Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 7.07. (...). Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił K. i M. rodź. W. prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu - A. J..

W odwołaniach złożonych w tut. Sądzie, pełnomocnik ustawowy małoletnich - matka O. W., wniosła o zmianę tych decyzji poprzez przyznanie dzieciom prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu od dnia (...)tj. od dnia jego zaginięcia.

W odpowiedzi na odwołanie, pozwany organ rentowy wniósł o ich oddalenie.

Sprawy z odwołań K. i M. rodź. W., zostały połączone i były prowadzone pod jedną sygn.: VI U 1391/23.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 31.O5..2O231. O. W., matka małol. K. i M. rodź. W. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wnioski o przyznanie małoletnim prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu - A. J..

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w dniu 7.07.2023r. zostały wydane zaskarżone decyzje z tym uzasadnieniem, że wobec braku w akcie zgonu A. J. daty, godziny i miejsca jego zgonu, jako datę zgonu, uznano datę znalezienia jego zwłok tj. (...)a to z kolei - w zestawieniu z ostatnim dziesięcioleciem przed dniem (...) - powoduje brak uprawnień małoletnich do renty rodzinnej po ojcu.

Okolicznościami bezspornym w prawie są: ojcostwo zmarłego w stosunku do małoletnich, wymienienie w kręgu uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym ojcu jego dzieci (art. 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jednolity: Dz. U. Z 2O23r. poz. 504), zaginięcie A. J. i zgłoszenie tego faktu w Komisariacie Policji w S. przez O. J. w dniu (...) odnalezienie w dniu(...) zwłok A. J., umorzenie śledztwa w sprawie spowodowania w S. przy ul. (...) w bliżej nieokreślonym w dniu września (...). nieumyślnego spowodowania śmierci A. J. tj. o czyn z art. 155 kk wobec stwierdzenia, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia, na zasadzie art. 17 § 1 pkt 1 kpk, nie posiadanie przez zmarłego na dzień odnalezienia zwłok, czyli (...) wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu poprzedzających ten dzień oraz spełnianie przez A. J. warunków stażowych na dzień (...)

Przepis art. 65 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowi, że renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń (ust. 1), a przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy (ust. 2).

Przepis ten zawiera tylko jeden wyznacznik terminowy, a mianowicie chwilę śmierci. W świetle tego przepisu, uznanie przez pozwany organ rentowy daty odnalezienia zwłok, jako daty śmierci A. J., jest nielogiczne i kompletnie pozbawione racjonalnych przesłanek.

Na dzień (...) po A. J. pozostały jedynie szczątki, co oznacza, że dzień odnalezienia zwłok, nie był dniem jego śmierci. Śmierć to początek procesu naturalnego rozkładu ciała. Badania nad procesem rozkładu wskazują, że w Środkowej Europie części miękkie są rozkładane przez 3-4 lata, tkanka łączna 5-7 lat, zaś szkielet kostny rozkłada się aż kilkadziesiąt lat (vide:

https://www.bryk.pl/wypracowania/biologia/czlowiek/1223o-rozpad-ciala). Tymczasem zwłoki A. J. leżały w ziemi prawie (...) lat. Jakkolwiek w toku śledztwa, podczas badania szczątków ustalono, że zmarł on w bliżej nieokreślonym czasie, to jednak nie wcześniej, niż we wrześniu (...). W tym miejscu należy przypomnieć, że zgłoszenie o jego zaginięciu miało miejsce w dniu (...)W świetle takich ustaleń sądowo-medycznych, w ocenie Sądu, jest to najbardziej prawdopodobna data śmierci.

Ust. 2 art. 129 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, stanowi, że w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny.

Z tego przepisu wynika, że wniosek o rentę rodzinną można złożyć nie tylko w miesiącu śmierci ubezpieczonego, ale również w następnym miesiącu.

Nie ma on jednak zastosowania w niniejszej sprawie, albowiem uprawnieni do dochodzonego świadczenia nie dowiedzieli się o śmierci ojca w dniu (...), lecz (...) lat później, 1j.(...)Co ważne, nie stało się to na skutek ich zaniedbań, braku staranności, lenistwa, niechęci itp., tylko na skutek nieudolności działań Państwa (Policji) w poszukiwaniu człowieka. Gdyby nie przypadek, to A. J. nadal spoczywałby w ziemi przy ul. (...) w S.. Inaczej mówiąc, z przyczyn obiektywnych nie mieli oni możliwości złożenia w tym czasie wniosku o rentę rodzinną.

Oczywistym jest, że w sprawie nie ma zastosowania art. 133 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który dotyczy tylko ponownego ustalenia prawa do świadczenia.

W związku z brakiem przeciwwskazań, Sąd uznał, że rentę rodzinną należy przyznać małoletnim od dnia (...)Sąd w całej rozciągłości popiera stanowisko Sądu Najwyższego, zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 kwietnia 20i9r. w sprawie I UK 26/18 , a także w przywołanych w nim innych orzeczeniach.

Z pola widzenia nie można tracić idei renty rodzinnej, a mianowicie zapewniania środków utrzymania osobie uprawnionej już od dnia śmierci ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, które to świadczenie ma charakter wtórny (pochodny), a więc przysługuje w miejsce pobieranych przez zmarłego szeroko rozumianych przychodów. Zasadne jest zatem dostarczanie takiej osobie świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Renta rodzinna jest świadczeniem wypłacanym w przypadku utraty żywiciela rodziny. Ma ona stanowić zabezpieczenie materialne dla najbliższych zmarłego, którzy nie mogą podejmować pracy zarobkowej. Ważne jest, aby chociaż w części rekompensowała utracone dochody i polepszała sytuację materialną po śmierci żywiciela rodziny. Stanowi o tym jej wysokość, gdyż jest odzwierciadleniem zarobków osoby zmarłej, a więc materialnie poprawia sytuację rodziny.

W tym stanie rzeczy, Sąd - na podstawie art. 47714 § 2 kpc - orzekł, jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 sentencji Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust.ia cyt. ustawy z dnia 17.12.19981. o emeryturach i rentach z FUS. Pozwany organ rentowy wydaną decyzję oparł na obowiązujących przepisach prawa bez możliwości interpretacyjnych.

Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki określone w art. 148 ¹ § 1 kpc., uzasadniające wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym, ponieważ po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, przeprowadzenie rozprawy nie było konieczne. Spór pomiędzy

stronami miał bowiem charakter prawny, a nie faktyczny.