Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód - T. D., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) domagał się od pozwanego - T. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą E. T. M., zapłaty kwoty 5.939,86 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 listopada 2012 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się produkcją masztów, ich projektowaniem, dzierżawą i montażem. Podniósł, że w 2009 r. pozostawał z pozwanym w ścisłej współpracy handlowej. Podał, że treść umów była z pozwanym uzgadniana ustnie lub korespondencyjnie poprzez składanie ofert drogą elektroniczną. Za usługi związane z projektowaniem, dzierżawą, montażem i serwisem masztów pomiarowych strony rozliczały się na podstawie cennika. W dalszej części powód podniósł, że w 2010 r. zawarł z pozwanym ustną umowę, w której zobowiązał się wykonać projekt masztu w miejscowości W. i zamontować go. Następnie maszt miał być dzierżawiony przez okres 12 miesięcy a później zdemontowany. Powód zobowiązał się również do wykonywania dodatkowych usług związanych z dzierżawą masztu i uzyskiwaniem pomiarów. Pozwany był natomiast zobligowany do zapłaty wynagrodzenia w kwocie 70.540,50 zł. Powód podał, że w całości wykonał zawartą umowę - 7 marca 2011 r. zamontował maszt a 13.07.2012r. dokonał jego demontażu. Okres dzierżawy został w czasie jej trwania przedłużony o 4 miesiące, tak że łącznie trwała ona 16 miesięcy. Strony uzgodniły, że pozwany dokona płatności za usługę po jej całkowitym wykonaniu. Powód ostatecznie wystawił pozwanemu dwie faktury - nr (...) na kwotę 70.540,50 zł z dnia 14.11.2012r. i za dzierżawę przez okres dodatkowych 4 miesięcy - na kwotę 15.067,50 zł. Powód podał, że pozwany zapłacił jedynie częściowo za pierwszą z wymienionych faktur kwotę 64.600,64 zł. Powód ponownie podkreślił, że podstawą do ustalenia kwot na fakturach był cennik, którym strony niezmiennie posługują się w swych stosunkach od 2009 r. Jedyne odstępstwo dotyczyło tego, że pozwanemu przysługiwał rabat wynoszący 18% za 12 - miesięczny okres dzierżawy.

Powód podniósł również, że pozwany nie odpowiedział na wysyłane do niego wezwania.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 24 maja 2013 r. , Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.280 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Od tego nakazu pozwany wniósł sprzeciw żądając oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że pozostawał z powodem w stałych stosunkach handlowych. Potwierdził również, że strony zawarły ustną umowę dotyczącą świadczenia usług montażu, wykonania projektu, serwisu, najmu oraz demontażu masztu pomiarowego w miejscowości W. i D.. Korespondencja w tej sprawie była prowadzona za pomocą poczty elektronicznej. Pozwany wskazał, że w dniu 16 października 2012r. powód w korespondencji e-mailowej potwierdził wynagrodzenie za wykonane prace w miejscowości D. i W. na łączną kwotę 66.650 zł netto (81.979,50 zł brutto), płatne w 6 ratach miesięcznych po 11.108,33 zł netto (13.663,25 zł brutto) jedna rata. Powód w tym rozliczeniu uwzględnił wpłatę 12.000 zł dokonaną przez pozwanego w dniu 04.04.2011r. na podstawie faktury VAT nr (...). W dniu 17.10.2012r. pracownik pozwanego - D. D. zwróciła się o przesłanie tego harmonogramu w celu wystawienia faktury dotyczącej pierwszej płatności. Pozwany dokonywał płatności zgodnie z ustaleniami. Następnie powód wystawił faktury VAT w sposób niezgodny z wcześniejszym porozumieniem. W ocenie pozwanego łączna wysokość wynagrodzenia za wykonane prace winna wynosić 99.739,50 zł (tj. 81.979,50 zł brutto ustalone w korespondencji e-mail z 16.10.2012r. i 14.760 zł zgodnie z fakturą nr (...)). Pozwany dokonał wpłat w wysokości łącznej 93.023,89 zł. Zapłaty kolejnych rat miały być dokonywane do końca miesiąca kalendarzowego. Termin zapłaty ostatniej raty dotąd nie nastąpił. Pozwany wskazał, że wynosić ona powinna 3.715,61 zł. Termin jej zapłaty przypada na koniec czerwca 2013r. Pozwany zaprzeczył ponadto, iżby wynagrodzenie za usługi będące przedmiotem niniejszego postępowania zostało ustalone zgodnie z cennikiem. Wynagrodzenie uzgodniono bowiem w korespondencji mailowej w dniu 16.10.2012r.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Powód ponownie wskazał, że w 2010 r. strony zawarły umowę ustną, w której określiły wynagrodzenie według cennika obowiązującego u powoda. Dodatkowo powód powołał się na treść art. 735 § 2 k.c. w zw. z art. 750 k.c. p Powód podkreślił, że pozwany znał treść tego cennika. Powód wskazał, że zrealizował w całości umowę i dopiero po jej wykonaniu pozwany zażądał zmiany ustalonego wynagrodzenia. Strony nie doszły jednak w tym względzie do porozumienia. Powód wskazał, że jego zgoda wyrażona w e-mailu z 16.10.2012r. miała charakter wstępny. Stanowisko powoda dawało jedynie nadzieję na ostateczne rozwiązanie spornych kwestii. Powód podniósł, że do porozumienia nie doszło, gdyż pomimo kierowanych do pozwanego próśb nie przedstawił on harmonogramu spłaty zadłużenia ani też nie rozwiązano pozostałych kwestii spornych.

Zaskarżonym wyrokiem z dn. 17.09.2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.939,86 zł. z odsetkami ustawowymi od dnia 15.11.2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu.

Sąd Rejonowy wskazał, że strony łączyła umowa o charakterze mieszanym, łącząca cechy umowy o dzieło (w zakresie zaprojektowania, dostarczenia, montażu i demontażu masztu) oraz umowy dzierżawy.

Zgodnie z treścią art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Stosownie zaś do treści art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Obie wskazane umowy mają charakter odpłatny - w zamian za swoje świadczenie zleceniobiorca/wydzierżawiajacy winien otrzymać stosowne wynagrodzenie/czynsz.

W niniejszej sprawie zdaniem Sądu Rejonowego bezspornym było, że powód prawidłowo i w całości zrealizował zawartą umowę. Pozwany nie zgłaszał w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Spór dotyczył jedynie wysokości wynagrodzenia ustalonego przez strony.

W ocenie Sądu Rejonowego, na gruncie zebranego materiału dowodowego nie może budzić wątpliwości fakt, że strony w ramach ustnie zawartej umowy uzgodniły, że powodowi będzie przysługiwało wynagrodzenie na dotychczasowych zasadach obowiązujących między stronami. Jedyna różnica w tym zakresie dotyczyła tego, że pozwany miał uregulować stosowną kwotę po całkowitym wykonaniu umowy przez powoda. Okoliczność tę potwierdził w swoich zeznaniach zarówno powód jak i jego małżonka. Szczerość twierdzeń powoda nie budziła zdaniem Sądu Rejonowego żadnych wątpliwości, skoro niezwłocznie po złożeniu przez pozwanego propozycji obniżenia ceny, na 7 miesięcy przed wytoczeniem powództwa, kiedy jeszcze nie mógł przewidywać, iż sprawa znajdzie się w sądzie, wyraził swoje oburzenie, że pozwany domaga się zmiany wysokości wynagrodzenia, pomimo, iż wcześniej zgodził się, że zostanie ono ustalone na dotychczasowych zasadach. Pozwany nie wskazał zresztą w swoich zeznaniach na jakiekolwiek inne ustalenia i nie dowiódł ich, podniósł jedynie, że żądanie przez powoda wynagrodzenia na dotychczasowych zasadach było nieuzasadnione zakresem świadczonych usług. W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne twierdzenie powoda, że zapłata za inwestycję w W. miała odbywać się na dotychczasowych zasadach. Sąd Rejonowy wskazał przy tym, że między stronami obowiązywał od 2009 r. cennik, w którym uregulowano wynagrodzenie za niektóre świadczone przez pozwanego usługi. Cennik ten nie obejmował jednak kosztów związanych z serwisem, usługami alpinistycznymi, należności za wykonanie projektu. Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska pozwanego, że w październiku 2012r. strony doszły w toku korespondencji elektronicznej do porozumienia i ustaliły cenę zgodnie z propozycją przedstawioną w dniu 16.10.2012r. przez pozwanego. Faktem jest, że pozwany zaproponował wówczas zapłatę sumy łącznej 32.350 zl netto w 6 ratach. W odpowiedzi na tego e-maila powód napisał jednak: „powiedzmy, że wstępnie wyjaśniliśmy zaległe sprawy związane w W. i D.." Zapis ten zdaniem Sądu Rejonowego nie może być odczytywany jako zgoda na propozycję zaproponowaną przez pozwanego. Sąd zauważył, że powód użył dwóch zwrotów, które nie pozwalają na uznanie tej wypowiedzi jako ostatecznej zgody. Po pierwsze użył określenia „powiedzmy", które jest odpowiednikiem słów „załóżmy", „przyjmijmy", po drugie zaznaczył, że kwestię tę wyjaśnili jedynie „wstępnie". Słowo „wstępnie" jest przeciwieństwem słowa „ostatecznie" i w żadnym razie nie może być użyte w przypadku bezwarunkowej zgody na przedstawione warunki. Użycie sformułowań „powiedzmy" i „wstępnie" koreluje zresztą z dalszą częścią przedmiotowego e-maila, w którym powód poruszył kwestie pozostałych spraw spornych między stronami. Oznacza to, zdaniem Sądu Rejonowego że traktował wszystkie sporne sprawy łącznie a jedynie uznał za omówiony jeden z elementów negocjowanego porozumienia. Oczywistym jest zresztą, że do porozumienia między stronami nie doszło, skoro pozwany na prośbę D. D. nie przedstawił harmonogramu spłat. Poza tym sam nie realizował tego porozumienia po dniu 16.10.2010r., dokonując nieregularnych wpłat o różnej wysokości. Nadto strony nadal prowadziły negocjacje co do inwestycji w W.. W tych okolicznościach brak było podstaw do przyjęcia, że strony w dniu 16.10.2012r. doszły do porozumienia co do zmiany wysokości wynagrodzeni należnego powodowi.

Pozwany w toku niniejszego procesu zakwestionował właściwie jedynie _nąleżność za montaż i demontaż masztu w W.. Wynika to zarówno z treści jego twierdzeń zawartych w sprzeciwie jak i ze złożonych przez pozwanego zeznań. Nadto w e-mailu z dnia 16.10.2012r. (k. 64) pozwany sam wskazał, że za zasadne uznaje żądanie powoda obejmujące:

38.250 zł netto za maszt, wysięgniki, instalację odgromową itd ( z tym że chciał zaliczenia na poczet tej sumy uprzednio wpłaconej kwoty 12.000 zł netto) 2.000 zł za projekt,

2.4000 zł netto za serwis,

1.700 zł netto za usługi alpinistyczne.

Faktura wystawiona przez powoda jest w tym zakresie zgodna z propozycją pozwanego. Jedyna różnica dotyczy faktu, że powód obciążył pozwanego za montaż i demontaż konstrukcji kwotami po 12.000 zł netto. Bezspornym jest, stwierdził Sąd Rejonowy, że powód faktycznie roboty te wykonał. Udowodnił również, że w ramach ustnej umowy z pozwanym uzgodnił, że za czynności te będzie mu przysługiwało wynagrodzenie zgodne z cennikiem tj, wynoszące 12.000 zł. Pozwany nie zakwestionował zresztą tego ustalenia , kiedy to jeszcze w trakcie robót w marcu 2011 r. otrzymał fakturę nr (...) za montaż zrealizowany w miejscowości W. na kwotę 12.000 zł netto (k. 53) . Kwotę tą bez zastrzeżeń zapłacił w dniu 04.04.2011r.(k.54). W tych okolicznościach zdaniem sądu brak było podstaw do kwestionowania zasadności żądania powoda.

Z tego względu sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda żądaną kwotę, 5. 939, 86 zł.

Sąd zasądził na rzecz powoda odsetki od nie spłaconej należności głównej w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 kc .

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego złożył pozwany, zaskarżając wydany wyrok w całości i zarzucając powyższemu wyrokowi:

przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego polegające na przyjęciu przez Sąd, iż strony w toku korespondencji mailowej nie doszły do porozumienia w kwestii ustalenia ceny zgodnie z propozycją przedstawioną w dniu 16 października-2012 roku, uznaniu za niewiarygodne zeznań Pozwanego w których stwierdził, iż wynagrodzenie będzie ustalane według cennika z wyjątkiem wynagrodzenia za montaż i demontaż, jak również przyznanie wiarygodności zeznaniom złożonym przez świadka D. D. w sytuacji, gdy pozostaje ona w bliskich kontaktach z Powodem i jego sytuacja materialna ma bezpośredni wpływ na wartość wspólnego majątku z Powodem.

Pozwany wniósł o: uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości, względnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od

pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Podkreślić trzeba, że organ pierwszoinstancyjny przeprowadził postępowanie dowodowe zgodnie z dyspozycją art. 233 k.p.c, nie przekraczając zarazem zasady swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy podziela przy tym ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy i w związku z tym, wobec braku konieczności ich powtarzania przyjmuje je jako własne.

Stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy nie naruszył przepisów prawa materialnego i procesowego wskazanych w apelacji.

Na wstępie wskazać należy, iż niniejsza sprawa toczyła się w postępowaniu uproszczonym, a więc stosownie do art. 505 ⁹ § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. apelację można oprzeć jedynie na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Skarżący w petitum apelacji nie wskazał przepisu prawa materialnego ani prawa procesowego, których błędnej wykładni bądź niewłaściwego zastosowania dokonał Sąd Rejonowy. W świetle tego, powołany przez skarżącego zarzut apelacji dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych, z uwagi na niewskazanie naruszenia przepisów postępowania, już chociażby z tego powodu co do zasady nie wymagałby zajęcia stanowiska przez Sąd odwoławczy.

Jednakże, ponieważ z treści zarzutu apelacyjnego można wywieść, iż pozwany zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie treści art. 233 § 1 k.p.c, Sąd Okręgowy postanowił do tego zarzutu się odnieść. Wskazać przy tym należy, że jest to jedyny zarzut apelacji, a zatem ocena Sądu Odwoławczego w granicach apelacji dotyczy tego właśnie zarzutu.

Pozwany zarzucił zaskarżonemu wyrokowi przekroczenie granic swobodnej oceny materiału dowodowego polegające na przyjęciu, iż strony w toku korespondencji mailowej nie doszły do porozumienia w kwestii ustalenia ceny zgodnie z propozycją przedstawioną w dniu 16.10.2012 r., uznaniu za niewiarygodne zeznań pozwanego w których stwierdził, iż wynagrodzenie będzie ustalane według cennika z wyjątkiem wynagrodzenia za montaż i demontaż, jak również przyznanie wiarygodności zeznaniom złożonym przez świadka D. D. w sytuacji, gdy pozostaje ona w bliskich kontaktach z powodem i jej sytuacja materialna ma bezpośredni wpływ na wartość wspólnego majątku z powodem.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 kpc nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów; skarżący może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do wyrażonej w art. 233 § 1 kpc zasady swobodnej oceny dowodów sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego uznania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, czyli z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu, w wyroku z dnia 5 lutego 2014 r.( I ACa 1217/13), aby zarzut odnoszący się do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów mógł zostać uwzględniony, nie wystarczy przedstawić alternatywny stan faktyczny; należy podważyć prawidłowość dokonanej przez sąd oceny dowodów, wykazując, że jest ona wadliwa lub błędna. Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z dn. z dnia 27 września 2002 r. (II CKN 817/00 LEX nr 56906) wskazał, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Zatem kwestionowanie dokonanej przez sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, zadowalających dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla niego oceny materiału dowodowego.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie art. 233 § 1 kpc nie został naruszony przez Sąd Rejonowy , gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez ten Sąd w sposób prawidłowy i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującej. W zakresie oceny materiału dowodowego dokonanego przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy w pełni podziela tę ocenę, a wyciągnięte na jej podstawie wnioski przyjmuje jako własne. W szczególności, stwierdzić należy, że sam fakt pozostawiania świadka w jakiejkolwiek relacji ze stroną nie musi automatycznie przesądzać o braku wiarygodności jego zeznań, o ile skarżący nie wykaże istnienia przesłanek podważających tę wiarygodność. Również zeznania świadka złożone w innej sprawie, nie muszą podważać dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny zeznań tego świadka, złożonych bezpośrednio w toku niniejszego postępowania.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego.