VI Ua 37/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2025-02-19
Sygn. akt VI Ua 37/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 lutego 2025 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący Sędzia Jan Kalinowski
Sędziowie:
Protokolant – Hanna Kauczor
po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2025 r. w B.
na rozprawie
sprawy z odwołania: L. P.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.
o zasiłek chorobowy
na skutek apelacji pozwanego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.
od wyroku Sądu Rejonowego VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 19 lipca 2024 r.
sygn. akt VII U 302/23
oddala apelację
Sędzia Jan Kalinowski
Sygn. akt VI Ua 37/24
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 6 kwietnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił ubezpieczonej L. P. prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres od 2 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż zdarzenie z dnia 2 grudnia 2022 r., które spowodowało niezdolność do pracy, nie spełnia przesłanek do uznania go za wypadek przy pracy. W przedstawionej dokumentacji nie udowodniono związku z pracą – brak informacji uzyskanych od świadków wypadku. Ponadto ubezpieczona nie przedłożyła wymaganego do przyznania zasiłku dokumentu za okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r., tj. zaświadczenia lekarskiego lub dokumentu stwierdzającego niezdolność do pracy z powodu choroby za ww. okres.
Z powyższą decyzją nie zgodziła się ubezpieczona wnosząc od niej odwołanie i domagając się zmiany zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odwołująca wskazała na okoliczności i przyczyny zdarzenia z dnia 2 grudnia 2022 r.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy, reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od odwołującego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w uzasadnieniu podtrzymując dotychczasowe stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Sąd Rejonowy wB.wyrokiem z 19 lipca 2024 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od 2 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 2 grudnia 2022 r.
Sąd I instancji swoje rozstrzygnięcie oparł o następujące ustalenia i rozważania :
Odwołująca L. P. zatrudniona jest na stanowisku opiekuna na podstawie umowy zlecenia zawartej z płatnikiem składek (...) w W. i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym wypadkowemu.
Odwołująca w piątek 2 grudnia 2022 r. przebywała na terenie N.wykonując swoje czynności jako opiekun u państwa M. i W. J.. Tego dnia postanowiła wyjść na spacer z podopieczną. Po powrocie z długiego spaceru wykonywała inne czynności – sprzątanie salonu oraz jadalni. Popołudniu do domu wrócił pan J., któremu odwołująca powiedziała, iż była na długim spacerze z jego żoną. Był on bardzo zadowolony i wdzięczny ubezpieczonej za opiekę nad żoną oraz długi spacer, więc postanowił ją mocno uściskać. W trakcie uścisku pan J. nagle odwrócił głowę i metalową oprawą okularów uderzył odwołującą w oko prawe. W wyniku tego zaczęła ona odczuwać ból oka, krzyknęła i odskoczyła. Pan J. od razu ją przeprosił. W trakcie kolacji odwołująca, około godziny 18:30 zauważyła w oku czarną nitkę, więc poszła przemyć oko jednak niczego nie zauważyła. W sobotę kiedy się obudziła zaobserwowała jeszcze więcej nitek, a w niedzielę zanotowała znaczne pogorszenie widzenia w prawym oku i wobec tego poinformowała państwa J. o konieczności udania się do okulisty. Podczas wizyty w dniu 5 grudnia 2022 r. lekarz wykonał badanie okulistyczne i polecił natychmiast udać się do szpitala w W. z uwagi na wylew ciała szklistego w prawym oku. W szpitalu wykonano zabieg oka – retinopeksję laserową. Po wykonaniu została wypisana ze szpitala i otrzymała zalecenie wizyty kontrolnej po tygodniu.
Po zdarzeniu, jeszcze przez wizytą u okulisty odwołująca poinformowała zleceniodawcę o zaistniałej sytuacji, wobec czego nie mogła świadczyć pracy, gdyż nie widziała na prawe oko. W dalszych zaleceniach lekarskich wskazano, iż nie może ona się przeciążać, ma unikać wysiłku fizycznego i wobec tego nie świadczyła pracy, a w związku z tym zleceniodawca zorganizował jej powrót do Polski w czwartek w dniu 8 grudnia 2022 r. Po powrocie do kraju odwołująca udała się do lekarza, a w związku z urazem oka otrzymała zwolnienia lekarskie stwierdzające jej niezdolność do pracy w okresie od 12 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r.
Po zdarzeniu odwołująca w dniu 12 grudnia 2022 r. zgłosiła wypadek przy pracy, wobec czego płatnik składek przeprowadził postępowanie powypadkowe. W karcie wypadku wskazano na okoliczności i przyczyny zdarzenia z dnia 2 grudnia 2022 r. oraz uznano, iż przedmiotowe zdarzenie jest wypadkiem przy pracy. Odwołująca zapoznała się z kartą wypadku i po naniesieniu poprawek zaakceptowała jej treść w dniu 23 stycznia 2023 r. Następnie płatnik składek złożył w jej imieniu wniosek o zasiłek chorobowy w związku z wypadkiem przy pracy na okres od 2 grudnia 2022 r. do 3 lutego 2023 r., a następnie na kolejny okres stwierdzonej niezdolności do pracy do dnia 22 lutego 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał jednak, iż przedmiotowe zdarzenie nie było wypadkiem przy pracy, a nadto uznał, iż odwołująca nie przedłożyła wymaganych prawem dokumentów potwierdzających niezdolność do pracy w okresie od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r. i wobec tego odmówił jej prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres od 2 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r.
Odwołująca była niezdolna do pracy w okresie od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r. i od 13 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. z powodu wylewu do ciała szklistego w prawym oku, oderwania tylnej błony granicznej ciała szklistego, podkowiastego otworu oka prawego. Schorzenie to powstało nagłe, zostało wywołane przyczyną zewnętrzną, spowodowało uraz i nastąpiło w związku z pracą, tj. podczas wykonywania czynności na podstawie umowy zlecenia.
W ocenie Sądu Rejonowego odwołanie jest zasadne.
Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach rentowych i aktach sprawy, których autentyczność oraz wiarygodność nie były przez strony kwestionowane, a także dowód z zeznań świadka K. W. oraz przesłuchania odwołującej L. P.. Nadto Sąd kierował się wnioskami wynikającymi z opinii biegłego lekarza sądowego okulisty, która była jasna, logiczna, kategoryczna i należycie uzasadniona.
Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Rejonowy wyjaśnił, iż zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 2189, ze zm., dalej jako: ustawa wypadkowa) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Aby określone zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy musi więc spełniać łącznie następujące warunki: mieć charakter nagły, być wywołane przyczyna zewnętrzną, powodować uraz lub śmierć, nastąpić w związku z pracą. Brak jednego z w/w elementów nie pozwala na uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Sąd Rejonowy podkreślił, że w rozpoznawanej sprawie strony nie prowadziły sporu co do faktu, że ubezpieczony uległ wypadkowi przy pracy w rozumieniu powyższej normy prawnej.
Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1 ustawy wypadkowej zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru.
Ponadto zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy wypadkowej zakład odmawia przyznania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w przypadku:
1) nieprzedstawienia protokołu powypadkowego lub karty wypadku;
2) nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy;
3) gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne.
Organ rentowy, odmawiając ubezpieczonej świadczenia, wskazywał, iż przedmiotowe zdarzenie z dnia 2 grudnia 2022 r. nie spełniało przesłanek do uznania go za wypadek przy pracy. Ponadto odwołująca nie przedstawiła zaświadczenia lekarskiego lub dokumentu stwierdzającego niezdolność do pracy z powodu choroby za okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r.
W kontekście tym Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm., zwanej dalej ustawą zasiłkową) przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7, albo wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6.
Sąd Rejonowy wskazał również, iż w obliczu przeprowadzonego postępowania dowodowego nie było wątpliwości co do zaistnienia zdarzenia w dniu 2 grudnia 2022 r. i odniesionego przez odwołującą urazu. Okoliczności te wykazane zostały zeznaniami świadków, odwołującej oraz krajową i zagraniczną dokumentacją medyczną przetłumaczoną na język polski. Sporna pozostawała jednak kwestia, czy w związku z urazem odwołująca pozostawała nieprzerwanie niezdolna do pracy. Wobec tego Sąd przeprowadził dowodu z opinii biegłego lekarza sądowego okulisty na okoliczność ustalenia, czy odwołująca w okresie od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r. a następnie od 13 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. pozostawała nieprzerwanie niezdolna do pracy.
W opinii sądowo-lekarskiej biegły stwierdził, że odwołująca zgodnie ze znajdującą się w aktach dokumentacją była niezdolna do pracy od 2 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. Przemawiają za tym dane o zwolnieniach lekarskich. Podczas pracy w R.jako opiekunka doznała urazu oka prawego w piątek, w dniu 2 grudnia 2022 r. Do okulisty zgłosiła się w poniedziałek,- 5 grudnia 2022 r. Wykonana została laserowa retinopeksja. Udokumentowania niezdolność do pracy rozpoczęła się od 5 grudnia 2022 r. do 11 grudnia 2022 r. i dalej w Polsce potwierdzona zwolnieniami lekarskimi od 12 grudnia 2022 r. do 22 lutego 20223 r.
W świetle powyższego Sąd I instancji podzielił wnioski wynikające z opinii biegłego sądowego, ponieważ zostały one sformułowane w oparciu o wnikliwą oraz wszechstronną analizę materiału dowodowego, w tym w szczególności dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy. Ponadto zdaniem Sądu opinia ta, jest jasna, kompleksowa, wolna od niekonsekwencji i należycie uzasadniona, a ponieważ biegły jest specjalistą z zakresu wskazanej wyżej dziedziny medycyny Sąd nie znalazł postaw by ją zakwestionować, stąd wnioski z niej płynące przyjął jako własne.
W ocenie Sądu Rejonowego przedmiotowe zdarzenie spełniało definicję wypadku przy pracy, albowiem było to zdarzenie nagłe, pozostawało w związku z pracą i wywołało u odwołującej uraz, a przede wszystkim spowodowane było przyczyną zewnętrzną. Podnieść należy, iż w orzecznictwie sądowym zewnętrzność przyczyny zdarzenia jest wyjaśniana w opozycji do przyczyny wewnętrznej, czyli czynnika tkwiącego w organizmie ubezpieczonego (którego w niniejszej sprawie nie ustalono). Przyczyną zewnętrzną może być zatem każdy czynnik zewnętrzny, który jest zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki dla ubezpieczonego (zob. uchwałę Sadu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963 r., III PO 15/62; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2015 r., II UK 362/14). W tym sensie przyczyną zewnętrzną może być potknięcie się, upadek, uderzenie, przecięcie, nadmierny wysiłek lub stres, brak dostatecznego nadzoru kierownika, brak wymaganych wstępnych, okresowych lub kontrolnych badań lekarskich, nieudzielenie pomocy lekarskiej, atak innego człowieka lub zwierzęcia.
Ponadto, zdaniem Sądu, odwołująca nie może ponieść negatywnych konsekwencji braku zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy w okresie od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r. skoro przedmiotowy wypadek miał miejsce w N., a przed ww. okresem odwołująca nie miała możliwości powrotu do kraju. Należy zauważyć, że ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa konsekwentnie odróżnia stan niezdolności do pracy od zaświadczenia lekarskiego, które ma ten stan dowodzić. Świadczy o tym nie tylko treść art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej, ale także konstrukcja przepisów art. 6-9 tej ustawy, w których ustawodawca posługuje się pojęciem „niezdolności do pracy”, a nie używa sformułowania „orzeczona niezdolność do pracy” czy też „niezdolność do pracy stwierdzona zaświadczeniem lekarskim” (por. uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III UZP 15/15, OSNP 2016 nr 8, poz. 106, czy z dnia 16 czerwca 2021 r., III UZP 2/21, OSNP 2022 nr 2, poz. 16 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2008 r., I UK 249/07, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 152). Ponadto już w uchwałach z dnia 14 maja 1977 r., II UZP 1/77 (LEX nr 14385) oraz II UZP 3/77, OSP 1978 nr 4, poz. 69) Sąd Najwyższy przyjął, że sąd władny jest na podstawie opinii biegłych dokonywać ustaleń co do okoliczności od których zależy prawo do zasiłku chorobowego, a taką okolicznością bez wątpienia jest „nieprzerwana niezdolność do pracy”, o której mowa w art. 9 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego wynika zatem, że prawo do zasiłku chorobowego nie jest uzależnione od tego, czy zakład służby zdrowia wystawił na właściwym formularzu zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby (por. postanowienie SN z 8 lipca 2021 r., II USK 250/21, LEX nr 3391025, czy wyrok SN z 17 listopada 2000 r., II UKN 53/00, OSNAPiUS 2002 nr 11, poz. 277).
Biorąc pod uwagę całokształt postępowania, w tym w szczególności wnioski z opinii biegłego sądowego, w ocenie Sądu Rejonowego, w realiach faktycznych niniejszej sprawy było zatem jasne, że odwołująca w dniu 2 grudnia 2022 r. uległa wypadkowi przy pracy i w związku z tym była nieprzerwanie niezdolna do pracy w okresie od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r. oraz w okresie od 13 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. W związku z tym ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy jego wymiaru w spornym okresie.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego w B. wywiódł działający w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. pełnomocnik, zaskarżając wyrok Sądu z dnia 19 lipca 2024 roku, sygn. akt VII 302/23 w części w jakiej Sąd I instancji przyznał odwołującej prawo do zasiłku chorobowego w związku z wypadkiem przy pracy to jest za okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r., pomimo nie przedłożenia za ten okres zaświadczenia lekarskiego lub dokumentu stwierdzającego niezdolność do pracy.
Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono naruszenie prawa materialnego to jest - art. 53 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i przyjęcia, że odwołująca ma prawo do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy za okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r., pomimo nie przedłożenia za ten okres zaświadczenia lekarskiego lub dokumentu stwierdzającego niezdolność do pracy.
Wskazując na powyższe zarzuty pełnomocnik organu rentowego wniósł o:
1) zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w części co do okresu od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r.,
2) zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za I i II instancję według norm przepisanych.
W uzasadnieniu apelacji stwierdzono, iż obecnie organ rentowy kwestionuje jedynie prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego przyznane odwołującej za okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 2022 r., czyli za okres za który odwołująca nie przedstawiła zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy. Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm., zwanej dalej ustawą zasiłkową) przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7, albo wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6.
Organ rentowy stwierdził, iż nie jest prawdą, że sporna pozostawała kwestia, czy w związku z urazem odwołująca pozostawała nieprzerwanie niezdolna do pracy. Organ nie kwestionuje, że odwołująca była niezdolna do pracy od 2 grudnia 2022 r., a jedynie twierdzi, że za okres od 2 grudnia 2022 r. do dnia 12 grudnia 2022 r. Odwołująca nie przedłożyła wymaganego prawem zaświadczenia lekarskiego, które to zaświadczenie lekarskie jest podstawą do ustalenia przez organ rentowy prawa do zasiłku chorobowego zgodnie z przepisem art. 53 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dlatego decyzja organu rentowego odmawiająca prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w tym zakresie była prawidłowa.
Pełnomocnik apelującego zwrócił uwagę, że ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa rzeczywiście odróżnia stan niezdolności do pracy od zaświadczenia lekarskiego, które ma ten stan dowodzić, ale podstawą ustalenia prawa do zasiłku chorobowego jest zaświadczenie lekarskie. W ocenie pełnomocnika ZUS samo stwierdzenie w opinii biegłego, że niezdolność do pracy wywołana chorobą powstała od 2 grudnia 2022 r. nie może stanowić podstawy do wypłaty zasiłku chorobowego. Sąd I instancji, stwierdził, że prawo do zasiłku chorobowego nie jest uzależnione od tego, czy zakład służby zdrowia wystawił na właściwym formularzu zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, a przywołane przez Sąd orzecznictwo odnosi się do takich właśnie stanów faktycznych. Przypomnieć zatem wypada, że w niniejszej sprawie za sporny okres w ogóle nie zostało wystawione zaświadczenie lekarskie.
W odpowiedzi na apelację ubezpieczona stwierdziła, iż apelacja organu rentowego od wyroku Sądu Rejonowego w B. nie zasługuje w żadnej mierze na uwzględnienie i winna zostać oddalona w całości. Zaskarżony wyrok został bowiem wydany w oparciu o właściwie ustalony stan faktyczny i w pełni odpowiada prawu.
W ocenie ubezpieczonej Sąd I instancji słusznie uznał, że prawo do zasiłku chorobowego przysługuje odwołującej się począwszy od 2 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r., włączając w to sporny okres od 2 grudnia 2022 r. do 12 grudnia 12 grudnia 2022 r. Nie jest prawdą, że odwołująca się nie legitymuje się żadnym zaświadczeniem wskazującym na jej niezdolność do pracy w tym okresie, jako że jej niezdolność została udokumentowana za okres od dnia 5 grudnia do 11 grudnia 2022 r. dokumentacją medyczną lekarza okulisty z R., gdzie podczas wizyty w dniu 5 grudnia 2022 r. wykonana została retinopeksja laserowa. Zwolnienia lekarskie od dnia 12 grudnia 2022 r. do 22 lutego 2023 r. wystawione zostały z powodu tego samego urazu z dnia 2 grudnia 2022 r., z którym odwołująca się zgłosiła się do n. lekarza okulisty już w dniu 5 grudnia 2022 r.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja jako niezasadna, podlegała oddaleniu.
W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji dokonał trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie. Powyższe czyni zatem zbytecznym ponowne przytaczanie ustaleń oraz szczegółowych rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, Legalis nr 44686).
Istotę sporu stanowi interpretacja i zastosowanie art. 53 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (ustawa zasiłkowa).
Rzeczywiście, literalne brzmienie przepisu skłania do przyjęcia koncepcji Organu rentowego, iż ubezpieczony, by otrzymać zasiłek chorobowy, musi udowodnić swoją niezdolność do pracy stosownym zaświadczeniem lekarskim.
Zasady wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy są bardzo szczegółowo uregulowane przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) oraz aktami wykonawczymi. Zgodnie z ogólną zasadą tylko prawidłowo wystawiony druk jest podstawą do otrzymania zasiłku. Gdy będzie zawierał błędy, ubezpieczony może zostać świadczenia pozbawiony. Jednak takie szczegółowe uregulowania okazują się niezbędne, jedynie w trakcie postępowania przed organem rentowym. W pewnych okolicznościach zasiłek można otrzymać nawet wtedy, gdy chory nigdy takiego druku nie otrzymał.
Taka możliwość istnieje, bo przed sądem nie ma ograniczeń dowodowych, a zaświadczenie lekarskie to przecież tylko jeden z dowodów na istnienie niezdolności do pracy. W tym miejscu warto przywołać stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażone w wyroku z 23 sierpnia 2001 r., sygn. akt III AUa 107/01, w którym stwierdzono, że w postępowaniu sądowym toczącym się z odwołania ubezpieczonego od negatywnej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania prawa do zasiłku chorobowego nie istnieją żadne – poza wynikającymi z przepisów kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) – ograniczenia dowodowe w wykazywaniu okoliczności wpływających na prawo do świadczenia lub jego wysokość.
Zaświadczenie lekarskie nie jest jedynym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego, a zatem w postępowaniu sądowym strona może dowodzić istnienia swoich praw także innymi środkami dowodowymi przewidzianymi przez k.p.c. Zatem istnieje możliwość przyznania prawa do zasiłku chorobowego osobie, która nie legitymuje się zaświadczeniem lekarskim, ale udowodni w sposób przewidziany w k.p.c, że była niezdolna do pracy i że podlegała ubezpieczaniu chorobowemu.
Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie odwołująca się doznała urazu na terytorium (...), gdzie - choć polski porządek prawny uznaje orzeczenia lekarskie tam wydane za dowód w postępowaniu zasiłkowym - zarówno kształt opieki medycznej, jak i dokumentacji niezdolności do pracy różni się szczegółami od polskiej procedury. Zawiłości tej odwołująca się miała prawo nie znać, jako osoba wyłącznie tymczasowo przebywająca w pracy w N.i nie znająca ani szczegółowej niemieckiej regulacji prawnej, ani nawet języka n.. Nie może być zatem poczytywanie na niekorzyść odwołującej się, iż w obliczu niewątpliwego urazu, którego organ rentowy nie kwestionuje, nie zdołała ona zgromadzić będąc jeszcze na terytorium N.koniecznej dla polskiego organu rentowego pełnej dokumentacji.
W toku postępowania sądowego odwołująca się, wykazała opinią biegłego sądowego dr. lek. spec. okulisty W. N. z dnia 29 stycznia 2024 r., iż była niezdolna do pracy od dnia 2 grudnia 2022 r. (organ nie kwestionuje, że odwołująca była niezdolna do pracy od 2 grudnia 2022 r., a jedynie twierdzi, że za okres od 2 grudnia 2022 r. do dnia 12 grudnia 2022 r. odwołująca nie przedłożyła wymaganego prawem zaświadczenia lekarskiego).
Niezdolność do pracy przesądza natomiast za uznaniem zasadności prawa do zasiłku za pełen - niekwestionowany przez nikogo okres niezdolności do pracy, nie tylko zaś za okresy tylko formalnie wykazane stosownymi zaświadczeniami lekarskimi. Słusznie odwołująca się zwróciła uwagę, iż literalna wykładnia interpretacja przepisu art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej, nie dość że zakwestionowana w orzecznictwie, to w konkretnych indywidualnych okolicznościach, takich jakie ujawniły się w niniejszej sprawie, powoduje, że prawo do ubezpieczeń społecznych w tak ścisły sposób stosowane, przestaje pełnić swoją naczelną gwarancyjną funkcję.
Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art. 385 k.p.c. apelację organu rentowego jako bezzasadną oddalił.
Sędzia Jan Kalinowski
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Jan Kalinowski
Data wytworzenia informacji: