Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: A. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 5 września 2014 r., znak: (...)

w sprawie: A. F.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o świadczenie przedemerytalne

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej A. F. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia (...)r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

3)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonej kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt VI U 2657/14

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonej A. F. prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art.2 ust.1 pkt 2, ust.3 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że łączny staż pracy ubezpieczonej wyniósł 35 lat ale podstawa prawna wskazana w świadectwie pracy nie uprawniała do przyznania świadczenia.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczona wniosła o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego, powołując się na to, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn ekonomicznych, bowiem pracodawca nie wypłacał terminowo wynagrodzenia, płacił wynagrodzenie w ratach a nadto umowa została zawarta na okres 10 lat, czyli z obejściem przepisów dotyczących umów o pracę.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie , podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Ubezpieczona A. F. zatrudniła się u K. T. w 2008 r. na podstawie umowy o pracę na okres próbny od 12.12.2008 r. do 28.12.2009r. jako pracownik pomocniczy w cukierni. Następnie strony zawarły umowę na czas określony od 1.03.2009 r. do 31.12.2018 r. Ubezpieczona pracowała z koleżankami na trzy zmiany ( na zmianie pracowały 3, 4 osoby), wszyscy pracownicy na danej zmianie wykonywali te same czynności np. pierwsza zmiana przygotowywała skrzynki, wybijała jajka do produkcji, myła ramki po ciastach, druga zmiana pakowała towar do wysyłki a trzecia pakowała ciastka drożdżowe, które były pieczone w nocy. W 2010 roku zaczęły się problemy z wypłatami wynagrodzeń dla pracowników. Wypłata nie następowała 10-go dnia następnego miesiąca, ale odbywała się z opóźnieniem, trwającym do końca miesiąca. Później w 2011 r. pracownicy musieli pracodawcę prosić o pieniądze, otrzymywali zaliczki po 50, 100 zł, kwitowali te drobne wypłaty w zeszycie a podpisy na listach płac składali później. Do pracy ubezpieczonej pracodawca nie zgłaszał zastrzeżeń, nie otrzymała ona kar porządkowych a wręcz odwrotnie zlecono zmianie, na której pracowała ubezpieczona, pakowanie produktów dla specjalnych klientów. Ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie w kwocie płacy minimalnej. W 2012 r. pracodawca, w związku z kłopotami finansowymi, zaleganiem z płatnościami wobec ZUS zmienił system pracy i wprowadził pracę na dwie zmiany, pierwsza zmiana od 7.00 do 15.00 a druga od 17.00. W 2012 r. K. T. zatrudniał około 90 osób a w późniejszym okresie zatrudnienie spadło do 75 osób. W 2012 r. K. T. przestał wypłacać dodatek nocny a wynagrodzenie wypłacał w drobnych zaliczkach raz na tydzień lub dwa tygodnie. Pracownicy zgłaszali doniesienia o tych nieprawidłowościach do Państwowej Inspekcji Pracy, która po przeprowadzeniu kontroli, stwierdziła nieterminowe wypłaty wynagrodzeń za pracę 9 pracownikom K. T., w tym ubezpieczonej za luty i marzec 2013 r. W ostatnim okresie przed wypowiedzeniem umowy o pracę ubezpieczona chodziła do pracy pieszo, bo zepsuł jej się skuter, poprosiła wówczas pracodawcę o wypłatę 900 zł z zarobionych pieniędzy na jego naprawę. K. T. zalegał ubezpieczonej z wypłatą za 4 miesiące pracy. Kiedy 4 lub 5 września pracodawca powiedział ubezpieczonej, która ubiegała się o wypłatę zaległych wynagrodzeń, żeby sama złożyła wypowiedzenie, ubezpieczona przygotowała stosowne pismo powołując się na brak wypłaty wynagrodzenia, ale nie złożyła tego pisma w obawie, że pracodawca potraktuje jej działanie jako porzucenie pracy. Ubezpieczona pracowała do końca pierwszego tygodnia września a wypowiedzenie datowane 23.08.3013r. ze skutkiem na 7.09.2013 r. otrzymała dopiero w październiku 2013 r. Wypowiedzenie nie określało przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Na miejsce ubezpieczonej pracodawca zatrudnił pracownika dopiero po upływie 6 miesięcy.

dowód: zeznania ubezpieczonej-zapis protokołu rozprawy k.78, zeznania świadków A. M. (1), M. B., K. T. - zapis protokołu rozprawy k.60, zeznania świadka T. N.- zapis protokołu rozprawy k.68, zeznania świadka A. M. (2) -zapis protokołu rozprawy k.88, listy pracowników koperta k.48, pismo PIP k.45, umowy o pracę w aktach osobowych ubezpieczonej, świadectwo pracy w aktach rentowych.

Ubezpieczona zarejestrowała się w urzędzie pracy jako bezrobotna i pobierała zasiłek dla bezrobotnych od 25.10.2013 r. do 24.10.2014 r. Wniosek o świadczenie przedemerytalne ubezpieczona złożyła 19.08.2014 r. –w ciągu 30 dni od wydania zaświadczenia z dnia 18.08.2014 r. przez (...) Urząd Pracy. Ubezpieczona wykazała się 35 letnim stażem pracy.

okoliczności bezsporne

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach rentowych ZUS, których prawdziwości i wiarygodności strony w toku procesu nie kwestionowały oraz zeznań świadków A. M. (1), M. B., K. T., T. N. i A. M. (2) oraz zeznań ubezpieczonej. Zeznania świadka J. M. nie wniosły niczego do sprawy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków A. M. (1), M. B., T. N. i A. M. (2), bowiem były one zgodne i uzupełniały się wzajemnie. Z zeznań tych wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że pracodawca ubezpieczonej nie wypłacał od 2012 r. wynagrodzeń terminowo, wypłacał je zaliczkowo i zlegał z płatnościami wobec pracowników w 2013 i 2014 r. , w tym okresie także miał zaległości wobec ZUS-u i dokonywał zwolnień pracowników. Uzasadniało to rozwiązanie stosunku pracy przez ubezpieczoną w trybie art.55 §1 ¹ kodeksu pracy, czyli w trybie bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Jak wynika z zeznań ubezpieczonej nosiła się ona z zamiarem rozwiązania umowy o pracę w takim właśnie trybie ale nie złożyła ona wypowiedzenia z obawy przed jego konsekwencjami. Sąd nie dał wiary zeznaniom K. T., że przyczyną wypowiedzenia umowy były prośby ubezpieczonej o zwolnienie, bowiem przeczą temu zeznania pozostałych świadków i ubezpieczonej. Ponadto pracodawca ubezpieczonej sam przyznał, że miał kłopoty finansowe oraz, że wypłacał wynagrodzenia z opóźnieniem oraz, że zatrudnił pracownika na miejsce ubezpieczonej dopiero po upływie 6 miesięcy po jej zwolnieniu. W tym zakresie Sad dał wiarę zeznaniom tego świadka jako zgodnym z pozostałym materiałem dowodowym w szczególności w zeznaniach świadka A. M. (2).

Stosownie do treści art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn (ust. 1 pkt 5). Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (ust. 3). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j. t.: Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy – oznacza to rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników.

Kwestią sporną w rozpoznawanej sprawie pozostawało wyłącznie spełnienie przez ubezpieczoną warunku rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, albowiem, zdaniem pozwanego organu rentowego, wypowiedzenie nie wskazywało takiej przyczyny rozwiązania umowy, która gwarantowała uzyskanie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego a w szczególności zeznań świadków a także dokumentów przedłożonych przez K. T. i informacji PIP wynika, że przyczyną wypowiedzenia ubezpieczonej stosunku pracy były przyczyny leżące po stronie pracodawcy czyli jego trudna sytuacja finansowa, niemożność regulowania na bieżąco zobowiązań wobec pracowników, potwierdzona wystąpieniem PIP i zaleceniami tego organu. Zgodnie z przepisami kodeksu pracy-art.30§4, wypowiedzenie umowy terminowej nie musi wskazywać przyczyny tej czynności. Utrwalone jednak w tym zakresie orzecznictwo sądowe pozwala na ustalenie przyczyny wypowiedzenia w trakcie procesu sądowego o zasądzenie odprawy w związku ze zwolnieniem pracownika z pracy. Także w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych o prawo do świadczenia przedemerytalnego, obowiązkiem sądu jest ustalenie rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia umowy terminowej i zakwalifikowanie tej przyczyny w aspekcie brzmienia przepisów ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

W niniejszej sprawie uznać należało, zdaniem Sądu Okręgowego, że przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę leżała po stronie pracodawcy i kwalifikowała się do przyczyn o których mowa w cyt. z art. 2 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do której odwołuje się ustawa o świadczeniach przedemerytalnych.

Skoro ubezpieczona spełniła pozostałe przesłanki do uzyskania świadczenia przedemerytalnego Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję, orzekając jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono w myśl art.98 k.p.c. i przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji orzeczono zgodnie z art.118 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na to, że ustalenie przyczyny wypowiedzenia wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed sądem, którego organ rentowy nie mógł przeprowadzić z uwagi na ograniczenia dowodowe.