VI Ua 18/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2025-06-03

Sygn. akt VI Ua 18/25

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Maciej Flinik

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2025 r. wB.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w B. VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 marca 2025r. sygn. akt VII U 5/25

oddala apelację

Sędzia Maciej Flinik

Sygn. akt VI Ua 18 /25

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 listopada 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił M. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 listopada 2024r. do 24 listopada 2024r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż tytuł ubezpieczenia chorobowego ubezpieczonego ustał 31.10.2024r. Po ustaniu zatrudnienia i w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony podjął pracę zarobkową od 9 listopada 2024r. u płatnika (...). Organ stwierdził, ze ubezpieczony wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony M. K. wnosząc od niej odwołanie. Ubezpieczony oświadczył, że nie świadczył umowy z (...) w trakcie zwolnienia chorobowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Powyższa sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt VII U 6/25

Decyzją z dnia 5 grudnia 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił M. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 22 listopada 2024r. do 19 grudnia 2024r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż tytuł ubezpieczenia chorobowego ubezpieczonego ustał 31.10.2024r. Po ustaniu zatrudnienia i w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony podjął pracę zarobkową od 9 listopada 2024r. u płatnika (...) stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony M. K. wnosząc od niej odwołanie. Ubezpieczony oświadczył, że nie świadczył umowy z (...) w trakcie zwolnienia chorobowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Powyższa sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt VII U 5/25.

Zarządzeniem z dnia 31 stycznia 2025r. Sąd połączył sprawę VII U 6/25 ze sprawą o sygn. akt VII U 5/25 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2025r. sygn. akt VII U 5/25 zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do zasiłku chorobowego za okres:

a)  od 1 listopada 2024 r. do 24 listopada 2024 r.

b)  od 25 listopada 2024 r. do 19 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy ustalił , iż ubezpieczony M. K. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) sp. z o.o. (...) do 31 października 2024r. We wrześniu 2024r. ubezpieczony zaczął się leczyć psychiatrycznie. Z powodu braku poprawy stanu zdrowia w okresach m.in. od 1 listopada 2024r. do 24 listopada 2024r. oraz od 22 listopada 2024r. do 19 grudnia 2024r. był niezdolny do pracy z powodu choroby. Ubezpieczonego łączyła umowa zlecenie z(...) Szkolą (...) w I., na podstawie której ubezpieczony prowadzi w szkole zajęcia. W czasie niezdolności do pracy ubezpieczony nie wykonywał żadnych czynności na podstawie umowy zlecenia. Nie otrzymał żadnego wynagrodzenia.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dokumenty, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron. Nadto Sąd oparł się na dowodzie z zeznań odwołującego, ponieważ były zgodne z zebranymi w sprawie dowodami.

W ocenie Sądu odwołania ubezpieczonego były zasadne i zasługiwały na uwzględnienie.

W sprawie strony toczyły spór co do faktu, czy ubezpieczony w okresie stwierdzonej niezdolności do pracy, powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia, kontynuował pracę zarobkową na podstawie umowy zlecenia. Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie z art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. 2017 poz. 1368, ze zm., dalej: ustawa zasiłkowa) zasiłek chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Natomiast zgodnie z art. 13 ust 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.Wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 13 ust 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dotyczy sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie podlega żadnemu ubezpieczeniu natomiast kontynuuje lub podejmuje działalność zarobkową uprawniającą ją do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (postanowienie SN z dnia 29 października 2003 r., II UK 176/03, Legalis nr 235655).

W niniejszej sprawie tytuł ubezpieczenia odwołującego wynikający z zatrudnienia pracowniczego ustał w dniu 31 października 2024r. Jednocześnie odwołujący związany był umową zlecenia z Wyższą Szkołą (...). Zakład Ubezpieczeń Społecznych na tej podstawie wywiódł, iż ubezpieczony kontynuował działalność zarobkową a tym samym nie miał prawa do zasiłku chorobowego za okres swojej niezdolności do pracy. Zważyć należy, że zasiłek chorobowy zastępuje utracony zarobek. Ryzykiem chronionym jest w tym przypadku niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania. Jeżeli po ustaniu tytułu ubezpieczenia dojdzie do kontynuowania lub podjęcia działalności zostanie ona objęta ubezpieczeniem chorobowym. Wówczas zdarzenie ubezpieczeniowe (choroba) będzie pozostawać w związku z nowym tytułem ubezpieczeniowym (wyrok SN z dnia 4 czerwca 2012 r., I UK 13/12, Lex nr 1218583).

Jednakże samo pozostawanie związanym umową zlecenia, bez jej faktycznego wykonywania, czyli podejmowania czynności, nie świadczy jeszcze o kontynuowaniu działalności zarobkowej. Zdaniem Sądu fakt podpisania umowy zlecenia bez żadnej aktywności odwołującego w tym zakresie, zmierzającej do uzyskania przychodu nie może być traktowany jako kontynuowanie działalności zarobkowej a tym samym stanowić negatywną przesłankę przyznania zasiłku chorobowego. Z przedstawionego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby odwołujący wykonywał jakiekolwiek czynności na podstawie umowy zlecenia w okresie niezdolności do pracy.

Natomiast zgodnie z art. 17 ust 1 ustawy zasiłkowej (podstawa powołana w decyzji z 25.11.2024r.) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Nie budzi wątpliwości, że prawo do tego świadczenia podlega utracie w przypadku wystąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych w cytowanym przepisie, a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie powyższego przepisu jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na wolnieniu lekarskim (wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2005 r., I UK 370/04, OSNP 2005/21/342).

W przedmiotowej sprawie ubezpieczony nie podejmował żadnych czynności w ramach umowy zlecenia, a zatem twierdzenie organu rentowego, że wykorzystywał zwolnienie od pracy niezgodnie z jego przeznaczeniem jest bezpodstawne.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że w sprawie nie zachodzą podstawy do zastosowania art. 13 ust. 1 i art. 17 ustawy zasiłkowej. Wobec powyższego jak i bezspornego faktu, że w okresie spornym odwołujący był niezdolny do pracy, przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego. Mając to na uwadze Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany organ rentowy zarzucając zaskarżonemu wyrokowi :

I. naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, to jest:

a) art. 233 § 1 kpc poprzez:

- niezgodne ze stanem faktycznym sprawy i zgromadzonymi w sprawie dowodami przyjęcie, że ubezpieczony nie wykorzystywał zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem oraz, że nie kontynuował działalności zarobkowej, dającej mu tytuł do ubezpieczenia, podczas gdy, z bezspornie ustalonego stanu faktycznego sprawy wynika, że powód zawarł w dniu 09.11.2024 r. (tj. podczas zwolnienia chorobowego) umowę z (...) w I., a zatem wykorzystywał zwolnienie niezgodnie z przeznaczeniem, a ponadto miał inny tytułu ubezpieczenia w postaci umowy zlecenia, powstały 09.11.2024 r., stanowiący tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym;

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

a)art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej ustawa zasiłkowa) poprze uznanie, że powodowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego mimo, że w okresie zwolnienia chorobowego podpisał umowę zlecenia z kolejnym płatnikiem, a zatem wykorzystywał okres zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem;

b)art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej - poprzez błędne przyjęcie, że powodowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia, gdyż samo pozostawanie związanym umową zlecenia, bez faktycznego wykonywania działalności zarobkowej nie świadczy o jej kontynuowaniu, podczas gdy po ustaniu w dniu 31.10.2024 r. tytułu ubezpieczenia u płatnika (...) sp. z o.o. (...) powód zawarł w dniu 09.11.2024 r. umowę zlecenia z (...) w I., a zatem podjął pracę zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, a zatem zgodnie z art. 13 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia nie przysługuje;

Powołując się na podaną podstawę apelacji, pozwany wniósł o:

- zmianę przedmiotowego wyroku w całości i oddalenie odwołań,

- zasądzenie od Ubezpieczonego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych na rzecz organu rentowego za obie instancje.

- przeprowadzenie dowodu z treści umowy zlecenia (która została przesłana do ZUS przez płatnika (...) w I. z datą wpływu 19.03.2025 r.) na fakt zawarcia umowy z kolejnym płatnikiem po ustaniu zatrudnienia u poprzedniego płatnika.

W uzasadnieniu wskazał, iż nie zgadza się z zaskarżonym wyrokiem . Zgodnie z art. 17 ustawy zasiłkowej ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu do ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. Wskazać należy, że odwołujący w trakcie orzeczonej od 01.11.2024 r. niezdolności zawarł w dniu 09.11.2024 r. umowę zlecenia z płatnikiem (...) w I.. Fakt ten świadczy o wypełnieniu przesłanki wynikającej z art. 17 ustawy zasiłkowej, tj. o wykorzystywaniu zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem. Odwołujący podczas zwolnienia chorobowego podejmował w okresie chorobowym czynności zmierzające do zawarcia kolejnego stosunku zatrudnienia oraz dokonał zawarcia umowy zlecenia. Powód złożył wniosek o zasiłek przez płatnika (...) sp. z o.o. (...)Tytuł ubezpieczenia chorobowego powoda u tego płatnika ustał 31.10.2024 r. Po ustaniu tytułu ubezpieczenia i jednocześnie w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby, powód podjął pracę zarobkową na umowę zlecenia od 09.11.2024 r. u płatnika (...), stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Podjął zatem, zgodnie z dyspozycją art. 13 ustawy zasiłkowej, pracę zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym, a zatem zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że ryzykiem chronionym jest w tym przypadku niemożność wykonywania ( kontynuowanie lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania. Jeżeli po ustaniu tytułu ubezpieczenia dojdzie do kontynuowania lub podjęcia działalności zostanie ona objęta ubezpieczeniem chorobowym. Wówczas zdarzenie ubezpieczeniowe (choroba) będzie pozostawać w związku z nowym tytułem ubezpieczeniowym ( wyrok SN z 4.06.2012r. I UK 13/12).

W odpowiedzi na apelację odwołujący się wniósł o przyznanie zasiłku chorobowego . W uzasadnieniu argumentował , iż w trakcie zwolnienia lekarskiego, 09.11.2025 doszło do podpisania umowy zlecenia przeze mnie z (...) Szkołą (...) w I. ( (...)). Rzeczona umowa ma charakter ramowy, która zobowiązuje do przeprowadzenia zajęć na kursie (...) prowadzonym przez wspomnianą uczelnię. Zajęcia, które prowadzę trwają 1-2 dni w ciągu całego 2- semestralnego kursu. W trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim nie przeprowadzałem żadnych zajęć, zatem nie doszło do wykonania pracy. Zwolnienie lekarskie, o którym mowa nie miało charakteru obłożnego - w jego trakcie mogłem się swobodnie poruszać. Fakt zawarcia umowy zlecenia bez jego realizacji nie wpłynął niekorzystnie na przebieg leczenia, niezasadnym jest zatem twierdzenie iż zwolnienie zostało wykorzystane niezgodnie z jego przeznaczeniem. Potwierdzeniem, iż nie doszło do wykonania pracy jest oświadczenie (...) o braku wykonywania przeze mnie pracy w okresie zwolnienia lekarskiego (kopia w załączeniu). Oryginał oświadczenia dołączony został do akt sprawy sygn. Akt VII U 5/25. Do ZUS, za okres zwolnienia lekarskiego nie wpłynęły składki na ubezpieczenie, co potwierdza dodatkowo, iż w istocie nie doszło do wykonania pracy. Gdyby bowiem doszło do jej wykonania, należałoby je wówczas odprowadzić.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja strony pozwanej nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji dysponował wystarczającym dla rozstrzygnięcia materiałem dowodowym, w oparciu o który prawidłowo ustalił stan faktyczny i wywiódł właściwe wnioski natury prawnej. Sąd Okręgowy podziela w całości te ustalenia, jak również rozważania prawne sądu pierwszej instancji, które uznaje za własne. Nie występuje zatem potrzeba ich ponownego przywoływania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2013r. II CSK 292/12 – LEX nr 1318346). Ponownie należy podkreślić, iż eksponowana przez organ rentowy jednostkowa czynność, której dokonał ubezpieczony w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim ( podpisanie umowy zlecenia z(...) Szkołą (...)w I. ) miała charakter zupełnie wyjątkowy ( incydentalny ) i nie przełożyła się na rozpoczęcie przezeń świadczenia pracy ( czy usług ) na rzecz tego podmiotu. W/w- ny pomimo jej zawarcia właśnie z uwagi na stan zdrowia nie podjął zatrudnienia. W konsekwencji w świetle utrwalonego jak się wydane w tym zakresie orzecznictwa, nie było podstaw do przyjęcia, iż zaistniały przesłanki wykonywania działalności zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego lub niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystywania takiego zwolnienia ( względnie obie). W wyroku z dnia 6 października 2022r. III USK 18/22 SN wskazał, że „ jako zasadę należy przyjąć, iż ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy jakąkolwiek pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia, jednak w szczególnych sytuacjach faktycznych prokonstytucyjna wykładnia przez sądu ubezpieczeń społecznych art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej może prowadzić od odmowy jego zastosowania ze względu na to , że sankcja jaką przewiduje może być uznana w konkretnym stanie faktycznym za zbyt drastyczna i dolegliwą , a przez to niesłuszną i niesprawiedliwą w kontekście rodzaju innego zajęcia zarobkowego ( jego sporadycznego , incydentalnego , wymuszonego okolicznościami charakteru ) oraz uzyskanego z tego tytułu dochodu ( niewielkich kwot stanowiących kilkuprocentowy ułamek należnego zasiłku chorobowego ) . W tym kontekście należy zatem oceniać podnoszoną przez pozwanego okoliczność podpisania umowy zlecenia , która nie była w rzeczywistości realizowana. W okolicznościach niniejszej sprawy nie tyle brak jest podstaw do przyjęcia , że zarzucana ubezpieczonemu aktywność była porównywalna ( w zakresie umowy cywilnoprawnej i przewidzianego nią wynagrodzenia ) z tą prowadzoną w czasie, kiedy ubezpieczony nie przebywał na zwolnieniu lekarskim i nie korzystał z zasiłku chorobowego, ale że w ogóle była to jakakolwiek działalność zarobkowa. Jedynie w takim przypadku ( wykazania, iż tak działalność ubezpieczonego w okresie zwolnienia lekarskiego jak i ewentualna kwota zarobku uzyskanego za wykonane w tym czasie czynności były zbliżone , czy choćby porównywalne z tymi w okresach , w których pozostawał zdolny do aktywności zawodowej ) pozwalałoby przyjąć, iż prowadził on działalność zarobkową w rozumieniu art. 17 ustawy zasiłkowej. Nie ma też najmniejszych podstaw do potraktowania jednorazowej i absorbującej ubezpieczonego w minimalnym stopniu czynności za wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem. Mając na uwadze okoliczność, iż niezdolność do pracy odwołującego się w spornym okresie była spowodowana schorzeniem natury psychicznej, czynności związane z podpisaniem umowy zlecenia ( wymagające wprawdzie zaangażowania procesu intelektualnego, ale mające charakter jednostkowy ) z pewnością nie prowadziły , bo nie mogły prowadzić do wydłużenia okresu niezdolności w/w- nego do pracy.

