Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Karolina Chudzinska

Protokolant stażysta Roksana Prill

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2023r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 25 września 2020r., znak: (...)

w sprawie: M. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 sierpnia 2020r. do 31 marca 2022r.

Sędzia Karolina Chudzinska

Sygn. akt VI U 2534/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 września 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 sierpnia 2020 roku, odmówił ubezpieczonemu M. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, bowiem Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 23 września 2020 roku, stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji, wskazując, iż stan jego zdrowia nie pozwala mu na wykonywanie pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony urodził się (...). Posiada wykształcenie średnie - chemiczne. Nigdy nie pracował w zawodzie. W przeszłości prowadził własną działalność gospodarczą zajmującą się ubezpieczeniami, a następnie obrotem nieruchomościami. W październiku 2019 roku zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. W marcu 2021 roku podjął pracę magazyniera. Od dnia 24 marca 2023 roku ubezpieczony ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Bezsporne, ponadto zeznania ubezpieczonego na rozprawie w dniu 27 lipca 2022r. – protokół z rozprawy – k. 151 akt sprawy, zeznania ubezpieczonego na rozprawie w dniu 25 września 2023 roku – nagranie AV na płycie CD – k. 210 akt sprawy

W dniu 19 sierpnia 2020 roku ubezpieczony M. K. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. z wnioskiem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dowód: Akta ZUS

Ubezpieczony uskarża się, że od kilku lat występuje u niego nasilenie dolegliwości bólowych kręgosłupa C i L-S. Po upadku z wysokości w marcu 2019r. ma drętwienie rąk oraz osłabienie siły mięśniowej. Od 2020 roku dolegliwości bólowe kręgosłupa L- S się nasiliły. U ubezpieczonego występuje rwa udowa podrażnieniowo - ubytkowa lewostronna, zaburzenie czucia, osłabienie siły mięśniowej kończyny dolnej lewej. Zakwalifikowany jest do leczenia operacyjnego w trybie przyspieszonym. Ubezpieczony ma zmiany zwyrodnieniowo - wytwórcze stawu obojczykowo - barkowego lewego. U ubezpieczonego występują zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo - krzyżowego z wielopoziomową dyskopatią i przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo - krzyżowego o typie rwy udowo - podrażnieniowej lewostronnej.

dowód: opinia sądowo lekarska z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii z dnia 02.02.2021r. - k.45-47 akt sprawy

Z przyczyn ortopedycznych ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

dowód: wnioski z opinii sądowo lekarskiej z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii z dnia 02.02.2021r. - k.46akt sprawy

Ubezpieczony deklaruje poczucie uogólnionego lęku, bezsilności, przytłoczenia codziennością, smutek apatię. Występuje u niego lęk typu egzystencjonalnego o przyszłość, charakter ,,wolnopłynący’’. W wymiarze poznawczym zdradza negatywne oczekiwania: poczucie beznadziejności położenia życiowego ze względu na sytuację zdrowotną, negatywną interpretację doświadczeń, poczucie obniżonej kompetencji a radzeniu sobie ze stresem i braku wyjścia z sytuacji. Ma trudności w koncentracji, dłuższym utrzymaniu i selektywności uwagi, spowodowane napięciem emocjonalnym i obniżeniem nastroju. Ma subiektywne poczucie osłabienia funkcji poznawczych. U ubezpieczonego występują symptomy osłabienia werbalnej pamięci operacyjnej. Ma osobowość zwartą, bez cech rozpadu struktury. Poczucie wypalenia sił. Deklaruje potrzebę redukcji docierającej do niego stymulacji. Ma silne poczucie choroby i wyłączenia z dotychczasowej aktywności, utraty sprawności.

U ubezpieczonego występują schorzenia neurologiczne takie jak: wzmożone napięcie mm. przykręgosłupowych po stronie prawej, objaw Laseque’a po prawej, zanik mięśnia czworogłowego uda prawego, rwa udowa podrażnieniowa. Ponadto u ubezpieczonego występuje nadciśnienie tętnicze.

Dowód: protokół badań sądowo – lekarskich (badanie psychiatryczno-psychologiczne oraz neurologiczne) z dnia 23.03.2021r. – k. 68-69 akt sprawy

Przebieg zaburzeń u ubezpieczonego ma charakter przewlekły, w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Ze względu na obraz kliniczny zaburzeń u ubezpieczonego – nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia – biegli stwierdzili, że pomimo systematycznego leczenia nie osiągnięto stabilnej poprawy funkcjonowania.

Występujące u badanego zmiany chorobowe narządu ruchu stanowią okresowo przeciwwskazanie do wykonywania pracy fizycznej, dźwigania ciężarów, długotrwałej pracy w pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej. Natomiast problemy natury psychicznej mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Przeciwskazania zdrowotne do zatrudnienia obejmują pracę w warunkach ciągłej ekspozycji społecznej, dyspozycyjności emocjonalnej i intelektualnej, szybkiego i sprawnego reagowania na zmieniające się warunki sytuacyjne.

Występujące u badanego objawy stanowiły skutek przewlekłego procesu chorobowego, którego konsekwencją było powstanie nie tylko czasowej (przemijającej) przeszkody w wykonywaniu dotychczasowej pracy (aktywności zawodowej).

W związku z powyższym ubezpieczony w znacznym stopniu utracił zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest częściowo niezdolny do pracy, okresowo od dnia złożenia wniosku o rentę do 31 marca 2022 roku, przy czym niezdolność ta istniała przed 30.07.2020 roku. Ubezpieczony nie jest zdolny do regularnego wykonywania zatrudnienia w celu osiągnięcia wynagrodzenia w ww. zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji formalnych (technik chemii) oraz rzeczywistych (pośrednik handlu nieruchomościami), w tym także ostatnio wykonywanego zajęcia (magazynier). Występujące u ubezpieczonego zmiany chorobowe stanowią przeciwwskazanie do wykonywania pracy wymagającej dźwigania ciężarów, długotrwałej pracy w pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej.

Dowód: orzeczenie lekarskie z dnia 25.08.2021r. – k.70 akt sprawy, opinia uzupełniająca specjalistów: psychologa, neurologa i psychiatry z dnia 20.10.2021r. – k.88 akt sprawy, opinia uzupełniająca neurologa, psychiatry, psychologa z 20.02.2023r. k.-174 akt sprawy, opinia uzupełniająca z dnia 03.07.2023r.

Ubezpieczony wymaga opieki rehabilitacyjnej – konsultacji oraz zabiegów fizjoterapeutycznych. Pomimo zastosowanej rehabilitacji ambulatoryjnej nie ma poprawy, choroba postępuje. Nasilające się dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa powodują znaczne ograniczenia ruchomości i wykonywania czynności codziennych oraz trudności w wykonywaniu obowiązków zawodowych (zakaz noszenia powyżej 5kg). Ubezpieczony wymaga okresowych konsultacji lekarskich w poradni rehabilitacyjnej, neurologicznej oraz leczenia fizjoterapeutycznego – przeciwbólowego i usprawniającego. Okresowo wymaga pomocy osób drugich.

Dowód: opinia uzupełniająca psychologa, psychiatry, neurologa z dnia 24.01.22 – k.112 - 112v. akt sprawy

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dowód z opinii biegłych z dziedziny psychiatrii, psychologii oraz neurologii, dopuszczony postanowieniem z dnia 24 listopada 2020r.- główną oraz uzupełniające. Opinia główna wydana została w oparciu o bezpośrednie badanie lekarskie odwołującego oraz na podstawie dogłębnej analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach organu rentowego. Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga bowiem wiadomości specjalnych. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia i wnioski zawarte w opinii głównej z dnia 25 sierpnia 2021 roku, a także z opinii uzupełniających z dnia 20 października 2021 roku, 24 stycznia 2022 roku, 20 lutego 2023 roku oraz 3 lipca 2023 roku w zakresie oceny istnienia przesłanki niezdolności ubezpieczonego do pracy. Organ rentowy każdorazowo wnosił zastrzeżenia do ww. opinii, twierdząc, iż z konsultacji poszczególnych biegłych sądowych nie wynika naruszenie sprawności organizmu ubezpieczonego w stopniu powodującym niezdolność do pracy, czyli niemożność wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej, bowiem dotychczas zatrudniony był na stanowisku magazyniera. Zarzuty organu rentowego do wydanych w sprawie opinii okazały się być niezasadne. Biegli z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii jasno stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonego nie pozwala mu na wykonywanie pracy zgodnej z formalnie i rzeczywiście posiadanymi kwalifikacjami, jak i z ostatnio wykonywanym zajęciem – magazyniera. Z opinii wydanych przez biegłych specjalistów z zakresu schorzeń występujących u odwołującego jasno wynika, iż jest on częściowo okresowo niezdolny do pracy. W opiniach uzupełniających biegli potwierdzali swoje wnioski. Uznając ww. opinie za wyczerpujące i rzetelne, wnioski w nich zawarte za jednoznaczne, Sąd Okręgowy uczynił je podstawą swojego rozstrzygnięcia. Nie zasługiwały na uwzględnienie zarzuty organu rentowego sformułowane w pismach z dnia 9 września 2021r., 5 listopada 2021r., 25 lutego 2022 r., 27 marca 2023r. i 1 września 2023r., jest to bowiem tylko polemika co do oceny stanu zdrowia odwołującego. Przedmiotem oceny sądu były natomiast obiektywne opinie wydane przez specjalistów od schorzeń występujących u ubezpieczonego. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania merytorycznej poprawności wydanych w sprawie opinii specjalistów z zakresu psychiatrii, psychologii oraz neurologii, uznając je za pełne, logiczne i fachowe. W ocenie Sądu nie istniała potrzeba dalszego dowodzenia w sprawie. Dlatego też, Sąd oddalił wnioski organu rentowego z dnia 5 listopada 2021 roku oraz z dnia 25 września 2023 roku o przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych specjalistów z dziedziny neurologii, psychologii oraz psychiatrii. Ponadto sąd poczynił ustalenia stanu faktycznego na podstawie opinii biegłego z dziedziny ortopedii, który uznał, iż z tego zakresu ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Opinia ta natomiast nie miała wpływu na końcową ocenę stopnia niezdolności do pracy ubezpieczonego, bowiem przekonywujące dla Sądu były opinie wydane przez pozostałych biegłych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

jest niezdolny do pracy,

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 58 ust. 1 pkt. 5 ustawy uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy rentowej). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd dokonując oceny stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy miał na względzie opinie biegłych lekarzy sądowych z dnia z dnia 25 sierpnia 2021 roku, a także z opinii uzupełniających z dnia 20 października 2021 roku, 24 stycznia 2022 roku, 20 lutego 2023 roku oraz 3 lipca 2023 roku z zakresu schorzeń występujących u odwołującego. W sprawie takiej jak niniejsza, której przedmiotem jest przyznanie prawa do renty związanej z niezdolnością do pracy, niezbędne jest ustalenie stanu zdrowia ubezpieczonego, który wprost przekłada się na kwestię zdolności do pracy. Stan zdrowia osoby ubezpieczonej z kolei jest okolicznością, dla której ustalenia, niezbędne są wiadomości specjalne, wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy sądowych. Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z nim niezdolność do pracy - w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłaszanych przez strony postępowania. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2015 r. sygn. III AUa 1776/14). Opinia biegłych sądowych, tak jak każdy inny dowód, podlega ocenie sądu orzekającego, co do jej zupełności i zgodności z wymaganiami formalnymi, jak i co do jej mocy przekonywującej. Jeżeli jeden z tych punktów widzenia nie nasunie Sądowi zastrzeżeń, to opinia biegłych sądowych może stanowić uzasadnioną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1974r. I CR 100/74 niepublikowany). Sąd jest powołany do kontrolowania logicznego biegu przesłanek opinii i do sprawdzenia jej wyników w oparciu o materiał dowodowy sprawy. Skoro jednak biegły wydaje opinię o takich dziedzinach życia, które wymagają wiadomości szczególnych, Sąd nie może postąpić z opinią biegłego w ten sposób, aby zastąpić pewne wnioski z tej opinii swoimi ustaleniami, opartymi nie na konkretnych faktach, lecz na rozumowaniu, które w oderwaniu od wiadomości fachowych może z łatwością przekształcić się w dowolność. Dlatego też opinia biegłych może być analizowana i oceniana jedynie w zakresie jej fachowości, rzetelności i poprawności wnioskowania, a nie z pozycji wartościowania poglądów. Odmienne ustalenia mogą być w tej mierze dokonywane tylko na podstawie opinii innych biegłych, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987r. II URN 228/87). Trzeba zaznaczyć, iż przyjęcie opinii biegłego może nastąpić tylko przy spełnieniu podstawowych warunków, takich jak jasność, wewnętrzna niesprzeczność oraz naukowe i logiczne uzasadnienie, ścisły związek z realiami danej sprawy, a także nie naruszanie reguł proceduralnych przy jej uzyskiwaniu.

Jak już wspomniano powyżej, Sąd uznał, że sporządzone w sprawie opinie zespołu biegłych z dnia 25 sierpnia 2021 roku, a także z opinii uzupełniających z dnia 20 października 2021 roku, 24 stycznia 2022 roku, 20 lutego 2023 roku oraz 3 lipca 2023 roku spełniały wszystkie powyższe kryteria i zasługiwały na przyjęcie je za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia M. K. oraz oceny stopnia jego niezdolności do pracy. Opinie zostały sporządzone po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarskiego, na co wskazuje zakres informacji podanych w opisie badań przedmiotowych przeprowadzonych przez biegłych, a także na podstawie bezpośredniego badania ubezpieczonego. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłych, mimo że organ rentowy każdorazowo wnosił do nich zastrzeżenia, czego konsekwencją było powzięcie przez Sąd ww. opinii za podstawę rozstrzygnięcia.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie sąd uznał, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy, spełnia więc wszystkie warunki określone art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezbędne do przyznania mu renty z tytułu niezdolności do pracy na okres od 1 sierpnia 2020r. do 31 marca 2022r.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji.

Sędzia Karolina Chudzinska