Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Karolina Chudzinska

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2025 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę socjalną

na skutek odwołania ubezpieczonego

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 2 września 2022r. , znak:(...)

1. Zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu prawo do renty socjalnej począwszy od 4 listopada 2021 r. na stałe.

2. Stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Karolina Chudzinska

Sygn. akt VI U 2386/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 września 2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił M. S. prawa do renty socjalnej na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (tekst jednolity Dz. U. z 2023r., poz. 2194 ze zm. ), uzasadniając swoje stanowisko orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 31 grudnia 2022r., która uznała ubezpieczonego za osobę całkowicie niezdolną do pracy, przy czym niezdolność ta nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawność organizmu w okresach wskazanych w ustawie.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany i przyznania żądanego świadczenia, bowiem spełnia wszystkie warunki niezbędne do jego przyznania.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się ponownie na okoliczności przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Zgodnie z art. 4 ustawy wskazanej wyżej – renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało :

1)  przed ukończeniem 18 roku życia,

2)  w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,

3)  w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Przy czym całkowicie niezdolną do pracy w myśl art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2023r., poz. 1251 ze zm. ) jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej.

Mając na uwadze, że kwestią sporną w przedmiotowej sprawie był stan zdrowia ubezpieczonego i jego wpływ na zdolność do pracy, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych sądowych, lekarzy następujących specjalizacji:

- specjalisty medycyny pracy,

- neurologa,

- psychiatry,

- psychologa,

którzy rozpoznali u ubezpieczonego poniższe schorzenia :

- stan po urazie czaszkowo – mózgowym leczonym operacyjnie drogą kraniotomii czołowo – skroniowej lewostronnej z odbarczeniem krwiaka,

- niedowład połowiczy prawostronny z towarzyszącą afazją czuciowo – ruchową niewielkiego stopnia,

- padaczkę dobrze kontrolowaną,

- funkcjonowanie intelektualne na poziomie upośledzenia lekkiego stopnia,

- zespół zależności alkoholowej w fazie długotrwałej abstynencji,

- organiczne zaburzenia nastroju i osobowości.

We wnioskach końcowych biegli podali, że ich zdaniem ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny, w czym zgadzają się z orzeczeniem organu rentowego.

- dowód – opinia biegłych sądowych ( k. 26 - 27 akt).

W związku ze zgłoszonymi zastrzeżeniami Sąd dopuścił dowód z opinii II zespołu biegłych sądowych.

Biegli sądowi :

- neurolog,

- psychiatra,

- psycholog,

rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia :

- organiczne zaburzenia nastroju i osobowości,

- upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim,

- zespół uzależnienia od alkoholu,

- padaczkę,

- afazję czuciowo – ruchową.

Zdaniem II zespołu biegłych sądowych ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy na stałe, przy czym naruszenie sprawności organizmu powodujące tą niezdolność powstało przez 18 rokiem życia. Uzasadniając wydana opinię biegli sądowi podali, że wymienione wyżej zaburzenia mają charakter przewlekły, przy czym w czasie następowało ich nasilenie. Przy czym pomimo systematycznego leczenia nie osiągnięto u ubezpieczonego stabilnej poprawy funkcjonowania. Ubezpieczony od wielu lat pozostaje pod opieką PZP, obserwuje się u niego trwałe deficyty poznawcze oraz zaburzenia w sferze afektywno – behawioralnej. Powodują one znaczne trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Występujący u ubezpieczonego deficyt funkcji poznawczych oraz zaburzenia współwystępujące spowodowały niepowodzenie w osiągnięciu oczekiwanego poziomu kompetencji społecznych.

II zespół biegłych sądowych, podobnie jak Komisja lekarska ZUS, stwierdził, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy. Jednak odmiennie od wspomnianej Komisji uznał, że naruszenie sprawności organizmu powodujące obecnie całkowitą niezdolność do pracy istniało przed 18 rokiem życia wskazując na orzeczenie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 09.12.2015r., w którym zaliczono ubezpieczonego do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim do 31.12.2026r., ze wskazaniem, że niepełnosprawność istnieje od 11 roku życia. Jako przyczynę wskazano kod 02P, co wskazuje na ograniczone możliwości funkcjonowania badanego w środowisku, ze względu na występujące u niego deficyty i zmniejszone zdolności przystosowawcze. W orzeczeniu z dnia 08.12.2020r. ubezpieczony został już zaliczony do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym ( do 31.12.2022r. ). Jako przyczynę niepełnosprawności wskazano kod 02P/10N. W uzasadnieniu stwierdzono : Osoba w celu pełnienia ról społecznych wymaga stałej/długotrwałej pomocy i opieki innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Jedyne zastrzeżenia do II opinii zgłosił organ rentowy, podnosząc, że całkowita niezdolność do pracy spowodowana została czynnikiem egzogennym w postaci mnogich urazów głowy, jak wynika z dokumentacji medycznej, zwykle po upadkach na tle upojenia alkoholowego.

Odnosząc się do powyższych zastrzeżeń, biegli podtrzymali swoje stanowisko szerzej je uzasadniając.

- dowód – opinia II zespołu biegłych sądowych ( k. 78 – 81, 99 – 101 akt)

Sąd nie uwzględnił kolejnych zastrzeżeń zgłoszonych do opinii.

Jednocześnie Sąd pozytywnie ocenił opinię II zespołu biegłych sądowych, bowiem nie tylko została ona sporządzona przez specjalistów z zakresu schorzeń, które dolegają ubezpieczonemu, ale też uzasadniona w sposób przekonujący. Odnosząc się do opinii I zespołu biegłych sądowych – ocena stanu zdrowia ubezpieczonego dokonana przez biegłych sadowych była odmienna nawet od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS, która uznała ubezpieczonego za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym opinie biegłych sądowych uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, jak w pkt 1 wyroku.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mającym odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie, w pkt 2 wyroku zawarto orzeczenie o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, bowiem biegli sądowi dysponowali dokumentacją medyczną taką, jak lekarze badający ubezpieczonego z ramienia ZUS, zatem organ rentowy miał podstawy do wydania decyzji analogicznej, jak wyrok Sądu.

Sędzia Karolina Chudzinska