Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2025 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Marta Walińska

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2025 r. w B.

na rozprawie

odwołania: M. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 2 września 2024 r., nr (...)

w sprawie: M. W.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

przy udziale R. W.

o podleganie ubezpieczeniom

1/ zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 2 września 2024 roku w ten sposób, że R. W. jako pracownik u płatnika składek M. W. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) M. W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 2 lutego 2023 roku do 14 kwietnia 2024 roku,

2/ zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującej się M. W. kwotę 360 ( trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego , za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sędzia Maciej Flinik

Sygn. akt VI U 1778/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 września 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. stwierdził, że R. W. jako pracownik u płatnika składek M. W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 2 lutego 2023r. do 14 kwietnia 2024r.

Odwołania od ww. decyzji wniosła M. W. zaskarżając decyzję w całości, zarzucając jej:

- brak wydania obiektywnej oceny stanu faktycznego w związku z oparciem się na dokumencie zgłoszeniowym ZUS ZUA, który zawierał błąd w postaci podania adresu korespondencyjnego w rubryce dotyczącej adresu zameldowania na stałe miejsce pobytu.

Wniosła o uwzględnienie niniejszego odwołania przez Sąd oraz:

1.zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez uwzględnienie dowodu potwierdzającego , że nie posiadamy tożsamego adresu zamieszkania, a adres podany na dokumencie zgłoszeniowym do ZUS jest adresem korespondencyjnym pana R. W.

2.ewentualnie, na wypadek nieuwzględniania powyższego wniosku, o uchylenie ww. decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi rentowemu;

Wniosła również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z:

-jej przesłuchania na okoliczność wyjaśnienia z czego wynikała błędnie wypełniona deklaracji zgłoszenia do ubezpieczenia ZUS ZUA pana R. W.

-dokumentów wskazanych w uzasadnieniu odwołania na okoliczności poniżej przywołane.

W odwołaniu na decyzję z dnia 02 września 2024 roku wydaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w B. Nr (...)wyjaśniła, że dokonując zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych pana R. W. popełniłam błąd wpisując adres korespondencyjny w/w osoby jako adres stałego miejsca pobytu co nie jest zgodne ze stanem faktycznym. Od (...)roku pozostaje z panem R. W. w związku małżeńskim jednak nie zamieszkuje razem od (...) roku i nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego. Posiada również sporządzony w dniu 18 grudnia 2007 roku aktem notarialnym Repertorium A Nr (...) ustrój rozdzielności majątkowej , który zabezpiecza ich przed odpowiedzialnością za złe zarządzanie mieniem przez każdą ze stron małżeństwa. Powoływanie się na definicję osoby współpracującej zawarte w art. 8 ust. 11 o systemie ubezpieczeń społecznych tj. za osobę współpracującą uznaje się m. in. współmałżonka osoby prowadzącej działalność, jeżeli pozostaje z osobą prowadzącą działalność we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu tej działalności. Powyższa przesłanka nie zachodzi w tym przypadku gdyż nie zamieszkuje razem i nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego. Nadmieniła, że prowadząc działalność gospodarczą pan R. W. świadczył pracę jako monter instalacji wodno-kanalizacyjnej. Był to wiodący przedmiot działalności ale nie jedyny. W okresie od 02 lutego 2023 do 23 kwietnia 2024 roku były wykonywane również usługi opiekuńcze bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych, które wykonywała osobiście. Powoływanie się w uzasadnieniu na to, że montowanie instalacji wodno-kanalizacyjnej jako wiodącej w prowadzonej działalności i tym samym zabezpieczającej jej istnienie jest błędne ponieważ nie stanowiło jedynego źródła uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego wg nrom przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż istotą sporu jest ustalenie czy R. W. od dnia od 02.02.2023 r. do 14.04.2024 r. winien podlegać ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, a także art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby będące pracownikami, a więc pozostające w stosunku pracy, od dnia nawiązania tego stosunku do dnia jego ustania. Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). W nawiązaniu do innych przepisów kodeksu pracy w literaturze i orzecznictwie z zakresu prawa pracy została przyjęta wykładnia zwrotu "praca" z art. 22 § 1 jako działalności:

-zarobkowej (wykonywanej za wynagrodzeniem);

-wykonywanej osobiście przez pracownika;

-rozumianej czynnościowo, czyli powtarzanej w codziennych lub dłuższych odstępach czasu, niebędącej więc jednorazowym wytworem lub czynnością jednorazową;

-wykonywanej "na ryzyko" pracodawcy, który z reguły dostarcza pracownikowi narzędzi, materiałów i innych środków niezbędnych do wykonywania umówionych obowiązków oraz ponosi ujemne konsekwencje niezawinionych błędów popełnianych przez pracownika (tzw. ryzyko osobowe), a ponadto w zasadzie jest obowiązany spełniać wzajemne świadczenie na rzecz pracownika w przypadkach zakłóceń w funkcjonowaniu zakładu pracy, np. przestojów (tzw. ryzyko techniczne) lub złej kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa (tzw. ryzyko gospodarcze);

-świadczonej - według wyraźnego określenia w art. 22 § 1 - "pod kierownictwem" pracodawcy, co oznacza, że pracownik powinien stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy (art. 100 § 1), i pozostawać do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128).

Dokonanie pełnej i wszechstronnej oceny prawnej umowy łączącej strony wymaga zbadania, w jaki sposób dana umowa była faktycznie wykonywana. Rozstrzygające znaczenie dla wspomnianej oceny ma w razie wątpliwości nie tyle nazwa i treść umowy, ile faktyczny sposób realizacji danego zobowiązania wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1998 r., I PKN 458/98). Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące. W myśl art. 8 ust. 11 ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę, ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Warunkami zatem objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym osób bliskich osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą są:

-pozostawanie we wspólnym gospodarstwie;

-współpraca przy prowadzeniu owej działalności pozarolniczej. Jeżeli kryteria określone dla osób współpracujących spełnia pracownik, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jak osoba współpracująca- art. 8 ust. 2 ustawy systemowej.

Cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują (vide: uzasadnienie wyroku SN z 2 lutego 1996 r., II URN 56/95, OSNP 1996/16/240).

Wskazać należy, iż konstytutywnymi cechami pojęcia "współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych są występujące łącznie:

-istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika,

-bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej,

-stabilność i zorganizowanie,

-znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót.

Mając powyższe na względzie, trzeba stwierdzić, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy sprzeciwia się uznaniu, iż R. W. był zatrudniony w ramach stosunku pracy. W ocenie organu rentowego R. W. wykonywał czynności na rzecz żony M. W., z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, to powinien on zostać zgłoszony jako osoba współpracująca. Przedłożony do odwołania akt notarialny ustanawiający ustrój rozdzielności majątkowej między Odwołującą i jej mężem nie stanowi podstawy do uznania, że małżonek Odwołującej nie powinien być uznany za osobę współpracującą przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Ustrój majątkowy panujący w związku małżeńskim nie ma żadnego znaczenia dla uznania, że małżonek przedsiębiorcy jest , albo nie jest osobą współpracującą. Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego jest wystarczające dla uznania, że osoba bliska powinna zostać objęta ubezpieczeniem społecznym jako osoba współpracująca. Odwołująca, nie przedstawiła argumentów świadczących o zerwaniu z mężem więzi gospodarczej.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

M. W. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) , której przedmiotem w spornym okresie było świadczenie usług opieki nad starszymi schorowanymi osobami ( te świadczyła osobiście ) oraz usług wodno – kanalizacyjnych ( te świadczył zatrudniany przez nią mąż ) , w obu przypadkach na terenie N. . Małżonkowie nie mieszkają pod tym samym adresem. R. W. zamieszkuje w N., w niektóre weekendy zjeżdża do Polski i odwiedza zamieszkującego z jego żoną ich wspólnego syna ( wówczas śpi pod adresem powódki ). Oboje mają nowych partnerów życiowych.

/ dowód : zeznania odwołujących , częściowo świadka – zapis AV k. 68, pismo kontrahenta k. 76, kopia akt osobowych k. 82 – 98 akt sprawy /

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, jak również w dokumentacji organu rentowego, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu, a które nie były też kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich informacji. Podstawę ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie w zakresie dotyczącym podziału ról małżonków w ramach prowadzonej przez M. W. działalności jak też nieprowadzenia przez nich od kilku lat wspólnego gospodarstwa domowego sąd poczynił w oparciu o zeznania samych zainteresowanych oraz zawnioskowanych przez nich świadków. W tej części zeznania te były co do zasady zgodne ze sobą. Zeznania świadka A. P. mają ograniczony walor dowodowy – twierdzenia w/w- nej o braku relacji zawodowych pomiędzy małżonkami oraz braku wiedzy na temat świadczenia przez odwołującą się usług wod -kan wynikają z jedynie koleżeńskiego charakteru ich znajomości . Świadek potwierdziła jednak, iż małżonkowie nie zamieszkują ze sobą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie z poniższych względów. Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017r., poz. 1778) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Stosownie do treści art. 8 ust. 11 ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 , uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Z kolei w myśl art. 12 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W myśl art. 13 pkt 5 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby współpracujące – od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia do dnia zakończenia tej współpracy. Natomiast obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy reguluje przepis art. 104 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017r., poz. 1065) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają także osoby prowadzące działalność gospodarczą za osoby z nimi współpracujące. Składki na Fundusz Pracy, w myśl art. 107 ust. 1 tejże ustawy, opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Zauważyć w tym miejscu należy, że ustawa systemowa choć nie zawiera legalnej definicji „współpracy przy prowadzeniu działalności”, definicja ta została wypracowana przez orzecznictwo m.in. Sądu Najwyższego, który, uznał, iż cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej są występujące łącznie: 1) istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to działania nie mogą mieć charakteru wtórnego; muszą pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem; 2) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót (wyr. SN z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 134/08, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 170). Ponadto, za współpracującego przy prowadzeniu działalności pozarolniczej można uznać tylko taką osobę, która na rzecz tej działalności wykonuje prace takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, iż mogą być postrzegane jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności (wyr. SN z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 315/09, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 170). Przy czym od osoby współpracującej nie wymaga się aż takiego zaangażowaniu i dyspozycji, jak od osoby prowadzącej działalność gospodarczą (wyr. SN z dnia 13 lipca 2017 r., III UK 181/16, legalis). Innymi słowy, współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowani w prowadzenie tej działalności (wyr. SA w Gdańsku z dnia 21 czerwca 2016r., III AUa 137/16, legalis) . Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego oznacza natomiast wspólne zamieszkiwanie tych osób połączone ze wspólnym zaspokajaniem potrzeb życiowych, czyli ścisłą współpracą w załatwianiu spraw związanych z codziennym prowadzeniem domu (np. zakupy, opłata rachunków). Cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują (wyr. SN z dnia 2 lutego 1996r., II URN 56/95, legalis ).

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję w zasadzie zaniechał przeprowadzenia jakiegokolwiek , o rzetelnym nawet nie wspominając, postepowania dowodowego na istotne dla sprawy okoliczności – przedmiotu działalności odwołującej oraz prowadzenia bądź nie przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego. W efekcie umknęła mu okoliczność, iż M. W. oprócz deklarowanych usług wod – kan , w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności zajmuje się również świadczeniem ( osobistym ) usług opieki nad osobami starszym i schorowanymi na terenie N.. Nadto ona ma zajmować się pozyskiwaniem zleceniodawców dla prac wykonywanych przez jej męża, a także ustalaniem warunków finansowych poszczególnych zleceń . Tym samym teza organu rentowego o kluczowej z punktu widzenia prowadzonej przez nią działalności gospodarczej roli , jaką ma pełnić jej mąż ( który wykonuje właśnie prace wodno – kanalizacyjne ) , jeżeli nie jest nieprawdziwa , to z pewnością nie została należycie udowodniona ( została przez organ rentowy postawiona przedwcześnie i „na wyrost „ ) .

Co bardziej istotne nie ma wystarczających dowodów na przyjęcie, iż w istniejącym stanie rzeczy zachodzi druga z zasadniczych przesłanek pozwalających przypisać w/w- nej rolę osoby współpracującej , a mianowicie prowadzenie z mężem wspólnego gospodarstwa domowego. Wprawdzie w/w- ni formalnie legitymują się tym samym adresem , to jednak z pozostałego materiału wynika, iż prowadzą odrębne gospodarstwa domowe – jedno w Polsce, drugie wN.. Łączy ich wspólne dziecko – (...) – letni syn, którego R. W. odwiedza w niektóre weekendy. Wówczas też spędza czas w mieszkaniu powódki. Każdy z małżonków prowadzi w istocie własne , odrębne życie ( mają nowych partnerów życiowych ), a zatrudnienie R. W. przez żonę stanowiło ( jak utrzymuje odwołująca się ) jedynie sposób na odzyskanie przez nią choć części środków, które jej dotknięty uzależnieniem od hazardu mąż winien łożyć na rodzinę ( zwłaszcza na utrzymanie syna ) , a które właśnie z uwagi na nieodpowiedzialne postępowanie ojca dziecka musiała wcześniej zapewnić we własnym zakresie . O ile można byłoby mieć pewne wątpliwości co do rzeczywistego charakteru relacji małżonków ( obaj pracowali w spornym okresie w N., co może sugerować, iż np. razem zjeżdżali do kraju, a co za tym idzie, w istocie zamieszkiwali - przynajmniej w weekendy razem, w konsekwencji prowadzili w jakimś zakresie wspólne gospodarstwo domowe ) oraz opisywanego przez nich osobliwego układu , w ramach którego mąż był zatrudniany przez żonę celem spłacenia przezeń choćby części należności związanych z utrzymaniem ich syna ( w/w- ny z uwagi na rozrzutny styl życia, czy uzależnienie od hazardu miał nie partycypować w kosztach związanych z utrzymaniem go w trakcie studiów ) , o tyle należało określone okoliczności ustalić i postawioną przez siebie tezę udowodnić ( podjąć choćby próbę udowodnienia powyższego ). Tymczasem organ rentowy mimo jednoznacznego oświadczenia obu w/w – nych, iż nie prowadzą wspólnego o gospodarstwa domowego, przeszedł nad powyższym do porządku dziennego i bezpodstawnie stwierdził, ze spełnione są wszelkie przesłanki niezbędne dla uznania R. W. za osobę współpracującą. Nie przeanalizował również w żaden sposób rzeczywistego zakresu prowadzonej przez M. W. działalności, której usługi wodno – kanazlizacyjne wykonywane przez zatrudnionego przez nią jej małżonka są jedynie części – w pozostałej ma ona zajmować się świadczeniem usług opieki. Organ rentowy nie zbadał choćby wzajemnej relacji przychodów w obu segmentów działalności w/w- nej , bo w ogóle nie ustalił, że nie ma ona jednorodnego charakteru .

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu sąd wydał w oparciu o treść
art. 98 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Natomiast art. 98 § 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Uszczegółowienie tej normy stanowi przepis § 9 ust. 2 rozporządzenia , Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015, poz. 1804), zgodnie z którym stawka minimalna w sprawach o podleganie ubezpieczeniom ( a taką jest niniejsze sprawa ) wynosi 360 zł.

Sędzia Maciej Flinik