Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Marta Walińska

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: P. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 25 lipca 2022 r., znak: (...)

w sprawie: P. M.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę rodzinną

1/ zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 25 lipca 2022 roku, w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu P. M. prawo do renty rodzinnej od (...)roku na stałe,

2/ stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Maciej Flinik

Sygn. akt VI U 2200/22 UZASADNIENIE

Ubezpieczony P. M. wniósł odwołanie od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 25 lipca 2022r., którą odmówiono mu prawa do renty rodzinnej po zmarłej matce – M. M. . W uzasadnieniu w/ w- ny podnosił, iż data powstania całkowitej niezdolności do pracy nastąpiła przed ukończeniem przezeń 16 roku życia. Już w decyzji z 1998 r. ZUS jednoznacznie wskazał w uzasadnieniu, że lekarz orzecznik stwierdził jego całkowitą niezdolność do pracy przed (...) r. , w której to dacie miał (...)lat. Przy czym orzeczenie to zostało wydane w oparciu o wówczas aktualny stan jego zdrowia. Określenie przez lekarzy orzeczników ZUS, że całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy datuje się przed (...) jest nieprecyzyjne, a lekarz orzecznik w oparciu o choćby przyznane dotychczas świadczenia był w stanie ustalić bardziej precyzyjną datę ( wiele lat temu w wyniku wygranego procesu ubezpieczony został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy ) .

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podnosząc, iż zaskarżona decyzja została wydana n podstawie orzeczenia komisji lekarskiej , która w dniu 20 maja 2022 r. stwierdziła u ubezpieczonego trwałą całkowitą niezdolność do pracy , która powstała 11 maja 2020 r. Zgodnie zaś z treścią art. 67 i 68 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczony nabyłby prawo do renty rodzinnej, gdyby całkowita niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem przezeń 16 roku życia lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczył 16 rok życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 roku życia.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje :

Decyzją z dnia 25 lipca 2022r. (...) Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu P. M. prawa do renty rodzinnej po ojcu , gdyż komisja lekarska ZUS stwierdziła, iż ubezpieczony pozostaje wprawdzie całkowicie niezdolny do pracy, ale niezdolność ta powstała po ukończeniu przezeń 16 roku życia.

/ bezsporne /

Ubezpieczony P. M. urodził się (...) . Ukończył zasadniczą szkołę zawodową dla niewidomych w zawodzie elektromechanika. W trakcie uczęszczania do II i III klasy ( lata 1998 – 2000 ) odbywał naukę zawodu w E.. W 2000 r. rozpoczął pracę w hurtowni elektrycznej ( która miała status zakładu pracy chronionej ) na stanowisku pomocnika magazyniera. Przepracował tam 2 lata. W kolejnych zakładach, które również były zakładami pracy chronionej ( D. oraz w firmie w T. ) pracował jako pomocnik sprzedawcy oraz zajmował się wykonywaniem tekturowych opakowań. Przez kolejne 2 lata pracował w firmie (...) jako portier. W ostatnim zakładzie zajmował się przygotowywaniem urządzeń pod montaż. Pracodawcy dostosowywali warunki pracy ubezpieczonego do jego ograniczeń powodowanych stanem narządu wzroku – w/w- ny nie mógł dźwigać, pracować przy maszynach ani na wysokości , miał wydzielane pomieszczenie i wykonywał wyłącznie prace na poziomie 0 .

/ dowód : zeznania ubezpieczonego - zapis AV k. 99 akt sprawy /

W opinii z dnia 7 grudnia 1998 r. w sprawie VII U 3730/98 biegli sądowi stwierdzili, że ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy ( „ niezdolny do pracy zarobkowej w normalnych warunkach „ ) z powodu stanu narządu wzroku, a inwalidztwo to ( w takim stopniu ) zostało potwierdzone zaświadczeniem okulisty z 20 maja 1997 r., a zatem powstało przed 1 września 1998 r. i mimo systematycznego leczenia nie rokuje poprawy. Ubezpieczony choruje na wrodzoną i utrwaloną chorobę degeneracyjną siatkówki i nerwów wzrokowych obu oczu podłożu genetycznym . Schorzenie istnieje od dzieciństwa i przebiega ze znacznie obniżoną ostrością wzroku oraz dużym zawężeniem pola widzenia. Obecnie pozostaje całkowicie niezdolny do pracy, stan ten powstał przed ukończeniem przez ubezpieczonego 16 roku życia i ma charakter trwały. Ubezpieczony legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności ( wcześniej posiadał orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności ).

/ dowód : opinia biegłych - k. 17 v akt ZUS , opinia biegłego okulisty k. 41 – 42 , 77 – 78 , zeznania ubezpieczonego - zapis AV k. 99 akt sprawy/

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o zeznania ubezpieczonego , a w głównej mierze na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej i miarodajnej opinii biegłego okulisty. Opinię główną i uzupełniającą ( wnikliwie, obszernie i przekonująco uzasadnioną ) w oparciu o posiadane wiadomości specjalne sporządził biegły o specjalności odpowiadającej schorzeniom, na które cierpi ubezpieczony , opinia ta spełnia wymogi określone w art. 285 k.p.c. Z konkluzjami biegłego korespondują zeznania ubezpieczonego, który wskazał, iż dotąd na swojej drodze zawodowej pracował wyłącznie w zakładach pracy chronionej, z warunkami pracy dostosowanymi do dysfunkcji , jakie u niego występują. W wyuczonym zawodzie elektromechanika ( w szkole dla osób niewidomych ) nigdy nie świadczył pracy na otwartym rynku pracy. Zastrzeżenia organu rentowego jakoby okoliczność świadczenia przez ubezpieczonego pracy w charakterze elektromechanika wykluczała możliwość przyjęcia, że całkowita niezdolność do pracy wystąpiła u niego przed 16 rokiem życia są całkowicie chybione, jeżeli się zważy na okoliczności towarzyszące, o których będzie mowa poniżej ( uczęszczanie ubezpieczonego do ZSZ dla osób niewidomych, praca w kolejnych ZPCHR – ach, orzeczenie sprzed ponad 20 lat stwierdzające datowanie się całkowitej niezdolności do pracy przed ukończeniem 16 roku życia ).

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie . Stosownie do treści art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998 r./ Dz.U.2009.153.1227 j.t./ dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

W myśl art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Zgodnie z ust. 2 całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż wbrew bezzasadnie przyjętemu przez ZUS założeniu, iż ubezpieczony nie kontynuował nauki po ukończeniu 16 roku życia ( po czerwcu 1998 r. ) , w/w- ny uczył się w zasadniczej szkole zawodowej dla osób niewidomych do 2000 r. W świetle dostępnej , rozbudowanej dokumentacji medycznej z lat 1998- 2000 ( która potwierdza leczenie ubezpieczonego od dzieciństwa z powodu poważnej wady genetycznej siatkówki ) , opinii biegłych z 1998 r., zeznań samego zainteresowanego ( z których wynika, że takowe leczenie zaczęło się na etapie wczesnoszkolnym ) , wreszcie w świetle opinii biegłego okulisty sporządzonej w niniejszej sprawie nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż ubezpieczony całkowicie niezdolny do pracy stał się już przed ukończeniem 16 roku życia, a na pewno w okresie nauki to jest do roku 2000.

Reasumując, ubezpieczony spełnia przesłankę warunkującą przyznanie mu prawa renty rodzinnej po matce z uwagi na to , iż całkowita niezdolność do pracy powstała z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością przed 16 rokiem życia, a bezspornie w okresie nauki przed ukończeniem przezeń 18 roku życia.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc uznając odwołanie za zasadne orzekł jak w punkcie 1 sentencji. Stosownie do treści art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2. W myśl ust. 2 w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny. Na gruncie niniejszej sprawy, odwołujący wniosek o rentę rodzinną złożył w miesiącu następującym po miesiącu, w którym zmarł jego ojciec ( (...)) , zgon M. M. nastąpił (...)r. ) , na tą datę spełniał warunki do renty , tym samym sporne świadczenie od dnia śmierci matki W punkcie 2 wyroku Sąd zgodnie z treścią przepisu art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy zaistniały podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego. Gdyby organ rentowy dokonał właściwych ustaleń co do daty powstania całkowitej niezdolności ubezpieczonego do pracy , w szczególności gdyby dokładniej przeanalizowano dostępne pozwanemu orzeczenia biegłych i dokumentację medyczną z lat 1998 – 2000 , a także zadał sobie trud ustalenia w jakich warunkach wykonywał on pracę elektromechanika oraz jaką szkołę w tym zawodzie ukończył, nie byłoby potrzeb inicjowania postępowanie sądowego. Biegły okulista wskazał, iż dochodząc do odmiennej konkluzji w tym przedmiocie bazował na tym samym materiale dowodowym, jakim dysponował pozwany