Odnosząc się do podniesionego zarzutu naruszenia art. 13 ustawy zasiłkowej dodatkowo warto przywołać wyrok SA w Katowicach z 25 października 2001r. III AUa 324/01 zgodnie z którym nie narusza przepisu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej pracownik, który zachorował w czasie zatrudnienia i jest nieprzerwanie niezdolny do pracy po dniu rozwiązania stosunku pracy , aż do wyczerpania okresu zasiłkowego przewidzianego w art. 8 ustawy i za cały okres ma prawo do zasiłku chorobowego nawet, gdy po dacie rozwiązania stosunku pracy podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu. Z kolei w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003r. III UZP 3/03 stwierdzono , iż przepis art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest zatrudniony jednocześnie u wielu pracodawców, wobec czego rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. W uzasadnieniu SN wskazał, iż „ … spór dotyczy kwestii, czy po ustaniu stosunku pracy u jednego pracodawcy i kontynuowaniu takiego stosunku u drugiego pracodawcy zasiłek chorobowy powinien być wypłacany tylko przez jednego płatnika , czy też przez dwóch płatników. Problem nie dotyczy więc prawa do zasiłku chorobowego , lecz sposobu naliczania tego świadczenia. Regulacja w tym zakresie zawarta jest w przepisach art. 36 - 47 ustaw. Pracownikowi zatrudnionemu u kilku pracodawców przysługuje w razie niezdolności do pracy prawo do zasiłku chorobowego i jeden zasiłek należny od ZUS. Jeżeli pracodawcy należą do kręgu podmiotów wymienionych w art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy , są oni płatnikami zasiłku w częściach obliczonych od wypłacanego przez nich wynagrodzenia… „ i dalej „ … „ oraz dalej „… wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego na podstawie tego przepisu dotyczy sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie podlega żadnemu ubezpieczeniu, natomiast kontynuuje lub podejmuje działalność zarobkową uprawniającą ją do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym . W takiej sytuacji niezdolność do pracy nie daje podstaw do przyznania zasiłku chorobowego mimo spełnienia warunków określonych w art. 7 ustawy, skoro osoba taka nie skorzystała z możliwości dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i powstania nowego tytułu ubezpieczenia . Ponieważ zatrudnienie na podstawie umowy o pracę jest zawsze tytułem ubezpieczenia chorobowego , kontynuowanie lub podjęcie zatrudnienia nie jest objęte regulacja omawianego przepisu…” . Jak wskazuje w komentarzu do art. 13 ustawy zasiłkowej Agnieszka Rzetecka - Gil „ na tle wykładni przesłanki "kontynuuje działalność zarobkową" powstał problem dotyczący tego, czy jeśli dana osoba zatrudniona jest równocześnie u dwóch lub więcej pracodawców, to czy rozwiązanie stosunku pracy u jednego z nich i powstanie niezdolności do pracy w warunkach art. 7 ustawy powoduje pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego z uwagi na "kontynuowanie działalności zarobkowej". Za "zaliczeniem" zatrudnienia do kręgu owej "działalności zarobkowej" skutkującej utratą prawa do zasiłku opowiedział się SN w wyroku z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 68/99, wskazując, że działalnością zarobkową jest działalność stanowiąca źródło dochodu z tytułu własnej pracy - może nią być na przykład zatrudnienie na podstawie umowy o pracę (wyrok SN z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 68/99, OSNP 2000, nr 19, poz. 726). Stanowisko takie przyjęte zostało również w piśmiennictwie, gdzie podnosi się, że jeśli ubezpieczony łączy prawo do zasiłku chorobowego z kilku tytułów ubezpieczenia, na przykład pozostaje w dwóch stosunkach pracy, z których jeden ustaje w trakcie trwania niezdolności do pracy, ubezpieczony przestaje otrzymywać zasiłek chorobowy przysługujący z tytułu ubezpieczenia, które ustało. Istotne jest bowiem posiadanie źródła dochodu w zbiegu z prawem do zasiłku. Zasiłek chorobowy przestaje przysługiwać na zasadzie posiadania przez ubezpieczonego innego źródła dochodu (por. I. Jędrasik-Jankowska, Ubezpieczenia społeczne, t. 3, Ubezpieczenia chorobowe..., Warszawa 2003, s. 99). Za poglądem tym przemawia również samo ratio legis uregulowania art. 