Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

Sygn. akt VI U 2932/14 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 października 2014 r. (...) Oddział w B. odmówił ubezpieczonej J. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 6 października 2014 r. , która nie stwierdziła niezdolności ubezpieczonej do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona J. W. wnosząc o wezwanie orzecznika ZUS celem wyjaśnienia jej stanowiska w sprawie stanu zdrowia ubezpieczonej i zdolności do podjęcia pracy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację .

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona J. W. ma 51 lat ( urodziła się (...) ) Polegała ubezpieczeniom do 12 kwietnia 2012 r.

/ bezsporne /

Ubezpieczona ma wykształcenie podstawowe , nie posiada wyuczonego zawodu. W latach 1982 – 2012 pracowała jako pracownik fizyczny , między innymi przy uprawie pieczarek w gospodarstwie ogrodniczym ( lata 1982 – 1987 ) , jako pracownik produkcji ogrodniczej w Państwowym Gospodarstwie (...) ( lata 1987 – 1989 ) , jako krojczy w Zakładach (...), gdzie zajmowała się cieciem pianki ( lata 1989 – 1994 ) , jako szwaczka w (...)( lata 1995 – 1996 ), jako sprzątaczka, w hurtowni, przy pakowaniu toreb.

/ dowód : zeznania ubezpieczonej - zapis AV k. 42 akt sprawy , kwestionariusz k. 3 akt ZUS /

Zaskarżoną decyzją pozwany odmówił przyznania ubezpieczonej ( na jej wniosek z dnia 25 kwietnia 2014 r. ) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawę decyzji stanowiły orzeczenia lekarza orzecznika z dnia 9 września 2014 r. oraz komisji lekarskiej ZUS z dnia 6 października 2014 , którzy nie stwierdzili długotrwałej niezdolności ubezpieczonej do pracy .

/ dowód : orzeczenia k. 6 – 13 dokumentacji medycznej ZUS, k. 44 akt rentowych /

U ubezpieczonej stwierdza się wielopoziomową dyskopatię szyjną, leczoną operacyjnie ( w 2011 r. ) , dyskopatię L4 - L5 - S1 ( aktualnie bez cech zaostrzenia i bez istotnych następstw funkcjonalnych ) , cerebrastenię pourazową , przebyty pourazowy krwotok podtwardówkowy – leczony zachowawczo. Przeprowadzone badania nie ujawniły klinicznie istotnej dysfunkcji w obrębie układu kostno – stawowego , brak również symptomów ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Stwierdzane zaburzenia funkcjonowania ( zwykle przemijające ) nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. W wyniku systematycznego leczenia osiągnięto dobry efekt terapeutyczny. Ubezpieczona odczuwa bóle miejscowe, ale bez charakteru korzeniowego , w obrazie klinicznym dominują objawy podmiotowe pod postacią bólu i drętwień , ale przedmiotowo nie stwierdza się objawów świadczących obiektywnie o niewydolności kręgosłupa ani układu nerwowego.

/ dowód : opinia I –szego zespołu biegłych k. 20 – 21 , 39 , opinia neurochirurga k .64, opinia specjalisty medycyny pracy k. 70 – 71 akt sprawy /

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie opinii biegłych, które uznał za miarodajne , albowiem zostały sporządzone wyczerpująco i rzetelnie przez lekarzy tych dziedzin medycyny , które zajmują się diagnozowaniem i leczeniem schorzeń na które cierpi ubezpieczona, w oparciu o posiadane przez nich wiadomości specjalne i spełniają wymogi określone w art. 285 k.p.c. Wątpliwości ubezpieczonej zawarte w piśmie z dnia 9 września 2015 t. zostały rozwiane przez biegłego neurochirurga i specjalistę medycyny pracy . W/ w- ni biegli doszli do tożsamych wniosków z tymi , jakie przedstawił I – szy zespół biegłych, a wcześniej lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS. Sąd pominął natomiast zastrzeżenia ( czy argumentację ) zawarte w piśmie strony powodowej z dnia 10 czerwca 2016 r. ( k. 95 ) albowiem zostały one zgłoszone z opóźnieniem . Doręczając ubezpieczonej ( poprzez jej pełnomocnika ) opinie biegłych ( neurochirurga i specjalisty medycyny pracy ) , sąd zastrzegł stronie 10 - ciodniowy termin do złożenia ewentualnych zastrzeżeń pod rygorem ich pominięcia ( na podstawie art. 207 § 6 k.p.c.). Ubezpieczona nie skorzystała ze wskazanego uprawnienia w wyznaczonym terminie , to jest do 20 maja 2016 r. ( zobowiązanie doręczono jej pełnomocnikowi w dniu 10 maja 2016 r – k. 103 akt sprawy ). Z tych samych przyczyn są pominął uwagi strony zgłaszane na rozprawie w dniu 15 czerwca 2016 r. ( niemal miesiąc po upływie terminu ) .

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy; ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów (ust. 1). Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (ust. 2). Art. 58 ust.1 pkt 5 ustawy stanowi natomiast, iż warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej ( ust. 2 ) . W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). Zgodnie natomiast z treścią art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji (pkt 1); możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (pkt 2).

Ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, wymaga z reguły wiadomości specjalnych. W niniejszej sprawie biegli w wydanej opinii, którą sąd uznał za w pełni miarodajną stwierdzili, że rozpoznawane u wnioskodawczyni schorzenia nawet częściowo nie pozbawiają jej zdolności do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami ( pracownik fizyczny, bez zawodu , z wykształceniem podstawowym ) co pozostaje w zgodzie z dotychczasowymi , opartymi na orzeczeniach dwóch składów lekarskich ustaleniami organu rentowego . Łącznie oceny stanu zdrowia ubezpieczonej dokonało 7 lekarzy – biegłych sądowych ( 5 - ciu wchodzących w skład I – szego zespołu biegłych, plus neurochirurg i specjalista medycyny pracy ), nie wliczając w to kwestionowanej przez stronę powodową konsultacji neurochirurgicznej . Wątpliwości jakie powziął sąd uwzględniając ( po wydaniu opinii przez I – szy zespół biegłych ) zastrzeżenia ubezpieczonej , w szczególności te dotyczące braku w składzie specjalisty neurochirurga zostały częściowo wyjaśnione w opinii uzupełniającej, gdzie wskazano na wspomnianą wyżej , przeprowadzoną konsultację neurochirurgiczną ( na podstawie analizy dokumentacji lekarskiej dokonał jej dr nauk med. J. B. ) oraz tożsamość badania przeprowadzanego przez neurochirurga i neurologa ( obejmującego te sam elementy to jest badanie obwodowego i centralnego układu nerwowego ), a całkowicie w opinii biegłych neurochirurga i specjalisty medycyny pracy. Z opinii pierwszego z wyżej wymienionych wynika wprost, iż przedmiotowo brak jest objawów świadczących obiektywnie o niewydolności kręgosłupa czy też niewydolności układu nerwowego ubezpieczonej , w badaniu (...) stwierdza się zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne o nasileniu adekwatnym do wieku i stan prawidłowy po wygojonych operacjach. W takiej sytuacji to jest przy braku z jednej strony obiektywnych przesłanek świadczących o niewydolności kręgosłupa w badaniu radiologicznym i przedmiotowym oraz z drugiej strony zgłaszaniu przez ubezpieczoną odczuwanych dolegliwości ( odczuć subiektywnych ) , prymat należy dać tym pierwszym ( jest to logiczne jeżeli się zważy, iż nie ma innej możliwości weryfikacji objawów podawanych przez ubezpieczoną , aniżeli obiektywne wyniki przeprowadzonych badań ). Uwagi pełnomocnika ubezpieczonej zgłaszane na rozprawie w dniu 15 czerwca 2016 r. , abstrahując od tego , iż z wyżej wymienionych powodów jako spóźnione podlegały pominięciu, były również chybione. Po pierwsze bowiem biegły neurochirurg wyraził jedynie własną ocenę celowości leczenia operacyjnego ubezpieczonej w kontekście stwierdzanego przezeń jej stanu zdrowia, po drugie odmienna ocena w tym zakresie innego lekarza nie jest tożsama ze stwierdzeniem, iż ubezpieczona pozostaje obecnie choćby częściowo niezdolna do pracy. Warto w tym miejscu przytoczyć orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 17 listopada 2015 r. sygn. akt III AUa 206/15 , gdzie wskazano ,iż w postępowaniu sądowym ocena niezdolności do pracy, a co za tym idzie również weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników, wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Przy czym oceny niezdolności do pracy nie można dokonywać jedynie w oparciu o opinie lekarzy leczących ubezpieczonego. Podstawowym więc dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Sąd ocenia opinie biegłych pod kątem ich logiki, spójności oraz tego, czy odpowiadają one na postawione tezy dowodowe. Należy także podnieść, iż stosownie do art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Tak w piśmiennictwie jak i w judykaturze wskazuje się, że nie ma dowolności w powoływaniu kolejnych biegłych, a u podstaw takiej decyzji leżeć powinny racjonalne argumenty takie np. jak niejasność, niezupełność czy sprzeczności występujące w opiniach (por. np. T. Ereciński [w:] Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, tom I, Warszawa 2002, str. 567-568; czy wyroki SN z dnia 24 czerwca 2008 r., I UK 373/07, Lex nr 496398; z dnia 1 września 2009 r., I PK 83/09, Lex nr 550988; z dnia 16 września 2009 r., I UK 102/09, Lex nr 537027).Należy przyjąć, że także w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych, to właśnie strona winna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejące opinie, ewentualnie uzasadniają powołanie opinii dodatkowych. Takich okoliczności strona powodowa w toku niniejszego postępowania nie przedstawiła, poprzestając na podważaniu opinii kolejnych zespołów biegłych, z powołaniem się na własną, odmienną interpretację stanu zdrowia ubezpieczonej, co jednakże uznać należy za niewystarczające. I jedynie na marginesie należy wskazać, iż potrzeba powołania kolejnego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii ( patrz wyrok SA w Rzeszowie z dnia 20 października 2015 r. III AUa 575/15 ). Stosownie do treści art. 286 k.p.c. opinii dodatkowego biegłego można żądać jedynie "w razie potrzeby". Potrzeba taka nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii, lecz być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowej opinii. W przeciwnym bowiem razie sąd byłby zobligowany do uwzględniania kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie złożona zostałaby opinia w pełni ją zadowalająca, co jest niedopuszczalne ( tak z kolei w wyroku z dnia 7 października 2015 r. III AUa 598/15 SA w Lublinie )

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji .