Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Wojciech Wołoszyk

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2022 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko (...) w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzez powoda kwotę 320.500 zł ( trzysta dwadzieścia tysięcy pięćset złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 maja 2021 r. do dnia zapłaty ,

II.  w pozostałej części oddala powództwo ,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda , tytułem zwrotu kosztów procesu , kwotę 28.226,93 zł ( dwadzieścia osiem tysięcy dwieście dwadzieścia sześć złotych 93/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu do dnia zapłaty ,

IV.  nakazuje zwrócić powodowi ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy , kwotę 1.327,07 zł ( tysiąc trzysta dwadzieścia siedem złotych 07/100 ) tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty postępowania.

Sędzia Wojciech Wołoszyk

Sygn. akt VIII GC 207/21

UZASADNIENIE

Powód – (...) w W. wniósł pozew przeciwko pozwanemu – (...)w S. o zapłatę kwoty 324.730,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 maja 2021r., do dnia zapłaty. Ponadto powód domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 6 sierpnia 2020r., doszło do szkody pożarowej w budynku Wspólnoty mieszkaniowej (...) w B., która zgłosiła zdarzenie z własnej polisy majątkowej w (...) Powód zaznaczył, że w toku postępowania przygotowawczego ustalono, że przyczyną powstania pożaru był samozapłon pojazdu mechanicznego marki (...) o nr rej. (...), zaparkowanego w hali garażowej budynku. Powód podkreślił, że przedmiotowy pojazd był ubezpieczony u pozwanego w zakresie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Jednocześnie powód wskazał, że podstawą odmowy refundacji odszkodowania przez pozwanego było stanowisko, że powód nie udowodnił winy posiadacza pojazdu mechanicznego. Tymczasem w ocenie powoda, stanowisko pozwanego o odpowiedzialności na zasadzie winy jest błędne. Powód swoja argumentację opierał na twierdzeniu, że w przedmiotowej sprawie odpowiedzialność kształtuje się na zasadzie ryzyka. Nadto powód wskazał, że pozwany dotychczas nie kwestionował przyczyny powstania szkody .

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podniósł, że kwestionuje on żądanie powoda co do zasady jak i co do wysokości. W ocenie pozwanego w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do wypłaty odszkodowania. Pozwany podniósł, że z akt szkody wynika, iż zaparkowany pojazd zapalił się na parkingu w wyniku wadliwego działania instalacji elektrycznej i ogień z pojazdu przeniósł się na nieruchomość należącą do poszkodowanego. W ocenie pozwanego w zależności od charakteru przerw w czasie jazdy odpowiedzialność cywilna będzie oparta na zasadzie ryzyka tj. w sytuacji zatrzymania pojazdu, lub na zasadzie winy tj. postój czy garażowanie. Pozwany zaznaczył, że – wbrew twierdzeniom powoda, w przedmiotowej sprawie odpowiedzialność kształtować się może na zasadzie winy tj. art. 415 k.c. Pozwany wskazał, że ustalenia faktyczne dotyczące powstania szkody nie można przypisać winy posiadaczowi pojazdu, ponieważ do uszkodzenia doszło w wyniku wadliwego działania instalacji elektrycznej, na co ubezpieczony nie miał wpływu. Jednocześnie pozwany podkreślił, że zwykły postój, niebędący postojem na drodze z wyłączonym silnikiem czy zatrzymaniem się poza drogą w celu naprawy nie stanowi ruchu pojazdu w rozumieniu przepisów, na które powołuje się powód.

W piśmie z dnia 23 listopada 2021r. powód po zapoznaniu się ze stanowiskiem pozwanego, zaznaczył, że podtrzymuje on swoje żądanie w całości oraz swoją dotychczas zaprezentowaną argumentację oraz podnoszone wnioski dowodowe.

W dalszych pismach procesowych strony przedstawiły swoje stanowisko w zakresie sporządzonej dla celów niniejszej sprawy pisemnej opinii biegłego. Żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń do sporządzonej opinii biegłego.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje :

W dniu 6 sierpnia 2020r., doszło do szkody w budynku Wspólnoty mieszkaniowej (...) w B.. Przedmiotowe zdarzenie polegało na tym, że na skutek pożaru tj. samozapłonu pojazdu mechanicznego marki (...) o nr rej. (...) zaparkowanego w hali garażowej budynku doszło do uszkodzenia pomieszczenia garażowego oraz mienia należącego do lokatorów.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: akta szkody na płycie CD – k. 76 akt, dokumenty na k. 1-163 akt sprawy Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz Północ o sygn. akt PR Ds. 933/2020)

Powyższe zdarzenie zgłosiła Wspólnota Mieszkaniowa przy (...) w B. – do likwidacji z własnej polisy majątkowej w (...)( tj. powoda ), zaś przedmiotowy pojazd mechaniczny marki (...)o nr rej. (...) był ubezpieczony w pozwanym (...). , w zakresie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Powód zlikwidował szkodę dla Wspólnoty Mieszkaniowej na podstawie w/wym polisy ubezpieczeniowej i wypłacił odszkodowanie na jej rzecz w kwocie 324.730,35 zł.

(okoliczności bezsporne, a ponadto: akta szkody na płycie CD – k. 76 akt, wydruk podmiotów upoważnionych – k. 14 akt, wydruk potwierdzenie dokonania przelewu – k. 11 – 13 akt)

Wobec powyższego, powód skierował się do pozwanego w dniu 14 kwietnia 2021 r. żądanie regresowe. Pozwany odmówił powodowi refundacji odszkodowania. Pozwany jako podstawę odmowy refundacji odszkodowania wskazał, iż powód nie udowodnił winy posiadacza pojazdu mechanicznego, ubezpieczonego u pozwanego. W ocenie pozwanego odpowiedzialność cywilna kształtuje się na podstawie art. 415 k.c. tj. na zasadzie winy, a nie zaś jak wskazuje powód na podstawie art. 436 k.c. tj. na zasadzie ryzyka.

( okoliczności bezsporne, a ponadto dowód: akta szkody na płycie CD – k. 76 akt, pismo z dnia 15 lipca 2021r. - k. 15 - 15v akt, pismo z dnia 4 czerwca 2021r. - k. 16 akt, pismo z dnia 12 maja 2021r. - k. 17 – 17 v akt, pismo z dnia 21 kwietnia 2021r. - k. 18 akt, pismo z dnia 14 kwietnia 2021r. - k. 19 akt, pismo z dnia 14 kwietnia 2021r. - k. 20 akt, dokumenty na płycie CD – k. 23 akt, pismo z dnia 12 maja 2021r. - k. 67 – 68 akt)

Prokuratura Rejonowa Bydgoszcz Północ w Bydgoszczy prowadziła dochodzenie w sprawie uszkodzenia mienia w wyniku pożaru zaistniałego w budynku Wspólnoty mieszkaniowej przy (...)w B. pod sygn. akt PR Ds. 933.2020. Ostatecznie prawomocnym postanowieniem z dnia 16 grudnia 2020r. umorzono przedmiotowe dochodzenie wskazując na brak znamion czynu zabronionego. Ponadto w ww. postanowieniu zaznaczono, że do uszkodzenia mienia na skutek pożaru nie doszło w wyniku celowego działania.

(dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 16 grudnia 2020r., k. 162,163 akt PR Ds. 933/2020 )

Najbardziej prawdopodobną przyczyną rozwoju ognia była niewłaściwa rezystancja połączenia elektrycznego – w jednym ze złącz konektorowych, skutkuje nadmierną akumulacją ciepła w miejscu takiego połączenia i w tej sytuacji, po odpowiednio długim czasie samoczynnym zapaleniem zdegradowanej cieplnie materii izolacyjnej. Niewłaściwy styk elektryczny złącza może być wynikiem utraty właściwości mechanicznych połączenia elektrycznego tj. funkcji docisku bądź korozji elektrycznej – stykowej lub międzykrystalicznej.

Stan popożarowy samochodu marki (...) o nr rej. (...) pozwala sytuować miejsce rozprzestrzeniania się ognia z lewej przestrzeni deski rozdzielczej. Najbardziej prawdopodobną przyczyną rozwoju ognia była niewłaściwa rezystancja połączenia elektrycznego – w jednym ze złącz konektorowych, występujących w objętości deski rozdzielczej. Niewłaściwy styk elektryczny złącza konektorowego może być wynikiem utraty właściwości mechanicznych połączenia elektrycznego tj. funkcji docisku, bądź korozji elektrycznej – stykowej lub międzykrystalicznej.

Pożar zaistniały w dniu 6 sierpnia 2020r. w garażu podziemnym przy (...) w B. z punktu widzenia pożarowego nie stanowił realnego zagrożenia dla życia lub zdrowia wielu osób oraz dla mienia w wielkich rozmiarach.

( dowód : pisemna opinia biegłego sądowego G. B. sporządzona w sprawie PR Ds. 933.2020 – k. 125 – 139 akt sprawy PR Ds. 933.2020, postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 16 grudnia 2020r., k. 161,162 akt PR Ds. 933.2020)

Wysokość szkody powstałej w wyniku pożaru z dnia 6 sierpnia 2020r., w budynku Wspólnoty mieszkaniowej przy (...) w B. według cen z daty zdarzenia, przy uwzględnieniu stanu budynku i jego elementów sprzed szkody wyniosła po zaokrągleniu kwotę 320.500 zł brutto.

(dowód pisemna opinia biegłego sądowego G. K. – k. 125 – 149 akt)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony, które nie budziły wątpliwości Sądu, co do swej autentyczności w tym: dokumentów z akt szkodowych, dokumentów z akt sprawy prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową Bydgoszcz Północ w Bydgoszczy - pod sygn. akt PR Ds. 933.2020 , w tym sporządzonej tam pisemnej opinii biegłego sądowego G. B., a także na podstawie pisemnej opinii biegłego sądowego G. K. (sporządzonej w sprawie niniejszej).

Sąd Okręgowy uznał za logiczną, spójną i rzeczową pisemną opinię biegłego sądowego G. K.. W ocenie Sądu opinia ta odpowiadała na pytania zawarte w tezie dowodowej tj. co do ustalenia wysokości powstałej szkody. Należy zauważyć, że wszystkie twierdzenia i wnioski w niej zawarte zostały oparte na szczegółowych obliczeniach. Co więcej, nie można utracić z pola widzenia, że ostatecznie żadna ze stron nie wnosiła zastrzeżeń do przedmiotowej opinii.

Podkreślić należy, że Sąd rozstrzygając niniejszą sprawę miał również na uwadze pisemną opinię biegłego G. B. sporządzoną dla celów sprawy prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową Bydgoszcz Północ w Bydgoszczy - pod sygn. akt PR Ds. 933.2020 – a której to dał wiarę w całości. Należy wskazać , iż opinia powyższa nie była kwestionowana w powyżej sprawie. Żadna ze stron nie wniosła także o przeprowadzenie w toku niniejszej sprawy dowodu z opinii biegłego na okoliczności będące przedmiotem owej opinii. W ocenie Sądu Okręgowego niniejsza opinia pozwoliła ustalić przyczyny powstania szkody w mieniu Wspólnoty Mieszkaniowej przy (...) w B..

Jednocześnie należy wyjaśnić, że przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze treść art. 233§ 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego.

Przed przejściem do kluczowych rozważań niniejszej sprawy w pierwszym rzędzie zwrócić należy uwagę, że stosownie do treści art. 828 § 1 k.c. jeżeli nie umówiono się inaczej z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości wypłaconego odszkodowania.

Słusznie także wskazuje się, że powyższy przepis reguluje instytucję regresu ubezpieczeniowego, tj. uprawnienia zakładu ubezpieczeń do dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania od osoby ponoszącej odpowiedzialność cywilną za szkodę poniesioną przez ubezpieczającego. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu z chwilą wypłaty odszkodowania zakład ubezpieczeń nabywa w stosunku do osoby trzeciej dokładnie takie samo roszczenie, które przysługiwało ubezpieczającemu. Wskutek bowiem wstąpienia zakładu ubezpieczeń w prawa ubezpieczającego nie może ulec zmianie sytuacja prawna sprawcy szkody. Przy czym, jeżeli osoba odpowiedzialna za szkodę, tj. sprawca, była ubezpieczona w zakresie odpowiedzialności cywilnej, na zakład ubezpieczeń przechodzi roszczenie ubezpieczającego w stosunku do zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody (por. M. Krajewski, Umowa ubezpieczenia. Komentarz, Warszawa 2004, s. 259-263, a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2009r., V CSK 447/08, LEX nr 532152).

W świetle powyższych rozważań, Sąd Okręgowy analizując stan faktyczny tej konkretnej sprawy doszedł do przekonania, że powód (jako ubezpieczyciel poszkodowanego) mógł co do zasady żądać od pozwanego (u którego polisę ubezpieczeniową posiada sprawca szkody) roszczenia zwrotnego na podstawie art. 828 § 1 k.c.

Stan faktyczny sprawy w zasadniczej części był między stronami bezsporny. Bezspornym w szczególności było to , że w dniu 6 sierpnia 2020r., doszło do szkody pożarowej w budynku Wspólnoty mieszkaniowej (...)w B.. Na skutek pożaru tj. samozapłonu pojazdu mechanicznego marki(...) o nr rej. (...) zaparkowanego w hali garażowej budynku doszło do uszkodzenia pomieszczenia garażowego oraz mienia należącego do lokatorów. Ponadto bezsporne było także to, iż najbardziej prawdopodobną przyczyną rozwoju ognia była niewłaściwa rezystancja połączenia elektrycznego – w jednym ze złącz konektorowych, występujących w objętości deski rozdzielczej pojazdu mechanicznego. Pozwany kwestionował także wysokość szkody ale ostatecznie nie zgłaszał zastrzeżeń co do opinii biegłego powołanego na tą okoliczność.

Zasadniczą kwestią sporną wymagającą rozstrzygnięcia było to, na jakiej podstawie kształtuje się odpowiedzialność pozwanego względem powoda.

Sąd Okręgowy zważył , iż w myśl art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych , Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( dalej określanej jako u.u.o. ) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia , art. 34 ust. 2 u.u.o. stanowi zaś , że za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą podczas i w związku z : wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego; bezpośrednim załadowywaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego; zatrzymaniem lub postojem pojazdu mechanicznego.

Jednakże jak wskazuje się w orzecznictwie , artykuł 34 ust. 2 u.u.o. nie rozstrzyga sam w sobie o podstawie odpowiedzialności posiadacza lub kierującego, a ma na celu jedynie przedmiotowe określenie przypadków, w których w rachubę wchodzi odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC. To, czy będzie ona miała miejsce, i na podstawie których przepisów (art. 415 i nast.k.c.), wymaga rozstrzygnięcia po zbadaniu uwarunkowań danego przypadku, przy czym nie można a priori wykluczyć, że pojazd w trakcie postoju, tak samo jak zatrzymania, będzie oceniony jako pozostający w ruchu w rozumieniu art. 435 w zw. z art. 436 § 1 k.c. (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2019r., II CSK 165/18, LEX nr 2673022).

W realiach niniejszej sprawy, powód stoi na stanowisku, że odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie ryzyka (art. 436 w zw. z art. 435 k.c.), zaś pozwany temu zaprzecza i twierdzi, że wchodzi tu w grę odpowiedzialność oparta na zasadzie winy (tj. art. 415 i n. k.c.). Konieczne stało się zatem rozważenie definicji czy też pojęcia ruchu pojazdu przez pryzmat tych dwóch zasad odpowiedzialności. Kluczowe jest tutaj ustalenie czy szkoda została wyrządzona przez ruch pojazdu.

Wskazać trzeba, że odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego, określona w art. 435 § 1 w związku z art. 436 § 1 k.c., obejmuje szkody związane jego ruchem. Pojęcie ruchu pojazdu mechanicznego obejmuje zarówno poruszanie się pojazdu przy włączonym silniku, zgodnie z zaplanowanym przejazdem, czy przy przypadkowym wybuchu lub zaskoczeniu silnika albo bezwładnym staczaniu się. Za ruch uznawane jest podejmowanie czynności przewozowych, polegających na połączeniu samochodu z przyczepą i krótki postój pojazdu z włączonym silnikiem, także w czasie wsiadania lub wysiadania pasażera oraz podczas załadunku lub wyładunku. Postój pojazdu na drodze z wyłączonym silnikiem oraz zatrzymanie się poza drogą w celu naprawy są także traktowane jako pozostawanie w ruchu, ponieważ stwarza to niebezpieczeństwo. Podkreśla się, że praca silnika zawsze przesądza o tym, że pojazd znajduje się w ruchu i to on stwarza niebezpieczeństwo, nawet gdy ma to miejsce na terenie warsztatu naprawczego, bo oddanie samochodu do naprawy lub przeglądu jest korzystaniem z niego w zwykły sposób (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2020r., II CSK 749/18).

Przy czym zaznacza się, że na tle wykładni art. 435 w zw. z art. 436 § 1 k.c. nie budzi wątpliwości uznanie za "ruch" samoistnego poruszania się pojazdu dzięki mocy układu zasilania (silnika), a nawet bez jego udziału, wskutek np. staczania się samochodu, który nie został zabezpieczony za pomocą systemu hamowania. Z drugiej strony samochód pozostaje w ruchu, nawet jeśli nie przemieszcza się, lecz ma włączony silnik i wraz z kierującym lub pasażerami stoi przed zamkniętym przejazdem kolejowym czy w korku ulicznym (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2019r., II CSK 165/18).

Na tle wykładni art. 435 w zw. z art. 436 § 1 k.c. nie budzi wątpliwości uznanie za "ruch" samoistnego poruszania się pojazdu dzięki mocy układu zasilania (silnika), a nawet bez jego udziału, wskutek np. staczania się samochodu, który nie został zabezpieczony za pomocą systemu hamowania( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 marca 2020r., Lex nr 3030046).

Nie ma jednak znaczenia, czy pojazd był fizycznie w ruchu, czy jego silnik pracował, czy w pojeździe znajdował się kierowca bądź inne osoby. Odpowiedzialność może zatem powstać także wówczas, gdy pojazd stoi w korku, na światłach (a silnik automatycznie się wyłącza), albo gdy kierowca zaparkował go w związku z przerwą w podróży. Za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym pojazd z włączonym silnikiem zawsze jest w ruchu, nawet gdy stoi w miejscu. Orzecznictwo uznaje zaś w szczególności, że włączenie silnika przesądza o tym, iż pojazd jest w ruchu (por. wyroki SN z 7.04.2005 r., II CK 572/04, LEX nr 151656 i z 19.12.2013 r., II CSK 157/13, LEX nr 1433721, a także wspomniany wyrok SA w Białymstoku z 12.07.2017 r., I ACa 123/17, LEX nr 2369662). Zatrzymanie pojazdu na krótkotrwały postój nie zmienia oceny w tym zakresie (może zatem chodzić o przerwę w podróży w miejscu postoju; wyrządzenie szkody np. podczas ponownego wsiadania do pojazdu będzie opierało się na konstrukcji ruchu pojazdu mechanicznego). Samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody odpowiada za następstwa wypadku, jakiego doznał pasażer w czasie wsiadania do pojazdu stojącego w gotowości do odjazdu z nieuruchomionym jeszcze silnikiem (por. wyrok SN z 14.04.1975 r., II CR 114/75, LEX nr 1883 z glosą J. Szachułowicza, NP 1977/1, s. 109).

W orzecznictwie utrwalił się także pogląd ( por. m. in. wyrok SN z 18 września 2019 r. , IV CSK 292/18 ) , iż oceniając odpowiedzialność cywilną za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu należy każdorazowo ustalać, czy istnieje powiązanie szkody z funkcją komunikacyjną pojazdu. W uzasadnieniu powyższego orzeczenia SN wskazał , iż na uzasadnienie surowej odpowiedzialności posiadaczy pojazdów mechanicznych, i w konsekwencji także surowej odpowiedzialności gwarancyjno-repartycyjnej ubezpieczycieli, trafnie powołuje się poważne zagrożenie, z jakim łączy się ruch mechanicznych środków komunikacji, tym bardziej, że znaczna część szkód powstałych w wypadkach komunikacyjnych to szkody na osobie. Szerokie ujmowanie pojęcia "ruchu pojazdu" w orzecznictwie Sądu Najwyższego odzwierciedla się, ogólnie rzecz ujmując, w przyjęciu, że: 1. pojęcie to nie ogranicza się do ruchu na drodze publicznej, ale obejmuje każde użytkowanie pojazdu zgodne z jego normalną funkcją 2. obejmuje ono swym zakresem każde wykorzystanie pojazdu w charakterze środka transportu 3. fakt, iż pojazd w chwili wypadku był nieruchomy nie wyklucza sam w sobie, iż używanie tego pojazdu może być związane z jego funkcją jako środka transportu 4. kwestia, czy silnik w chwili wypadku był, czy nie był włączony, nie jest w tym zakresie rozstrzygająca (por. m.in. uchwały z 7 marca 1968 r., III PZP 1/68, OSNC 1968, nr 8-9, poz. 136 i z dnia 2 stycznia 1976 r., III CZP 79/75, OSNC 1976, poz. 7-8, 155, wyroki z dnia 4 marca 1958 r., I CR 154/56, OSPiKA 1959, Nr 10, poz. 257, z dnia 13 lipca 1976 r., IV CR 241/76, niepubl., z dnia 13 czerwca 2002 r., V CKN 1051/00, niepubl., z dnia 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04, niepubl., z dnia 21 maja 2009 r., V CSK 444/08, niepubl., z dnia 19 grudnia 2013 r., II CSK 157/13, niepubl. oraz postanowienie z dnia 30 stycznia 2018 r., III CZP 94/17, niepubl.).

Potwierdzeniem tej wykładni jest stanowisko zawarte w wyroku SN z dnia 20 kwietnia 2018 r. , II CSK 404/17 , gdzie przyjęto , iż szkoda wyrządzona w czasie postoju pojazdu może być objęta odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka wynikającą z art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc.

W wyroku SN z 18 września 2019 r. wskazanym wyżej , podkreślono także , iż określenie zakresu odpowiedzialności zakładów ubezpieczeń i funduszy gwarancyjnych za szkody związane z ruchem pojazdów mechanicznych wymaga uwzględnienia, wprowadzonych w tej dziedzinie w celu harmonizacji porządków prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej, uregulowań w prawie unijnym oraz przyjmowania prounijnej wykładni prawa krajowego (por.m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 r., V CSK 366/12, niepubl., z dnia 15 maja 2014 r., III SK 28/13, OSNP 2015, Nr 10, poz. 143 i z dnia 25 stycznia 2018 r.). Podstawę regulacji unijnej stanowi dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (wersja ujednolicona Dz.U.UE z dnia 7 października 2009 r., L 263 s. 11). Dyrektywa ta, która weszła w życie w dniu 8 października 2009 r., zastąpiła wcześniejsze regulacje w tej dziedzinie: pierwszą dyrektywę Rady 72/166/EWG z dnia 24 kwietnia 1972 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz.U.UE z dnia 2 lutego 1972 r., L 103, s. 1), drugą dyrektywę Rady 84/5/EWG z dnia 30 grudnia 1983 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów silnikowych (Dz.U.UE z dnia 11 stycznia 1984 r., L 8, s. 17), trzecią dyrektywę Rady 90/232/EWG z dnia 14 maja 1990 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (Dz.U.UE z dnia 19 maja 1990 r., L 129, s. 33), czwartą dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych (Dz.U.UE. z dnia 20 lipca 2000 r., L. 181, s. 65) oraz dyrektywę 2005/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. zmieniającą poprzednie dyrektywy. Ustawą UFG z dnia 22 maja 2003 r. dokonano w zakresie jej regulacji wdrożenia (m.in.) czwartej dyrektywy 2000/26/WE.

SN wskazał dalej , iż zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zarówno względy jednolitego stosowania prawa Unii, jak i zasady równości wskazują na to, że treści przepisu prawa Unii, który nie zawiera wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich dla określenia jego znaczenia i zakresu, należy nadać w całej Unii autonomiczną i jednolitą wykładnię, którą ustala się uwzględniając kontekst przepisu i cel uregulowania (por. wyrok TSUE z dnia 16 czerwca 2011 r., Omejc, C-536/09, EU:C 2011, 398). Istotne w sprawie przepisy art. 1 i art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE utrzymały pierwotne (poczynając od pierwszej dyrektywy) brzmienie, ich wykładnia dokonana w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości zachowała więc znaczenie bez względu na to, przepisom której dyrektywy dana sprawa podlegała (podlega). Ze względu na zbieżność regulacji, wnioski Trybunału formułowane na tle pierwszej dyrektywy, mają pełne zastosowanie do dyrektywy obecnie obowiązującej. Według art. 1 pkt 1 aktualnej dyrektywy ""pojazd" oznacza każdy pojazd silnikowy przeznaczony do podróżowania lądem oraz napędzany siłą mechaniczną, który nie porusza się po szynach, oraz każdą przyczepę zespoloną lub nie", a stosownie do art. 3 "z zastrzeżeniem art. 5 każde państwo członkowskie podejmuje wszelkie stosowne środki w celu zapewnienia objęcia ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej odnoszącej się do ruchu pojazdów normalnie przebywających na jego terytorium". Ani art. 1, ani art. 3, ani żaden inny przepis tej lub innych dyrektyw dotyczących obowiązkowego ubezpieczenia nie odsyłają do prawa państw członkowskich w odniesieniu do używanych w nich pojęć, co oznacza, że pojęcie "ruchu pojazdu" stanowi autonomiczne pojęcie prawa Unii, podlegające jednolitej wykładni państw członkowskich (por. wyroki TSUE z dnia 4 września 2014 r., Vnuk, C 162/13, EU:C:2014, 2146 i z dnia 28 listopada 2017 r., Rodrigues de Andrade, C-514/16, EU:C:2017:908).

W tym kontekście należy odnotować Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2019 r. , C-100/18 , w którym stwierdzono , iż art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności należy interpretować w ten sposób, że pojęciem „ruchu pojazdów”, o którym mowa w tym przepisie, jest objęta sytuacja, taka jak omawiana w postępowaniu głównym, w której pojazd zaparkowany w prywatnym garażu nieruchomości, używany zgodnie z jego funkcją środka transportu, zapalił się, wywołując pożar, który znajduje swe źródło w instalacji elektrycznej tego pojazdu i który spowodował szkody w tej nieruchomości, nawet wówczas, gdy wspomniany pojazd nie przemieszczał się od ponad 24 godzin przed wybuchem pożaru.

Jest to zatem sytuacja identyczna jak w niniejszej sprawie.

Biorąc pod uwagę , iż zaparkowanie pojazdu w garażu niewątpliwie jest użytkowaniem pojazdu zgodnym z jego normalną funkcją , a kwestia, czy silnik w chwili wypadku był, czy nie był włączony, nie jest w tym zakresie rozstrzygająca , Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że pojazd ten znajdował się w ruchu a zatem odpowiedzialność pozwanego kształtuje się na zasadzie ryzyka ( art. 436 k.c. w zw. z art. 435 kc w z. z art. 828 kc ).

Zgodnie zaś z art. 436 k.c. w zw. z art. 435 kc , odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ( tj. na zasadzie ryzyka ) ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Odpowiedzialność ta może być wyłączona tylko przez wykazanie jednej z okoliczności egzoneracyjnych unormowanych w art. 435 kc , przez siłę wyższą albo wyłączną winę poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Pozwany nie powoływał się i nawet nie próbował wykazać istnienia którejkolwiek z tych przesłanek. Z opinii biegłego G. B. sporządzonej w sprawie PR Ds. 933.2020 Prokuratury Rejonowej Bydgoszcz Północ w Bydgoszczy wynika zaś , że najbardziej prawdopodobną przyczyną rozwoju ognia była niewłaściwa rezystancja połączenia elektrycznego – w jednym ze złącz konektorowych, występujących w objętości deski rozdzielczej. Biegły wskazał , iż niewłaściwy styk elektryczny złącza konektorowego może być wynikiem utraty właściwości mechanicznych połączenia elektrycznego tj. funkcji docisku, bądź korozji elektrycznej – stykowej lub międzykrystalicznej. Tym bardziej nie można zatem przyjąć , że wyłączną winę za szkodę miałby ponosić poszkodowany lub osoba trzecia, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Pożaru samochodu nie można także upatrywać w kategoriach siły wyższej , tj. zjawiska zewnętrznego w stosunku do szkody i będącego jego przyczyną zdarzenia szkodzącego, mającego charakter przemożny. Przemożność oznacza, że takiego zjawiska nie można było odeprzeć w celu zapobieżenia szkodzie lub ograniczenia jej przy dołożeniu najwyższej staranności ( A. Śmieja [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, red. A. Olejniczak, 2009, s. 565–566 ). Był on bowiem najprawdopodobniej spowodowany usterką instalacji elektrycznej samochodu , czego nie można kwalifikować jako siły wyższej , biorąc pod uwagę wskazaną wyżej definicję. Nie było także sporu co do tego , iż pomiędzy pożarem samochodu znajdującego się w garażu przy (...) w B. a szkodą na terenie tej nieruchomości zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Co do wysokości szkody , to z niekwestionowanej opinii biegłego wynika , iż wynosi ona po zaokrągleniu 320.500 zł brutto.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo do kwoty 320.500 zł , tj. kwoty wynikającej z opinii biegłego o czym orzekł w punkcie pierwszym sentencji wyroku , na podstawie art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 kc w zw. z art. 828 § 1 kc , a w pozostałej części powództwo oddalił ( pkt 2 ) wobec nieudowodnienia w tym zakresie wysokości szkody. O odsetkach za opóźnienie orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 kc w zw. z art. 817 § 1 kc , mając na względzie , iż powód zgłosił szkodę dnia 14 kwietnia 2021 roku.

O kosztach procesu sąd orzekł w myśl art. 100 zd. 2 kpc w zw. z art. 99 kpc oraz art. 98 § 1 ¹ kpc. Sąd wziął pod uwagę , iż roszczenie powoda zostało uwzględnione niemal w całości , tj. w blisko 99 %. Na koszty powoda złożyły się : opłata od pozwu w wysokości 16.237 zł , koszty zastępstwa procesowego w wysokości 10.817 zł ( wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa ) wynikające z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych a także pokryta z zaliczki powoda kwota 1.172,93 tytułem kosztów opinii biegłego – łącznie 28.226,93 zł.

Na podstawie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd zwrócił powodowi kwotę 1.327,07 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki.