Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w B. w pozwie skierowanym przeciwko (...) z siedzibą w B. (W.) domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 1.839.469,48 EUR wraz z odsetkami umownymi w wysokości 0,1% w skali dziennej liczonymi od kwot:

a)  74.722,94 EUR od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia zapłaty;

b)  127.318 EUR od dnia 31 lipca 2011 r. do dnia zapłaty;

c)  84.478 EUR od dnia 29 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty;

d)  144.418 EUR od dnia 1 października 2011 r. do dnia zapłaty;

e)  77.538 EUR od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia zapłaty;

f)  148.818 EUR od dnia 1 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty;

g)  122.071 EUR od dnia 31 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty;

h)  59.726,20 EUR od dnia 31 stycznia 2012 r. do dnia zapłaty;

i)  35.000 EUR od dnia 2 marca 2012 r. do dnia zapłaty;

j)  125.325 EUR od dnia 30 marca 2012 r. do dnia zapłaty;

k)  117.090 EUR od dnia 1 maja 2012 r. do dnia zapłaty;

l)  30.060 EUR od dnia 31 maja 2012 r. do dnia zapłaty;

m)  30.060 EUR od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;

n)  15.030 EUR od dnia 31 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;

o)  30.060 EUR od dnia 31 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty;

p)  75.150 EUR od dnia 2 października 2012 r. do dnia zapłaty;

q)  9.453,20 EUR od dnia 2 października 2012 r. do dnia zapłaty;

r)  137.340 EUR od dnia 31 października 2012 r. do dnia zapłaty;

s)  4.851,14 EUR od dnia 2 października 2012 r. do dnia zapłaty;

t)  60.120 EUR od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty;

u)  30.060 EUR od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty;

v)  89.370 EUR od dnia 31 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty;

w)  77.220 EUR od dnia 3 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

x)  134.190 EUR od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty;

a także kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w potrójnej wysokości.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że zawarł z pozwanym (uprzednio pod nazwą (...) w F.) umowę nr (...) z dnia 12 stycznia 2009 r., której przedmiotem było wykonywanie przez powoda stałej usługi przeglądu pojazdów kolejowych — model (...), nabytych przez spółkę (...) z siedzibą w B. (dalej jako (...)) w ramach tzw. PU (Poziom Utrzymania), a także wykonywanie usług NA (Naprawy Awaryjnej), w zamian za ustaloną ryczałtowo cenę poszczególnych rodzajów przeglądów. Powód wykonywał usługi zgodnie z umową, a następnie – w okresie od października 2010 r. do marca 2013 r. – sporządził i doręczył pozwanemu 32 faktury VAT, które powinny zostać zapłacone w terminie 30 dni od dnia wystawienia każdej z faktur (§ 7 ust. 3 umowy).

W trakcie współpracy, z uwagi na narastające opóźnienia w płatnościach ze strony pozwanego, w dniu 31 grudnia 2011 r. powód zawarł z pozwanym oraz podmiotem powiązanym ze stroną pozwaną, tj. (...) z siedzibą w W. porozumienie dotyczące rozliczenia płatności z tytułu faktur VAT obejmujących wszystkie należności wynikające z usług wykonanych przez powoda do dnia 31 grudnia 2011 r. Zgodnie z treścią ww. porozumienia pozwany uznał w całości swoje zobowiązanie wobec powoda, które na dzień 31 grudnia 2011 r. wynosiło 1.910.785,30 EUR. W pozwie powód dochodził części ww. roszczenia w kwocie 839.090,14 EUR.

Powód kontynuował wykonywanie usług na rzecz pozwanego na podstawie zawartej umowy. W okresie od stycznia 2012 r. do końca lutego 2013 r. wykonane zostały usługi o wartości 1.000.379,34 EUR, które zostały objęte kolejnymi 16 fakturami VAT dołączonymi do pozwu. Pomimo złożonego przez pozwanego oświadczenia o uznaniu długu nadal opóźniał się on bowiem z zapłatą swoich wymagalnych zobowiązań. Następnie z uwagi na trwały brak zapłaty ze strony pozwanego, powód zdecydował o zaprzestaniu wykonywania usług do czasu uzyskania płatności za dotychczas wykonane prace. W roku 2013 strony prowadziły na terytorium W. mediację, pozwany nie dokonał jednak żadnej wpłaty z tytułu wykonanych usług. Odsetek powód domagał się w wysokości określonej w § 9 ust. 2 umowy stron.

Uzasadniając wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności powód podniósł, że zarówno wysokość wierzytelności przysługującej powodowi, jak i brak zapłaty przez tak długi czas, pomimo zawartego porozumienia, uznania długu w znacznej części oraz prowadzonej mediacji stanowią wyraz złej woli, co przemawiać ma za koniecznością umożliwienia stronie powodowej zaspokojenia swoich roszczeń w najkrótszym możliwym czasie. Ponadto jedynym majątkiem pozwanego na terenie Polski jest prawo do udziałów w (...) z siedzibą w W. (o łącznej wartości nominalnej 50.000 zł), zatem brak natychmiastowej wykonalności ewentualnego wyroku naraziłby stronę powodową na niemożliwość zaspokojenia wobec ryzyka wyzbycia się przez pozwanego jego jedynego wartościowego aktywa majątkowego.

W odpowiedzi na pozew pozwany domagał się jego odrzucenia w całości, ewentualnie odrzucenia pozwu co do kwoty 647.814,34 EUR – na podstawie art. 1099 § 1 k.p.c. – i oddalenia powództwa w pozostałym zakresie, bądź też oddalenia powództwa w całości. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w potrójnej wysokości.

Przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, pozwany zgłosił zarzut braku jurysdykcji sądu polskiego do rozpoznania sprawy w zakresie kwoty 647.814,34 EUR, wskazując, że pozostała część roszczenia dochodzonego przez powoda została zaspokojona wobec zrealizowania postanowień porozumienia zawartego pomiędzy powodem a pozwanym i (...) z siedzibą w W. w dniu 31 grudnia 2011 r. W ocenie pozwanego powód błędnie wywodzi w całości swoje roszczenie z umowy nr (...) z dnia 12 stycznia 2009 r. Umowa ta wygasła w dniu 30 czerwca 2012 r., nigdy nie została przedłużona, bowiem wszystkie jej zmiany – zgodnie z § 10 ust 5 umowy – wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności. Pozwany zaprzeczył, aby powód wykonywał na jego rzecz usługi po dniu 30 czerwca 2012 r., podniósł także, że po wygaśnięciu ww. umowy strony nie uregulowały w żaden inny sposób jurysdykcji dla sporów związanych z rzekomo świadczonymi przez powoda usługami po tej dacie. Zdaniem pozwanego w powyższym zakresie sądem właściwym jest więc sąd (...) (art. 4 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [UE] nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych).

Odnosząc się merytorycznie do żądania pozwu pozwany podniósł, że podane przez powoda w pozwie twierdzenia nie oddają w pełni stosunków prawnych łączących strony postępowania, a miejscami są nieprawdziwe. W pierwszej kolejności pozwany podniósł jednak zarzut przedawnienia. Podał, że faktury wystawiane przez powoda były związane bezpośrednio z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą i stosuje się do nich dwuletni termin przedawnienia (art. 751 pkt 1 w zw. z art. 750 k.c.) Dochodzone roszczenia przedawniły się zatem, biorąc pod uwagę termin płatności każdej z ww. faktur VAT (wynoszący 30 dni od daty wystawienia faktury), począwszy od dnia 28 listopada 2012 r., a w przypadku ostatniej faktury odpowiednio w dniu 30 lipca 2014 r. W ocenie pozwanego nawet gdyby przyjąć, że doszło do uznania długu co do 16 faktur, to roszczenie w tym zakresie i tak należałoby uznać za przedawnione (porozumienie zawarto w dniu 31 grudnia 2011 r., zatem termin przedawnienia tych roszczeń, które zostały nim objęte i były dochodzone pozwem upłynął najpóźniej w dniu 31 grudnia 2013 r.). Wraz z roszczeniem głównym, przedawnieniu uległy również odsetki. Pozwany oświadczył ponadto, że zarzut przedawnienia dotyczy też roszczeń o zapłatę za usługi, które były rzekomo świadczone po 30 czerwca 2012 r.

Pozwany podniósł dalej, że powodowi nie należy się dochodzona kwota 839.090,34 EUR, gdyż roszczenie to zostało już zaspokojone (wygasło) na skutek dokonanej przez powoda kompensaty. W zawartym trójstronnym porozumieniu powód oświadczył, że oczekuje od (...) zapłaty za dostawę pojazdów nr 26 i 27 (pojazdy (...)), a po jej otrzymaniu wpłaci prowizję należną (...) z tytułu prowizji agenta od sprzedanych przy jego udziale pojazdów kolejowych w wysokości 915.835,83 EUR. Jednocześnie strony ustaliły, że powód zapłaci prowizję w tej kwocie tylko wtedy gdy pozwany ureguluje na rzecz powoda pozostałą należność za sporne usługi, w przeciwnym bowiem wypadku to powód, w ramach potrącenia, będzie mógł zatrzymać kwotę prowizji należną (...) W ocenie pozwanego wzajemne relacje stron należy zatem interpretować alternatywnie jako: zrzeczenie się przez (...) roszczeń wobec powoda (z tytułu części prowizji agenta od sprzedanych przy jego udziale pojazdów kolejowych) do kwoty 839.090,34 EUR oraz zrzeczenie się przez powoda względem pozwanego roszczeń w zakresie tej kwoty (z tytułu świadczenia usług utrzymania pojazdów), ewentualnie przekaz przyjęty przez (...), w którym powód przekazał na rzecz tej spółki swoją wierzytelność należną we wskazanej kwocie od pozwanego, bądź też zobowiązanie pozwanego względem powoda polegające na zapewnieniu, że (...) spełni świadczenie do ww. kwoty. Niezależnie od tego, że pozwany nie zapłacił żądanej kwoty 839.090,34 EUR z uwagi na niewykonanie przez powoda obowiązku świadczenia usług zgodnie z umową, podniesiono, że powód zrealizował alternatywne prawo opisane we wskazanym porozumieniu, tj. dokonał zatrzymania kwoty prowizji należnej (...) do ww. kwoty na poczet zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda wierzytelności za rzekomo świadczone usługi. Na skutek bowiem zaoferowania przez (...) w porozumieniu swojego świadczenia należnego od powoda, powód zobowiązany był – zgodnie z art. 356 § 2 k.c. – do zaliczenia kwoty prowizji na poczet długu pozwanego najpóźniej z chwilą otrzymania środków pieniężnych od (...) za wykonaną dostawę.

Pozwany wskazał w dalszej kolejności na niewykonanie lub nienależyte wykonywanie spornych usług przez powoda. Zgodnie z umową czynności konserwacji pojazdów zostały podzielone na zakresy, które miały być realizowane w danej jednostce czasu i uzgodnionej szacunkowej liczbie godzin: PU 1 – 1 dzień roboczy – 20 godzin, PU 2 – 2 dni – 278 godzin, PU 3 – 3 dni – 300 godzin, PU 4 – 4 dni – 342 godziny oraz PU 5 – 5 dni roboczych – 420 godzin, co kwartał, w terminie do 25 dnia każdego miesiąca. Powód od początku nie wykonywał konserwacji zgodnie z umową, przy czym pozwany wykrył nieprawidłowości dopiero w wyniku wewnętrznej kontroli w okresie maj – lipiec 2011 r. Z raportów kontroli podpisywanych przez przedstawicieli (...) oraz powoda wynikało, że pracownicy powoda przepracowali przy świadczeniu zamówionych usług liczbę godzin, której nie mogli przepracować w czasie pobytu w zakładzie (jeden pracownik musiałby pracować kilkadziesiąt lub kilkanaście godzin dziennie). Powód co najmniej wprowadzał więc pozwanego w błąd co do ilości świadczonych usług, jest przy tym wysoce prawdopodobne, że sam powód nie kontrolował sposobu świadczenia usług na rzecz pozwanego. O niezgodności deklarowanej ilości rzekomo wykonywanych przez powoda etapów konserwacji z faktyczną możliwością ich wykonania przez jego pracowników pozwany poinformował powoda. W czerwcu 2011 r. strony uzgodniły, że wszelkie prace powinny być wykonywane po uprzednim pisemnym zgłoszeniu zapotrzebowania. Pozwany wskazał też na fakt, że powód utrudniał mu kontrolowanie świadczonych usług, pod pretekstem braku wymaganych szkoleń technicznych nie dopuszczał bowiem pracowników pozwanego do pojazdów szynowych w czasie, gdy miał świadczyć usługi, przy czym to powód odpowiadał za przeszkolenie pracowników pozwanego. W konsekwencji jeszcze w czerwcu 2011 r. pozwany domagał się powołania doradcy technicznego, który zgodnie z praktyką rynkową dokonałby wyceny usług oraz oceny rzeczywiście potrzebnego nakładu pracy. Powód nie wyraził na to zgody. Wobec tego pozwany zakwestionował sposób wyliczania wynagrodzenia, a w rezultacie wszystkie faktury wystawione przez powoda. Nieprawidłowe wykonywanie usług przez powoda trwało także w dalszym okresie, pozwany także w październiku 2012 r. wskazywał powodowi na wątpliwości co do ilości godzin pracy oraz nieprzeprowadzone szkolenia pracowników pozwanego zgodnie z umową. Z tego względu pozwany nie mógł praktycznie wykonywać prawa do kontroli usług, a o nienależytym wykonaniu lub nie wykonywaniu w ogóle usług przez powoda zgodnie z umową dowiadywał się bądź na podstawie raportów (...), które udało mu się uzyskać bądź bezpośrednio od (...), które zgłaszało uwagi do pozwanego jako usługodawcy. Naturalną konsekwencją było w takim przypadku niepłacenie przez (...) pozwanemu, który z kolei odmawiał płatności powodowi.

Jednocześnie, mimo powstałego konfliktu, powód w czasie trwania umowy i po jej wygaśnięciu, nawet nie próbował udowodnić, że faktycznie świadczył usługi w czasie trwania umowy lub po jej wygaśnięciu, za które dochodzi zapłaty, rzeczywistego czasu przeznaczonego na świadczenie usług (ilości roboczogodzin) oraz, czy usługi te były świadczone zgodnie z umową lub jakimkolwiek innym zleceniem pozwanego. Pozwany zakwestionował prawidłowe i pełnie wykonanie umowy, a ponadto powierzenie powodowi wykonywania usług po wygaśnięciu umowy, ich zakres, warunki wykonywania i należne wynagrodzenie. Pozwany zakwestionował także wysokość stawek wynagrodzenia powoda wskazując, że były mu one narzucone przez powoda, którego usługi zmuszony był przyjąć i rażąco przewyższały stawki rynkowe oferowane przez powoda oraz innego renomowanego przedsiębiorcę w branży kolejowej za usługi utrzymania. Stawki zaoferowane przez powoda w umowie mogą świadczyć o świadomym wykorzystaniu przez niego sytuacji pozwanego, który zmuszony był zawrzeć umowę z powodem, jako podmiotem od którego (...) nabyła pociągi. Nawet gdyby przyjąć, że strony współpracowały po wygaśnięciu umowy to z całą pewnością nie byłoby zgody na stawki nierynkowe, znacząco zawyżone.

Ponadto pozwany zakwestionował wysokość żądanych przez powoda odsetek umownych przewyższających wysokość odsetek maksymalnych dopuszczalnych w świetle art. 359 § 2 k.c. Z ostrożności podniósł, że po dniu 30 czerwca 2012 r., tj. po wygaśnięciu umowy pomiędzy stronami, powództwo również powinno zostać oddalone w zakresie odsetek dochodzonych ponad odsetki ustawowe.

W piśmie przygotowawczym z dnia 7 października 2015 r. powód zaprzeczył, aby umowa z dnia 12 stycznia 2009 r. wygasła z upływem dnia 30 czerwca 2012 r. W porozumieniu z dnia 31 grudnia 2011 r. strony w sposób jednoznaczny ustaliły, że przedmiotowe usługi będą nadal wykonywane przez powoda na rzecz pozwanego zgodnie z cenami i innymi warunkami zawartymi w ww. umowie. Zawarcie tego porozumienia czyniło zadość wymaganiom dotyczącym wymogu zachowania formy pisemnej dla zmian umowy. Powód podniósł, że w konsekwencji wszelkie świadczone usługi świadczone przez niego na rzecz pozwanego w okresie od stycznia 2009 r. do marca 2013 r. były wykonywane w oparciu o ceny oraz warunki zawartej umowy. Zdecydowanie odrzucił także zarzut dotyczący przedawnienia roszczenia. Bieg terminu przedawnienia w odniesieniu do kwoty 839.090,34 EUR został przerwany poprzez zawarcie porozumienia w dniu 31 grudnia 2011 r. na podstawie art. 123 § 1 pkt 2 k.c., a następnie poprzez fakt prowadzenia mediacji w okresie od dnia 16 kwietnia 2013 r. do dnia 25 lipca 2013 r. na podstawie art. 123 § 1 pkt 3 k.c. Powództwo zostało natomiast wniesione w dniu 26 marca 2015 r.

Powód podkreślił, że w ww. porozumieniu pozwany uznał w całości swoje zobowiązanie wobec powoda, które na dzień 31 grudnia 2011 r. wynosiło 1.910.785,30 EUR, obecnie zaś przedmiotem żądania pozwu jest jedynie część tej kwoty, tj. 839.090,34 EUR z uwagi na fakt, że pozostała kwota została już skompensowana na podstawie tego porozumienia. Podał, że nie doszło do zrzeczenia się dochodzonej należności przez powoda, jak również jakiegokolwiek przekazu, czy zapewnienia, że (...) spełni świadczenie do kwoty 839.090,34 EUR. Powód nigdy nie dokonał także potrącenia, do którego był jedynie uprawniony na podstawie porozumienia ani nie zatrzymał ww. kwoty prowizji na poczet zapłaty przez pozwanego powodowi. Ponadto powód nie mógł rozliczyć księgowo i bilansowo wskazanej prowizji gdyż (...) nigdy nie przedstawiła mu odpowiedniej faktury VAT.

Odnośnie zarzutu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy powód wskazał, ze strony w jej § 4 ust. 4 uzgodniły jedynie maksymalny termin, w ciągu którego powód powinien wykonać PU pojazdu na poszczególnym poziomie. Strony nigdy też nie uzgodniły szacunkowej liczby godzin przeznaczonej dla każdego PU, gdyż nie było takiej potrzeby. Strony uzgodniły bowiem stawkę ryczałtową wynagrodzenia za każdy poziom, zupełnie niezależną od liczby godzin potrzebnych do wykonania czynności serwisowych. Ceny za każdy przegląd każdego poziomu PU zostały w sposób sztywny ustalone w treści załącznika nr 2 do umowy. Podmioty były profesjonalistami działającymi na rynku kolejowym. Zestawienie godzin pracy nie zostało zawarte w umowie i miało jedynie charakter informacyjny. Wyliczenia nieprawidłowości w przeglądach wykonanych przez powoda w maju i czerwcu 2011 r. dotyczące wyłącznie kwestii liczby godzin rzekomo nieprzepracowanych przez powoda w trakcie wykonywania przeglądu danego poziomu uznał za bezpodstawne i bezzasadne.

Powód wskazał też na niekonsekwencję w działaniu pozwanego. Pozwany, chociaż w połowie 2011 r. zgłaszał zastrzeżenia co do rozliczeń usług przez powoda, ostatecznie uznał swoje zarzuty za bezpodstawne i uznał swój dług wobec powoda w pełnej wysokości i bez żadnych zastrzeżeń przez podpisanie porozumienia z 31 grudnia 2011 r. Podał też, że pozwany nigdy nie zakwestionował ani nie zwrócił mu żadnej z wystawionych faktur. Ponadto, chociaż uznał tę okoliczność za nieistotną dla niniejszego postępowania, wskazał, że pomimo odmiennych twierdzeń pozwanego, powód wykonał swoje obowiązki szkoleniowe względem pozwanego, co potwierdzają wystawione dla pracowników zaświadczenia z marca 2012 r. Odnośnie zarzutu dotyczącego odsetek powód wskazał na swobodę kontraktową stron. Powód wskazał w końcu na absurdalność twierdzenia pozwanego o rzekomym narzuceniu mu stawek wynagrodzenia przy wykorzystaniu jego trudnej pozycji w czasie budowy i dostosowywania bazy serwisowej. Pozwany zaakceptował warunki umowy w dniu 12 stycznia 2009 r. i przez niemal dwa lata nie wnosił uwag do jej warunków. Wnioski dowodowe w zakresie ustalenia godziwej wartości usług pozostają irrelewantne z punktu widzenia stosunku prawnego łączącego strony postępowania.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 13 stycznia 2016 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy oddalił wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu.

W uzasadnieniu postanowienia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 12 kwietnia 2016 r. (sygn. akt V ACz 206/16) – oddalającego zażalenie pozwanego wniesione na powyższe postanowieniu – wskazano, że powód określił wyraźnie, że podstawą faktyczną dochodzonych roszczeń jest stosunek obligacyjny, którego źródłem jest umowa z dnia 12 stycznia 2009 r., której okres trwania został przedłużony porozumieniem z dnia 31 grudnia 2011 r. Nie przesądzając czy w istocie ww. porozumieniem dokonano modyfikacji (prolongowania) umowy Sąd Apelacyjny wyraził pogląd, że zawarta w treści umowy stron umowa prorogacyjna jest wiążąca, zatem polski sąd zachowuje jurysdykcję do rozpoznania sprawy jak długo podstawą faktyczną dochodzonych roszczeń jest umowa z dnia 12 stycznia 2009 r. - także dla roszczeń o zapłatę za świadczenia wykonane po dniu 30 czerwca 2012 r. - co oznacza, że w sprawie nie ma podstaw do zastosowania art. 1099 k.p.c. oraz odrzucenia pozwu. Również ewentualne negatywne przesądzenie kwestii tego czy usługi świadczone po tej dacie i roszczenie o zapłatę za ich wykonanie mają one swe źródło w ww. umowie (i czy doszło do jej prolongaty) podlega jurysdykcji określonej w umowie stron. Dopiero gdyby doszło w sprawie do zmiany podstawy faktycznej żądania kwestia jurysdykcji może podlegać ponownemu badaniu ( k. 624 i 680-687 akt).

Pozwany w kolejnym piśmie przygotowawczym z dnia 12 grudnia 2016 r. oświadczył, iż podtrzymuje zarzut braku jurysdykcji krajowej w odniesieniu do kwoty 647.814,34 EUR, wskazując, że okoliczności z tym związane Sąd winien wziąć pod rozwagę z urzędu (art. 1099 § 1 k.p.c.), podtrzymując dotychczasowe stanowisko także i w pozostałym zakresie.

W toku rozprawy w dniu 21 grudnia 2016 r. pełnomocnik powoda oświadczył, iż modyfikuje żądanie pozwu poprzez zgłoszenie w zakresie żądania odsetek żądania ewentualnego na wypadek nie uwzględnienia przez Sąd żądania zasądzenia odsetek umownych w wysokości 0,1% w skali dziennej poprzez zasądzenie odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych według prawa polskiego, ewentualnie o zasądzenie odsetek ustawowych, a od dnia 1 stycznia 2016 r. odsetek ustawowych za opóźnienie, z jednoczesnym zaznaczeniem, że chodzi o odsetki według prawa polskiego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 stycznia 2009 r. pomiędzy poprzednikiem prawnym pozwanego (...) w F., W. (jako zamawiającym) oraz powodem (jako wykonawcą) zawarta została umowa nr (...), na mocy której zamawiający powierzył wykonawcy w okresie objętym gwarancją, poszczególne poziomy utrzymania (PU) – rozumiane jako ogół czynności określonych w Harmonogramie Konserwacji pojazdu szynowego (stanowiącym załącznik nr 3 do umowy), wykonywanych okresowo, mających na celu sprawdzenie i utrzymanie właściwego stanu technicznego pojazdu, przy założeniu, że czynności obsługowe wchodzą w zakres stałych zadań właściwego PU (PU1, PU2, PU3, PU4, PU5, PU6, PU7, PU8), za które zamawiający zobowiązał się do wypłaty na rzecz wykonawcy wynagrodzenia, zgodnie z opisanymi dalej warunkami przewidzianymi umową (§ 2 ust. 1 w zw. z § 1 lit. b umowy).

Powód zobowiązał się również do wykonywania na rzecz pozwanego za wynagrodzeniem napraw awaryjnych (NA) za wypłatą odnośnego wynagrodzenia (§ 2 ust. 2 umowy).

W toku wykonywania PU1 pojazdów powód zobowiązał się do przeprowadzenia szkolenia dla pracowników pozwanego w zakresie weryfikacji i utrzymania (konserwacji) pojazdów objętych poziomem utrzymania PU1 (§ 2 ust. 3 umowy).

Stosownie do § 3 ust. 3-4 umowy, dostawa pojazdu w celu wykonania PU lub NA, a także po ich przeprowadzeniu miała być dokonana na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego podpisanego przez przedstawicieli stron – według formularza stanowiącego załącznik nr 1 do umowy. Dostawa następować miała nastąpić na podstawie wydania wykonawcy karty pojazdu, kart zespołów i podzespołów.

Zgodnie z § 3 ust. 5 umowy po zakończeniu PU lub NA strony miału dokonać odbioru technicznego pojazdu i sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy podpisany przez przedstawicieli stron. O odbiorze wykonawca miał informować faksem z jednodniowym wyprzedzeniem, a w razie niestawienia się przedstawiciela pozwanego odbiór techniczny miał być uznany za dokonany bez uwag.

Przedstawicielami stron na potrzeby realizacji umowy ustanowieni zostali : ze strony pozwanego - G. N., a ze strony powoda - S. K. (§ 4 ust. 7 umowy).

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy prace miały być wykonywane w okresach kwartalnych, na podstawie dostarczonego powodowi zarysu kwartalnego harmonogramu realizacji PU. Harmonogram podpisany przez obie strony miał się następnie stać integralną częścią umowy. W przypadku konieczności wykonania dodatkowych prac, wykonawca miał zawiadamiać o tym zamawiającego, wskazując zakres czynności oraz koszt dodatkowych prac i uzyskać pisemną zgodę (§ 4 ust. 2 umowy).

W myśl § 4 ust. 3 umowy prace miały być realizowane w terminach dla poszczególnych poziomów utrzymania:

a)  PU1 – 1 dzień roboczy,

b)  PU2 – 2 dni robocze,

c)  PU3 – 3 dni robocze,

d)  PU4 – 4 dni robocze,

e)  PU5 – 5 dni roboczych.

Stosownie do § 4 ust. 5 umowy, za wykonanie stałego zakresu PU na jego poszczególnych poziomach powód miał otrzymać wynagrodzenie w kwotach wyszczególnionych w załączniku nr 2 do umowy. Oprócz tego – zgodnie z § 4 ust. 5 umowy – przysługiwało mu prawo do wynagrodzenia za:

a)  wykonanie prac dodatkowych w stawce godzinowej 45 euro (netto) za każdą roboczo-godzinę oraz koszt wykorzystanych części i materiałów zgodnie ze stawkami wykonawcy

b)  wymianę zużytych części wg stawek wykonawcy,

c)  korzystanie ze specjalistycznej obsługi,

d)  użytkowanie samochodu służbowego przez obsługę serwisową w przypadkach wykonywania PU poza zakładem zamawiającego,

e)  koszty personelu serwisowego, jak koszty zakwaterowania, wyżywienia, tranzytu służbowego , okresowe przeloty do Polski, ustalone jako koszty stałe na osobę w wysokości 1.000 euro na miesiąc,

f)  zamawiający zapewnić miał na własny koszt materiały i części eksploatacyjne.

Stosownie do § 7 umowy, płatności za wykonane PU lub NA miały następować na podstawie faktur VAT wystawianych na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych o których mowa w § 3 ust. 5 umowy. Wynagrodzenia przewidziane w umowie określono w kwotach netto, które miały zostać powiększone o kwotę VAT. Płatność miała być realizowana na bieżący rachunek bankowy wskazany przez powoda w fakturze VAT, w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury.

W myśl § 9 ust. 3 umowy strony postanowiły, że w przypadku opóźnienia terminu płatności pozwany zapłacić miał powodowi odsetki w wysokości 0,1 % wartości kwoty opóźnionej płatności, za każdy dzień kalendarzowy opóźnienia płatności.

Zgodnie z § 10 ust. 1 umowy miała ona obowiązywać od dnia 12 stycznia 2009 r. i została zawarta na czas określony, tj. do dnia 30 czerwca 2012 r.

Umowa mogła być rozwiązana przez każdą ze stron z trzymiesięcznym wyprzedzeniem (§ 10 ust. 2). W kwestiach nieobjętych umową znajdowały zastosowanie przepisy prawa polskiego (§ 10 ust. 3). Spory, jakie mogą powstać w związku z niniejszą umową miały być rozstrzygane przez sąd właściwy dla siedziby wykonawcy, tj. powoda (§ 10 ust. 4). Wszelkie zmiany lub uzupełnienia umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (§ 10 ust. 5).

W załączniku nr 2 do umowy, będącym jej integralną, zawarto „Tabelę zestawienia cen czynności objętych stałym zakresem przeglądu, bez uwzględnienia materiałów obciążających zamawiającego” dla każdego poziomu utrzymania – poprzez wskazanie rodzaju przeglądu i ceny jednostkowej robocizny :

a)  PU1 – 900 euro netto,

b)  PU2 – 13.905 euro,

c)  PU3 – 15.030 euro

d)  PU4 – 17.100 euro,

e)  PU5 – 20.970 euro.

W dniu 10 listopada 2009 r. nastąpiła fuzja przez przejęcie (...) w F. przez pozwaną spółkę – (...) w B. (W.).

dowód: akta historyczne (rejestrowe) pozwanej spółki – k. 26-116 wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. (...) – k. 117-160, umowa nr (...) z 12 stycznia 2009 r. – k. 161-171 wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. włoskiego – k. 267-279

Po dniu zawarcia umowy powód wykonywał na rzecz pozwanego objęte nią usługi. Przeglądy pojazdów oraz naprawy odbywały się w zakładach pozwanego pod nadzorem (...). Potwierdzały to protokoły z udziałem przedstawicieli obu stron, przekazywane następnie pozwanemu, a także każdorazowo wpis określonego poziomu usługi do książki pojazdu. Wpis ten gwarantował dopuszczenie pojazdu do bieżącej eksploatacji, co podlegało kontroli przez (...) urząd (...) sprawującą nadzór nad transportem kolejowym.

dowód: zeznania świadków : Z. Ż. – k. 932 v. - 935, M. N. – k. 962 v. - 964, B. T. – k. 964-965, M. S. (1) – k. 965-966, T. B. – k. 966-967, A. D. – k. 967-967 v., T. Z. – k. 1154 v. - 1156, G. N. – k.1489 v.- 1490, E. T. – k. 1490 v. – 1491 v. akt

Tabela ze wskazaniem ilości godzin robocizny dla każdego poziomu konserwacji przekazana została przez reprezentującego powoda Z. Ż. reprezentantowi pozwanego C. B. (1) przy e-mailu z dnia 22 maja 2009 r.

dowód: korespondnecja wraz z tłumaczeniem – k. 459-459 v. i 956-957 akt

W korespondencji mailowej pomiędzy stronami z czerwca 2011 r. reprezentant pozwanego C. B. (2) zwracał m.in. uwagę, że zachodzi prawdopodobieństwo, że w ramach wystawionych faktur powód obciąża pozwanego dużą większą liczbą godzin w stosunku do tych rzeczywiście przepracowanych. Wskazywał, że z informacji przekazanych przez kontrahenta ( (...)) wynika, że nie jest on pewny jakości prac konserwacyjnych. Występował o to, aby przed wykonaniem przedstawiciele obu stron (S. K., a ze strony pozwanego E. T.) uzgadniali konieczną liczbę godzin, a E. T. miał sprawować kontrolę nad zgodnym ze sztuką wykonaniem prac, weryfikować liczbę godzin rzeczywiście przepracowanych dla poszczególnych PU, a bez tego potwierdzenia od E. T. faktury powoda nie będą akceptowane.

Warunki kontroli i zlecania zadań przez E. T. przedstawione przez C. B. (2) potwierdził i zaakceptował w dniu 14 czerwca 2011 r. reprezentujący powoda Z. Ż..

W mailu z dnia 14 czerwca 2011 r. skierowanym do Z. Ż. C. B. (2) zwrócił się o określenie nowego kalendarza szkoleń wskazując, że pozwana spółka dysponuje 14 technikami i od dawna „jest gotowa”. Wezwał przy tym powoda do zaprzestania wykonywania prac konserwacyjnych, określając zachowanie powoda jako „bezwzględnie szkodliwe” i powodujące ogromne szkody ekonomiczne i wizerunkowe dla pozwanej spółki.

Z kolei w piśmie z dnia 17 czerwca 2011 r. C. B. (2) ponownie wskazał na zawyżenie obciążenia za sprawdzony miesiąc maj 2011 r., na niekompatybilną ilość godzin deklarowaną przez powoda z ilością pracowników. Podał, że „liczba godzin uzgodniona w umowie pomiędzy (...) a F. dla poszczególnych PU wynika z negocjacji prywatnych odbytych pomiędzy (...) (Pan N. A.) i P., w związku z czym F. zaakceptowała te parametry i nie podnosiła do dzisiaj żadnych zarzutów, gdyż – jak wskazano – nie miała możliwości wypowiadania się o meritum.” Dodał, że w związku z powyższym płatności za faktury powoda pozostaną zamrożone do momentu, w którym uzyskany zostanie ostateczny wynik opinii technicznej biegłego, a w razie zaistnienia takiej potrzeby pozwany wystąpi ewentualnie o naprawienie szkód w przypadku gdyby (...) miałoby zwrócić się do pozwanego z roszczeniem będącym następstwem zachowania powoda.

dowód: korespondencja mailowa wraz z tłumaczeniem – k. 494-503, zeznania reprezentanta pozwanego C. B. (3) – k. 1156-1159 v., zeznania świadka G. N. – k. 1489 v. - 1490 akt

W dniu 31 grudnia 2011 r. pomiędzy powodem i pozwanym oraz (...) w W. zawarte zostało porozumienie. W jego treści powołano się na fakt uprzedniego zawarcia ww. umowy z dnia 12 stycznia 2009 r., w myśl której powód zobowiązał się wykonywać na rzecz pozwanego czynności w zakresie konserwacji pojazdów (...), nabytych przez (...) (dalej: (...)), a także wskazano, że zamiarem pozwanego jest wykonywanie w sposób samodzielny na rzecz (...) czynności konserwacji ww. pojazdów, co wymaga dalszych szkoleń organizowanych przez powoda na rzecz personelu wskazanego przez pozwanego.

W treści ww. porozumienia powód oraz pozwany potwierdziły doskonałe stosunki w ramach współpracy, pozwany zaś oświadczył, że za prace konserwacyjne wykonane przez powoda na podstawie ww. umowy w okresie od 1 października 2010 r. do 30 grudnia 2011 r., zobowiązany jest zapłacić na jego rzecz kwotę wynoszącą 1.910.785,30 EUR, wynikającą z wykonanych prac i dostarczonych materiałów.

Powód oświadczył z kolei, że w ramach umowy agencyjnej wiążącej go z (...), a w szczególności z tytułu płatności wykonanych przez spółkę (...), zobowiązany jest zapłacić na rzecz (...) kwotę netto w wysokości 1.071.695,16 EUR.

Powód oświadczył ponadto, że oczekuje na dokonanie przez (...) końcowej płatności za dostarczenie pojazdów nr 26 i 27, i że po jej otrzymaniu ureguluje pozostałe zobowiązanie wobec (...) w zakresie odnośnych prowizji, w kwocie 915.835,73 EUR, przy czym miał on dokonać płatności tych prowizji na rzecz (...) jedynie wtedy, gdy pozwany ureguluje pozostałe zobowiązanie. Jeżeli pozwany nie ureguluje zobowiązania, powód będzie mógł zatrzymać, w ramach potrącenia, kwotę prowizji jeszcze należnych (...)

Zważywszy na powyższe w porozumieniu tym (...) oświadczyła, że kwota należna od powoda wynosząca 1.071.695,16 EUR, w momencie jego podpisania zostanie potrącona z częścią zobowiązania pozwanego wobec powoda. Pozwany i powód oświadczyli, że po realizacji potrącenia i płatności tytułem salda przez pozwanego dokonają wzajemnego umorzenia odsetek za zwłokę, wynikających z opóźnień we wzajemnych płatnościach sum, do których się odnoszą. Warunkiem przeprowadzenia potrącenia było przekazanie przez (...) faktury, poprawnie wystawionej i zgodnej z warunkami umowy agencyjnej. Powód zobowiązał się zapłacić (...) podatek VAT od sumy 1.071.695,16 EUR, w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania faktury VAT.

W dalszej części porozumienia zawarto uzgodnienia dotyczące bezpośredniego szkolenia przez powoda personelu pozwanego w ilości 8 osób, którego przedmiotem będzie konserwacja pojazdów (...) na poziomach PU1, PU2, PU3, PU4 i PU5, według harmonogramu:

- poziom PU2 do stycznia 2012 r.,

- poziom PU3 i PU4 w ciągu 30 dni od otrzymania płatności całości kwoty od (...),

- poziom PU5 w ciągu 60 dni od otrzymania płatności całości kwoty od (...).

Zastrzeżono przy tym, że daty wskazane powyżej miały charakter orientacyjny i mogły ulec ewentualnym zmianom w związku z organizacją prac, a sposoby przeprowadzenia szkoleń miały zostać określone w ciągu 7 dni od podpisania porozumienia.

Ponadto powód i pozwany zgodnie postanowili, że za okres 1-31 stycznia 2012 r. powodowi należeć się będzie za czynności w zakresie konserwacji, łączna kwota w wysokości 35.000 EUR, natomiast począwszy od dnia 1 lutego 2012 r. powód wykonywać miał w zakresie obsługi pojazdów (...) należących do (...), czynności konserwacyjne na poziomach, dla których pracownicy pozwanego nie zostali jeszcze przeszkoleni, zgodnie z cenami i innymi warunkami zawartymi w ww. umowie z dnia 12 stycznia 2009 r., do momentu, w którym pozwany stanie się w tym zakresie samodzielny, to jest do zakończenia realizacji szkoleń. Zachowane miały być sposoby wykonywania tego zadania dotychczas stosowane w stosunkach między pozwanym i powodem. Przewidziano, że w tej dacie działania w zakresie obsługi oferowane przez powoda zostaną zawieszone, z zastrzeżeniem odmiennego żądana ze strony pozwanego.

dowód: porozumienie z 31 grudnia 2011 r. – k. 217-219, 519 v.-520 v. wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. (...) – k. 518-519, zeznania świadka A. M. – k. 1254 v. - 1256 v., zeznania reprezentanta pozwanego C. B. (2) – k. 1159-1159 v. akt

W marcu 2012 r. powód wydał zaświadczenia o uprawnieniach dla ośmiu pracowników pozwanego w zakresie wykonywania przeglądów na poziomie PU2.

dowód: zaświadczenia z tłumaczeniami – k. 561-592 akt

W dniu 15 czerwca 2012 r. pracownik powoda (specjalista do spraw marketingu) K. S. poinformowała mailowo A. M. – prezes (...) o przygotowaniu kalkulacji prowizji częściowej należnej tej spółce od powoda w związku z dostarczeniem pojazdów nr 26 i 27 - w łącznej kwocie 915.835,73 EUR. Podała ponadto w ww. mailu: „oczekujemy teraz faktury i zgodnie z porozumieniem z 31.12.2012, z uwagi na to, że F. nie wpłacił do (...) żadnych należności, dokonamy kompensaty odpowiednich należności”.

dowód: mail z 15 czerwca 2012 r. – k. 457-458 v., zeznania świadków : A. M. – k. 1254 v. - 1256 v., K. S. - k. 1398 v. - 1399 akt.

W dniu 17 maja 2012 r. z działu przetargów i umów (...) skierowane zostało do powoda pismo w którym sygnalizowano fakt niezadowolenia tej spółki z powodu naruszeń umowy dostawy nr (...) z dnia 12 czerwca 2006 r. dotyczące braku certyfikatu (...) dla pojazdów oraz braku szkoleń dla personelu zaangażowanego w proces utrzymania, ze wskazaniem na prawo (...) do wprowadzania zmian lub uzupełnień do programu zmian, a także niedostarczenia listy materiałów zapasowych i niedostatecznej jakości farb użytych do pokrycia pojazdów (...) i innych wad pojazdów. Wskazano przy tym, że dokonywane są obliczenia szkód ponoszonych przez (...), przy wykorzystaniu wysokości kar umownych. Z uwagi na powyższe zawieszono zapłatę salda za dostawy powoda, z jednoczesnym wezwaniem do przedstawienia certyfikatu (...) dla pojazdów.

W piśmie z dnia 2 października 2012 r. C. B. (2) w imieniu pozwanego zwrócił się do powoda ze wskazaniem na niezadowolenie (...) z powodu ciężkich naruszeń postanowień umownych jakich miał się względem tego kontrahenta dopuścić powód. Zwrócił się także z zapytaniem kiedy powód poinformuje (...) o przerwaniu wykonywania usług konserwacji na rzecz pozwanego. Zauważył przy tym, że porozumienie z dnia 31 grudnia 2011 r. pomiędzy stronami musi być uznane za nieważne, gdyż opierało się ono na założeniu, które następnie okazało się nieistniejące, tj. na oświadczeniu powoda, że nie posiada on wiedzy o przeszkodach lub naruszeniach umownych wobec (...), które mogłyby wpłynąć negatywnie na dokonanie zapłaty za własne dostawy. Reprezentant pozwanego zaznaczył także, że wszystkie faktury powoda zostały zaakceptowane przez pozwanego z „zastrzeżeniem weryfikacji”, a do ww. pisma załączył „listę pozycji podlegających zakwestionowaniu z uwagi na błędne wykonanie, dotyczące warunków technicznych (...) (…).” podnosząc zarzut braku ich wykonania lub błędnego wykonania.

dowód: pismo z 17 maja 2012 r. z tłumaczeniem – k. 509-510, pismo z dnia 2 października 2012 r. z tłumaczeniem – k. 504-507 akt.

W związku z wykonywaniem ww. usług konserwacji powód w okresie od października 2010 r. do marca 2013 r. wystawił pozwanemu faktury VAT w następujących datach:

1) 29.10.2010 r. o nr (...) na kwotę 98.443 EUR;

2) 25.11.2010 r. o nr (...) na kwotę 4.454.10 EUR;

3) 30.11.2010 r. o nr (...) na kwotę 211.178 EUR;

4) 31.12.2010 r. o nr (...) na kwotę 172.118 EUR;

5) 31.01.2011 r. o nr (...) na kwotę 140.978 EUR;

6) 28.02.2011 r. o nr (...) na kwotę 233.138 EUR;

7) 31.03.2011 r. o nr (...) na kwotę 71.848 EUR;

8) 30.04.2011 r. o nr (...) na kwotę 62.758 EUR;

9) 31.05.2011 r. o nr (...) na kwotę 151.503 EUR;

10) 30.06.2011 r. o nr (...) na kwotę 127.318 EUR;

11) 29.07.2011 r. o nr (...) na kwotę 84.478 EUR;

12) 31.08.2011 r. o nr (...) na kwotę 144.418 EUR;

13) 30.09.2011 r. o nr (...) na kwotę 77.538 EUR;

14) 31.10.2011 r. o nr (...) na kwotę 148.818 EUR;

15) 30.11.2011 r. o nr (...) na kwotę 122.071 EUR;

16) 31.12.2011 r. o nr (...) na kwotę 59.726,20 EUR;

17) 31.01.2012 r. o nr (...) na kwotę 35.000 EUR;

18) 29.02.2012 r. o nr (...) na kwotę 125.325 EUR;

19) 31.03.2012 r. o nr (...) na kwotę 117.090 EUR;

20) 30.04.2012 r. o nr (...) na kwotę 30.060 EUR;

21) 31.05.2012 r. o nr (...) na kwotę 30.060 EUR;

22) 30.06.2012 r. o nr (...) na kwotę 15.030 EUR;

23) 31.07.2012 r. o nr (...) na kwotę 30.060 EUR;

24) 31.08.2012 r. o nr (...) na kwotę 75.150 EUR;

25) 31.08.2012 r. o nr (...) na kwotę 9.453,20 EUR;

26) 29.09.2012 r. o nr (...) na kwotę 137.340 EUR;

27) 29.09.2012 r. o nr (...) na kwotę 4.851,14 EUR;

28) 31.10.2012 r. o nr (...) na kwotę 60.120 EUR;

29) 30.11.2012 r. o nr (...) na kwotę 30.060 EUR;

30) 31.12.2012 r. o nr (...) na kwotę 89.370 EUR;

31) 31.01.2013 r. o nr (...) na kwotę 77.220 EUR;

32) 28.02.2013 r. o nr (...) na kwotę 134.190 EUR.

W każdej z ww. faktur wskazywano, że jest ona wystawiona do „Umowy nr (...) zawartej w B. w dniu 12.01.2009 r.”, a począwszy od dnia 31 stycznia 2012 r. z powołaniem się także na „Porozumienie z dnia 31.12.2011 r.”. Jako przedmiot usługi określono w każdej z ww. faktur wykonanie zespołu czynności poziomu utrzymania (PU) w danym miesiącu kalendarzowym „zgodnie z warunkami umowy nr (...) zawartej w B. w dniu 12.01.2009 r.”, a od dnia 29 lutego 2012 r. - nr (...): „zgodnie z warunkami umowy nr (...) zawartej w B. w dniu 12.01.2009 r. i Porozumienia z dnia 31.12.2011” czy: „Prace dodatkowe zrealizowane podczas wykonywania przeglądu” w danym miesiącu.

dowód: faktury VAT – k. 185 – 216, zeznania świadka C. A. – k. 1488 v. - 1489 akt

W dniu 14 grudnia 2012 r. C. B. (2) działając w imieniu pozwanego oświadczył powodowi, że odstępuje od porozumienia zawartego w dniu 31 grudnia 2011 r. zawartego pomiędzy stronami oraz (...)

W treści ww. pisma reprezentant pozwanego wskazał, że przyczyną odstąpienia od porozumienia jest złożenie oświadczenie woli o jego zawarciu pod wpływem błędu, polegającego na działaniu w warunkach niezgodnego z prawdą wyobrażenia, które w sposób nieprawdziwy wykreować miał powód swoim oświadczeniem znajdującym się w treści ww. porozumienia, że należycie wywiązuje się z postanowień umowy nr (...) z dnia 12 czerwca 2006 r. łączącej powoda z (...). W związku z powyższym oświadczeniem pozwany miał nadzieję, że zostaną dokonane właściwe rozliczenia pomiędzy pozwanym oraz (...) , powodem i (...) oraz zostaną wykonane określone obowiązki, jak chociażby szkolenie PU i tylko z uwagi na te okoliczności miał on zdecydować się podpisać ww. porozumienie. Jednocześnie reprezentant pozwanego podał, że w jego ocenie zachodzi przypadek błędu istotnego w rozumieniu art. 84 § 2 k.c., gdyż gdyby nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści. Dalej reprezentant pozwanego wskazał, że z informacji udzielonych przez (...) wynika, że powód w rażący sposób narusza postanowienia zawartej z nim umowy, co miało spowodować po stronie (...) podjęcie decyzji o wstrzymaniu dalszych wypłat należności wynikających z tej umowy na rzecz powoda. Reprezentant pozwanego podkreślił przy tym, że jak wynika z informacji udzielonych przez (...) naruszenia postanowień ww. umowy przez powoda rozpoczęły się już w końcu grudnia 2010 r., czyli rok przed podpisaniem porozumienia. To powód miał więc doprowadzić podstępnie pozwanego do złożenia oświadczenia woli, na mocy którego przystąpił on do ww. porozumienia.