13, czyli zapewnienie środków w tych sytuacjach, gdy osoba niezdolna do pracy nie ma innego źródła dochodu. Odmienne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 6 czerwca 2001 r., III AUa 2704/00 (Pr. Pracy 2002, nr 5, s. 41), którego teza ma następujące brzmienie: "użyte w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa sformułowanie "kontynuując działalność zarobkową" nie jest równoznaczne z pozostawaniem w stosunku pracy". Analogiczny pogląd zajął Sąd Najwyższy wywodząc, że jeżeli pracownik jest zatrudniony równocześnie u kilku pracodawców, rozwiązanie stosunku pracy z jednym z nich nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Tytułem tym jest bowiem w dalszym ciągu zatrudnienie i tytuł ten trwa do czasu rozwiązania stosunku pracy ze wszystkimi pracodawcami. Zdaniem Sądu Najwyższego art. 13 ustawy nie dotyczy w ogóle sytuacji kontynuowania zatrudnienia, ponieważ nie dochodzi wtedy do ustania tytułu ubezpieczenia. Wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego na podstawie tego przepisu dotyczy sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie podlega żadnemu ubezpieczeniu, natomiast kontynuuje lub podejmuje działalność zarobkową uprawniającą ją do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (postanowienie SN z dnia 7 maja 2003 r., III UZP 3/03, OSNP 2004, nr 2, poz. 39; OSNP-wkł. 2003, nr 14, poz. 2) „ Mając świadomość tego, iż literalne brzmienie powyższego przepisu może sugerować poprawność stanowiska organu rentowego, sąd orzekający przychyla się do drugiego ze wskazanych w przywołanym komentarzu poglądów. Jak wskazuje wspomniana komentator „ przyczyny ujęte w komentowanym przepisie pozostają ze sobą w ścisłym i logicznym zawiązku i stanowią jednorodny zbiór, którego poszczególne elementy opisują (przez negację) ryzyko chronione tym świadczeniem. Przyczyny objęte katalogiem z art. 13 to wszystkie te okoliczności, kiedy nie dochodzi do spełnienia się ryzyka ubezpieczenia (por. uchwała SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/01, OSNP 2002, nr 1, poz. 18; Biul. SN 2001, nr 8, s. 3; OSNP-wkł. 2001, nr 20, poz. 2; Prok. i Pr. 2002, nr 1, s. 44; Wokanda 2002, nr 2, s. 17, OSP 2002, z. 12, poz. 151). Wspólną cechą przyczyn wyłączających prawo do zasiłku jest istnienie innych źródeł dochodów z ubezpieczenia społecznego (emerytura lub renta z tytułu niezdolności do pracy), z Funduszu Pracy (zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek lub świadczenie przedemerytalne,nauczycielskie świadczenie kompensacyjne) bądź z własnej kontynuowanej lub podjętej działalności zarobkowej (dochód z tej działalności lub zasiłek chorobowy z tytułu kontynuowanej równolegle lub nowej aktywności zawodowej, nabyty na ogólnych zasadach). We wszystkich tych przypadkach wypłata zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia byłaby sprzeczna z ratio legis omawianej regulacji, która sprowadza się do dostarczenia środków utrzymania byłemu ubezpieczonemu, który z powodu ustania pracy zarobkowej traci dotychczasowe dochody, a któremu choroba przeszkodziła w znalezieniu i podjęciu nowej pracy zarobkowej, a tym samym nowego źródła dochodów (H. Pławucka, glosa do uchwały SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/2001, OSP 2002, z. 12, poz. 599). Wspólną cechą i uzasadnieniem wszystkich przyczyn wyłączających prawo do zasiłku jest więc okoliczność, że dotyczą one sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy ma inne źródło dochodu” i dalej możliwość podjęcia lub kontynuowania działalności zarobkowej wskazuje na to, że choroba nie ogranicza zdolności do pracy, a zatem nie zachodzą przesłanki przyznania prawa do zasiłku „. Tymczasem w przypadku ubezpieczonego niezdolność do pracy po ustaniu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę ( w firmie (...) ) uniemożliwiła de facto podjęcie jakiejkolwiek innej pracy zarobkowej mogącej stanowić źródło dochodów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację organu rentowego jako bezzasadną oddalił .

Sędzia Maciej Flinik

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marzena Budziło
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Maciej Flinik,  Maciej Flinik
Data wytworzenia informacji: