Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2024r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Karolina Chudzinska

Protokolant stażysta Roksana Prill

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2024r. w B.

odwołania: (...) Spółki z o.o. z siedzibą w B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 12 września 2022r., nr (...)
z dnia 12 września 2022r. nr (...)

w sprawie: (...) Spółki z o.o. z siedzibą w B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z udziałem S. K. i A. A.

o składki

1.  Oddala odwołania.

2.  Zasądza od odwołującej się Spółki na rzecz organu rentowego kwotę 1170 (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Sędzia Karolina Chudzinska

Sygn. akt VI U 2408/22

UZASADNIENIE

Spółka (...) spółka z o.o. w B. wniosła odwołania od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 12 września 2022r. , którymi określono podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne z tytułu zatrudnienia w tej spółce we wskazanych okresach na podstawie umowy o pracę S. K. oraz A. A.. Odwołująca się spółka wniosła o zmianę zaskarżonych decyzji poprzez uznanie, że spółka (...) należnie zadeklarowała podstawę i wymiar składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne za w/w- nych pracowników w okresach wskazanych w decyzjach .

W odpowiedziach na odwołania pozwany wniósł o ich oddalenie i zasądzenie od odwołującej się spółki na jego rzecz kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu argumentował, iż w jego ocenie zawieranie z ubezpieczonymi odrębnych umów zlecenia zmierzało do sprzecznego z prawem zaniżania ich składek na ubezpieczenie społeczne. Zastosowanie mechanizmu polegającego na podzieleniu zakresu prac świadczonych przez ubezpieczonych na dwie umowy miało na celu obejście przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych , w rozumieniu art. 58 k.c. co skutkowało obniżeniem kosztów wynikających z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje :

Ubezpieczona S. K. w okresie objętym zaskarżoną decyzją była zatrudniona w spółce (...) spółka z o.o. w B. na podstawie umowy o pracę na stanowisku koordynatora na cały etat. Do jej obowiązków należało koordynowanie ekipy sprzątającej. Ubezpieczona sprzątała i koordynowała pracę 14 osób sprzątających w godzinach od 7 do 15, od poniedziałku do piątku. Prace wykonywane były w firmie (...) mieszczącej się na terenach dawnego (...). Przełożoną ubezpieczonej była E. K.. Ubezpieczona nie podejmowała żadnych dodatkowych czynności poza pracą w firmie (...), nie otrzymywała też innego wynagrodzenia, poza wynagrodzeniem wypłacanym co miesiąc przez tego pracodawcę. Podpisywała jednak dodatkowe umowy, które przywoziła E. K., przy czym nie czytała ich treści.

A. A. była zatrudniona w okresie objętym zaskarżoną decyzją na podstawie umowy o pracę na cały etat w spółce (...) na stanowisku pracownika utrzymania czystości. Pracę polegającą na sprzątaniu klatek schodowych wykonywała od poniedziałku do piątku, w godzinach od 6 ⁰⁰ do 14 ⁰⁰ . W ramach umów zlecenia zawieranych z (...) co jakiś czas wykonywała prace na innych obiektach np. doczyszczała klatki schodowe po remoncie w Szpitalu Miejskim na K.. O pracach tych informowała ją kierowniczka, pani K., a wykonywane były w piątek po godzinach pracy lub w sobotę.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zeznań ubezpieczonych ( nagranie rozprawy z dnia 16.11.2023r. ), prezesa odwołującej się Spółki ( nagranie rozprawy z dnia 29.02.2024r. ), świadków G. D. ( nagranie rozprawy z dnia 29.02.2024r. ) i E. K. ( nagranie rozprawy z dnia 01.08.2024r. ), zgromadzonej w aktach sądowych i ZUS-u dokumentacji, a także w oparciu o zeznania prezesa odwołującej się spółki prezesa ( nagranie rozprawy z dnia 29.02.2024r. oraz złożone w sprawie VI U 2413/22 ), który co do zasady nie zakwestionował skutecznie świadczenia przez ubezpieczonych w ramach umów zlecenia zawartych z firmą (...) pracy na rzecz (...) spółka z o.o. ( podnosząc jedynie okoliczność zlecania podwykonawstwa firmie (...) ) , przyznając tym samym niejako , że ustalenia organu rentowego co do zaistnienia przesłanek z art. 8 ust. 2 a ustawy systemowej są prawidłowe.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W przepisie tym mowa jest o sytuacji faktycznej, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po pierwsze umowy o pracę, po drugie umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po trzecie umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca w wyniku umowy zawartej ze zleceniodawcą przyjmuje w ostatecznym rozrachunku rezultat pracy wykonanej na rzecz zleceniodawcy przez zleceniobiorców, przy czym następuje to w wyniku zawarcia umowy zlecenia (świadczenia usług) z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą. Należy wskazać, że art. 8 ust. 2a ustawy dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym, że pracodawca musiałby wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona i innych ograniczeń bądź obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy (por. uchw. SN z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/09, LEX; wyr. SA w Łodzi z dnia 14 września 2017 r., III AUa 739/16, LEX; wyr. SA w Gdańsku z dnia 17 stycznia 2018 r., III AUa 919/17, LEX).

Ze względu na nieustalenie umownej więzi prawnej łączącej (...) spółką z o.o. z osobą trzecią ( (...) spółką z o.o.) organ rentowy nie zastosował ww. przepisu, niemniej w rozpoznawanej sprawie organ rentowy stał na stanowisku, że praca wykonywana przez ubezpieczonych w ramach umowy zlecenia z (...) spółką z o.o. świadczona była na rzecz płatnika składek (...) spółki z o.o. będącego pracodawcą, a zatem obowiązek zapłaty składek w pełnym wymiarze z tytułu całości wykonywanych prac spoczywał na pracodawcy. W wyroku SA w Białymstoku z dnia 27 marca 2018r. III Ua 852/17 sąd wskazał, że włączenie w tę konstrukcję prawną dodatkowego podmiotu, jako formalnego kontrahenta pracownika nie powinno mieć większego znaczenia, skoro beneficjentem pracy pozostaje ten sam pracodawca, kosztem pracy pracownika.

Wskazać należy, iż podleganie ubezpieczeniom społecznym z określonych tytułów, a w konsekwencji również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynikają z rzeczywistego stanu i sposobu wykonywania zatrudnienia, a nie z samego faktu sporządzenia umowy w określony sposób. Ponadto sam fakt zredagowania odrębnych umów nie przesądza o tym, iż rzeczywiście - w sensie prawnym - mamy do czynienia z dwoma stosunkami zobowiązaniowymi. (Wyrok SA w Gdańsku z 23.03.2016 r., III AUa 1673/15, LEX nr 2034112)

Sąd na podstawie całokształtu materiału dowodowego ustalił, że S. K. zatrudniona w ramach umowy o pracę w Spółce (...), jako koordynator, pomimo podpisywania umów zlecenia z (...), faktycznie wykonywała jedynie pracę na rzecz swego pracodawcy, tj. spółki (...) sp. z o.o. Natomiast ubezpieczona A. A. zatrudniona w ramach umowy o pracę, jako pracownik utrzymania czystości w spółce (...) sp. z o.o., podpisywała też umowy z (...), które przywoziła jej przełożona i wykonywała na ich podstawie też czynności sprzątające. Tytułu umów zlecenia został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego.

W ocenie Sądu organ rentowy słusznie uznał, iż zawarcie równoległych umów przez dwie spółki z tym samym ubezpieczonym służyło obejściu prawa poprzez stworzenie drugiego tytułu do ubezpieczeń. W związku z czym pracodawca nie musiał płacić dodatkowego wynagrodzenia za zadania pracowników przez co obniżał koszty związane ze składkami na ubezpieczenia społeczne. Działanie to miało na celu obejście ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W związku z tym organ rentowy prawidłowo uznał, że dla ubezpieczonych kwoty zadeklarowane z tytułu umów zlecenia u płatnika składek (...) spółki z o.o. należy doliczyć do podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne u jego właściwego płatnika składek (...) spółki z o.o. Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej były osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Płatnik składek, jako pracodawca, ma obowiązek uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dodatkowe przychody uzyskane z umów zlecenia. Zgodnie art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej użyte w ustawie określenia oznaczają: płatnik składek - pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia należy do płatnika składek (art. 36 ust. 2). Płatnik składek przekazuje do Zakładu imienne raporty miesięczne, po upływie każdego miesiąca kalendarzowego, w terminie ustalonym dla rozliczania składek (art. 41 ust. 1).

Podstawę-wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe stanowi przychód. Do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, stosuje się przepisy, które określają podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, pomniejszone o kwoty składek finansowe przez ubezpieczonych.

Podsumowując, zastosowanie mechanizmu polegającego na podzieleniu zakresu prac świadczonych przez ubezpieczonych na dwie umowy tj. umowę o pracę i umowę zlecenia miało na celu obejścia przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w rozumieniu przepisu art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, co skutkowało obniżeniem kosztów wynikających z obowiązku odprowadzania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz innych składek do pobierania, których zobowiązany jest Zakład.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że wniesione odwołania nie zasługują na uwzględnienie i działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołania oddalił.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w punkcie 2. wyroku wydano w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) oraz na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2650).

Sędzia Karolina Chudzinska