art. 102 kpc z uwagi na fakt, iż okoliczności faktyczne sprawy były skomplikowane, organ rentowy także porządkował kwestię opłacenia przez ubezpieczoną składek w trakcie trwania niniejszego procesu, powódka zaś częściowo wygrała proces.