Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Maciej Flinik

Protokolant – starszy sekretarz sądowy M. W.

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: B. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 30 września 2022 r., znak: (...)

w sprawie: B. W.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę pomostową

1/ oddala odwołanie,

2/ nie obciąża ubezpieczonego kosztami zastępstwa prawnego strony przeciwnej.

Sędzia Maciej Flinik

VI U 2467/22

UZASADNIENIE

B. W. wniósł odwołanie od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 30 września 2022, którą odmówiono mu prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od 1 lutego do 29 marca 2022 r. pracował w Oczyszczalni (...) w latach..., pracował w Oczyszczalni (...), a w latach 78 - 81 pracował w (...) w B. wykonując pracę robotnika transportowego. Z kolei w latach 86 - 95 pozostawał zatrudniony w (...) [f 00:00:31.672] wykonując pracę robotnika przeładunkowego. W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podnosząc, że odmówił..., że nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonego przypadającego od 1 lutego do 31 marca 2022, ponieważ z dokumentów, które przysłał pracodawca nie wynika aby prace, które wykonywał ubezpieczony związane były z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym, wskazanym w załączniku numer 1 pod pozycją 38, załącznika do ustawy o emeryturach pomostowych. W konsekwencji ubezpieczony nie spełnia warunku określonego w art. 4 ustawy, nie pracował w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 po 31 grudnia 2008 ani też warunku określonego w art. 49 ustawy na dzień 1 stycznia 2009 nie udowodnił wykonywania pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu tegoż art. 3 ust. 1 i 3 ustawy w wymiarze 15 lat. Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony B. W. w okresach od 9 lipca 79 do 30 listopada 81 pozostawał zatrudniony w (...) [f 00:01:31.720] w B., wcześniej oczywiście inaczej się nazywało, od 1 sierpnia 86 do 30 listopada 95 oraz od 1 kwietnia 2001 do 5 kwietnia 2007 pracował w Zakładach (...) wykonując prace w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 8 lutego 83 roku. W okresie od 1 lutego do 29 marca 2022 ubezpieczony pozostawał zatrudniony w Zakładzie (...) w (...) Spółka z o.o. w M. , pracował na stanowisku operatora (...) Oczyszczalni (...). Do jego obowiązków należało oczyszczanie ścieków filtrów otwartych, obsługa prasy odwadniania osadu, obsługa stacji zlewni, dmuchaw, piaskowników, reaktorów biologicznych osadników wyrównawczych, praca przy otwieraniu i zamykaniu zasuw, wyciąganie i czyszczenie pomp oraz mieszadeł, wywożenie za pomocą wózków transportowych z kratek i piasku na poletko osadowe oraz usuwanie awarii sieci kanalizacyjnych, zajmowało mu przeciętnie w ciągu dnia łącznie około 90 minut. Taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań ubezpieczonego, które były wewnętrznie spójne, logiczne i konsekwentne, ale przede wszystkim w zakresie kluczowej dla sprawy roz..., dla rozstrzygnięcia sprawy kwestii kwalifikowania wykonywanych przezeń prac do wykonywanych w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych pod kątem rodzaju prac i wydatku energetycznego związanego z wysiłkiem fizycznym jakiego wymagały, w tym zakresie przede wszystkim Sąd oparł się o opinię biegłego z zakresu..., na opinii biegłego z zakresu BHP. I w zaistniałym stanie faktycznym w tym ustalonym, odwołanie nie mogło zasługiwać na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej z uwzględnieniem art. 5 do 12 przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 48, ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn, ma okres składkowy i nieskładkowy ustalony na zasadach określonych w art. 5 do 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn, przed dniem 1 stycznia 99 wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a po dniu 31 grudnia 2008 wykonywał prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Z kolei stosownie do treści art. 49 ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która po dniu 31 grudnia 2008 nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, ale spełnia warunki określone w art. 4 punkt 1 do 5 i 7 oraz art. 5 do 12, a w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt. 2 okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych stanowi, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości ograniczony w wyniku procesów starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik numer 1 do ustawy. Niezbędnym warunkiem do przyznania emerytury pomostowej w oparciu o którykolwiek czy to ust. 1 czy 2 przepisów ustawy pomostowej jest wykazanie się wymaganym okresem pracy..., niezbędnym warunkiem przyznania emerytury w oparciu o którykolwiek z przywołanych wcześniej artykułów przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, czyli 4 i 49 jest wymaganie się okresem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 lub 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń..., ustawy o emeryturach pomostowych. W myśl art. 4 wskazanej ustawy konieczne jest, aby prace w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienione odpowiednio w załączniku nr 1 lub 2 były wykonywane po dniu 31 grudnia 2008. Stosownie zaś do treści cytowanego wcześniej art. 49, gdy pracownik nie wykonywał tego rodzaju prac po 31 grudnia 2008 niezbędnym jest wykazanie przezeń 15 lat takich prac wymienionych w załączniku 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych do dnia 31 grudnia 2008. W motywach wyroku z 13 marca 2013 II UK 164/11 Sąd Najwyższy na kanwie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych zważył między innymi, iż warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i 49 ustawy, jest więc legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych lub dotychczasowych przepisów oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po 1 stycznia 2009. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy szczególnej według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do nowego świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy, okres prac, można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów, czyli artykułu 3 ustęp 1 Ustawy, lub o szczególnym charakterze art. 3 ustęp 3 Ustawy. Innymi słowy, brak podstaw do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, ubezpieczony nie spełnia ani przesłanki z art. 4 tej wymienionej w punkcie 6 tego przepisu, od łącznego spełnienia których zależy przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej, ani tych przesłanek, które warunkują przyznanie spornego świadczenia zgodnie z art. 49 Ustawy. Posiada on wprawdzie siedemnastoletni staż pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83, ale po dniu 31 grudnia 2008, nie wykonywał prac kwalifikowanych jako wykonywane w warunkach szczególnych w rozumienia art. 3 ustęp 1 i 3 Ustawy o emeryturach pomostowych. Pracy świadczonej na stanowisku operatora oczyszczalni biologicznej, nie można potraktować jako tej wymienionej w pozycji 38, załącznika nr 1 do Ustawy o emeryturach pomostowych, albowiem czynności związane z wywożeniem nieczystości płynnych i stałych zajmowały ubezpieczonemu przeciętnie w ciągu w dnia pracy około półtorej godziny, nie były one zatem świadczone w pełnym wymiarze czasu pracy, choć były wykonywane codziennie w każdym razie przez większość dni tygodnia to nie przez 8 godzin, stanowiły tylko jeden z elementów zakresu obowiązków ubezpieczonego. Jak wskazano w wyroku z 26 października 2017 sygn. akt III AUa 944/16, wykaz prac określonych w art. 3 ustęp 1 i 3 Ustawy o emeryturach pomostowych jest zamknięty i nie podlegał uzupełnieniu a to oznacza, że cech pracy w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach, nie mogą posiadać inne prace choćby zbliżone rodzajowo, których sposób wykonywania i jakość mogłaby obniżyć się z wiekiem. Ale nawet gdyby uznać te prace, które wykonywał ubezpieczony w oczyszczalni ścieków za pracę przy wywożeniu nieczystości płynnych lub stałych całościowo, to wskazany zarówno w przedłożonej przez powoda ekspertyzie sporządzonej przez jego zakład pracy, jak i w opinii biegłego z zakresu BHP, wydatek energetyczny poniżej 8400 kilodżuli, nie spełnia drugiego z warunków wskazanych w pozycji 38, nie pozwala stwierdzić, iż wykonywana przez powoda praca była związana z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym. W odniesieniu do natomiast... Czyli to powoduje, że ubezpieczony nie spełnia przesłanek określonych w art. 4 Ustawy o emeryturach pomostowych. W odniesieniu natomiast do art. 49 Ustawy o emeryturach pomostowych, nie ulega wątpliwości, że żadne z prac wykonywanych przez ubezpieczonego przed 1 stycznia 2009 łącznie 17 lat pracy w szczególnych warunkach według Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 83, nie figurują w katalogu prac w takich warunkach zawartym w załącznikach 1 lub 2 do Ustawy o emeryturach pomostowych. Więc w tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uznając odwołanie za niezasadne, na podstawie art. 487 ze znaczkiem 14 paragraf 1, orzekł jak w sentencji. Odnosząc się do kwestii kosztów na zasadzie art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych, Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów, albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zastosowanie tego przepisu wymaga dokonania oceny stosownie do wyników sprawy, jak również podlega dyskrecjonalnej ocenie sędziowskiej. Ustalenie czy takie szczególne przypadki zachodzą, ustawodawca pozostawił swobodnej ocenie Sądu. Jak wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie I ACa 496/15 z 29 października 2015, kwestia zastosowania art. 102 pozostawiona jest orzekającemu Sądowi, z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważana przez Sąd wyższej instancji jedynie wtedy gdy jest rażąco niesprawiedliwa. Do okoliczności uzasadniających zastosowanie przedmiotowej regulacji należą w szczególności charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie czy lojalność, racjonalność strony w zakresie podejmowania czynności procesowych. Do drugich, sytuacja życiowa, majątkowa strony. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, tu przechodząc już na grunt niniejszej sprawy, zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążania odwołującego kosztami zastępstwa procesowego strony przeciwnej, subiektywne przekonanie ubezpieczonego o zasadności jego roszczenia zostało ugruntowane choć błędnie poprzez odprowadzanie przez zakład pracy czyli oczyszczalnię czyli Zakład (...) w M., odprowadzanie przez ten zakład składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, dopiero interwencja organu rentowego czyli ZUS-u, wątpliwości co do zasadności kwalifikowania wykonywanej przez ubezpieczonego pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych, dopiero ta interwencja ze strony organu rentowego, skutkowała sporządzeniem na zlecenie pracodawcy niekorzystnej z punktu widzenia oceny pracy wykonanej przez ubezpieczonego ekspertyzy, a ze strony ZUS skutkowała decyzją odmawiającą prawa do emerytury pomostowej. Zatem to subiektywne przekonanie, mogło zostać w pewnym zakr..., było ugrunto..., było było..., ubezpieczony był w tym utwierdzony, że zasadnie dochodzi świadczenia. Po drugie dochody ubezpieczonego miesięczne na przestrzeni ostatniego roku wynosiły raptem 1.500 zł miesięcznie, te które wynikały z kwoty podanej przez niego jaką uzyskał tytułem spłaty świadczenia rehabilitacyjnego za 4 miesiące, łącznie około 6.000 zł. Ubezpieczony prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną, która otrzymuje rentę w kwocie około 1.200 zł. W sytuacji w której dwie osoby utrzymują się z kwoty poniżej 3.000 zł na miesiąc, nawet uiszczenie relatywnie niewysokich kosztów zastępstwa prawnego tutaj byłoby to 180 zł minimum, w sytuacji w której ubezpieczony opłacił już pełnomocnika z wyboru [ns 00:12:55.049] będzie opłacał, mogłoby stanowić dodatkowe istotne uszczuplenie budżetu.