Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu S. K. prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony udokumentował 26 lat, 8 miesięcy i 20 dni stażu ubezpieczeniowego. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił żadnego okresu. Nie uwzględniono bowiem okresu pracy w Spółdzielni (...)w Ł. od 1.10.1974 r. do 31.05.1991 r. ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, zaś w zwykłym świadectwie pracy wskazano, że w okresie zatrudnienia w (...) powód pracował jako ślusarz oraz ślusarz- spawacz.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony, który wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż dysponuje wymaganym 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. Okoliczność powyższa może zostać potwierdzona przez świadków, którzy byli razem z nim zatrudnieni.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powód urodzony w dniu (...) roku, złożył w dniu 5 czerwca 2013 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Bezspornym jest, iż udokumentował on staż w wymiarze 26 lat, 6 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące i 2 dni okresów nieskładkowych. Nie jest członkiem OFE.

Organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia powoda w Spółdzielni (...)w Ł. od 1.10.1974 r. do 31.05.1991 r.

Z akt osobowych powoda wynika, że pracował on w (...) Ł. od1.101974 r. do 31.05.1991 r. na stanowisku spawacza lub ślusarza spawacza.

Dowód: akta osobowe (k. 14 akt)

Przesłuchany w charakterze świadka H. G. zeznał, że pracował w Spółdzielni (...)w Ł. od 1979 r. przez okres 12 lat jako spawacz. Powód również pracował w (...) jako spawacz i wykonywał wyłącznie prace spawalnicze. Wszyscy spawacze otrzymywali posiłki regeneracyjne. Świadek zeznał, że w świadectwie pracy wpisano mu stanowisko ślusarz. Wówczas wszyscy dostawali takie świadectwa. Powód nie miał dłuższych przerw w pracy.

Świadek Z. w.zeznał, że pracował w Spółdzielni (...)w Ł. od 1981 r. do 1994 r. jako tokarz, a następnie jako mistrz zmianowy. Świadek był też przełożonym powoda. Powód pracował wyłącznie jako spawacz, wyjątków wykonywał prace ślusarskie. Powód otrzymywał dodatek do wynagrodzenia z tytułu szkodliwych warunków pracy. Powód nie miał dłuższych przerw w pracy.

Powód zeznał, że pracował w Spółdzielni (...)w Ł. od 1974 r. do 1991 r. jako spawacz. Powód zeznał, że wykonywał wyłącznie prace spawalnicze. Został przyjęty do pracy pod warunkiem ukończenia kursu spawacza. Kurs ten odbył i uprawnienia uzyskał już w trakcie zatrudnienia w (...). Uprawnienia spawacza gazowego uzyskał w dniu 15.02.1975 r. , zaś spawacza elektrycznego w roku 1978. Powód zeznał, że sporadycznie wykonywał prace ślusarskie, jednak nie w ramach podstawowego czasu pracy. Powód zeznał, że wykonywał wyłącznie pracę spawacza ponieważ tylko takie kwalifikacje posiadał.

Dowód: zeznania świadków H. G. (k.20 akt), Z. W. (k. 20 akt), zeznania powoda (k. 20 akt)

Przepisy rozporządzenia wykonawczego z 7 lutego 1983 r., które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Obowiązujące normy prawne w sposób jednoznaczny rozstrzygają, jakie środki dowodowe mogą stanowić podstawę do ustalenia konkretnych okoliczności w postępowaniu przed organem rentowym. W związku z tym organ rentowy, rozpoznając wniosek w sprawie prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, może uwzględnić wyłącznie te okresy pracy w szczególnych warunkach, które zostały udowodnione za pomocą dokumentów. Dokumenty te są dla organu rentowego wiążące nie tylko w pozytywnym, ale i w negatywnym tego słowa znaczeniu. Oznacza to, że z jednej strony przedłożone zaświadczenie jest dowodem na fakt wykonywania przez zainteresowanego pracy w szczególnych warunkach, a z drugiej strony brak takiego zaświadczenia uniemożliwia ustalenie tej okoliczności za pomocą innych środków dowodowych. W przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Zaliczenie nie udokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Na podstawie powyższego nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia. Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie zeznań świadków i akt osobowych.

Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne. Świadkowie dokładnie opisali charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, ponadto w tym samym czasie byli zatrudnieni w tym samym przedsiębiorstwie co powód. Zarówno świadectwo pracy, książeczka spawacza jak i dokumenty zawarte w aktach osobowych potwierdzają przedstawione powyżej zeznania i dają podstawę do zaliczenia spornego okresu do okresu pracy w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wykonywana przez powoda praca wymieniona jest w wykazie "A" dziale XIV poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Ponieważ zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 r. Nr 162 poz. 1118) i w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.), należało uznać, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania mu emerytury.

Kierując się powyższym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w punkcie 1 wyroku zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2013 r.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Ubezpieczony za sporny okres nie przedstawił organowi rentowemu prawidłowego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Mając zatem na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym oraz ograniczenia dowodowe dla przyznania żądanego świadczenia koniecznym było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych.

SSO Joanna Siupka - Mróz