Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2020r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Małgorzata Pyszka-Cichońska

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2020 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: Z. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 31 lipca 2019 r., znak: (...)

w sprawie: Z. O.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rekompensatę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. O. prawo do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego od dnia 1 lipca 2019r.,

2)  nie stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

VI U 3139/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpatrzeniu wniosku Z. O. z dnia 11 lipca 2019 r. – odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z rekompensatą.

W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy wskazał, iż zgodnie z art. 21 -23 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz.U. Nr 237, poz. 1656) rekompensata z tytułu pracy w szczególnych warunkach przysługuje ubezpieczonym, urodzonym po 31 grudnia 1948 r., gdy :

- przed dniem 1 stycznia 2009 r. - w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – wykonywali prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przez okres co najmniej 15 lat;

- nie mają ustalonego prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Organ rentowy wyjaśnił, iż nie uznał ubezpieczonemu okresu od 14 marca 1985 r. do 19 kwietnia 2001 r. jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, gdyż w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawionym przez syndyka masy upadłościowej Przedsiębiorstwa (...) brak określenia charakteru pracy zgodnego z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponadto organ rentowy podnosił, iż stanowisko zajmowane w świadectwie pracy z dnia 29 lutego 2004 r. (elektryk samochodowy) różni się od stanowiska w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach (elektromechanik akumulatorowy).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony Z. O., zarzucając jej błędne ustalenia stanu faktycznego oraz niewłaściwą interpretację obowiązujących przepisów, a ponadto błędy w uzasadnieniu decyzji. Ubezpieczony powoływał się na potwierdzenie wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach przez syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa (...). Mimo, iż odwołujący nie jest w stanie pozyskać innych dokumentów potwierdzających ten stan rzeczy, poza tymi które przedstawił ZUS, twierdził on, iż wykonywał swoje obowiązki w akumulatorowni oraz w kanale remontowym przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Prace te wymienione są w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( wykaz A dział XIV prace różne, poz. 13 i 16). W ocenie ubezpieczonego zeznania wnioskowanych przez niego świadków – ówczesnych jego współpracowników – pozwolą na jednoznaczną weryfikację dokumentów załączonych do wniosku o emeryturę z rekompensatą.

Pozwany organ rentowy - w odpowiedzi na odwołanie - wnosił na obecnym etapie procesu o oddalenie odwołania, powołując argumenty przedstawione uprzednio w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jednocześnie przychylił się on do wniosków dowodowych ubezpieczonego dotyczących zeznań świadków, a dodatkowo wnosił o dopuszczenie dowodów z dokumentów z akt osobowych powoda, jeśli możliwe jest ustalenie miejsca ich przechowywania.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczony Z. O. (urodz. (...)) był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. Zakładzie (...) w B. (późniejsza nazwa Przedsiębiorstwo (...) w B.) w okresie od 14 marca 1985 r. do 29 lutego 2004 r., na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku mechanika pojazdów samochodowych. Miejscem jego pracy była Stacja Obsługi Pojazdów. Zasadnicze obowiązki powoda obejmowały czynności związane z obsługą akumulatorów, umieszczonych w akumulatorowni, która składała się z trzech pomieszczeń :

- w pierwszym przechowywano prostowniki do ładowania akumulatorów;

- w drugim zgromadzone były kwas siarkowy i woda destylowana;

- w trzecim składowano akumulatory.

W ramach swoich obowiązków pracowniczych wymontowywał on zużyte akumulatory z pojazdów pracodawcy, zabierał je do akumulatorowni, gdzie dokonywał następnie ich napraw. Naprawy te obejmowały takie czynności, jak: demontowanie płytek ołowianych (tak zwanych „cel”), opłukiwanie ich wodą destylowaną, wkładanie sprawnych płytek ołowianych do akumulatora, lutowanie tzw. mostka (służącego zamknięciu obwodu elektrycznego), zalewanie szczelin lepikiem i napełnianie akumulatora elektrolitem (składającym się z odpowiedniej mieszanki kwasu siarkowego i wody destylowanej), podłączenie akumulatora do prostownika w celu naładowania go. Ponadto ubezpieczony wydawał nowe akumulatory, które przed wydaniem napełniał elektrolitem. Powyższe czynności zajmowały mu przeciętnie 6 godzin normatywnego czasu, a pozostałe 2 godziny pracował on w kanałach remontowych przy naprawach instalacji elektrycznych pojazdów ciężarowych. Naprawy te wymagały pracy w kanałach remontowych, gdyż instalacje elektryczne umieszczone były w pojazdach ciężarowych w ich podwoziach. Także wykonywane przez powoda naprawy rozruszników w takich pojazdach wymagały pracy w kanałach remontowych. Ubezpieczony wymieniał także – pracując poza kanałami remontowymi - żarówki w pojazdach samochodowych, jednak zajmowało mu to tylko kilka minut, w związku z czym czynności te miały charakter marginalny w stosunku do jego podstawowego zakresu obowiązków, realizowanego w akumulatorowni i kanałach remontowych. O powyższym świadczy bardzo liczna flota pojazdów samochodowych Przedsiębiorstwa, którego pracownikiem był powód. Sam Zakład Transportu w B. posiadał ok. 100 pojazdów, a łącznie z innymi jednostkami organizacyjnymi tego Przedsiębiorstwa (w T., G., C., C. i I.) liczba pojazdów osiągała poziom ok. 500. W zakres obowiązków powoda wchodził wydawanie nowych akumulatorów do tych pojazdów. Przed ich wydaniem musiał on napełnić akumulatory elektrolitem.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów: z zeznań świadków: W. B. i J. J. oraz z przesłuchania powoda (e- protokół rozprawy k.-35 a.s.), z dokumentów z akt osobowych powoda, nadesłanych do akt sprawy przez podmiot archiwizujący te akta, oraz na podstawie dokumentów i ich odpisów z akt emerytalnych i kapitałowych powoda).

Wskazany materiał dowodowy był spójny, nie zawierał istotnych rozbieżności i jego ocena prowadziła do jednoznacznych ustaleń i wniosków.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył tego czy okres pracowniczego zatrudnienia powoda w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. Zakładzie (...) w B. od 14 marca 1985 r. do 29 lutego 2004 r. ( późniejsza nazwa: Przedsiębiorstwo (...) w B.) – 16 lat 1 miesiąc i 7 dni - może zostać uznany za pracę wykonywaną przez niego w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz 43 ze zm.).

Zebrane w sprawie dowody pozwalały na dokonanie przez Sąd pozytywnych dla powoda ustaleń w tej kwestii. Wprawdzie – jak podnosił organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji – w dokumentach dotyczących tego okresu zatrudnienia powoda pracodawca używał rzeczywiście rozbieżnego nazewnictwa w zakresie zajmowanego przez powoda stanowiska pracy, to jednak decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu miał rzeczywisty charakter pracy wykonywanej przez powoda. Materiał dowodowy jednoznacznie wskazywał na to, iż powód w spornym okresie zatrudnienia wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienioną w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wykazie A, dziale XIV (prace różne), pod pozycjami:

- 13 - prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych;

- 16 – prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

Na podkreślenie w tym miejscu zasługuje okoliczność potwierdzenia wykonywania przez powoda tego rodzaju prac (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jak wymaga tego § 2 ust. 1 rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 r.) zarówno zeznaniami świadków, jak i dowodami z dokumentów. Do swojego wniosku emerytalnego powód dołączył wystawione mu przez syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa (...) w B. w upadłości świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w treści którego poświadczono wykonywanie przez niego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, zatrudnienia w szczególnych warunkach wymienionego w wykazie A, dziale XIV, poz. 13, na stanowisku elektromechanika akumulatorowego, w okresie od 14 marca1985 r. do 19 kwietnia 2001 r. Z kolei w aktach osobowych powoda - oprócz powyższego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach – znajduje się oświadczenie mistrza warsztatu B. K. z dnia 17 listopada 2003 r., o treści: „ Zaświadczam że Z. O. był zatrudniony jako elektryk samochodowy na stacji obsługi w B. i obsługiwał jako elektryk samochodowy ładownię akumulatorów ładując je i konserwując. Pracę tę wykonywał w okresie od 13.03.1985 do 19.04.2001 r.”.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1924 – t.j.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Art. 32 ust. 4 tej ustawy (Dz.U. z 2018 r., poz.1270 t.j. ze zm.) mówiąc o dotychczasowych przepisach, na podstawie których ustala się m.in. rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie których ustala się prawo do emerytury osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, odwołuje się właśnie do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Skoro postępowanie dowodowe wykazało, iż powód legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach wymaganym do nabycia prawa do rekompensaty i jednocześnie nie nabył prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (przesłanka negatywna z art. 21 ust. 2 epom), to Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał powodowi prawo do rekompensaty od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę z rekompensatą (art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej).

W punkcie 2 wyroku nie stwierdzono odpowiedzialności organu rentowego, o której mowa w art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, albowiem istotne dla rozstrzygnięcia sporu ustalenia dokonane zostały w postępowaniu sądowym na podstawie dowodów, którymi nie dysponował organ rentowy, a zaoferowane przez powoda w postępowaniu administracyjnym dowody dawały podstawę do wątpliwości co do ich mocy dowodowej i wiarygodności. Wątpliwości te powołane zostały w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.