Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 17.10.2012r. i 27.05.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu – B. P. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tego względu, że na dzień 1.10.1999r. nie udowodnił on, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniach wniesionych do tut. Sądu pełnomocnik ubezpieczonego o zmianę tych decyzji w całości i przyznanie B. P. prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sad ustalił i zważył, co następuje:

Pobierający rentę rodzinną ubezpieczony – B. P. (ur. (...)) w dniu 5.10.2012r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniosek o emeryturę (k-1 ar). Na podstawie dokumentów znajdujących się już w organie rentowym oraz dołączonych do wniosku ustalono, że jego łączny staż ubezpieczeniowy na dzień 1.01.1999r. wynosi 30 lat 9 miesięcy i 24 dni, w tym 11 lat 5 miesięcy i 1 dzień pracy w warunkach szczególnych i w dniu 17.10.2012r. wydano pierwszą z zaskarżonych decyzji (k-32 ar). W dniu 27.05.2013r. wydano kolejną, również odmawiającą ubezpieczonemu prawa do dochodzonego świadczenia, ale zaliczony przez ZUS staż pracy w warunkach szczególnych wyniósł tym razem 14 lat 11 miesięcy i 28 dni (k-41).

W myśl art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) oraz § 3 i § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), prawo do emerytury w wieku niższym, niż 65 lat może nabyć ubezpieczony mężczyzna urodzony po dniu 31.12.1948r., jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1.01.1999r. posiada 25-letni okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, w tym, co najmniej 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Z kolei przepis art. 32 ust. 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, do którego odsyła art. 184 przewiduje emeryturę w wieku niższym, niż 65 lat w przypadku mężczyzn w związku z rodzajem wykonywanej pracy tj. szczególne warunki, w jakich jest ona świadczona lub jej szczególny charakter), narażający na szybsze zrealizowanie się ryzyka emerytalnego z powodu wcześniejszej, niż powszechnie, utraty sprawności psychofizycznej pracownika.

Przepis ust. 2 art. 32 definiuje pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach stanowiąc, że jest nim pracownik zatrudniony przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne bądź otoczenia, lecz uregulowania tego przepisu nie precyzują szczegółowych przesłanek nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku. Przepis ust. 4 art. 32 tej ustawy odsyła w tej materii do dotychczasowych przepisów, którymi są przepisy rangi ustawy lub wydane na mocy delegacji ustawowej (vide: uchwala składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002r. IIIZP 30/11 OSNP 202/10/243). Aktem prawnym normującym tę problematykę jest cyt. rozporządzenie Rady Ministrów, które stanowi podstawę do ustalania przesłanek wskazanych w art. 32 ust. 4 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. wieku emerytalnego, rodzajów prac oraz stanowisk a także warunków, na podstawie, których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 tego artykułu przysługuje prawo do emerytury (vide: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004r. P 17/03 OTK-A 2004/6/57).

Należy zauważyć, iż zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 cyt. Rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy.

Dowodem na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach miało być świadectwo pracy wydane w dniu 17.09.2012r. przez (...)Zakłady(...)w B., stwierdzające m. in., że B. P.w okresie od 6.11.1973r. do 5.10.1974r. pracował w warunkach szczególnych na stanowisku operatora urządzeń do zdejmowania wyrobów (wg nomenklatury Spółki: zdejmowacz węży z rdzenia). W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania emerytury przez ubezpieczonego, wskazując, że jego łączny staż ubezpieczeniowy wynosi więcej, niż wymagane 25 lat. Podniósł jednak, że nie udowodnił on w wystarczający sposób, co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, albowiem istnieją rozbieżności w dokumentach, albowiem w świadectwie pracy z dnia 17.09.2012r., w którym stanowisko powoda określono, jako „operator do urządzeń do zdejmowania wyrobów”, podczas gdy w świadectwie pracy, nazwano je: ”pracownik fizyczny”.

Takie stanowisko pozwanego Sąd podzielił, albowiem faktycznie takie rozbieżności istnieją. Jednakże w postępowaniu sądowym dopuszczalne są wszelkie dowody, za pomocą, których można wykazać okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń. W tym zakresie nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych określonych w cyt. Rozporządzeniu z 7.02.1983r., które dotyczą wyłącznie postępowania przed organem rentowym (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1999r. II UKN 619/98 OSP 2002/2/26) oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2003r. II UK 87/03 OSNPUSiSP 2004/14/248). W związku z powyższym Sąd przeprowadził dowód z akt osobowych powoda z okresu jego zatrudnienia w (...)Zakładach (...)w B.(k-25), zeznań świadka H. Z.(k-103v) oraz z przesłuchania ubezpieczonego.

Wynika z nich, że B. P., będąc zatrudniony w tych Zakładach od dnia 6.11.1973r.r. do dnia 5.10.1974r., na stanowisku pracownika fizycznego, względnie operatora urządzeń do zdejmowania węży z rdzeni, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace operatora urządzeń do zdejmowania wyrobów, wymienione w Wykazie A Dziale IV poz. 21 załącznika do cyt. rozporządzenia Rady Ministrów oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia Ministra przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7.07.1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Dowody te Sąd uznał za wiarygodne. Treść wyjaśnień powoda koresponduje z treścią zeznania świadka oraz zawartością jego akt osobowych z okresu zatrudnienia w spornym okresie, wiarygodności, których pozwany nie zakwestionował. Podkreślenia wymaga, że dla oceny, czy pracownik wykonywał swoją pracę w warunkach szczególnych, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska przyjęta w nomenklaturze wewnątrzzakładowej, tylko rodzaj powierzonej pracy.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe pozwoliło na ustalenie, że ubezpieczony, posiadający ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, który w dniu (...) ukończył 60 lat, a nadto wykonywał prace w warunkach szczególnych przez okres, co najmniej 15 lat, spełnia warunki do przyznania mu prawa do „wcześniejszej emerytury”.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał odwołanie B. P. za uzasadnione i – na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc – orzekł, jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W pkt 2 sentencji, Sąd – zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a cyt. ustawy i emeryturach i rentach z FUS – z urzędu musiał orzec w przedmiocie odpowiedzialności, bądź nieodpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zaskarżone decyzje wydano 17.10.2012r. i 27.05.2013r. i w tych datach organ rentowy nie dysponował prawidłowo sporządzonym świadectwem wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych, wydanym przez jego pracodawcę. Dopiero w wyniku przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego, okres ten mógł zostać zaliczony do okresów jego pracy w warunkach szczególnych.

W tych okolicznościach, brak było, zatem podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia w całości żądań ubezpieczonego.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 kpc przyjmując, że składają się na nie koszty zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Krakowska-Krawczak