Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Marta Walińska

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2025 r. w B.

na rozprawie

odwołania: J. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 6 lipca 2023 r., znak:(...)

w sprawie: J. W.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 6 lipca 2023 roku w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej J. W. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 27 czerwca 2023 roku na okres trzech lat,

2.  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Maciej Flinik

Sygn. akt VI U 1342/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 6 lipca 2023 (...) Oddział w B. na podstawie art. 57 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS odmówił ubezpieczonej J. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Pozwany powołał się przy tym na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 27 czerwca 2023, która nie stwierdziła u ubezpieczonej niezdolności do pracy. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona J. W. wskazując, iż jej zdaniem orzeczenia komisji ZUS i lekarza orzecznika są nieprawidłowe i stoją w sprzeczności z rzeczywistym stanem rzeczy. Jej schorzenie powoduje, że nie jest w stanie należycie, w pełni wykonywać swojej pracy, jest osobą częściowo niezdolną do pracy. Schorzenie, na które cierpi powoduje, że nie jest w stanie spełniać ról społecznych, nie można w jej przypadku mówić, że może wykonywać w pełni pracę zgodą z jej wykształceniem [ns 00:38:10.084] technik dentystyczny i jej doświadczeniem zawodowym wynoszącym (...)lat w tym zawodzie. W jej przypadku stan faktyczny jest taki, że stan jej zdrowia w ostatnim czasie się pogorszył skutkując zwiększeniem dawki zażywanych leków i zgodnie z opinią lekarza prowadzącego jej stan rokuje niepewnie. Częściowa niezdolność do pracy w jej wypadku wynika ze zdiagnozowanej schizofrenii paranoidalnej, na którą choruje od (...) roku. Na skutek choroby i zażywanych leków znacząco zmniejszyły się jej możliwości wykonywania pracy zawodowej z powodu senności, spowolnienia psychoruchowego, stanów otępienia, trudności z komunikacją interpersonalną. Jako osoba samodzielnie zatrudniona na jednoosobowej działalności gospodarczej rozliczająca się w formie akordowej z wykonywanej pracy w momencie poważnego pogorszenia stanu zdrowia jest pozbawiona środków do samodzielnego egzystowania. W odpowiedzi na odwołanie pozwany podtrzymał stanowisko powołując się ponownie na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczona J. W. do 21 marca 2023 korzystała z zasiłku chorobowego, w dniu 4 kwietnia 2023 złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik w orzeczeniu z dnia 5 maja 2023 stwierdziła, że stopień naruszenia sprawności organizmu ubezpieczonej nie uzasadnia stwierdzenia niezdolności do pracy. Orzeczeniem z 27 czerwca 2023 komisja lekarska ZUS rozpatrując sprzeciw od tego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS również nie stwierdziła niezdolności do pracy ubezpieczonej i na tej podstawie ZUS wydał zaskarżoną decyzję. Ubezpieczona cierpi na schizofrenię paranoidalną, była objęta kształceniem powszechnym, uzyskała wykształcenie wyższe technik dentystyczny, pracowała w ramach własnej działalności gospodarczej, opanowała wiedzę i umiejętności niezbędne do samodzielnego wykonywania..., funkcjonowania w przestrzeni społecznej. Aktualnie ze względu na stan psychiczny procesy poznawcze opiniowanej okresowo funkcjonują w sposób zaburzony. Opiniowana nie ujawnia nasilonych zaburzeń pamięci, ale zdradza trudności w koncentracji uwagi, które łatwo ulega rozproszeniu. Okresowo otaczającą rzeczywistość spostrzega w sposób zaburzony, podyktowany doznaniami psychotycznymi. W aktualnym stanie opiniowanej praca dla niej może być potraktowana jako forma rehabilitacji społeczno - zawodowej, nie jako pełne źródło utrzymania. Opiniowana może mieć trudności z podporządkowaniem się rygorom wynikającym z rynku pracy, ma istotnie mniejsze zdolności przystosowania społecznego z powodu przewlekłej choroby, w szczególności może mieć trudności w zakresie systematycznego wypełniania swoich obowiązków, przyjmowaniu uwag, wskazówek, krytyki, nawiązania prawidłowych relacji ze współpracownikami i przełożonymi, wreszcie funkcjonowania w sytuacjach stresujących pod presją czasu. Urojeniowa interpretacja otoczenia może bywać częstym źródłem konfliktu w środowisku pracy, schizofrenia i schorzenia samoistne o długotrwałym [ns 00:41:05.284] z tendencją do nawracania i utrwalania objawów zaburzających funkcjonowanie społeczne. Do nawrotów choroby dochodzi w 70 procentach przypadków, mimo regularnego przyjmowania leków i z tych powodów ubezpieczona pozostaje częściowo niezdolna do pracy. Taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej oraz w oparciu o opinię biegłej sądowej psychiatry, którą uznał w tym opinii głównej i uzupełniającej, którą uznał za miarodajną dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonej i jego przekładania się na zdolność ubezpieczonej do pracy, została bowiem sporządzona wyczerpująco i rzetelnie, w oparciu o określone przez biegłą wiadomości specjalne i spełnia wymogi określone w art. 285 k.p.c., a z konkluzjami biegłej korespondują zeznania złożone przez ubezpieczoną. W tym stanie rzeczy odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 57 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS - renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w tym przepisie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. W myśl art. 12 Ustawy - niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu się, przy czym częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zgodnie natomiast z treścią art. 13 ustęp 1 Ustawy - przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W wyroku z 2 września 2015 III AUa 2120/14 Sąd apelacyjny wskazał, że punktem wyjścia w sprawach o rentę jest ustalenie w jaki sposób należy rozumieć pojęcie „pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji”. Jak właściwie wskazywał organ rentowy, w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że wyjaśnienie treści tego pojęcia wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego). Przy czym, jak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2015 I UK 387/14 - do Sądu rozpoznającego sprawę o prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należy dokonanie analizy elementów pojęciowych niezdolności do pracy. Chodzi w szczególności o ocenę, na czym może polegać utrata w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z samej definicji częściowej niezdolności do pracy wynika, że ubezpieczony może utracić zdolność do pracy w określonym stopniu, a mimo to nie nabyć prawa do renty. Znaczenie ma dopiero utrata zdolności do pracy w znacznym stopniu. Wprawdzie ustawodawca nie wyjaśnia, jak należy rozumieć znaczny stopień utraty zdolności do pracy, tym niemniej semantycznie pojęcie "w znacznym pojęciu..., w znacznym stopniu" oznacza "w stopniu większym niż połowa zwykłej zdolności do pracy". Przy takim założeniu można przyjąć, że z art. 12 ustęp 3 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynika granica ochrony ubezpieczeniowej, gdyż prawa do renty nie ma ubezpieczony, który utracił zdolność do pracy w stopniu mniejszym niż znaczny. Ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga wiadomości specjalnych. W niniejszej sprawie biegła psychiatra w opinii głównej i uzupełniającej, którą Sąd uznał za miarodajną i przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy stwierdziła, że istniejące u ubezpieczonej schorzenie natury psychicznej w postaci schizofrenii paranoidalnej czynią ją częściowo niezdolną do pracy. To koresponduje z wyjaśnieniami ubezpieczonej, która wskazuje na znaczące spowolnienie w wykonywaniu pracy i z uwagi na również na charakter zatrudnienia na zasadzie działalności gospodarczej, na niemożność utrzymania samej siebie przy takiej zmniejszonej znacząco z powodu choroby, schorzeń wydajności do pracy. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ze znaczkiem 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji przyznając sporne świadczenie na okres wskazany przez biegłą z 27 czerwca 2023 na okres trzech lat. W punkcie drugim wyroku Sąd zgodnie z treścią przepis art. 118 ustęp 1a Ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W ocenie Sądu zaistniały podstawy do stwierdzenia takiej odpowiedzialności organu rentowego. Biegła sądowa dysponowała bowiem tym samym materiałem dowodowym, którym dysponował ZUS dochodząc jednak do odmiennych wniosków. Gdyby lekarze orzecznicy ZUS rzetelnie ocenili stan zdrowia ubezpieczonej pod kątem jego przekładania się na niezdolność do pracy nie byłoby potrzeby inicjowania postępowania sądowego. Wyrok nie jest prawomocny. Każda ze stron może się...
[KONIEC TEKSTU 00:46:00.887]