Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód – Syndyk Masy Upadłości (...) sp. z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. komandytowa w upadłości likwidacyjnej wniósł o ustalenie, iż powodowi przysługuje od pozwanego – (...) S.A. w W. wierzytelność w wysokości 135.072,12 zł wraz z należnymi odsetkami, z tytułu zwrotu lokaty terminowej nr (...) zawartej w dniu 15 grudnia 2009 r. pomiędzy pozwanym a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w upadłości likwidacyjnej w B.. Domagał się również zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazywał, iż postanowieniem z dnia 30 czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XV Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w B.. Jednocześnie Sąd ustanowił syndyka masy upadłości w osobie A. Z.. Okolicznością bezsporną jest, iż w dniu 15 grudnia 2009 r. upadły zawarł z pozwanym umowę rachunku lokaty terminowej nr (...).

Powód wyjaśniał dalej, iż w dniu 16 grudnia 2009 r. upadły na mocy umowy dokonał cesji praw z rachunku lokaty na rzecz (...) S.A. w S. w celu zabezpieczenia roszczeń z tytułu udzielonej gwarancji należytego usunięcia wad i usterek. W związku z prawidłowym zgłoszeniem przez beneficjenta gwarancji, roszczeń w okresie obowiązywania gwarancji, (...) S.A. dokonała na rzecz uprawnionego wypłaty świadczenia z gwarancji w wysokości 168.702,93 zł, a w dniu 9 marca 2012 r. (...) S.A. dokonała zgłoszenia wierzytelności z tytułu zrealizowanego zabezpieczenia do masy upadłości. Wierzytelność wciągnięta została na listę wierzytelności. W dniu 21 grudnia 2010 r. powód bezskutecznie wezwał pozwanego do zwrotu kwoty lokaty. Pozwany powołując się na umowę cesji z dnia 16.12.2009 r., oraz brak informacji o zwrotnym przeniesieniu praw z rachunku lokaty odmówił wypłaty środków z rachunku bankowego.

Ponadto w dniu 17 stycznia 2013 r. do pozwanego wpłynęło żądanie wypłaty środków z lokaty skierowane przez M. H., poparte umową przelewu wierzytelności zawartej przez niego z (...) S.A., czemu wprost sprzeciwił się powód.

Pozwany w związku z wyżej przedstawionym stanem faktycznym, powziął wątpliwość w przedmiocie uprawnionego do wypłaty środków z lokaty i wniósł o zezwolenie na złożenie kwoty 135.072,12 zł wraz z odsetkami do depozytu sądowego. W dniu 25 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny, wydał postanowienie zgodnie z wnioskiem pozwanego z tym ustaleniem, że świadczenie zostanie wypłacone powodowi albo (...) SA albo M. H., pod warunkiem wykazania swoich uprawnień do przedmiotu depozytu, w szczególności poprzez przedłożenie prawomocnego orzeczenia rozstrzygającego spór, kto jest wierzycielem.

W tym świetle powód wskazywał na zasadność swojego roszczenia oraz interes prawny w ustaleniu, iż przysługuje mu od pozwanego wierzytelność w wysokości 135.072,12 zł wraz z należnymi odsetkami, z tytułu zwrotu lokaty terminowej zawartej w dniu 15 grudnia 2009 r. pomiędzy (...) Bank (...) S.A. w W. a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w B. w upadłości likwidacyjnej.

Wskazując na art. 70 Prawo upadłościowego i naprawczego powód twierdził, iż przepis ten uniemożliwia bezpośrednie wyłączenie z masy upadłości takich wierzytelności, które zostały przelane celem zabezpieczenia. Podnosił, iż pomimo dokonanego przelewu, przelane wierzytelności nadal stanowią część masy upadłości, a cesjonariusz może korzystać z tzw. prawa odrębności, czyli zaspokoić swoją wierzytelność z przedmiotu zabezpieczenia, przed pozostałymi wierzycielami upadłego, którzy będą mogli się zaspokajać na zasadach ogólnych z ewentualnej nadwyżki, która wejdzie do ogólnych funduszy masy upadłości.

Opierając się na treści art. 236 ust. 1 p.u.n. powód wskazywał, iż każdy wierzyciel osobisty upadłego (a więc (...) S.A. i ewentualnie M. H.), który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności, powinien zgłosić swoją wierzytelność do masy upadłości. W trakcie toczącego się postępowania upadłościowego zaspokojenie wierzytelności w inny sposób niż poprzez uczestnictwo w postępowaniu upadłościowym jest co do zasady niedopuszczalne.

Powód podnosił, iż wskazana zasada dotyczy także sytuacji gdy zmiana wierzyciela, będąca konsekwencją następstwa prawnego pod tytułem szczególnym, nastąpiła już po ogłoszeniu upadłości, czy też nawet po ostatecznym zatwierdzeniu listy wierzytelności. Nabywca wierzytelności winien zgłosić zmianę wierzyciela zgodnie z treścią art. 245 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Natomiast – jak wskazywał powód – na dzień sporządzenia pozwu na liście wierzytelności figuruje wyłącznie (...) S.A. Do masy upadłości nie zgłosił natomiast swojej wierzytelności M. H.. Nie jest on zatem wierzycielem powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut braku interesu prawnego w pozwaniu (...) S.A. w W.. Pozwany wskazywał, iż nigdy nie twierdził, że przysługuje mu wierzytelność z tytułu zwrotu lokaty terminowej nr (...) zawartej w dniu 15 grudnia 2009 r. pomiędzy (...) Bank (...) SA w W. a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w upadłości likwidacyjnej w B. i nigdy nie zgłaszał pretensji do w/wym. wierzytelności. Nie zmienia tego faktu stan niepewności, po stronie pozwanego, co do osoby wierzyciela. W związku z tym, iż pozwany nie rości sobie pretensji do wierzytelności wynikającej z umowy zawartej w dniu 15 grudnia 2009 r. dlatego nie może być pozwanym w sprawie o ustalenie, że wierzytelność z w/wym. umowy przysługuje /powodowi.

Pozwany podnosił ponadto, iż żądając ustalenia, że powodowi przysługuje wierzytelność z tytułu umowy lokaty terminowej nr (...) zawartej w dniu 15 grudnia 2009 r. pomiędzy (...) Bank (...) SA w W. a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w upadłości likwidacyjnej w B., powód powinien skierować pozew przeciwko podmiotowi właściwemu, tj. roszczącemu sobie prawo do w/wym. wierzytelności.

W ocenie pozwanego, z uwagi na tzw. ograniczoną kognicję sądu depozytowego rozstrzygnięcie sporu materialno prawnego powinno nastąpić między wierzycielami. Spór ten - jeżeli zainteresowane osoby nie dojdą do porozumienia -powinien być rozstrzygnięty w drodze procesu. Wydany wyrok będzie wówczas podstawą wydania depozytu.

W dalszych pismach procesowych stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W sprawie bezsporne jest, że pozwany z tytułu zawartej z upadłym w dniu 15 grudnia 2009 r. umowy lokaty terminowej nr (...) zobowiązał się do przechowania środków pieniężnych w kwocie 129.000,00 zł. i ich zwrotu po upływie terminu lokaty wraz z należnym oprocentowaniem. Bezsporne jest również i to, że lokata ta nie została po upływie okresu zapadalności wydana syndykowi masy upadłości bowiem stanowiła zabezpieczenie roszczeń (...) S.A. w S. i w wyniku umowy cesji wszelkie prawa z powołanej umowy lokaty terminowej zostały przelane na (...). Poza sporem jest również okoliczność, że o wypłatę zdeponowanej na lokacie kwoty wraz z odsetkami wystąpił M. H. powołując się na umowę przelewu wierzytelności zawartą z (...).

I wreszcie poza sporem jest, że postanowieniem z dnia 25 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy na wniosek pozwanego zezwolił pozwanemu na wpłacenie do depozytu sądowego kwoty 135.072,12 zł. tytułem zwrotu lokaty terminowej z należnymi odsetkami. Podstawą wniosku było uniknięcie niebezpieczeństwa zarzutu spełnienia świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej i jednocześnie zwolnić się od zobowiązania. Wytaczając niniejsze powództwo pozwany miał na celu wykazać swoje prawo do wydania depozytu którym były pieniądze. W przypadku pieniędzy, w myśl przepisów art. 845 k.c. o depozycie nieprawidłowym, pieniądze stają się własnością przechowującego, czyli Skarbu Państwa. Chcąc jednak uzyskać wydanie depozytu wierzyciel winien wystąpić do właściwego sądu o rozstrzygnięcie sporu z pozostałymi pretendentami o przyznanie prawa do otrzymania depozytu ( tak uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów – zasada prawna z dnia 19 maja 1951 r. C 27/51 LEX 21/2012). W niniejszej sprawie powód z takim sporem nie wystąpił. W sprawie nie pozwał bowiem wierzycieli, a jedynie wystąpił z pozwem przeciwko pozwanemu, który zresztą nie rości sobie prawa do wierzytelności z tytułu lokaty terminowej. Z tego też względu skoro pozwany nie jest wierzycielem niniejszy pozew okazał się bezzasadny a w konsekwencji tak sformułowane powództwo skierowane przeciwko pozwanemu należało oddalić, o czym orzeczono jak w pkt. 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z wnioskiem powoda stosownie do art. 98 kpc, o czym orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.