Zdaniem pozwanego powód przedłużał czas konieczny na przeprowadzenie szkoleń jego pracowników w zakresie utrzymania pojazdów.

dowód: pismo z 14 grudnia 2012 r. - k. 396-397, zeznania reprezentanta pozwanego C. B. (2) – k. 1159 – 1159 v. akt

Pismem z dnia 15 grudnia 2012 r. powód wskazał pozwanemu na fakt braku zapłaty za usługi podwykonawcze świadczone od ponad roku – w ramach wykonywania przeglądów pojazdów (...) należących do (...) informując, że nie zamierza dalej świadczyć ww. usług bez otrzymania należnej zapłaty bądź przynajmniej określonej formy zabezpieczenia w postaci przystąpienia (...) (której pozwany jest udziałowcem) do całości długu pozwanego (wraz z odsetkami) w stosunku do powoda. W związku z tym wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.533.689,48 EUR w terminie do dnia 19 grudnia 2012 r. lub do przedstawienia oświadczenia spółki (...) o przystąpieniu do wymienionego długu i wyrażeniu przez nią zgody na dokonanie przez powoda potrącenia jego wzajemnych wierzytelności względem pozwanego z wierzytelnościami przysługującymi (...) względem powoda. Powód zastrzegł sobie jednocześnie możliwość wstrzymania czynności przeglądowych w przypadku bezskutecznego upływu terminu.

Następnie w piśmie z 1 lutego 2013 r. powód oświadczył, że w związku z prowadzeniem rozmów mających na celu dojście do porozumienia, czas wykonywania przeglądów na pojazdach (...) zostaje wydłużony do dnia 28 lutego 2013 r. Realizacja ww. usługi została przerwana w marcu 2013 r.

dowód: pismo z 15 grudnia 2012 r. – k. 593-594 akt, pismo z 1 lutego 2013 r. – k. 596, zeznania świadka Z. Ż. – k. 933 v. akt

W dniu 16 kwietnia 2013 r. odbyło się pierwsze posiedzenie mediacyjne przez (...) organem OCMIE (Organ Pojednawczy i Mediacyjny) w R. z udziałem stron oraz (...). Spotkania odbyły się 13 czerwca 2013 r., 11 lipca 2013 r. i 25 lipca 2013 r. i nie zakończyły się osiągnięciem porozumienia regulującego wzajemne zobowiązania stron.

dowód: protokoły z posiedzeń mediacyjnych z 16 kwietnia 2013 r., 13 czerwca 2013 r., 11 lipca 2013 r. oraz 25 lipca 2013 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. (...) – k. 224-248 akt.

W oświadczeniu z 5 stycznia 2017 r. prezes zarządu (...) wskazał, że „w odniesieniu do utrzymania wykonywanego przez spółkę (...) SA ( (...)) – (w charakterze poddostawcy usług (...)– na pojazdach (...) nabytych przez (...), od chwili wprowadzenia ich do ruchu, który to moment stanowi również moment rozpoczęcia czynności utrzymaniowych, do czasu zakończenia tychże usług przez (...) w 2013 r. oświadczam i potwierdzam, że przedmiotowe czynności utrzymaniowe zostały zawsze wykonane należycie przez (...) i że brak jest jakichkolwiek roszczeń w stosunku do niej w odniesieniu do powyższych czynności”.

dowód: oświadczenie prezesa z (...) A. V. z 5 stycznia 2017 r. wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym z j. (...) – k. 894 - 895 akt

Sąd zważył, co następuje :

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został na podstawie opisanych wyżej dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość – co do faktu złożenia zawartych tam oświadczeń (art. 245 k.p.c.) – nie budziła wątpliwości Sądu. W tym miejscu zaznaczyć jedynie trzeba, że co do różniących się między sobą tłumaczeń porozumienia z dnia 31 grudnia 2011 r., przedłożonych przez każdą ze stron - sporządzonych przez tłumaczy przysięgłych ( zob. k. 220-223 i 518-519 akt) Sąd za miarodajne uznał ostatecznie – bez konieczności konfrontacji tłumaczy (art. 272 w zw. z art. 289 k.p.c.) – to przedłożone przez pozwanego ( k. 518-519 akt), uwzględniając oświadczenie pełnomocnika powoda złożone na rozprawie w dniu 7 grudnia 2018 r. ( zob. k. 1491 v. akt).

Co do opisanych wyżej okoliczności – wyłącznie jednak w zakresie w jakim, zdaniem Sądu, były one istotne dla rozstrzygnięcia (o czym w dalszej części uzasadnienia) – za wiarygodne uznane zostały ponadto zeznania świadków : Z. Ż., M. N., B. T., M. S. (1), T. B., A. D., T. Z., A. M., K. S., C. A., G. N., E. T., a wreszcie także i reprezentanta pozwanego C. B. (2).

Trzeba natomiast wyjaśnić, że w ostatecznym rezultacie pozbawione znaczenia dla sprawy okazały się dowody w postaci przygotowanych przez pozwanego przykładowych zestawień prac (do faktur za okres od kwietnia do lipca 2011 r.) protokołów obecności pracowników powoda za okres od maja do lipca 2011 r., a także raportów wykonywania usług w tym okresie ( zob. k. 398-420 i 460-493 akt) – mających udowodnić, że nie mogli oni przepracować w zakładzie pracy pozwanego przy świadczeniu zamówionych usług określonej (deklarowanej) liczby godzin – skoro nie może być wątpliwości co do tego, że ustalając wynagrodzenie za każdy rodzaj poziomu utrzymania (PU) strony przewidziały stawki ryczałtowe (w § 4 ust. 4 umowy i Załączniku nr 2; zob. k. 270 i 279 akt). Wysokość wynagrodzenia była więc obliczana w sposób zupełnie niezależny od liczby godzin przewidywanych do wykonania czynności serwisowych, czy też ilości wykonujących je pracowników. Z tego też względu, stosownie do regulacji art. 217 § 3 i art. 227 k.p.c. – jako zgłoszone dla wykazania okoliczności, które również nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia – Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego o zwrócenie się do (...)(dalej : (...)) o przedstawienie listy obecności pracowników powoda w okresie od stycznia 2009 r. do czerwca 2012 w miejscu świadczenia ww. usług, zestawienia zakresu przeglądów konserwacyjnych na poziomach od PU1 do PU5 deklarowanego przez powoda, a ewentualnie także dowodu z opinii biegłego – na okoliczność niewykonania lub wadliwego wykonania usług, ustalenia niezbędnej liczby pracowników oraz niezbędnego nakładu pracy (roboczogodzin) dla ich wykonania, ustalenia godzinowej wartości takich usług, a także zawyżenia wynagrodzenia za rzekomo wykonane usługi ( zob. k. 434- 434 v. i 1492 akt).

W tym miejscu na marginesie jedynie należy zauważyć strona pozwana – reprezentowana przez fachowego pełnomocnika procesowego – zrezygnowała z możliwości złożenia zastrzeżenia do protokołu rozprawy w trybie art. 162 k.p.c. (zob. protokół – k. 1492 akt) – w celu zwrócenia uwagi na ewentualne uchybienie przepisom postępowania, które mogłyby skłonić Sąd do zmiany postanowienia dowodowego oddalającego powyższe wnioski (art. 240 § 1 k.p.c.). Wyjaśnił także trzeba, że dowody powyższe – mające w zamierzeniu pozwanego pozwolić na udowodnienie faktu ewentualnego nienależytego wykonania przedmiotowej umowy przez powoda – nie mogły jednak w żaden sposób przesądzić w sposób skuteczny o niezasadności żądania pozwu. Jego przedmiotem pozostawało bowiem wynagrodzenie za czynności wykonywane przez pozwanego w ramach umowy świadczenia usług konserwacji, tj. sprawdzenia i utrzymania właściwego stanu technicznego pojazdów ( zob. tłumaczenie umowy - k. 267 akt), nie zaś odpowiedzialność odszkodowawcza powoda względem pozwanego. W tym zakresie obrona pozwanego okazała się pozbawiona skuteczności, skoro nie podniósł on ani zarzutu potrącenia, ani też nie wystąpił w tym zakresie z powództwem wzajemnym.

W pierwszej kolejności wypada odnieść się do podtrzymywanego przez pozwanego – w piśmie z dnia 12 grudnia 2016 r. ( k. 761-765 akt) – zarzutu braku jurysdykcji krajowej w odniesieniu do kwoty 647.814,34 EUR. Pozwany podnosił, że Sąd winien okoliczności z tym związane wziąć pod rozwagę z urzędu (art. 1099 § 1 k.p.c.), pomimo nawet wcześniejszego – prawomocnego – oddalenia wniosku pozwanego o odrzucenie pozwu ( k. 624 i 680 akt).

W świetle regulacji art. 26 zd. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (wersja przekształcona; Dz. Urz. UE L 351 z 20.12.2012, str. 1) jeżeli nawet sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się w spór. Nie ulega wątpliwości, że sąd państwa członkowskiego, którego jurysdykcja nie będzie wynikać ani z przepisów rozporządzenia, ani też z umowy o jurysdykcję łączącej strony, nie może odrzucić z tej przyczyny pozwu z urzędu (art. 1099 § 1 k.p.c.), lecz jedynie w przypadku skutecznego podniesienia stosownego zarzutu.

W niniejszej sprawie z pewnością nie zachodzi przypadek jurysdykcji wyłącznej – o której mowa w art. 24 ww. rozporządzenia – należy zatem zgodzić się z wyrażonym w orzecznictwie poglądem, że pozwany traci w sposób definitywny możność powoływania się na ten zarzut w dalszym toku postępowania nie tylko wówczas, kiedy omawianego zarzutu nie zgłosi na czas, jak również wtedy, kiedy mimo jego zgłoszenia o czasie, zarzut ten zostanie przez sąd prawomocnie oddalony (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., IV CKN 1320/00, LEX nr 577495, a także postanowienie tego Sądu z dnia 18 września 2002 r., III CZP 51/02 Prok.i Pr.-wkł. 2003/3/39).

Skoro więc w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem wydanym w dniu 13 stycznia 2016 r. odmówił odrzucenia pozwu ( zob. k. 624 akt) – oddalając tym samym zawarty w odpowiedzi na pozew zarzut pozwanego dotyczący braku jurysdykcji krajowej – zaś Sąd Apelacyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2016 r. (sygn. akt V ACz 206/16) oddalił zażalenie pozwanego wniesione na powyższe postanowienie ( k. 680 akt) to ponowne zgłoszenie (podtrzymywanie) przez pozwanego tożsamego zarzutu nie mogło odnieść jakiegokolwiek skutku. Zarzut ten był już bowiem – w toku zażalenia – przedmiotem własnej oceny Sądu drugiej instancji (zob. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2009 r., V CSK 405/08, OSNC-ZD 2010, Nr 2, poz. 44, a także z dnia 12 października 2016 r., II CSK 58/16 , LEX nr 2147278). Konsekwencję wskazania przez powoda jako podstawy faktycznej dochodzonych roszczeń stosunku obligacyjnego, którego źródłem jest umowa z dnia 12 stycznia 2009 r. – której okres trwania miał zostać (według pozwu) przedłużony porozumieniem z dnia 31 grudnia 2011 r. – w postaci uznania, że polski sąd zachowuje jurysdykcję do rozpoznania w całości niniejszej sprawy z uwagi na zawarcie umowy prorogacyjnej przesądził więc w sposób wiążący Sąd Apelacyjny ( k. 686-687 akt). W sprawie nie doszło zaś w żadnym razie do zmiany podstawy faktycznej żądania, zatem kwestia jurysdykcji może podlegać obecnie ponownemu badaniu.

Przechodząc zatem do merytorycznej oceny zasadności żądania pozwu w pierwszej kolejności podkreślić należy, że nie budzi wątpliwości, iż strony łączyła umowa o świadczenie usług na podstawie której powód wykonywać miał na rzecz pozwanego czynności polegające na sprawdzeniu i utrzymaniu właściwego stanu technicznego pojazdów. Strony w § 10 ust. 1 ww. umowy przesądziły, że w kwestiach nią nieobjętych znajdują zastosowanie przepisy prawa polskiego ( zob. tłumaczenie umowy - k. 267 i 273 akt). Tym samym – stosownie do art. 3 ust. 1 Konwencji o prawie właściwym dla zobowiązań umownych, otwartej do podpisu w R. dnia 19 czerwca 1980 r. (Dz.U. z 2008 r. Nr 10, poz. 57), znajdującej zastosowanie do umów zawartych przed dniem 17 grudnia 2009 r. (art. 28 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady [WE] Nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych [R. I]; Dz.U. UE L z 2008 r., Nr 177, str. 6) – przedmiotowa umowa podlegała prawu Rzeczypospolitej Polskiej jako wybranemu w sposób wyraźny przez strony.

W ocenie Sądu nie może także budzić wątpliwości, że strony dokonały następnie modyfikacji (zmiany) czasu trwania powyższej umowy – pierwotnie w jej § 10 ust. 1 określonego do dnia 30 czerwca 2012 r. ( zob. k. 273 akt) – co nastąpiło mocą porozumieniem z dnia 31 grudnia 2011 r. W jego treści bowiem strony wyraźnie i we właściwej pisemnej formie (a więc zgodnie z wymogiem § 10 ust. 5 ww. umowy) – odwołując się do stosunku prawnego wynikającego z powyższej umowy (określonego tam jako „Umowa konserwacji” - k. 518 akt) – określiły najpierw, iż za czynności w tym zakresie za okres od dnia 1 – 31 stycznia 2012 r. powodowi należeć się będzie określona tam kwota, a począwszy od dnia 1 lutego 2012 r. powód wykonywać będzie czynności na poziomach dla których pozwany nie został jeszcze przeszkolony „ zgodnie z cenami i innymi warunkami zawartymi w Umowie konserwacji, do momentu w którym F. (pozwany) stanie się samodzielna, to jest do zakończenia realizacji szkoleń ( k. 518 v. akt) . We wcześniejszej części ww. porozumienia przewidziały harmonogram realizacji powyższych szkoleń (jedynie w zakresie poziomu PU2 poprzez określenie konkretnego miesiąca – stycznia 2012, natomiast w zakresie poziomów PU3, PU4 i PU5 uzależnione od otrzymania całości płatności przez powoda od (...)), z jednoczesnym wskazaniem, iż daty te mają charakter orientacyjny, i będą mogły ulec ewentualnym zmianom w związku z organizacją prac.

Jak z powyższego wynika strony – jeszcze w czasie obowiązywania ww. umowy – przewidziały kontynuację wynikającego z tej umowy stosunku prawnego (tj. świadczenie usług za wynagrodzeniem) na dotychczasowych warunkach, z tym że bez określenia czasu jej trwania poprzez podanie konkretnej daty, uzależniając jego dalszy byt od zakończenia realizacji szkoleń przez powoda pracowników pozwanego w zakresie poziomów PU2 do PU5. Uznać przy tym trzeba, że wolą stron jednocześnie aktualne pozostawało postanowienie § 10 ust. 2 ww. umowy przewidujące dla każdej ze stron możliwość jej wypowiedzenia za 3-miesięcznym wypowiedzeniem ( k. 273 akt).

W ocenie Sądu o tym, że powyższe przesądziło o prolongacie (zmianie terminu obowiązywania) ww. umowy – z zachowaniem wymogu formy pisemnej i właściwości sądu polskiego (§ 10 ust. 4 i 5 ww. umowy – k. 273 akt) – świadczy nie tylko przytoczona wyżej treść porozumienia w którym nie nawiązywano stosunku w zakresie wykonania ww. usług na nowo, lecz również, stosownie do dyspozycji art. 65 § 2 k.c., późniejsze zachowanie stron towarzyszące wykonywaniu umowy (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2018 r., I CSK 225/17, LEX nr 2455732). Otóż w treści faktur VAT wystawionych po dacie zawarcia ww. porozumienia – tj. począwszy od dnia 31 stycznia 2012 – powód w dalszym ciągu wskazywał, że są one wystawiane do „Umowy nr (...) zawartej w B. w dniu 12.01.2009 r.”, z jednoczesnym powołaniem się także na „Porozumienie z dnia 31.12.2011 r.”. Jako przedmiot usługi określono w każdej z ww. faktur w dalszym ciągu wykonanie zespołu czynności poziomu utrzymania (PU) w danym miesiącu kalendarzowym „zgodnie z warunkami umowy nr (...) zawartej w B. w dniu 12.01.2009 r. i Porozumienia z dnia 31.12.2011” ( zob. k. 201 – 216 akt). Pozwany, który takiej treści faktury otrzymywał, nie protestował przeciwko adnotacjom tej treści, brak w szczególności dowodu aby z tej przyczyny odmawiał akceptacji ww. faktur. Pośrednio wynika to także z pisemnego oświadczenia reprezentanta pozwanego C. B. (2) z dnia 14 grudnia 2012 r. (mającego obejmować jego oświadczenie o „odstąpieniu od porozumienia”), skoro bowiem powołał się on tam na przepisy polskiego kodeksu cywilnego, tj. art. 88 § 1 w zw. z art. 86 § 1 i art. 84 § 1 k.c. ( zob. k. 396-397 akt), oznacza to, że wówczas także i pozwany stał na stanowisku, że do stosunku stron zastosowanie znajdują przepisy prawa polskiego – jak o tym stanowił § 10 ust. 3 umowy z dnia 12 stycznia 2009 r. ( k. 273 akt). O odrębności stosunku prawnego wynikającego z porozumienia z dnia 31 grudnia 2011 r. względem ww. umowy nie świadczy także w żadnym razie treść zeznań C. B. (3), w których wskazywał on okoliczności towarzyszące kontynuacji współpracy, a także jej ostatecznemu przerwaniu ( k. 1158 – 1159 v. akt).

Stosownie do art. 750 k.c. do umów tego rodzaju stosować należy przepisy o zleceniu, w myśl zaś regulacji zawartej w art. 751 pkt 1 k.c. roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności w zakresie działalności przedsiębiorstwa przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie można jednak uznać zasadności podniesionego w niniejszej sprawie przez pozwanego zarzutu przedawnienia – z powołaniem się na fakt, że termin płatności każdej z ww. faktur VAT wynosił 30 dni od daty wystawienia faktury (§ 7 ust. 3 umowy), a zatem dochodzone pozwem roszczenia przedawniły się ( zob. k. 384 – 386 akt). W tej kwestii trzeba przede wszystkim zauważyć, że w porozumieniu z dnia 31 grudnia 2011 r. ( k. 518 akt) pozwany uznał swój dług w łącznej kwocie 1.910.785,30 EUR z tytułu wynagrodzenia za usługi wykonane przez powoda przed tą datą (z którego przedmiotem żądania pozwu pozostaje kwota 839.090,14 EUR). Tym samym w powyższym zakresie nastąpiło niewątpliwie przerwanie biegu przedawnienia przez uznanie roszczenia przez dłużnika i po tej dacie (31 grudnia 2011 r.) biegło ono na nowo (art. 123 § 1 pkt 2 i art. 124 § 1 k.c.).

Natomiast w okresie od dnia 16 kwietnia 2013 r. do 25 lipca 2013 r. pomiędzy stronami prowadzona była mediacja, która w zamierzeniu miała mieć na celu uregulowanie wszelkich wzajemnych roszczeń pomiędzy stronami oraz (...) ( zob. protokoły z posiedzeń mediacyjnych z 16 kwietnia 2013 r., 13 czerwca 2013 r., 11 lipca 2013 r. oraz 25 lipca 2013 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. (...) – k. 224-248 akt). W konsekwencji należy uznać, że zarówno co do kwoty roszczenia z tytułu wynagrodzenia za usługi wykonane do dnia 31 grudnia 2011 r. (839.090,14 EUR), jak i w zakresie pozostałej kwoty dochodzonej pozwem tytułem usług wykonanych od stycznia 2012 do marca 2013 (1.000.379,34 EUR), przez wszczęcie mediacji nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia i rozpoczęcie jego biegu na nowo (art. 123 § 1 pkt 3 i art. 124 § 1 k.c.).

W ocenie Sądu nie ma przy tym znaczenia, że nie chodziło w tym przypadku o mediację prowadzoną na podstawie prawa polskiego (art. 183 ¹ i nast. k.p.c.), lecz była ona prowadzona na podstawie właściwych przepisów włoskich, a więc innego kraju należącego do Unii Europejskiej. Wskazać w tym zakresie trzeba na postanowienia art. 2 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 3 lit. a) i art. 8 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. UE L, Nr 136 z roku 2008, str. 3) – wprowadzające zarówno jednolitą definicję mediacji w sprawach transgranicznych (jako „zorganizowane postępowanie o dobrowolnym charakterze, bez względu na jego nazwę lub określenie, w którym przynajmniej dwie strony sporu próbują same osiągnąć porozumienie w celu rozwiązania ich sporu, korzystając z pomocy mediatora, jeśli przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w innym państwie członkowskim niż państwo miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu drugiej strony), jak i postulowaną zasadę, aby ewentualne wygaśnięcie okresów przedawnienia w trakcie postępowania mediacyjnego nie odebrało stronom, które próbują rozwiązać spór w drodze mediacji, możliwości wszczęcia w późniejszym czasie postępowania sądowego dotyczącego tego sporu (art. 8 ust. 1 ww. Dyrektywy). Dodać ponadto trzeba, że przeprowadzenie w niniejszej sprawie dowodów z ww. protokołów mediacji, w żadnym razie nie służyło ujawnieniu chronionej prawnie tajemnicy mediacji, która ze swej natury ma charakter niejawny (w zakresie okoliczności o których strony dowiedziały się w związku z jej prowadzeniem), a jedynie potwierdzało sam fakt jej prowadzenia w określonym czasie, bezsporny przecież pomiędzy stronami.

Nawet jednak gdyby przyjąć przeciwne założenie, to uwzględniając okoliczności sprawy związane z próbą polubownego rozwiązania sporu w ocenie Sądu zachodziłyby podstawy do uznania w tym przypadku zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa. W orzecznictwie wskazuje się, że zachodzi ono gdy dłużnik swoim postępowaniem, przez podejmowanie pertraktacji lub innych działań, wywołuje przekonanie wierzyciela, że może dobrowolnie spełnić swoje świadczenie, jednak ostatecznie tego nie uczynił, tymczasem zaś dochodzi do przedawnienia roszczenia (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 604/00, OSNC 2002, nr 3, poz. 32). Zachodziłby w takiej sytuacji oceniany negatywnie przykład zachowania dłużnika, przejawiający się w „usypianiu” czujności wierzyciela (por. uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r., III CZP 84/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 114, a także wyrok tego Sądu z dnia 10 kwietnia 2013 r., IV CSK 611/12, LEX nr 1365718).

Należy przy tym zauważyć, że skutek uznania długu nie ogranicza się jedynie do przerwania biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), lecz następuje także w sferze dowodowej – co ma znaczenie także i w niniejszym procesie – w tym sensie, że wierzyciel przedstawiający dowód uznania długu przez dłużnika nie musi wykazywać w inny sposób istnienia swej wierzytelności, natomiast to dłużnika obciąża wówczas powinność wykazania, że uznana wierzytelność w rzeczywistości nie istnieje, lub istnieje ale w mniejszym wymiarze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1973 r., II CR 700/72, LEX nr 7218; a także uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 28 grudnia 2012 r., I ACa 715/12, LEX nr 1289572).

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie wystąpił również po stronie pozwanego błąd o którym mowa w art. 84 § 1 i 2 k.c. (błąd istotny) uzasadniający uchylenia się od skutków prawnych porozumienia z dnia 31 grudnia 2011 r. Z zawartej tam regulacji wynika, że błąd może być uznany za prawnie doniosłą wadę oświadczenia tylko wtedy, gdy spełnia łącznie dwa podstawowe kryteria, musi on dotyczyć treści czynności prawnej, a jego istotność polegać ma na tym, że w takiej sytuacji uzasadnione jest przypuszczenie, że żaden rozsądny człowiek, znający prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby tej treści oświadczenia woli. W przypadku natomiast oświadczeń woli złożonych drugiej stronie i będących elementem czynności prawnej odpłatnej możliwość uchylenia się od skutków prawnych tego rodzaju oświadczeń woli uzależniona została od tego, czy błąd został wywołany przez drugą stronę (chociażby bez jej winy) albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Dopiero wypełnienie wszystkich opisanych wyżej przesłanek skutkuje wzruszalnością dokonanej pod wpływem błędu czynności prawnej i otwiera możliwość uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, doprowadzając w ten sposób do unieważnienia czynności prawnej ze skutkiem ex tunc (zob. m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2014 r., I CSK 401/13 i cytowane tam orzecznictwo).

Ocena prawnej doniosłości ewentualnego błędu w świetle regulacji art. 84 k.c. przede wszystkim dotyczy więc tego, czy błąd składającego oświadczenie woli dotyczył rzeczywiście treści czynności prawnej. Błąd taki zakłada istnienie po stronie składającego oświadczenie woli mylnego wyobrażenia o treści tego oświadczenia (pomyłka) lub o takich okolicznościach, jak np. fakty, do których odnosi się to oświadczenie, normy prawne, mające zastosowanie do dokonywanej czynności prawnej, albo skutki prawne dokonywanej czynności prawnej. Nie budzi natomiast żadnych wątpliwości w orzecznictwie, że nie będzie błędem prawnie doniosłym mylna ocena okoliczności (aktualnych bądź przyszłych) nieobjętych treścią dokonanej czynności, podobnie jak niespełnienie się oczekiwań osoby dokonującej czynności prawnej co do określonego – w jej zamierzeniu korzystnego dla niej – rozwoju zdarzeń (zob. m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2000 r., III CKN 963/98, OSNC 2002, nr 5, poz. 63, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2013 r., I ACa 833/12, OSAB 2013, nr 1, poz. 3-16, LEX nr 1289379). Dopiero jeżeli do treści czynności prawnej włączona została określona motywacja, to także błąd co do pobudki (w sferze motywacyjnej) – który co do zasady jest prawnie obojętny i nie uzasadnia uchylenia się od skutków oświadczenia woli na podstawie art. 84 k.c. – „urasta” do rangi błędu istotnego. Nie wystarczy bowiem subiektywna istotność błędu wynikająca z przeświadczenia osoby, która złożyła oświadczenie, lecz musi ona mieć charakter obiektywny (zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 31 sierpnia 1989 r., III PZP 37/89, OSNCP 1990, nr 9, poz. 108).

Przenosząc na grunt niniejszej sprawy powyższe rozważania zauważyć należy, że strony nie zawarły w treści przedmiotowego porozumienia z dnia 31 grudnia 2011 r. ( k. 518-519 akt) żadnych postanowień odnoszących się do ewentualnego należytego wywiązywania się powoda z postanowień umowy nr (...) z dnia 12 czerwca 2006 r. łączącej go z (...) na co przede wszystkim powołał się pozwany składając oświadczenie z dnia 14 grudnia 2012 r. ( k. 396-397 akt). Tym samym same strony, a w szczególności pozwany, który – co nie jest sporne – był przecież był współautorem tekstu ww. porozumienia nie włączyły ostatecznie do treści czynności prawnej powoływanej motywacji, mającej ponadto charakter ocenny (powołujący się na bliżej nieokreślone „uchybienia” powoda względem (...)). Z kolei wyartykułowana w treści ww. oświadczenia nadzieja pozwanego, że dokonane zostaną właściwe rozliczenia pomiędzy pozwanym oraz (...), powodem i (...) oraz zostaną wykonane określone obowiązki, jak chociażby szkolenie PU nie mogła mieć w tym zakresie żadnego znaczenia. Dodać ponadto trzeba, że jeśli pozwany uważał, że łącząca go z powodem umowa z dnia 12 stycznia 2009 r., której dotyczyło ww. porozumienie, nie była właściwie realizowana to po pierwsze miał możliwość wypowiedzenia jej na zasadzie § 10 ust. 2 ( k. 273 akt), pod drugie zaś – nie była wyłączona możliwość dochodzenia od powoda ewentualnych roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy (art. 471 i nast. k.c.).

Pozbawione jakichkolwiek podstaw są także, w ocenie Sądu, twierdzenia pozwanego odnoszące się do częściowego rozliczenia dochodzonej należności (co do kwoty 839.090,34 EUR) na skutek porozumienia z dnia 31 grudnia 2011 r. poprzez kompensatę z należnościami (...)

Wskazać trzeba, że przewidziano tam, że „ w momencie podpisania (…) porozumienia” spośród należności powoda od pozwanego (w ogólnej kwocie 1.910.785,30 EUR), jedynie w zakresie kwoty 1.071.695,16 EUR zostaje ona potrącona z należnością przysługującą (...) od powoda z tytułu prowizji ( k. 518 – 519 akt). W zakresie natomiast pozostałej części ww. należności przysługujących powodowi od pozwanego – stanowiącej różnicę pomiędzy ogólną kwotą zobowiązania z tego tytułu (1.910.785,30 EUR), a kwotą objętą rozliczeniem z (...) (1.071.695,16 EUR), wynoszącą więc kwotę 839.090,34 EUR (będącej także przedmiotem niniejszego procesu) – powodowa spółka na poczet jej zaspokojenia, jak to wyraźnie zaznaczono w ww. porozumieniu „ będzie mogła zatrzymać, w ramach potrącenia, kwotę prowizji jeszcze należnych V. ” ( k. 518 v. akt). We wcześniejszej części ww. porozumienia wyjaśniono, że te pozostałe zobowiązania powoda wobec (...) wynoszą kwotę 915.835,73 EUR, a ich zapłata miała być uzależniona od otrzymania przez powoda od (...) końcowej płatności za dostarczenie pojazdów nr 26 i 27 ( k. 518 akt).

Dalsza treść porozumienia wskazuje, że warunkiem trójstronnego rozliczenia („przeprowadzenia potrącenia” - jak tam wskazano) było „ przekazanie przez V. faktury , poprawnie wystawionej i zgodnej z warunkami umowy agencyjnej” (k. 518 v. akt). Nie jest przy tym istotne z punktu widzenia niniejszego procesu, czy wymóg ten (wystawienia faktury jako warunku dokonania rozliczenia) dotyczył powołanej wcześniej kwoty 1.071.695,16 EUR, która miała być przedmiotem potrącenia już „ w momencie podpisania (…) porozumienia”, a od której powód zobowiązał się – w dalszej jego części – zapłacić (...) podatek VAT od tej kwoty, w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania faktury VAT, a zatem czy w istocie rzeczy miał on charakter warunku zawieszającego (art. 89 k.c.). Ważne jest natomiast, że co do kwot : 839.090,34 EUR (należnej powodowi od pozwanego) i 915.835,73 EUR (jaka miała być należna (...) od powoda, po otrzymaniu przez tego ostatniego należności od (...) za ww. dostarczone dwa pojazdy) powód mocą ww. porozumienia został jedynie upoważniony do dokonania takiego rozliczenia – poprzez użycie zwrotu:„ będzie mogła zatrzymać, w ramach potrącenia (...)” - w sytuacji otrzymania końcowej płatności od (...) i braku płatności dokonanej przez pozwanego.

Skoro zaś strony nie dokonały w dalszej części porozumienia wyraźnego rozróżnienia pomiędzy odrębnie dokonywanym rozliczeniem każdej z ww. kwot (tj. w relacji kwota prowizji już należnej (...) [1.071.695,16 EUR], w zestawieniu z kwotą, która z tego tytułu, zgodnie z treścią porozumienia, miała być tej spółce dopiero zapłacona – po dokonaniu przez (...) na rzecz powoda odnośnej płatności za dostarczone pojazdy nr 26 i 27 [915.835,73 EUR]) to należy uznać, że ww. warunek wystawiania faktury przez (...) dotyczył także tego ostatniego rozliczenia w zakresie kwoty 839.090,34 EUR (należnej powodowi od pozwanego). Warto wskazać, że taki też pogląd wyraził (...) Sąd w B. – Wydział II Cywilny w sprawie nr 19006/2015, który uwzględnił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia w przedmiotowej sprawie, gdzie wskazał na niespełnienie powyższego warunku jako warunku „wyrównania” wzajemnych wierzytelności ( zob. k. 692 – 694 wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. (...) – k. 695-697 akt).

Analizując sposób w jaki miało zostać dokonane przedmiotowe rozliczenie pomiędzy stronami (przy uczestniczeniu w nim także podmiotu trzeciego (...)) Sąd zauważa, że dostrzec w nim można elementy konstrukcyjne przekazu świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 921 ^{( 1)} i nast. k.c. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r., I CSK 427/09, LEX nr 599449) . (...) należy bowiem odczytywać jako upoważnienie udzielone przez tą spółkę (jako przekazującego) powodowi (jako przekazanemu) do spełnienia należnego jej od powoda świadczenia z tytułu prowizji tak aby finansową korzyść odniósł z tego pozwany (jako odbiorca przekazu) – tu z finalnym skutkiem zwolnienia pozwanego z długu względem powoda z tytułu usług konserwacji.

Poza elementami konstrukcyjnymi przekazu (art. 921 ¹ k.c.) można dopatrywać się tutaj – ewentualnie – czynności dokonanych przez (...) w celu zwolnienia dłużnika (pozwanego) z obowiązku świadczenia (art. 392 k.c.), lub też poczynienia pomiędzy (...) a powodem dodatkowego zastrzeżenia umownego o świadczenie na rzecz osoby trzeciej (art. 393 § 1 k.c.) – którego rola polega na tym, że świadczenie należne wierzycielowi „przeadresowuje” na osobę trzecią, która staje się uczestnikiem zaistniałego stosunku obligacyjnego, co służy skróceniu drogi świadczeń oraz ułatwieniu i przyspieszeniu obrotu - poprzez wyraźne dodatkowe zastrzeżenie umowne (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 4 października 1984 r., II CR 329/84, LEX nr 8628). Niezależnie jednak od tego jaką konstrukcję prawną przyjąć można w tym przypadku niewątpliwie dokonanie rozliczenia uzależnione było od skorzystania dopiero przez powoda – w określonych warunkach (otrzymanie zapłaty od (...) i brak płatności dokonanej przez pozwanego) – z uprawnienia do dokonania takiego rozliczenia, z jednoczesnym wystawieniem przez (...) należycie wystawionej faktury VAT. Takiej oceny nie mogły, w ocenie Sądu, zmienić zeznania świadka A. M. (ówczesnego prezesa zarządu (...)), która – wbrew jednoznacznej treści porozumienia – wskazywała na zgodną wolę stron co do tego, że po otrzymaniu wpłaty od (...) powód miał „zatrzymać” kwotę 915.835,73 EUR odpowiadającą należnej tej spółce, co miałoby następnie znaleźć odzwierciedlenie w dokumentacji księgowej (...) ( k. 1256 akt).

W ocenie Sądu warunki skorzystania przez powoda z prawa do dokonania takiego rozliczenia – w zakresie umorzenia zobowiązania pozwanego w zakresie kwoty 839.090,34 EUR – nie zrealizowały się jednak. Nie jest przedmiotem sporu, że (...) nie wystawiła powodowi wymaganej faktury, także wiadomość mailowa datowana na dzień 15 czerwca 2012 r. wysłana przez ówczesnego pracownika powoda K. S. (specjalistę do spraw marketingu) do prezesa zarządu (...) - A. M., informująca jedynie o zamiarze kompensaty „odpowiednich należności” i wskazująca wyraźnie na konieczność wystawienia faktury ( zob. k. 457 – wraz z załączonym rozliczeniem prowizji łącznie na kwotę 915.835,73 EUR – k. 458-458 v. akt) nie świadczyła w żadnym razie o złożeniu w tym zakresie przez powoda stanowczego oświadczenia. Niezależnie od powyższego trzeba zauważyć, że K. S. nie była uprawniona do składania jakichkolwiek oświadczeń w imieniu powodowej spółki, co sama przyznała w swoich zeznaniach ( zob. k. 1399 akt).

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia miałaby więc z tego punktu widzenia ewentualna treść dokumentów księgowych (wewnętrznych, a także deklaracji podatkowych) spółki (...) dotyczących rozliczenia kwoty ww. prowizji. Wniosek powoda o zwrócenie się w celu ich pozyskania od tej spółki w trybie art. 248 k.p.c. ( zob. k. 1257 i 1268 akt) Sąd oddalił zatem jako zbędny dla sprawy (art. 217 § 3 k.p.c.).

Podnieść wreszcie trzeba – odnosząc się do ogólnie sformułowanego przez pozwanego zarzutu „niewykonywania lub nienależytego wykonywania usług” na podstawie umowy konserwacji, w związku z którą powód domagał się zapłaty umówionego wynagrodzenia ( k. 440 – 443 v. akt) – że umowa taka polegała na dokonywaniu określonych działań, a nie na uzyskaniu konkretnego rezultatu, zdatnego do poddania sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2013 r., I CSK 403/12 LEX nr 1341643).

Przedmiotowa umowa ma charakter umowy starannego działania i odmiennie niż w przypadku umów rezultatu (umowy o dzieło, a także umowy o roboty budowlane) nie zachodzi tutaj konieczność osiągnięcia oznaczonego efektu ludzkiej pracy, który musi mieć charakter samoistny i musi być ucieleśniony, a więc przybrać określoną postać w świecie zjawisk zewnętrznych. Rezultat taki musiałby być przy tym sprawdzalny, pozwalający ocenić zasadność skorzystania z uprawnień z tytułu rękojmi za wady, m.in. w zakresie obniżenia wysokości wynagrodzenia (do dnia 24 grudnia 2014 r. art. 637 § 2 k.c., a obecnie art. 560 § 1 w zw. z art. 638 k.c.; zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000 r., II UKN 386/99, OSNP 2001, Nr 16, poz. 522).

W świetle powyższego obowiązkiem Sądu w niniejszej sprawie było zbadanie określonych przez strony – w § 4 ust. 4 i § 7 ww. umowy, a także w porozumieniu z dnia 31 grudnia 2011 r. – przesłanek wypłaty umówionego wynagrodzenia powodowi za wykonanie stałego zakresu utrzymania (PU) na poszczególnych poziomach ( zob. k. 270 i 272 akt). Strony kluczowe znaczenie w tym zakresie przyznały momentowi wystawienia faktury VAT przez powoda, chociaż zastrzegły, że podstawą wystawienia dokumentu faktury VAT miał stanowić każdorazowo protokół zdawczo-odbiorczy o którym mowa w § 3 ust. 5 ww. umowy, potwierdzający odbiór techniczny pojazdu i podpisany przez przedstawicieli stron ( k. 272 i 269 akt).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że w toku wieloletniej realizacji ww. umowy fakt wykonania poszczególnych przeglądów przez pracowników powoda był potwierdzany poprzez wpisy w książce każdego z pojazdów podlegających przeglądowi (będących w gestii właściciela pojazdów – tj. spółki (...)), natomiast sam powód nie gromadził kopii protokołów zdawczo-odbiorczych, które po podpisaniu miały być przekazywane pozwanemu. Powyższe okoliczności potwierdził w swoich zeznaniach w szczególności świadek Z. Ż. – były dyrektor marketingu i rozwoju, członek zarządu powoda, który podał, że przez okres dwóch lat (2009-2010) fakt prawidłowego wykonywania przeglądów technicznych nie był w żaden sposób kwestionowany przez pozwanego, a płatności były regulowane każdorazowo zgodnie z umową, pojazdy zaś znajdowały się w bieżącej eksploatacji. Potwierdził on ponadto fakt realizacji umowy do marca 2013 ( k. 932 v. - 935 v. akt).

Fakt wykonywania usług objętych umową, potwierdzania ich w książce każdego z 27 pojazdów, sporządzania protokołów (niezależnie od tego jaka była dokładnie ich treść oraz przez kogo konkretnie były one spisywane), a także braku jakichkolwiek zastrzeżeń w trakcie realizacji umowy zgodnie potwierdzili ponadto w swoich zeznaniach wykonujący je pracownicy powoda, świadkowie : M. N. ( k. 962v-964 akt), B. T. ( k. 964-965 akt), M. S. (2) ( k. 965-966 akt), T. B. ( k. 966-967 akt) i A. D. ( k. 967-967v akt) oraz T. Z. ( k. 1154v-1156 akt) . Świadczeniu powyższych usług przez powoda, także po dniu 30 czerwca 2012 r. (pierwotna data wygaśnięcia umowy) nie zaprzeczył wreszcie także reprezentant pozwanego C. B. (2), który potwierdził fakt uprzedniego, kilkuletniego, regulowania – bez jakichkolwiek zastrzeżeń – należności powoda przez pozwanego z tego tytułu, a w świetle umowy stron pozbawione znaczenia dla rozstrzygnięcia było jego twierdzenie o tym, iż przedmiotowych stawek nie można uznać za ryczałtowe ( k. 1156-1159v akt). Wykonywaniu ww. usług nie zaprzeczył także świadek E. T. ( k.1490 v-1491 v akt).

Skoro ustalając wynagrodzenie za każdy rodzaj poziomu utrzymania (PU) strony przewidziały bez wątpienia stawki ryczałtowe (w § 4 ust. 4 umowy i Załączniku nr 2; zob. k. 270 i 279 akt), to jego wysokość była obliczana w sposób zupełnie niezależny od liczby godzin przewidywanych do wykonania czynności serwisowych, czy też ilości wykonujących je pracowników. Tabela ze wskazaniem ilości godzin robocizny dla każdego poziomu konserwacji przekazana przez reprezentującego powoda Z. Ż. reprezentantowi pozwanego C. B. (1) przy e-mailu z dnia 22 maja 2009 r. mogła mieć zatem jedynie charakter poglądowy i nie może być uznawana za wiążącą w stosunkach pomiędzy stronami ( k. 459-459 v. i 956-957 akt).

Stanowisko i zastrzeżenia pozwanego w tym zakresie, a także kierowanie postępowania dowodowego w celu wykazania ilości godzin dla poszczególnych poziomów PU oraz ilości wykonujących je pracowników, należało więc ocenić jako w oczywisty sposób bezzasadne. W żadnym razie nie można także uznać, aby pozwany zawierając przedmiotową umowę, a następnie także porozumienie, nie był w tym zakresie związany jego treścią, skoro pozostawało ono w granicach swobody kontraktowania (art. 353 ¹ k.c.), a nie doszło do uchylenia się od skutków złożonego w tym zakresie oświadczenia. Badanie w konsekwencji ewentualnego poziomu stawek rynkowych tego rodzaju usług należy uznać za bezcelowe w niniejszym procesie. Z tych też względów żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia nie mogły mieć pisemne oświadczenia świadka E. T. oraz S. K. ( wraz z tłumaczeniami - k. 1105 – 1108 akt), gdzie wskazano jedynie na maksymalny zakres godzinowy konieczny dla właściwego technicznego wykonania konkretnego poziomu PU, a także ogólnie wskazano, że niektóre operacje nie były wykonywane (jednak bez określenia które konkretnie i kiedy). Na marginesie jedynie należy zauważyć, że w ww. oświadczeniu E. T. podał, że usługi konserwacji miały być przez powoda wykonywane „do dnia 28 lutego 2013 r. (…) w całości lub w części” ( zob. k. 1106 akt).

W zakresie zaś twierdzeń pozwanego, że przedmiotowe usługi mogły być przez powoda wykonywane nienależycie i w ich następstwie doznał on szkody ( zob. np. k. 381 akt). W ocenie Sądu jest jednak oczywiste, że z samych tylko twierdzeń pozwanego w tym zakresie – nawet jeśli byłyby one uzasadnione – nie można jeszcze wyprowadzać prawa pozwanego do odmowy wypłaty wynagrodzenia za świadczone usługi. Jeszcze raz należy powtórzyć, że sposobem obrony pozwanego nie było podniesienie zarzutu potrącenia dochodzonej pozwem należności z tytułu wynagrodzenia z ewentualną wierzytelnością mogącą przysługiwać pozwanemu względem powoda z tytułu nienależytego wykonania umowy (art. 471 k.c.).

W ocenie Sądu nie można w żadnym razie przyjmować, aby zleceniodawca mógł odmówić wypłaty umówionego ze zleceniobiorcą wynagrodzenia, tylko z tego powodu, że nie jest on zadowolony ze sposobu wykonania zlecenia. Gdy bowiem chce w tym przypadku skutecznie osiągnąć taki cel, powinien on zlecenie wypowiedzieć, wówczas zobowiązany byłby uiścić jedynie część wynagrodzenia odpowiadającą dotychczasowym czynnościom zleceniobiorcy (art. 746 § 1 k.c.). Taka konstrukcja została również przyjęta w umowie zawartej pomiędzy stronami, przewidziano tam bowiem – w § 10 ust. 2 – możliwość jej rozwiązania za wypowiedzeniem ( zob. k. 273 akt).

Ponadto chociaż pozwany w połowie 2011 r. przedstawił swoje zastrzeżenia co do sposobu rozliczeń miedzy stronami i poinformował powoda o wynikach swojego wewnętrznego audytu usług powoda (skupiając się na deklarowanej ilości godzin dla poszczególnych poziomów PU oraz liczbie wykonujących je pracowników) to ostatecznie podpisując porozumienie z dnia 31 grudnia 2011 r., całkowicie się z nich wycofał, gdyż uznał w całości roszczenie powoda względem pozwanego istniejące w tej dacie.

W ocenie Sądu z powyższych względów bezpośredniego znaczenia dla rozstrzygnięcia nie mogło mieć także szereg dokumentów dotyczących wzajemnych relacji i rozliczeń pomiędzy stronami, a spółką (...), a ponadto postępowań prowadzonych przed organami (...) wymiaru sprawiedliwości ( zob. k. 777-794, 836 – 901, 940 – 946, 1102-1104 v., 1109 -1149 akt). Mogłyby one świadczyć jedynie – ewentualnie – o motywacji osób reprezentujących ww. spółki, w tym pozwanego, o czym zeznawał reprezentant pozwanego C. B. (2) ( zob. k. 1159 akt), ta jednak co do zasady jest obojętna dla oceny treści łączącego strony stosunku prawnego i obowiązku pozwanego jego wykonania poprzez zapłatę wynagrodzenia za usługi wykonane przez powoda.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd na podstawie art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. zasądził na rzecz powoda od pozwanego dochodzoną pozwem kwotę. Powództwo podlegało oddaleniu jedynie w zakresie odsetek umownych dochodzonych w pozwie w wysokości 0,1 % w skali dziennej, ponad wartość odsetek maksymalnych (art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 2 ¹ - 2 ² k.c.), a od dnia 1 stycznia 2016 r. odsetek maksymalnych za opóźnienie (art. 481 § 2 – 2 ³ k.c. w zw. z art. 56 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw; Dz. U. z 2015, poz. 1830; por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2017 r., II CSK 96/17, LEX nr 2473780). Wyjaśnić w tym zakresie trzeba, że oświadczenie pełnomocnika powoda złożone na rozprawie w dniu 21 grudnia 2016 r. w przedmiocie modyfikacji żądania pozwu w zakresie odsetek nie mogło odnieść zamierzonego skutku ( k. 795-795 v. akt), bowiem zmiana powództwa dokonana w innej formie niż w piśmie procesowym, jak tego wymaga przepis art. 193 § 2 ¹ k.p.c., (a więc np. ustnie), jest bezskuteczna (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2017 r., VI ACa 142/16, LEX nr 2342380).

Oddaleniu podlegał wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 3 k.p.c., nie zachodzą obecnie podstawy aby uznawać, że opóźnienie uniemożliwi lub znacznie utrudni wykonanie wyroku albo narazi powoda na szkodę, skoro w toku procesu uzyskał on już stosowne zabezpieczenie dochodzonego roszczenia – zarówno przed sądem polskim ( zob. k. 282-284, 605-612), jak i przed sądem (...) ( zob. k. 689, 692-697 akt).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. stosując zasadę obciążenia pozwanego kosztami procesu z uwagi na to, że uwzględnienie żądania pozwu nastąpiło niemal w całości. W tym zakresie uwzględniono regulację art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c., przy uwzględnieniu także postanowień § 6 pkt 7 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 i § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490), a także w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804). Biorąc pod uwagę niezbędny nakład pracy radcy prawnego, a także charakter sprawy i wkład pracy radcy prawnego w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia wynagrodzenie pełnomocnika określono jako trzykrotność stawki minimalnej (tj. 7 200 zł x 3 = 21 600 zł), powiększone o wydatek z tytułu opłaty skarbowej – 17 zł), a także o wynagrodzenie należne w związku z dwukrotnym udziałem pełnomocnika pozwanego w postępowaniu zażaleniowym (2 x 3.600 zł – zob. k. 546 i 673 akt), opłaty sądowe : od pozwu w kwocie 100.000 zł i od wniosku o zabezpieczenie dowodu w kwocie 40 zł ( k. 18 i 916 akt), a ponadto koszty poniesione w związku z tłumaczeniami w kwocie 2.643,93 zł ( k. 310 i 544 akt) – a więc w łącznej kwocie 131.500,93 zł.

O zwrocie niewykorzystanych zaliczek – zob. k. 310, 1238 akt na wydatki uiszczonych przez każdą ze stron orzeczono na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. : Dz. U. z 2018 r., poz. 300 ze zm. - dalej jako „u.k.s.c.”), przy uwzględnieniu dokonanych z nich wypłat na koszty tłumaczeń – ( zob. k. 544, 984,1100,1169, 1357, 1427, 1459-1462 i 1506 akt).