Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: E. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 lutego 2016 r., znak: (...)

w sprawie: E. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o świadczenie przedemerytalne

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej E. B. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia (...) r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.11.2015 r. ZUS odmówił ubezpieczonej E. B. prawa do świadczenia przedemerytalnego, powołując się na przepisy ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Ubezpieczona złożyła odwołanie od tej decyzji i w toku postępowania przed Sądem organ rentowy uchylił zaskarżoną decyzję i wydał nową decyzję, z dnia 9.02.2016r., odmawiającą ubezpieczonej ponownie prawa do świadczenia przedemerytalnego.

W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy uznał, że ubezpieczona łącznie udokumentowała 34 lata 9 miesięcy i 16 dni stażu ubezpieczeniowego zamiast wymaganego okresu 35 lat. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej do stażu okresów:

-

od 01.08.1995 do 04.08.1995, od 01.10.1995 do 01.10.1995, od 01.11.1995 do 01.11.1995, od 31.03.1996 do 31.03.1996, od 01.05.1996 do 01.05.1996, od 30.06.1996 do 30.06.1996 gdyż ubezpieczona nie została zgłoszona do ubezpieczenia w tych okresach oraz okresów od 02.01.1996 do 31.01.1996, od 01.07.1996 do 30.07.1996, od 01.08.1996 do 30.08.1996, od 01.09.1996 do 29.09.1996, od 01.10.1996 do 30.10.1996; od 01.11.1996 do 29.11.1996, od 01.12.1996 do 30.12.1996; 01.01.1997 do 30.01.1997, od 01.02.1997 do 27.02.1997, gdyż Wydział Ubezpieczeń i Składek nie potwierdził dokładnych dat zatrudnienia i zwolnienia.

W piśmie procesowym z dnia 18.02.2016r., złożonym w toku postępowania, pozwany wyjaśnił, iż okresy ubezpieczenia z tytułu umowy zlecenia i umowy o pracę wykonywanych w (...) w I. ustalono na podstawie potwierdzeń okresów ubezpieczenia wystawionych przez Wydział Ubezpieczeń i Składek, na podstawie złożonych przez płatnika deklaracji zgłoszeniowych i rozliczeniowych.

ZUS nie zaliczył w ciągłości okresu zatrudnienia od 06.07.1995 r. do 28.02.2010 r. gdyż ubezpieczona w okresie od 01.12.1995 r. do 02/1997 r. zatrudniona była na umowy zlecenia, a pracodawca w składanych dokumentach nie podał dokładnych dat rozpoczęcia i zakończenia tych umów. Wobec powyższego organ rentowy przyjął, że w miesiącach, za które pracodawca nie przedłożył prawidłowych dokumentów ubezpieczona przepracowała na podstawie umowy zlecenia jeden dzień w miesiącu tj. 31.07.1996 r., 31.08.1996 r., 30.09.1996 r., 31.10.1996 r., 30.11.1996 r., 31.12.1996 r., 31.01.1997 r., 28.02.1997 r. Ponadto z tytułu zatrudnienia u K. S. ZUS zaliczył następujące okresy : od 06.07.1995 r. do 31.07.1995 r., od 05.08.1995 r. do 30.09.1995 r., od 02.10.1995 r. do 31.10.1995 r., od 02.11.1995 r. do 30.11.1995 r., od 01.12.1995 r. do 01.01.1996 r., od 01.02.1996 r. do 30.03.1996 r., od 1.04.1996 r. do 30.04.1996 r., od 02.05.1996 r. do 29.06.1996 r.- zgodnie z poświadczeniem z Wydziału Ubezpieczeń i Składek.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 16.06.2016 r. organ rentowy potwierdził, że składki za cały styczeń 1996 r. i okres od lipca 1996 r. do lutego 1997 r. zostały opłacone, tylko nie można było ustalić liczby dni w miesiącu za które opłacono składki.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 15.07.2016 r. organ rentowy wyjaśnił, iż jak wynika z informacji udzielonej przez Wydział Świadczeń Emerytalno-Rentowych okres stycznia 1996 r. oraz okres od lipca 1996 r. do lutego 1997 r. nie został zaliczony w ciągłości z uwagi na brak możliwości poświadczenia go przez Wydział Ubezpieczeń i Składek (poświadczenie określa ubezpieczenie odrębnie w kolejnych miesiącach bez podania dokładnej daty zatrudnienia i zwolnienia w poszczególnych miesiącach, w związku z powyższym przyjęto jako okresy składkowe po 1 dniu w każdym miesiącu).

Z w/w okresów zaliczono następujące dni :01.01.1996 r., 31.07.1996r., 31.08.1996 r., 30.09.1996 r., 31.10.1996 r., 30.11.1996 r., 31.12.1996 r.,31.01.1997 r. i 28.02.1997 r.

Jednocześnie pozwany poinformował, iż w decyzji z dnia 09.02.2016 r. wskazano niezaliczone okresy-od 02.01.1996 r. do 31.01.1996 r., od 01.07.1996 r. do 30.07.1996 r„ od 01.08.1996 r. do 30.08.1996 r., od 01.09.1996 r. do 29.09.1996 r., od 01.10.1996 r. do 30.10.1996r., od 01.11.1996 r. do 29.11.1996 r., od 01.12.1996 r. do 30.12.1996 r., od 01.01.1997r. do 30.01.1997 r. i od 01.02.1997 r. do 27.02.1996 r. z uwagi na brak potwierdzenia dokładnych dat zatrudnienia przez Wydział Ubezpieczeń i Składek.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Powódka E. B. ( poprzednio N. ) zatrudniła się u K. S. dnia 6.07.1995 r. jako sprzedawca w sklepie z materiałami. Jednocześnie strony zawarły w lipcu 1995 r. umowę zlecenia. Ubezpieczona została zgłoszona przez K. S. do ubezpieczeń społecznych od dnia 6 lipca 1995r. z tytułu umowy zlecenia. Ubezpieczona zawierała w kolejnych miesiącach z K. S. kolejne miesięczne umowy zlecenia.

Ubezpieczona została zgłoszona przez K. S. do ubezpieczeń społecznych od dnia 6 lipca 1995r. z tytułu umowy zlecenia, z wynagrodzeniem 280 zł. miesięcznie (k.1 – pliku kopii ZUS, koperta k.69). Ubezpieczona zawierała kolejne umowy zlecenia – aż do 29.06.1996r. Następna umowa pisemna, jaka połączyła ubezpieczoną z jej pracodawczynią zawarta została dopiero w dniu 1 marca 1997r. i była to umowa o pracę na okres próbny na 6 miesięcy. W umowie tej w punkcie 6. widnieje adnotacja- dzień rozpoczęcia pracy- 6.07.1995r.( karta 84, koperta k.69) .W świadectwie pracy wystawionym przez K. S., wskazano, że umowa o pracę łączyła ubezpieczoną z pracodawcą od 6.07.1995r. do 28.02.2010r. Umowa o pracę została rozwiązana z dniem 28.02.2010 r. z powodu likwidacji stanowiska pracy.

Faktycznie ubezpieczona pracowała u K. S. jako sprzedawca w sklepie z materiałami, wykonując swoje obowiązki tak jak pracownik w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, codziennie, pod kierunkiem K. S.. W sklepie w którym pracowała ubezpieczona jako pracownik pracowała także A. M. za takim samym, co ubezpieczona wynagrodzeniem. W okresie od lipca do września 1995 r. podstawa wymiaru składek w miesięcznych deklaracjach rozliczeniowych wynosiła 280 zł. Od października 1995 r. w miesięcznych deklaracjach rozliczeniowych składanych do ZUS K. S. wykazywała kwotę wynagrodzenia dla ubezpieczonej w wysokości 300 zł., w grudniu 1995 kwotę 360 zł., za styczeń 1996 r. w deklaracji wskazano kwotę wynagrodzenia 380 zł. a od lutego 1996 r. kwotę 350 zł.

Od lipca 1996r. strony zaniechały podpisywania kolejnych umów zlecenia i stan taki trwał aż do dnia 1 marca 1997r. kiedy to strony zawarły umowę o pracę na okres próbny 6 miesięcy. Przy czym sama umowa zlecenia w okresach gdy zaniechano jej sporządzania w formie pisemnej była realizowana na dotychczasowych zasadach. Ubezpieczona zobowiązana była świadczyć pracę w wymiarze 8 godzin dziennie, przy 40 godzinnym tygodniu pracy. Umowy zlecenia były zawierane na okres miesiąca (bez uwzględnienia niedzieli). Wynagrodzenie z tytułu wykonywania przez miesiąc zlecenia wynosiło 300 zł, 380 zł. i 350 zł i takie właśnie kwoty były deklarowane jako miesięczna podstawa wymiaru składki w deklaracjach rozliczeniowych składanych w imieniu K. S. przez jej księgowego. O tym, że warunki świadczenia pracy przez ubezpieczoną na rzecz K. S. od 1 lipca 1996r. w ramach ustnej umowy zlecenia się nie zmieniły świadczy również okoliczność, że wysokość składek na ubezpieczenia społeczne za sporne miesiące była porównywalna jak w czasie, kiedy do deklaracji rozliczeniowych za poszczególne miesiące dołączane były poszczególne umowy. Od lipca 1996 r. zadeklarowana podstawa wymiaru składki wzrosła do 400 zł. ZUS za okres od początku lipca 1996r. do końca lutego 1997r. zaliczył do stażu ubezpieczeniowego E. B. jedynie po jednym dniu każdego miesiąca, odmawiając zaliczenia miesiąca w ciągłości, uzasadniając, że w miesiącach, za które pracodawca nie przedłożył prawidłowych dokumentów ubezpieczona przepracowała na podstawie umowy zlecenia jeden dzień w miesiącu tj. 31.07.1996 r., 31.08.1996 r., 30.09.1996 r., 31.10.1996 r., 30.11.1996 r., 31.12.1996 r., 31.01.1997 r., 28.02.1997 r. Ponadto z tytułu zatrudnienia u powyższego pracodawcy zaliczono następujące okresy : od 06.07.1995 r. do 31.07.1995 r., od 05.08.1995 r. do 30.09.1995 r., od 02.10.1995 r. do 31.10.1995 r., od 02.11.1995 r. do 30.11.1995 r., od 01.12.1995 r. do 01.01.1996 r., od 01.02.1996 r. do 30.03.1996 r., od 1.04.1996 r. do 30.04.1996 r., od 02.05.1996 r. do 29.06.1996 r.- zgodnie z poświadczeniem z Wydziału Ubezpieczeń i Składek. W kolejnym piśmie procesowym z dnia 16.06.2016 r. organ rentowy potwierdził, że składki za cały styczeń 1996 r. i okres od lipca 1996 r. do lutego 1997 r. zostały opłacone, tylko nie można było ustalić liczby dni w miesiącu za które opłacono składki.

Jednak w kolejnym piśmie procesowym z dnia 15.07.2016 r., którego teść przytoczono wcześniej, organ rentowy przedstawił odmienne stanowisko nie wskazując okresów niezaliczonych z 1995 roku., mimo, że w decyzji wskazano poszczególne niezaliczone okresy z 1995 r.

dowód: zeznania świadków K. P., K. S.- zapis protokołu rozprawy k.67, zeznania ubezpieczonej – k.97, deklaracje rozliczeniowe i umowy zlecenia-przedłożone na rozprawie, kopie deklaracji rozliczeniowych koperta k.69, kopia umowy o pracę k.11, świadectwo pracy k.10.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów w aktach rentowych i przedłożonych przez ubezpieczona w toku postępowania, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków K. P. i K. S. oraz ubezpieczonej, którym jako zgodnym i uzupełniającym się wzajemnie dał wiarę.

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art.2 ust. 1 pkt.2 i 5 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje kobiecie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat ( ust. 2), lub do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat .

Zdaniem Sądu Okręgowego, wniosek ZUS, że w związku z brakiem pisemnych umów zlecenia łączących strony, wyłącznie na podstawie deklaracji zatytułowanych odpowiednio „lipiec 1996”, „sierpień 1996” itp. nie sposób wyinterpretować, ile dni w miesiącu ubezpieczona realizowała faktycznie umowę zlecenie jest absurdalny. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej do stażu okresów:

-

od 01.08.1995 do 04.08.1995, od 01.10.1995 do 01.10.1995, od 01.11.1995 do 01.11.1995, od 31.03.1996 do 31.03.1996, od 01.05.1996 do 01.05.1996, od 30.06.1996 do 30.06.1996 gdyż ubezpieczona nie została zgłoszona do ubezpieczenia w tych okresach oraz okresów od 02.01.1996 do 31.01.1996, od 01.07.1996 do 30.07.1996, od 01.08.1996 do 30.08.1996, od 01.09.1996 do 29.09.1996, od 01.10.1996 do 30.10.1996; od 01.11.1996 do 29.11.1996, od 01.12.1996 do 30.12.1996; 01.01.1997 do 30.01.1997, od 01.02.1997 do 27.02.1997, gdyż Wydział Ubezpieczeń i Składek nie potwierdził dokładnych dat zatrudnienia i zwolnienia.

Skoro Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie negował, że strony łączyła w spornych okresach umowa zlecenia ( choć strony podpisały także w lipcu 1995 r. umowę o pracę i ubezpieczona świadczyła pracę w warunkach odpowiadających temu typowi umowy, co jednak nie ma pierwszoplanowego znaczenia w sprawie ), skoro organ rentowy przyjął składki za sporne okresy, co potwierdził w piśmie procesowym z dnia 16.06.2016 r., skoro ze wszystkich dokumentów zgromadzonych w sprawie oraz zeznań stron i świadków wynika, że od sierpnia 1995 do lutego 1997r. ubezpieczona kontynuowała pracę na zasadach wcześniej obowiązujących, skoro wreszcie sam tytuł deklaracji składanych przez K. S. wskazuje na to, że były to deklaracje miesięczne - zatem za cały miesiąc, a nie jedynie za pierwszy dzień miesiąca, należało przyjąć do okresów składkowych całe miesiące w spornych okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji.

Podkreślić też trzeba, że organ rentowy zmieniał wielokrotnie swoje stanowisko czego dowodem jest niespójna i pozbawiona logiki argumentacja organu rentowego zawarta w pismach procesowych składanych w toku postępowania, w których prezentowano inne stanowisko niż w zaskarżonej decyzji co do okresów składkowych z roku 1995.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być jednak dowodzone wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Nie mają więc zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem Okręgowym bezspornie wykazało, iż E. B. w spornych okresach wiązała umowa o pracę i pokrywające się z okresem związania umową o pracę umowy zlecenia z K. S., postępowanie to wyjaśniło także na jakich zasadach realizowane były umowy zlecenia w spornym okresie a także pozwoliło na ustalanie, że umowy zlecenia miały charakter miesięczny a od tych umów odprowadzana była składka na ubezpieczenie społeczne a więc okresy te stanowiły okresy składkowe w rozumieniu przepisów prawa ubezpieczeniowego (art.6 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach z FUS).

W związku z tym, zaliczając sporne okresy do stażu ubezpieczeniowego ubezpieczonej, uznać należało, że spełnia ona warunek posiadania 35 letniego okresu składkowego i nieskładkowego, niezbędnego do uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego. Ponieważ organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez ubezpieczoną pozostałych warunków do nabycia prawa do tego świadczenia, należało uwzględnić, przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego ubezpieczonej t.j. okresów składkowych, wszystkie dni robocze każdego ze spornych miesięcy od 1 sierpnia 1995 do lutego 1997 włącznie, bowiem były to okresy, za które została faktycznie opłacona składka emerytalna, co w sposób nie budzący wątpliwości wynika z dowodów zgromadzonych w sprawie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku a z uwagi na konieczność prowadzenia postępowania przed Sądem celem ustalenia okoliczności świadczenia pracy ubezpieczonej u K. S., na podstawie art.118 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS orzekł jak w punkcie 2 wyroku, stwierdzając brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek