Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII GC 119/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2015-01-21

Sygn. akt. VIII GC 119/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Elżbieta Kala

Protokolant

Karolina Glazik

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2015r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: P. K.

przeciwko: (...) Spółce Akcyjnej

w W.

o zapłatę

1.  Ustala, że w okresie od 14 grudnia 2008 r. do 13 grudnia 2009 r. powoda P. K. z pozwanym (...) S.A. łączył stosunek umowy ubezpieczeniowej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej na sumę gwarancyjną 80.000,00 zł ( osiemdziesiąt tysięcy złotych ) poprzez zawarcie w dniu 13 grudnia 2008 r. umowy wznowienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, na okres od 14 grudnia 2008 r. do 13 grudnia 2009 r.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.217 zł ( siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 119/14

UZASADNIENIE

Powód - P. K. w pozwie skierowanym przeciwko (...) SA w W. domagał się ustalenia, że w okresie od 14 grudnia 2008 r. do 13 grudnia 2009 r. strony łączyła umowa ubezpieczeniowa z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej na sumę gwarancyjną 80.000,00 zł poprzez zawarcie w dniu 13 grudnia 2008 r. umowy wznowienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, na okres od 14 grudnia 2008 r. do 13 grudnia 2009 r. Ponadto, powód wniósł o przyznanie kosztów procesu.

Uzasadniając interes prawny we wniesieniu powództwa powód wskazał, że koniecznym jest wyjaśnienie stanu niepewności co do łączącej strony umowy ubezpieczeniowej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej. Powód stoi bowiem na stanowisku, że zawarł z pozwanym umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, pozwany wyraża natomiast pogląd, że strony zawarły umowę odpowiedzialności nadwyżkowej. Jednocześnie powód podkreślił, że brak jest możliwości osiągnięcia ochrony jego praw w drodze procesu o świadczenie (powód nie ma bowiem obecnie względem pozwanego roszczenia o odszkodowanie). Powód wyjaśnił także, iż wartość przedmiotu sporu została ustalona stosownie do wysokości sumy gwarancyjnej, na jaką miałaby, zdaniem powoda, być zawarta umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, czyli na kwotę 80.000,00 zł.

W dalszej części uzasadnienia powód wywodził, że umowa zawarta przez niego z pozwanym w dniu 13 grudnia 2008 r. miała na celu wznowienie dotychczasowego ubezpieczenia. Należy zatem uznać, jego zdaniem, że powód w tej dacie złożył ofertę zawarcia (wznowienia) umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany nie odpowiedział jednoznacznie na ofertę powoda co do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia w terminie 14 dni, jednak, zdaniem powoda, w świetle regulacji ustawowych, nie mógł odmówić zawarcia takiej umowy.

W konsekwencji przyjąć trzeba, według powoda, że z mocy prawa strony w okresie od 14 grudnia 2008 r. do 22 lutego 2014 r. łączyła (i łączy) umowa ubezpieczenia obowiązkowego. Powód argumentował, że dla prowadzenia biura rachunkowego potrzebne było mu ubezpieczenie obowiązkowe, bezcelowym natomiast byłoby z jego punktu widzenia zawarcie umowy nadwyżkowej. Umowa spisana została zaś na błędnym formularzu polisy, za co odpowiedzialność ponosi, zdaniem powoda, pozwany.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwany zakwestionował istnienie po stronie powoda interesu prawnego w rozumieniu przepisu art. 189 kpc. Pozwany podniósł, że w okresie od 14.12.2008 r. do 13.12.2009 r. łączyła go z powodem umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmująca ochronę nadwyżkową (dodatkowa suma gwarancyjna 80.000,00 zł) ponad sumę gwarancyjną przewidzianą dla umowy obowiązkowej (15.000 Euro). Argumentował, że gdyby wolą stron było zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia, to suma gwarancyjna na polisie określona byłaby na kwotę 15.000 Euro. Pozwany dodatkowo wyjaśnił, że wznowienie umowy ubezpieczenia nie jest tożsame z zawarciem kolejnej umowy ubezpieczenia z takim samym zakresem ubezpieczenia jak w umowie poprzedniej. Zakres ochrony ubezpieczeniowej wynika z wniosku ubezpieczeniowego składanego przez ubezpieczającego. Takiego zaś dowodu powód w sprawie nie przedstawił.

W piśmie procesowym z dnia 22 września 2014 r. pozwany zgłosił nowe wnioski dowodowe.

W piśmie procesowym z dnia 1 października 2014 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, dopuszczając ewentualność zakończenia sporu ugodą.

Na rozprawie w dniu 7 stycznia 2014 r. powód podtrzymał żądanie pozwu, pozwany zaś nie stawił się na posiedzenie sądowe, pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód prowadzi działalność gospodarczą w B. pod nazwą Biuro (...).

okoliczność bezsporna

Pozwany wykonuje działalność ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną.

dowód: odpis z Krajowego Rejestru Sądowego pozwanego, k. 33-38 akt.

W okresie od dnia 14 grudnia 2007 r. do dnia 13 grudnia 2008 r. strony łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez pozwanego.

dowód: polisa Seria (...) Nr (...) wraz z pokwitowaniem wpłaty, k. 9-11 akt, zeznania M. K., k. 62-64 akt, zeznania powoda, k. 73-74 akt.

W dniu 13 grudnia 2008 r. powód, podobnie jak w roku poprzednim, za pośrednictwem biura (...), zawarł z pozwanym umowę wznowienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, na sumę gwarancyjną 80.000,00 zł, na okres od 14 grudnia 2008 r. do 13 grudnia 2009 r. Wznowienie ubezpieczenia polegało na tym, że kolejną polisę zawierano na podstawie poprzedniej - (...) (...) stanowiła kontynuację polisy Serii (...) Nr (...). Zawarta na dokumencie polisy nr (...) adnotacja odnośnie „ubezpieczenia nadwyżkowego” była wynikiem błędu w systemie komputerowym (...), w którym została sporządzona.

Następnie co roku, aż do roku 2013 powód odnawiał u pozwanego obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej. Powód nie korzystał z usług innych towarzystw ubezpieczeniowych. W latach 2007 do 2013 r. powód nie występował do pozwanego o dodatkowe ubezpieczenie nadwyżkowe.

dowód: polisa Seria (...), k. 12 akt, dowód zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia OC przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, k. 13 akt, informacja o udzielonych obniżkach taryfowych, k. 14 akt, Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, k.27-30 akt, wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia OC zawodowej, k. 56 akt, zeznania M. K., k. 62-64 akt, zeznania powoda, k.73-74 akt.

Pismem z dnia 20 lutego 2014 r. powód zwrócił się do pozwanego o potwierdzenie, że w spornym okresie strony łączyła umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej zawodowej. Pozwany nie przychylił się do powyższego.

dowód: pismo powoda z dnia 20.02.2014 r., k.15-17 akt, pismo pozwanego z dnia 26.03.2014 r., k. 18 akt.

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego materiału dowodowego:

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane, przedłożone przez strony dokumenty prywatne, zaliczone w poczet materiału dowodowego, zwłaszcza, że żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania ich autentyczności, a ponadto - w oparciu o zeznania świadka M. K. oraz powoda.

Sąd dał wiarę zeznaniom M. K., albowiem były one wyczerpujące i rzeczowe. Świadek dokładnie opisał okoliczności związane ze współpracą z powodem, która rozpoczęła się w 2007 roku. Podał, że powód ubezpieczał u pozwanego odpowiedzialność cywilną z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz, że w latach 2007-2013 powód nie zawierał z pozwanym ubezpieczeń nadwyżkowych. Świadek wskazał, że nigdy nawet nie prowadził z powodem rozmów na temat ewentualnego ubezpieczenia dodatkowego – nadwyżkowego. Świadek wyjaśnił także okoliczności związane z umieszczeniem na spornej polisie adnotacji o ubezpieczeniu nadwyżkowym, informując, że polisa została wydrukowana w systemie komputerowym (elektronicznym) w programie (...) który generował błędy.

Za wiarygodne ponadto Sąd uznał zeznania powoda. W ocenie Sądu, wypowiedź powoda była szczera i logiczna, a ponadto znajdowała odzwierciedlenie w zeznaniach świadka K.. Powód wyjaśnił, że nigdy nie zawierał z pozwanym umów o ubezpieczenie nadwyżkowe, a wyłącznie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, które w przypadku jego działalności (biuro rachunkowe), ma charakter obowiązkowy. Podkreślił przy tym, że nie zawierał nigdy obowiązkowych ubezpieczeń OC z innymi niż (...) ubezpieczycielami. Powód nadmienił, że zwrócił się do (...) o analizę polis, skąd uzyskał informację, że polisy dotknięte są błędem, za który odpowiedzialność ponosi ubezpieczyciel. Powód podkreślił jednak, że wszystkie polisy, w tym sporna, traktowane były przez (...) jako obowiązkowe ubezpieczenie OC, a nie jako polisy nadwyżkowe.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią art. 189 kpc, powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z przepisu tego wynika, że rozpoznając żądanie o ustalenie sąd w pierwszej kolejności bada czy powód ma interes prawny w jego wniesieniu, a dopiero w przypadku odpowiedzi pozytywnej - rozważa, czy żądanie powoda jest merytorycznie usprawiedliwione.

Interes prawny jest definiowany w orzecznictwie i doktrynie jako obiektywna potrzeba uzyskania wyroku określonej treści, wywołana rzeczywistym naruszeniem albo zagrożeniem sfery prawnej podmiotu występującego z powództwem ustalającym. Nie w każdym więc przypadku podmiot domagający się ustalenia ma interes prawny w wytoczeniu powództwa na podstawie art. 189 k.p.c. W doktrynie i w orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że interes prawny, o którym mowa w przytoczonym przepisie, nie może być rozumiany subiektywnie, tj. według odczucia powoda. Powinien być oceniany obiektywnie, tj. na podstawie rozumnej oceny sytuacji, w której powód występuje z tego rodzaju powództwem.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Obowiązek zatem udowodnienia faktów przemawiających za uznaniem, że w okolicznościach niniejszej sprawy sytuacja prawna powoda wymaga uzyskania wyroku stwierdzającego, że w okresie od 14.12.2008 r. do 13.12.2009 r. strony łączył stosunek umowy ubezpieczeniowej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej na sumę gwarancyjną 80 tys. zł, ciążył na powodzie. Ocena interesu prawnego dokonywana jest bowiem na tle skonkretyzowanych okoliczności, ściśle wskazanych przez powoda faktów, potwierdzających potrzebę ochrony jego sfery prawnej. Powód powinien zatem udowodnić, że jego sytuacja materialnoprawna w powiązaniu z sytuacją faktyczną, wskazuje na istnienie interesu prawnego.

Odnosząc te rozważania do stanu faktycznego w niniejszej sprawie, należało stwierdzić, w ocenie Sądu, że powód wykazał, że ma interes prawny w domaganiu się ustalenia, że strony w okresie od 14.12.2008 r. do 13.12.2009 r. łączyła umowa ubezpieczeniowa z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej na sumę gwarancyjną 80 tys. zł, poprzez zawarcie w dniu 13 grudnia 2008 r. umowy wznowienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej, na okres od 14.12.2008 r. do 13.12.2009 r.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 lipca 1972 r., III CRN 607/71, OSNCP 1973, Nr 4, poz. 64, wskazał m.in., że powód ma interes prawny w ustaleniu wtedy, gdy w związku z zachowaniem się pozwanego uzasadnione jest ustalenie stosunku prawnego lub prawa, w celu usunięcia niepewności co do określonego stosunku prawnego lub prawa. Na gruncie sprawy niniejszej nie powinno budzić wątpliwości zatem, że w sytuacji, gdy powód skierował do pozwanego pismo z żądaniem potwierdzenia zawarcia przez strony umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC zawodowej, a pozwany przeczy, aby spełnione zostały przesłanki upoważniające powoda do zgłoszenia takiego żądania, pomiędzy stronami istnieje obiektywna niepewność co do istnienia stosunku prawnego lub prawa. Stan niepewności prawnej polega na braku stanowczego określenia jaki stosunek prawny łączył strony w spornym okresie. Uzyskanie orzeczenia sądu rozstrzygającego wspomnianą niepewność prawną będzie zatem miało wpływ na sytuację prawną powoda, na ustalenie zakresu obowiązków prawnych stron, co decyduje o istnieniu po stronie powoda interesu prawnego w wytoczeniu powództwa.

Sąd nie podzielił zatem stanowiska strony pozwanej odnośnie braku po stronie powoda interesu prawnego.

Przechodząc do ściśle merytorycznej oceny żądania pozwu Sąd zważył, iż spór pomiędzy stronami brał się stąd, że zdaniem pozwanego strony łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmująca ochronę nadwyżkową (dodatkowa suma gwarancyjna 80 tys. zł) ponad sumę gwarancyjną przewidzianą dla umowy obowiązkowej (15.000 Euro). Powód twierdził natomiast, że jego wolą było zawarcie w spornym okresie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC, podobnie jak w okresie wcześniejszym.

W takim zatem razie rzeczą Sądu było ustalenie, czy w okresie od 14.12.2008 r. do 13.12.2009 r. strony łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej.

W sytuacji, gdy każda ze stron dokonywała odmiennej interpretacji łączącego je stosunku prawnego, koniecznym było dokonanie przez Sąd wykładni postanowień umowy ubezpieczeniowej, zgodnie z dyrektywami wynikającymi z treści art. 65 kc. Przepis ten stanowi, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje, przy czym w umowach należy raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego kilkakrotnie podkreślano, że na tle art. 65 k.c. należy przyjmować kombinowaną metodę wykładni opartą na kryterium subiektywnym i obiektywnym. Podniesiono również, że tekst dokumentu nie stanowi wyłącznej podstawy wykładni ujętych w nim oświadczeń woli składanych indywidualnie oznaczonym osobom. Pomimo ograniczeń dowodowych, które znalazły wyraz w treści art. 247 k.p.c., dopuszczalny jest dowód ze świadków lub przesłuchania stron, jeżeli jest to potrzebne do wykładni, wzbudzających wątpliwości oświadczeń woli stron zawartych w dokumencie (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 25 VI 1995 r., III CZP 66/95 - OSNC 1995 z. 12, poz. 168, czy uzasadnienie wyroku z dnia 21 listopada 1997 r. I CKN 825/95 - OSNC 1998 z. 5, poz. 81).

W niniejszym przypadku zbadania wymagał więc zamiar stron wyrażony w związku z podpisaniem przez strony polisy ujawnionej na k. 12 akt, jak i dotychczasową praktyką stron przy uwzględnieniu charakteru łączących je do tej pory umów.

Wyjaśnić należy, że rozróżnia się ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obowiązkowe i dobrowolne. Ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu lub ubezpieczenie mienia, jeżeli ustawa lub ratyfikowana przez R.P. umowa międzynarodowa nakłada obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia wedle art. 3 ust. 1 cyt. ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniami obowiązkowymi są między innymi ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia, do których między innymi należało obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów usługowo prowadzących księgi rachunkowe (art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 76h ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości).

Celem ustawodawcy przy wprowadzeniu systemu obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej podmiotów usługowo prowadzących księgi rachunkowe była ochrona interesów klientów biura rachunkowego. Naruszenie przepisów o rachunkowości lub przepisów prawa podatkowego często powoduje powstanie szkody u klienta biura i zarazem wystąpienie odpowiedzialności cywilnej podmiotu uprawnionego do wykonywania działalności usługowej w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych. W szczególności w trakcie wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą wystąpić zdarzenia powodujące powstanie odpowiedzialności po stronie osoby wykonującej taką działalność. Odpowiedzialność taka może mieć charakter odpowiedzialności karnej, karno-skarbowej, a często przybiera charakter właśnie odpowiedzialności cywilnej.

Podmioty usługowo prowadzące księgi rachunkowe mogą niewątpliwie również zawrzeć dobrowolne umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W przedmiotowej sprawie powód jednak konsekwentnie twierdził, że nie zawierał z pozwanym umowy ubezpieczenia nadwyżkowego, a jego wolą było jedynie zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC, które było mu niezbędne z uwagi na charakter wykonywanej pracy. Podkreślił, że podpisując polisę na k.12 akt, pozostawał w przekonaniu, że stanowi ona kontynuację (wznowienie) poprzedniej polisy i dotyczy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, przy czym takie samo przekonanie miał agent ubezpieczeniowy, zawnioskowany przez powoda świadek - M. K.. Powyższe świadek zresztą potwierdził w swych zeznaniach.

Zarówno powód, jak i świadek K. zgodnie przyznali, że nie prowadzili nigdy rozmów na temat ubezpieczenia dodatkowego (nadwyżkowego). Świadek na rozprawie wyraźnie zeznał, że powód nie występował w okresie od 2007 do 2013 do pozwanego o dodatkowe ubezpieczenie nadwyżkowe. Świadek wyjaśnił przy tym, że w przypadku wznawiania polisy, kolejną polisę zawiera się na podstawie poprzedniej, czyli jest to kontynuacja polisy z poprzedniego roku, na której wpisuje się numer wznawianej polisy. Świadek potwierdził, że w przypadku polisy na k. 12 akt jego zamiarem było wznowienie polisy z 2007 roku, a nie zawarcie ubezpieczenia dodatkowego. Dodatkowo wyjaśnił, że błędna adnotacja na polisie (...) jest wynikiem błędu w komputerowym programie (...) do zawierania ubezpieczeń (przed 2007 r. polisy zawierane były w formie odręcznej).

Na pytanie, dlaczego we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC znalazła się odpowiedź „nie” na pytanie, czy klient zawarł w (...) SA obowiązkowe ubezpieczenie OC, świadek odpowiedział, że zaznaczał „nie” dlatego, że to on był agentem powoda i to on zawierał z nim umowę ubezpieczenia OC w (...). Brak innego ubezpieczenia OC oznaczał, zdaniem świadka K., brak w sensie posiadania innej polisy. Podobnie zresztą zeznał powód, podając, że w formularzu polisy była adnotacja, czy zawierał umowę OC w innym towarzystwie ubezpieczeniowym (odpowiedź była tu negatywna).

Odnośnie kwot ubezpieczenia świadek K. podał, że polisach wystawianych ręcznie osobiście wyliczał składki, od chwili natomiast przejścia na program (...) składka była wyliczana z programu komputerowego. Wysokość składki z ubezpieczenia obowiązkowego i nadwyżkowego były na podobnym poziomie. Powód podał zaś, że suma gwarancyjna była wyliczana przez agenta, który brał pod uwagę 15 tys. Euro plus jakiś procent od obrotów powoda z roku poprzedniego i wychodziła kwota 80 tys. zł.

Wbrew zarzutom pozwanego, sama treść wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia dotyczącego spornej umowy ubezpieczenia, nie miała w sprawie rozstrzygającego znaczenia. Istotnie, w świetle art. 65 § 1 i 2 kc podstawową rolę przy dokonywaniu wykładni oświadczeń woli złożonych w formie pisemnej stanowi dokument, w którym nadano określone brzmienie interpretowanym oświadczeniom woli. W ocenie Sądu, strona pozwana dokonuje jednak - zrozumiałego z uwagi na jej sytuację procesową - nadużycia semantycznego polegającego na zrównaniu zawartego we wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności OC zwrotu „nadwyżkowe nad ubezpieczenie obowiązkowe” z sytuacją faktyczną polegającą na rzeczywistym zawarciu umowy obejmującej podwyższenie sumy gwarancyjnej. Odwołanie się do reguł językowych, ze względu na brzmienie art. 65 § 2 k.c., nie może stanowić wyłącznej podstawy ustalenia sensu złożonych przez strony oświadczeń woli. Wykładnia umowy wymaga bowiem analizy zgodnego zamiaru stron i celu umowy. Oznacza to zatem, że sąd, kierując się wynikającymi z art. 65 k.c. dyrektywami wykładni umowy, powinien brać pod uwagę nie tylko postanowienie spornego fragmentu umowy, lecz również uwzględniać inne związane z nim postanowienia umowy, a także kontekst faktyczny w którym projekt umowy uzgodniono i z uwzględnieniem którego umowę zawierano (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2004 r., o sygn. akt IV CK 582/03, niepubl.).

Z poczynionych ustaleń faktycznych Sądu wynika zaś, że powód nigdy nie wnioskował o tzw. klauzulę nadwyżkową, a i agent powoda - M. K. (współpracujący z powodem od 2007 r.) nigdy nawet nie przedstawiał powodowi oferty obejmującej podwyższenie sumy gwarancyjnej dla posiadanego przez powoda obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W dokumencie polisy nr AG Nr (...) znajduje się zaś adnotacja, że dotyczy ona wznowienia polisy nr (...) oraz, że (...) „potwierdza zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej”. Ponadto, w twierdzeniach strony pozwanej ujawniła się pewna sprzeczność. Pozwany twierdził bowiem, że strony łączyła umowa ubezpieczenia nadwyżkowego. Tymczasem oczywistym, zdaniem Sądu, jest, że podwyższenie sumy gwarancyjnej ustala się dla już posiadanego przez stronę (w przedmiotowej sprawie powoda), obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pozwany twierdził zaś, że w spornym okresie powód nie był u niego ubezpieczony w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC. Powód wykazał natomiast (za pomocą zeznań świadka i własnych), że nie korzystał z usług innych Towarzystw (...).

Reasumując, w ocenie Sądu, dokonana w oparciu o reguły z art. 233 § 1 kpc wszechstronna analiza zgromadzonego w sprawie materiału pozwala na stwierdzenie, że powód wykazał zasadność przedmiotowego powództwa.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 189 kpc w zw. z art. 6 kc, postanowił jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 § 1 kpc. Na koszty powoda złożyły się zaś koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163, poz. 1349 ze zm.), opłata sądowa od pozwu w wysokości 4.000 zł. oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Grażyna Drzycimska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Data wytworzenia informacji: