Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SSO Sylwia Durczak-Żochowska

Protokolant st. sekr. sądowy Jolanta Klinowska

po rozpoznaniu w dniu 06 czerwca 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa(...)w P.

przeciwko (...)w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 31 października 2022 roku

sygn. akt VIII GC 2383/19

oddala obie apelacje;

zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VIII Ga 10/23

UZASADNIENIE

Powód (...)w P. wniósł o solidarne zasądzenie od pozwanych (...) w B. oraz (...)w G. (pozwany ad. 2) kwoty 29.282,51 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot 21.947,51 zł od dnia 19 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz 7.355,00 zł od dnia 06 lutego 2018 r. do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się orzeczenia na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że 28 lutego 2017 r. (...)/P. ogłosił przetarg na realizację inwestycji pn. (...) równolegle udostępniając oferentom przez Internet materiały przetargowe. Jak podniesiono, powód otrzymał pierwsze zapytanie ofertowe 19 kwietnia 2017 r., które to skierował do niego R. W., prezes zarządu (...) sp. z o.o., który przesyłał w ten sposób korespondencję otrzymaną od P. L. - kierownika działu przygotowania produkcji i kosztorysowania K.. W ramach przedmiotowego zapytania w treści e – mail „wklejono” fragment kosztorysu ofertowego i wskazano jako dalszą osobę kontaktową M. C., kierownika budowy. W odpowiedzi na zapytanie ofertowe, powód przygotował i przesłał korespondencją e – mail pierwszą, kompleksową ofertę obejmującą całość prac geodezyjnych, opiewającą na kwotę 136.000,00 zł netto. Przedmiotowa oferta obejmowała przy tym wszystkie zakresy prac wymienione w dokumentacji ofertowej. Podniesiono, iż początkowo R. W. zaproponował Z. P. (1) (prezesowi zarządu powodowej spółki), aby zarówno on jak i pracownicy powodowej spółki występowali na inwestycji w koszulkach oznaczonych jako G.. Strona powodowa nie zgodziła się jednakże na przedmiotową propozycję. W dalszej kolejności wskazano, iż po sporządzeniu pierwszej oferty, z powodem ponownie skontaktował się R. W. wskazując, iż podmiot K. zmodyfikował swoją ofertę zmniejszając zakres zlecenia i poprosił o wycenę zredukowanego zakresu. Wobec tego, powód przygotował drugą ofertę, o której to wiedział pozwany ad. 1. Na skutek powyższego, ostatecznie powód zobowiązał się względem (...) do wykonania ściśle określonego zakresu prac, za wynagrodzeniem opiewającym na łączną kwotę 63.195,00 zł. W zakresie przedmiotowych robót, powód miał kontaktować się we wszystkich sprawach z M. C., pracownikiem pozwanego ad. 1. Wyjaśniono, iż powód pojawił się pierwszy raz na budowie w dniu 02 maja 2017 r. w celu rekonesansu, a same prace rozpoczął w dniu 05 maja 2017 r. Koordynatorem wszystkich działań ze strony K. był powyżej wskazany M. C.. Jednocześnie, pozwany ad. 2 prowadził korespondencję z pracownikiem pozwanego ad. 1 domagając się zawarcia umowy oraz informował ostatniego z wymienionych, o pojawieniu się prac wykraczających poza ofertę strony powodowej. Zdaniem powoda okoliczność ta znajduje swoje potwierdzenie w korespondencji e – mail, wystosowanej także przez M. C., w której nie tylko zlecał kolejne roboty, ale też zapewniał powoda o tym, iż niebawem zostanie zawarta umowa pisemna. W dalszej kolejności powód podniósł, że zgodnie ze zleceniem, sporządzona przez niego oferta nie obejmowała prac na (...). Nadto, przed pierwszym rozliczeniem Z. P. (1) otrzymał od M. C. pisemne potwierdzenie wykonanych opracowań geodezyjnych - zarówno w zakresie „podstawowym” i „dodatkowym”. W dalszej kolejności podano, iż powód oraz kierownik budowy ustalili, że w przedmiocie robót dodatkowych wystarczające będzie sporządzenie protokołu rzeczowego dla zakresu „podstawowego”, a dla prac dodatkowych wystarczający będzie „Wykaz wykonanych prac geodezyjnych nie objętych ofertą, wykonanych na polecenie kierownictwa budowy” – bez konieczności sporządzania protokołów dodatkowych. Po otrzymaniu wykazu wszystkich robót, żaden z przedstawicieli obu pozwanych, nie kwestionował przekazanego zakresu rzeczowego ani otrzymanej wyceny. W ocenie powoda, powyższe okoliczności świadczą o tym, iż pozwani akceptowali zakres zrealizowanych przez niego prac, zarówno określonych w umowie, jak i czynności dodatkowych. Niezależnie od tego, w dniu 05 czerwca 2017 r. powód wystawił pierwszą fakturę, obejmującą wynagrodzenie za prace geodezyjne wykonane w ramach Etapu I w zakresach podstawowym oraz dodatkowym. (...)uregulował należność wynikającą z przedmiotowego dokumentu księgowego. Jak podniesiono, pomimo tego, podmiot K. odmówił powyżej wskazanemu (pozwany ad. 2) zapłaty za zrealizowane przez powoda prace, z uwagi na rzekome niedotrzymanie trybu umownego. Podkreślono, iż żaden z pozwanych nie miał zastrzeżeń co do ilości i jakości zrealizowanych przez powoda prac. Następnie, 03 lipca 2017 r. powód wystawił drugą fakturę obejmującą wynagrodzenie za prace w ramach Etapu II. Należność wynikająca z tego dokumentu, również została w całości uregulowana przez pozwanego ad. 2. W dniu 27 lipca 2017 r. powód wystawił fakturę, obejmującą trzeci etap inwestycji, obejmujący także inwentaryzację geodezyjną, która została zlecona przez pracownika K.. Łączna wartość prac zrealizowanych na tym etapie opiewała na kwotę 31.244,00 zł netto. Niezależnie od tego, powód uwzględnił prośbę pozwanego ad.1 i wystawił fakturę na kwotę niższą, tj. 25.109,00 zł netto. Nierozliczona zatem pozostała należność w wysokości 6.135,00 zł netto, co stanowi pierwszy element składowy roszczeń powoda. W zakresie czwartego etapu robót, powód wystawił fakturę na rzecz pozwanego ad. 2, która to nie została jednakże w ogóle uregulowana i również stanowi element dochodzonego roszczenia. Następnie, po zakończeniu inwestycji powód otrzymał od M. C. wiadomość e – mail z prośbą o ofertą na roboty dodatkowe, w celu sporządzenia aneksu. Nadto, pod koniec września 2017 r., przedstawiciel K. zlecił powodowi pomiar i sporządzenie profili, co miało na celu zbadanie równości podłużnej osi jezdni na dojazdach i zjazdach z mostów. Za przedmiotowe prace należało się wynagrodzenie w wysokości 1.200,00 zł netto, która to należność stanowi trzeci element dochodzonego roszczenia. W dalszej kolejności powód podniósł, że pozwany ad. 2 odmówił zapłaty nieuregulowanych roszczeń podnosząc, że nie została mu przedstawiona pisemna oferta na roboty dodatkowe, a tym samym nie sporządzono koniecznych aneksów i z tego tytułu, dochodzone roszczenie jest nieuzasadnione. Nie bacząc na to, powód wzywał K. do zapłaty jednakże pozwany odmówił spełniania tegoż żądania. Wobec tego, monity kierowano także do pierwszego z pozwanych, jednakże i on również odmówił zapłaty. Konkludując, powód przytoczył unormowania prawne uzasadniające dochodzone roszczenie, a w tym powołując się na bezpodstawne wzbogacenie.

W odpowiedzi na pozew, pozwany (...) w G. podnosił, iż dochodzone roszczenie jest bezzasadne. Podawał przy tym, że dążył do zawarcia aneksu przez K., doradzając w tym zakresie powodowi. Niezależnie od tego pozwany ad 2 przyznał, iż polecił powyżej wskazanemu powodową spółkę. Potwierdził też, pozwany ad 1 prosił go, aby zlecenia robót były wystawiane właśnie na (...) Podano, że Z. P. (2) – działający na rzecz powodowej spółki - miał zostać zatrudniony na podstawie umowy cywilno - prawnej, jednakże pomimo ustaleń w tym przedmiocie, to powyżej wskazany wystawiał faktury. Podniesiono również, że suma należności wynikających z faktur wystawionych przez G. na rzecz K. opiewała na kwotę 46.305,00 zł netto, a wartość dokumentów księgowych sporządzonych przez (...)w stosunku do G. wynosi 78.402,50 zł netto. Wobec tego, iż ostatni z wymienionych uiścił na rzecz powoda 61.809,00 zł stwierdzić należy, że na rachunku (...)powstała nadpłata w wysokości 15.504,00 z netto.

Pozwany(...)w K. wniósł o oddalenie powództwa, oddalenie wniosku powoda w zakresie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, a także domagał się zasądzenia na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany zaprzeczył wszystkim, podnoszonym przez stronę powodową okolicznościom. Jak wyjaśniono, pozwany nigdy nie zwracał się do powoda o przedłożenie oferty na prace geodezyjne, ani też nie zawarł z nim umowy czy też jakiegokolwiek aneksu. Pozwany zaprzeczył, aby kiedykolwiek uczestniczył w rozmowach pomiędzy powodem, a (...)To właśnie ta spółka była stroną umowy zawartej przez K., a w związku z tym, powodowi nie przysługuje jakiekolwiek żądanie względem powyżej wskazanej. Pozwany zaprzeczył, aby dotarła do niego którakolwiek, ze złożonych przez powoda ofert. Odnosząc się do twierdzeń powoda w których powoływał się na korespondencję prowadzoną z M. C., pozwany przyznał, że wiadomości te formułował Z. P. (1), nie używając przy tym adresu poczty elektronicznej powoda, a jedynie domeny prywatnej. Pozwany ad 1 wielokrotnie podkreślał, że nie miał świadomości, iż to powód realizował przedmiotowe prace geodezyjne zaznaczając, że nigdy mu nich nie zlecał. Wskazał, iż oficjalnym podwykonawcą robót był pozwany ad. 2, do którego to obowiązków należało zapewnienie pełnej obsługi geodezyjnej. W dalszej kolejności, pozwany powołał się na przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych podnosząc, na podmiotach realizujących spoczywał szereg szczególnych wymogów, obejmujących m.in. pisemność umowy. W świetle unormowań tej ustawy, powód nie mógł objąć statusu dalszego podwykonawcy, właśnie ze względu na brak pisemnej umowy stron. Podmiot K. podkreślił, że Z. P. (1) dział w imieniu pozwanego ad. 2 i tym samym nie uzyskał statusu dalszego podwykonawcy. Pozwany zwrócił również uwagę na fakt niewystawienia przez powoda faktur VAT obejmujących część z dochodzonych należności.

W dniu 09 marca 2020 r., pomiędzy powodem, a pozwanym (...) w G. doszło do zawarcia ugody. Postanowieniem z dnia 19 maja 2020 r., Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy, zatwierdził w całości przedmiotową ugodę oraz umorzył niniejsze postępowanie wobec pozwanego (...)w G..

W piśmie z dnia 05 października 2020 r., powód cofnął powództwo o kwotę
13.952,51 zł, żądanej pierwotnie od pozwanego (...). Niezależnie od tego, podtrzymał swoje żądania w stosunku od (...)w zakresie kwoty
15.330,00 zł.

W dalszych pismach procesowych, strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 października 2022 r., sygn. akt VIII GC 2383/19, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 800,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

2 600,00 zł od dnia 6 lutego 2018r. do dnia zapłaty,

b. 1 200,00 zł od dnia 31 maja 2019r. do dnia zapłaty

oddalając powództwo w pozostałym zakresie; zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 090,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu tytułem kosztów procesu, ponadto nakazał pobrać: od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 581,65 zł tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa oraz od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 193,88 zł tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Powołane rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na opisanych niżej ustaleniach faktycznych i rozważaniach.

W dniu 28 lutego 2017 r. (...)
(...)w P. ogłosił przetarg na roboty budowlane, których przedmiot stanowił (...). Przedmiotowy przetarg wygrał podmiot (...) w B. (dalej: (...)), który złożył najkorzystniejszą ofertę i z którym zlecający zawarł stosowną umowę. Dnia 28 kwietnia 2017 r., pomiędzy (...) i (...)doszło do zawarcia umowy, na mocy której (...) zobowiązał się do świadczenia na rzecz pozwanego spółki stałej i kompleksowej obsługi geodezyjnej, w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji. (...) przystąpiła do realizacji zleconych jej robót, a reprezentujący ją M. C. skierował do (...)w G. zapytanie ofertowe w przedmiocie wyceny prac z zakresu robót pomiarowych oraz inwentaryzacji podwykonawczej. Następnie, (...) przekazała przedmiotowe zapytanie powodowi, który przygrywał dwie wyceny na roboty z zakresu:

- obsługi geodezyjnej wraz z inwentaryzacją za kwotę 136.000,00 zł,

- założenia osnowy pomiarowej, pomiaru nawierzchni istniejącej, pomiaru nawierzchni po frezowaniu, pomiaru nawierzchni po ułożeniu (...) oraz inwentaryzacji podwykonawczej za kwotę 22.550,00 zł. (...). przyjęła ofertę powoda proponując mu, aby jego pracownicy wykonywali zlecone im prace geodezyjne w kamizelkach z oznaczeniem (...), na co (...). nie przystała.

Z początkiem maja 2017 r., powód przystąpił do zleconych mu prac na przedmiotowej inwestycji, przy czym jego pracownicy posiadali kamizelki oraz pojazdy oznaczone nazwą(...)W trakcie realizacji zlecenia okazało się, że prace mają obejmować także roboty dodatkowe, o których nie było mowy w zleceniu. W celu uzgodnienia całkowitego zakresu zleconych mu czynności, reprezentant powoda Z. P. (1) kontaktował się także bezpośrednio z przedstawicielem pozwanego generalnego wykonawcy M. C.. Powód wykonał pierwszy etap prac, a ich wykonanie potwierdził M. C. w stosownym protokole. Z uwagi na powyższe, powód w dniu 05 czerwca 2017 r. wystawił na rzecz (...) fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 18.450,00 zł netto, tj. 22.693,50 zł brutto. Zobowiązany uregulował przedmiotową należność w całości na rzecz (...), a ten przekazał ww. kwotę na rzecz powoda.

W związku z realizacją kolejnego etapu zlecenia, powód w dniu 03 lipca 2017 r. wystawił na rzecz (...)drugą fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 18.250,00 zł netto, tj. 22.447,50 zł brutto. Powyższa należność ponownie została uregulowana w całości.

W dniu 03 lipca 2017 r. pozwany zwrócił się bezpośrednio do reprezentanta powoda zlecając mu dodatkowo wykonanie inwentaryzacji drogi remontowanej w ramach etapu III inwestycji. Powód zrealizował dodatkowe, powyżej wskazane prace, a także wykonał czynności związane z III etapem inwestycji, za które to wystawił na rzecz(...)w dniu 27 lipca 2017 r. fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 25.109,00 zł netto, tj. 30.884,07 zł brutto (uwzględniającą także koszty inwentaryzacji). Zobowiązany uregulował wynikającą z niej należność w całości. W ocenie powoda, faktyczna wartość prac objętych przedmiotowym dokumentem księgowym opiewała na kwotę 31.244,00 zł netto.

W dniu 16 sierpnia 2017 r. powód wystawił na rzecz (...)czwartą fakturę o numerze (...), sporządzoną w związku z ostatnim etapem prac na (...), a opiewającą na kwotę 16.593,50 zł netto, tj. 20.410,01 zł brutto, z terminem zapłaty wynoszącym 30 dni. Zobowiązany nie uregulował tej należności.

M. C., w dniu 05 września 2017 r. zwrócił się do powoda na adres: euro-geo@wp.pl z wnioskiem o sporządzenie oferty na roboty dodatkowe wskazując również, że strony powinny w końcu zawrzeć stosowny aneks (cyt. „Potrzebne żeby zacząć temat aneksu dla was” – pisownia oryginalna).

W dniu 04 października 2017 r. pozwany złożył u powoda zamówienie na 24 sztuki profili, po łącznej cenie 1.200,00 zł (24 szt. x 50,00 zł). Zamawiający nie uiścił przedmiotowej ceny.

W związku z nieuregulowaniem części należności powód wielokrotnie wzywał (...) oraz (...)do uregulowania zaległości, na które składały się kwoty:

6.135,00 zł netto, z tytułu zaniżenia wynagrodzenia wynikającego z faktur VAT nr (...),

16.593,50 zł netto, z tytułu nieuregulowania należności wynikającej z faktury VAT nr (...),

1.200,00 zł z tytułu braku zapłaty za zamówione profile.

Żaden ze zobowiązanych podmiotów nie uregulował zadłużenia, przy czym generalny wykonawca podnosił, iż nie przedstawiono mu żadnej oferty z której wynikałoby, że to powód wykonał przedmiotowe prace geodezyjne, ani też nie doszło w tymże zakresie do podpisania jakichkolwiek aneksów.

W grudniu 2017 r. oraz styczniu 2018 r. powód skierował do (...)oraz(...) wezwanie do zapłaty, które to jednakże nie przyniosły zamierzonego rezultatu. Wezwanie powtórzono w maju 2019 r., jednakże i tym razem ani generalny wykonawca, ani jego podwykonawca nie uregulowali tej należności.

W dniu 01 lipca 2020 r. doszło do zmiany nazwy powodowej spółki na (...)

Postanowienia umowy łączącej (...)z (...). szczegółowo określały zakres prac dla przedmiotowego zadania, powierzonych (...) Pośród nich, nie uwzględniono: pomiaru i opracowania remontu warstwy wiążącej, wytyczenia i inwentaryzacji warstwy ścieralnej oraz pomiaru i opracowania profili w osi pasów ruchu przed i za dylatacjami (24 profile), które to zostały wykonane przez powoda. Przedmiotowe czynności należy zakwalifikować jako prace dodatkowe, nieobjęte umową.

Przedstawione koszty dodatkowych prac geodezyjnych, poza umową wynoszą:

- 2.000,00 zł dla pomiaru i opracowania remontu warstwy wiążącej,

- 600,00 zł dla wytyczenia i inwentaryzacji warstwy ścieralnej,

- 1.200,00 zł dla pomiaru i opracowania profili w osi pasów ruchu przed i za dylatacjami.

Sąd I instancji zważył, iż pozwany (...) zawarł pisemną umowę dotyczącą stałej i kompleksowej obsługi geodezyjnej w związku z realizacją inwestycji pt.(...) z (...)to faktycznym wykonawcą robót obejmującej zakres ww. umowy był powód, na mocy ustnej umowy pomiędzy nim a(...) Zakres robót objętych ww. inwestycją Remontu autostrady stanowi zakres podstawowy, za który zgodnie z postanowieniami stron powód winien otrzymać wynagrodzenie od (...), albowiem to ten podmiot zlecał powodowi prace i z nim powód zawarł umowę. Podkreślić należy, że co do zakresu prac podstawowych pozwana spółka nie była związana stosunkiem zobowiązaniowym z powodem. Owszem, na wstępnym etapie negocjacji powód wysłał swoją ofertę zarówno do (...), jak i do pozwanego (...) (załącznik nr 13 i 15), jednak pozwany (...) nie zaakceptował tej oferty i nie zawarł z powodową spółką umowy. W zakresie zadań podstawowych wyłącznie zobowiązanym wobec powoda jest (...), z którym to powód zawarł umowę ustną i ustalił wysokość wynagrodzenia. Po cofnięciu powództwa w stosunku do (...) przedmiotem postępowania było ustalenie, czy powód wykonał na rzecz pozwanego (...) prace dodatkowe, na podstawie jakiej umowy i jaka jest wartość tych prac. W ocenie Sądu Rejonowego, przedstawiciel powodowej spółki Z. P. (1)i pozostali pracownicy(...) byli jedynymi geodetami na przedmiotowej inwestycji. To właśnie ze Z. P. (1) kontaktował się M. C. w sprawach przedmiotowej inwestycji. Faktem jest przy tym, iż początkowo, korespondencja mailowa stron prowadzona była na prywatny adres Z. P. (1), bez oznaczenia jakoby występował on w roli powodowej spółki. Należy mieć jednakże na uwadze – a co znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadków – że zarówno powyżej wskazany jak i pracownicy spółki, zawsze występowali na budowie w kamizelkach oznaczonych logo powodowej spółki. Ponadto, dalsza część korespondencji, a zwłaszcza ta odnosząca się do aneksu, kierowana została przez pozwanego na adres mailowy powodowej spółki. Zresztą, jak wynika z powyższego, reprezentujący powoda M. C. miał świadomość, że to właśnie (...), a nie(...), realizuje zlecone temu ostatniemu prace geodezyjne skoro nawiązał do konieczności zawarcia aneksu ugruntowującego status powoda jako podwykonawcy (zob. mail na k. 97 akt). Skoro tak, pozwany nie tylko miał świadomość co do podmiotu faktycznie realizującego przedmiotowe roboty, ale też godził się z tą sytuacją, podejmując kroki do jej „legalizacji”. Z załączonej do pozwu korespondencji e – mail wynika, że część zadań została powodowej spółce zlecona bezpośrednio przez przedstawiciela strony pozwanej tj. kierownika M. C., które to prace wykraczały poza zakres powierzony przez (...) Powód wszystkie zlecone mu prace wykonał, co znalazło swoje potwierdzenie w wykazanie wykonanych prac, opatrzonych podpisem M. C.. W tych okolicznościach, uznać należało, że strony łączyła ustna umowa o dzieło, obejmująca zlecone przez M. C. roboty dodatkowe. Sąd ten podzielił pojawiające się w doktrynie i judykaturze stanowisko, iż w odniesieniu do umów mających za przedmiot wykonanie usług o budowlanym charakterze jako umowy o dzieło należy kwalifikować umowy dotyczące prac w mniejszym rozmiarze (zob. J. Strzępka (w:) System prawa prywatnego, t. 7, 2001, s. 295; A. Karnicka-Kawczyńska, Umowa o roboty budowlane, Pr. Sp. 1999, nr 7-8, s. 56, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 stycznia 2013 r., I ACa 714/12). Sąd Rejonowy wskazał, iż zasadniczym kryterium rozróżnienia umowy o dzieło i umowy o roboty budowlane jest ocena realizowanej inwestycji stosownie do wymogów Prawa budowlanego. Dobitnie uwypukla to brzmienie art. 17 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. Nr 243 z 2010 r., poz. 1623 ze zm.), według którego uczestnikami procesu budowlanego są: inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy lub kierownik robót, co jest obce umowie o dzieło. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 maja 2007 r., w sprawie o sygn. akt I CSK 51/07, LEX nr 334975, umowa o roboty budowlane, w odróżnieniu od umowy o dzieło, dotyczy przedsięwzięcia większych rozmiarów, o zindywidualizowanych właściwościach, zarówno fizycznych jak i użytkowych, któremu w zasadzie towarzyszy projektowanie i zinstytucjonalizowany nadzór. W wykonanie umowy o roboty budowlane zaangażowani są poza inwestorem i wykonawcą także uczestnicy procesu inwestycyjnego wymienieni w art. 17 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Przebieg czynności podejmowanych w toku realizacji umowy o roboty budowlane wymaga udokumentowania w sposób oznaczony w przepisach prawa budowlanego. Mając na względzie zakres realizowanych prac oraz odformalizowany charakter tychże czynności Sąd I instancji doszedł do wniosku, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z umową o dzieło i powołał się na art. 627 k.c. Przepisy dotyczące umowy o dzieło nie wymagają, aby była ona zawierana w określonej formie. Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Sąd Rejonowy uznał, iż powód faktycznie wykonał powierzone mu roboty. Przedmiotowe roboty obejmujące remont (...) miały charakter zlecenia publicznego, a strony umowy o dzieło nie dochowały we wskazanym zakresie wymogów formalnych w postaci pisemnej zmiany umowy poprzez zawarcie stosownego aneksu, na co nie było czasu w trakcie realizacji prac. Jednakże to kierownik budowy M. C.- przedstawiciel pozwanej spółki (...) reprezentował pozwanego na terenie Inwestycji i to on zlecił prace dodatkowe powodowej spółce. Zawarł tym samym ustną umowę o dzieło na prace dodatkowe w imieniu pozwanej. Sąd nie przyjął bezpodstawnego wzbogacenia jako podstawy prawnej odpowiedzialności pozwanego, albowiem powód nie wykazał by pozwany (...)otrzymał dodatkowe wynagrodzenie od Inwestora i by był dodatkowo wzbogacony, z tytułu wykonanych prac przez powodową spółkę.

Powód wykonał dodatkowy zakres prac na zlecenie przedstawiciela pozwanego, co potwierdził M. C.. Jednocześnie zeznał on, że potwierdzał w protokołach zakres prac, ale nie potwierdzał wysokości wynagrodzenia ani jej nie ustalał. Wobec tego Sąd ten na podstawie opinii biegłego ustalił, że powód wykonał prace dodatkowe polegające na: pomiarze i opracowaniu remontu warstwy wiążącej (koszt 2.000,00 zł), wytyczeniu i inwentaryzacji warstwy ścieralnej (koszt 600,00 zł) oraz pomiarze i opracowaniu profili w osi pasów ruchu przed i za dylatacjami (koszt 1.200,00 zł). A zatem tylko i wyłącznie ten zakres prac stanowi prace dodatkowe poza zakresem umowy o (...). Łączna wartość prac dodatkowych opiewała zatem na kwotę: 3.800,00 zł. Reasumując, według Sądu i instancji, pozwany (...) odpowiada względem powoda jedynie za prace dodatkowe zlecone powodowi przez przedstawiciela pozwanego – kierownika M. C. w wysokości 3 800,00 zł.

O odsetkach od tej należności orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c tj. od składającej się na zasądzone wierzytelność kwoty 2.000,00 zł oraz 600,00 zł, odsetki zasądzono od 06 lutego 2018 r., tj. po upływie terminu do zapłaty wynikającego z wezwania z dnia 17 stycznia 2018r. obejmującego czynności pomiaru i opracowania remontu warstwy wiążącej jak i wytyczeniu i inwentaryzacji warstwy ścieralnej. Te bowiem czynności wchodziły w zakres prac dodatkowych, objętych przedmiotowym wezwaniem. W przedmiocie odsetek od pozostałej, składającej się na zasądzoną wierzytelność kwoty 1.200,00 zł tytułem pomiaru profili Sąd miał na uwadze, iż termin żądania od dnia 31 maja 2019r. został określony bezpośrednio w pozwie i jako taki został też uwzględniony, z uwagi na treść art. 321 k.p.c.

W pozostałym zakresie roszczenie jako nieuzasadnione i niewykazane podlegało oddaleniu. Sąd Rejonowy podkreślił, iż do zakresu prac dodatkowych nie należą prace na (...), gdyż te objęte były inwestycją(...) gdzie w(...) przedstawiono kosztorys ofertowy obejmujący m.in. asortyment robót na (...). Zakres przedmiotowej ww. inwestycji z kolei był przedmiotem umowy zawartej pomiędzy powodem a spółką (...), a nie pomiędzy powodem a pozwanym (...) Ten ostatni podmiot nie odpowiada względem powoda za zakres prac i wysokość wynagrodzenia, jaki ten ustalił ze spółką(...) Jednocześnie powód nie wykazał by ustalił z pozwanym wyższe wynagrodzenie za prace dodatkowe, niż te ustalone przez Sąd na podstawie opinii.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów wyrażoną w art. 100 k.p.c. Nadto, mając na uwadze sumaryczny koszt stawiennictwa świadków - kwota 775,53 zł (640,13 zł + 135,40 zł), na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na względzie stopień przegrania każdej ze stron, nakazano pobrać odpowiednio, według procentowego rozdzielenia kosztów postępowania, od powoda kwotę 581,65 zł i pozwanego kwotę 193,88 złotych tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa ma poczet stawiennictwa świadków.

Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.

Powód zaskarżył go w części oddalającej powództwo oraz w zakresie punktów 3,4,5 wyroku- orzeczenie o kosztach procesu i rozliczeniu wydatków. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił:

naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez:

dowolną i niewszechstronną ocenę materiału dowodowego, zebranego w sprawie, w szczególności pominięcie pisemnych potwierdzeń przyjęcia robót dodatkowych przez pozwanego oraz błędną ocenę oferty nr 2 powoda z dnia 24 kwietnia 2017r., co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych i błędnego uznania, że oferta nie stanowiła o zakresie robót podstawowych, wykonywanych przez powoda na inwestycji;

błędną ocenę dowodu z opinii biegłego z dnia 28 stycznia 2022r. i uznanie, że opinia została wykonana w sposób rzetelny i pełny, podczas gdy nie obejmowała całego zakresu wskazanego w postanowieniu z dnia 17 grudnia 2021r.

naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w istotnym zakresie albowiem konieczna była ocena prac dodatkowych wykonanych przez powoda z uwzględnieniem oferty powoda, gdyż określa ona zakres prac, które miał wykonać powód w ramach umowy z pozwanym, co skutkowało nierozpoznaniem istoty sprawy;

naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. poprzez:

pominięcie wydatków wskazanych w spisie kosztów procesu i załączonej tabeli szczegółowej, w tym kosztów wydruków pism i załączników, opłat kancelaryjnych, opłat pocztowych dla pism i załączników za pośrednictwem operatora pocztowego, kosztów dojazdów pełnomocnika na rozprawy;

zasądzenie jedynie części wnioskowanych kosztów zastępstwa procesowego

naruszenie § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z art. 109 § 2 k.p.c. i art. 98 § 1,3,4 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, względnie brak zastosowania, a polegające na pominięciu należytego rozważenia przesłanek niezbędnego nakładu pracy, charakteru sprawy oraz wkładu radcy prawnego w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia,

naruszenie § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z art. 109 § 2 k.p.c. i art. 98 § 1,3,4 k.p.c. poprzez nieprawidłowe przyjęcie, iż brak było podstaw do zasądzenia kosztów wyższych niż stawka minimalna,

naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dowolne i niewszechstronne rozważenie wniosku powoda w zakresie zasądzenia kosztów procesu, w szczególności przez nieuzasadnione pominięcie kosztów związanych z procesem, mimo iż zgodnie z poglądami orzecznictwa, koszty wnioskowane i poniesione przez powoda winny być zasądzone.

Wskazując na powyższe zarzuty, powód wniósł o zmianę wyroku poprzez zasądzenie powództwa kwoty 15.330 zł wraz z odsetkami jak w pkt 4 a, i na str.2 pozwu z dnia 31 maja 2019r. i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu lub ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Domagał się również zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Pozwany zaskarżył go w części zasądzonej, zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił:

naruszenie przepisów postępowania art. 233 k.p.c. poprzez:

poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego w ten sposób, że całkowicie pominął dowód w postaci umowy z dnia 28 kwietnia 2017r. na pełnienie stałej, kompleksowej obsługi geodezyjnej, zawartej między pozwaną a (...) i tym samym błędne uznanie, że stroną uprawnioną do świadczenia i kierowania roszczeń, w tym w zakresie ewentualnych prac dodatkowych jest powód, a nie (...),

poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego w ten sposób, że całkowicie pominął dowód w postaci oferty na wykonanie dodatkowych prac geodezyjnych związanych z remontem (...), złożonej pozwanej przez (...)w dniu 25 września 2017r. poprzez email w ramach umowy z dnia 28 kwietnia 2017r. na pełnienie stałej, kompleksowej obsługi geodezyjnej (§ 10 ust. 6), która obejmowała w całości zakres prac, za których wykonanie powód dochodzi zapłaty w niniejszej sprawie i tym samym błędne uznanie, że uprawnionym do świadczenia i kierowania roszczeń względem pozwanej jest powód, a nie(...),

poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego w ten sposób, że całkowicie pominął zeznania Z. P. (1), w których potwierdził, że oferty na wykonanie dodatkowych prac geodezyjnych związanych z remontem (...) złożonej pozwanej przez (...)w dniu 25 września 2017r. poprzez email obejmowała całość prac i tym samym błędne uznanie, że uprawnionym do świadczenia i kierowania roszczeń względem pozwanej jest powód, a nie (...),

poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego, błędne i dowolne uznanie, że kierownik budowy M. C. zlecił prace dodatkowe powódce i zawarł ustną umowę o dzieło na prace dodatkowe w imieniu pozwanej, w związku z tym błędnie przyjął, że pozwaną łączył jakikolwiek stosunek zobowiązaniowy z powódką, na podstawie którego pozwana byłaby zobowiązana do świadczenia na rzecz powódki z jakiegokolwiek tytułu, w tym zapłaty z tytułu realizacji przez powódkę jakichkolwiek ewentualnych prac dodatkowych,

poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz brak wszechstronnego rozważania zebranego materiału dowodowego w ten sposób, że całkowicie pominął przyjęty sposób rozliczeń pomiędzy powódką a (...) korespondencji między powódką a (...)i tym samym błędne i dowolne uznanie, że Z. P. (1) realizując wszelkie prace geodezyjne w ramach inwestycji działał w imieniu powoda, nie zaś jako przedstawiciel(...)a nadto że pozwana zlecała bezpośrednio Z. P. (1), działającemu w imieniu powoda (a nie w imieniu (...)jakiekolwiek prace geodezyjne w ramach inwestycji.

naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że powód w sposób należyty i wyczerpujący udowodnił, że powódkę i pozwaną łączył jakikolwiek stosunek prawny, na podstawie którego pozwana byłaby zobligowana do świadczenia na rzecz powódki z jakiegokolwiek tytułu,

błąd w ustaleniach faktycznych tj.:

błędne uznanie, że pozwaną łączył jakikolwiek stosunek zobowiązaniowy z powódką, na podstawie którego pozwana byłaby zobowiązana do świadczenia na rzecz powódki z jakiegokolwiek tytułu, w tym zapłaty z tytułu realizacji przez powódkę jakichkolwiek ewentualnych prac dodatkowych,

błędne uznanie, że Z. P. (1) realizując wszelkie prace geodezyjne w ramach inwestycji działał w imieniu powoda, nie zaś jako przedstawiciel (...),

błędne uznanie, iż pozwana zlecała bezpośrednio Z. P. (1), działającemu w imieniu powoda, jakiekolwiek prace geodezyjne w ramach inwestycji,

błędne uznanie, że powódka wykonywała roboty, obejmujące remont (...), podczas gdy wykonywane czynności miały charakter prac/usług geodezyjnych,

błędne przyjęcie, że powódka oczekiwała na zawarcie stosownego aneksu z pozwaną, podczas gdy nie została w ogóle zawarta umowa pomiędzy powódką a pozwaną, w związku z czym nie istniał przedmiot do dokonania zmiany.

W związku z powyższymi zarzutami, pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Domagał się również zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

W odpowiedzi na apelację powoda, strona pozwana wniosła o jej oddalenie, natomiast w odpowiedzi na apelację pozwanego, powódka wniosła o jej oddalenie, przy czym żądała także zwrotu kosztów dojazdu pełnomocnika na rozprawę odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja żadnej ze stron nie zasługiwała na uwzględnienie.

W wyniku dokonanej kontroli instancyjnej należało uznać, że Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowe, zaś wnioski, które przy tym wywiódł są w pełni uzasadnione i nie wymagają powtórzenia (vide np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 83).

Na wstępie należy podkreślić, iż Sąd I instancji nie naruszył art. 233 k.p.c. Wyjaśnić trzeba, że przywołany przepis daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego, przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1996 r., II CRN 173/95, Lex nr 1635264). Normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są przy tym wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000/17/655). Swobodna ocena dowodów ujęta jest w ramy proceduralne, tzn. musi odpowiadać pewnym warunkom określonym przez prawo procesowe. Oznacza to, po pierwsze, że sąd może oprzeć swe przekonanie jedynie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, z zachowaniem wymagań dotyczących źródeł dowodzenia oraz zasady bezpośredniości. Po drugie, ocena dowodów musi być dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Sąd musi ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszelkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny mocy i wiarygodności tych dowodów. Po trzecie, sąd zobowiązany jest przeprowadzić selekcję dowodów, tj. dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl.; por. również wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, OSNC 2000/10/189 i z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, OSNAPiUS 2000/19/732).

W świetle powyższych rozważań przyjąć trzeba, że temu obowiązkowi żadna ze stron nie uczyniła zadość, poprzestając jedynie na przedstawieniu własnej wersji doniosłości poszczególnych dowodów. Zdaniem Sądu Odwoławczego – wbrew twierdzeniom obu stron - Sąd Rejonowy w sposób właściwy ustalił stan faktyczny sprawy wskazując, na jakich dowodach się oparł oraz szczegółowo uzasadnił, z jakich względów dał im wiarę, a polemika w tym zakresie jest zupełnie nieprzekonująca, nie znajdowała uzasadnienia w udostępnionym Sądowi materiale dowodowym sprawy. Należy zauważyć, iż Sąd i instancji dokonał analizy oferty nr 2 powoda z dnia 24 kwietnia 2017r. (załącznik pozwu nr 15) w kontekście zakresu robót podstawowych. Sąd Okręgowy podziela zapatrywanie, iż co do zakresu prac podstawowych pozwana spółka nie była związana stosunkiem zobowiązaniowym z powodem. Co prawda, na początku negocjacji powód wysłał swoją ofertę zarówno do (...), jak i do pozwanego (...)(załącznik nr 13 i 15), jednak nie udowodniono, aby pozwany (...) ofertę tę zaakceptował i zawarł z powodową spółką umowę. Sam apelujący powód wskazuje, iż „postępowanie dowodowe nie wykazało wprost faktu na wyraźne i wprost zaakceptowanie przez pozwanego oferty powoda”. Nie świadczy o tym – wbrew stanowisku powoda – okoliczność, iż M. C. na załączniku pozwu nr 38, gdzie wskazano „wykaz wykonanym prac geodezyjnych nie objętych ofertą, wykonanych na polecenie kierownictwa budowy” (k. 84 akt) zamieścił adnotację „potwierdzam wykonanie usługi” wraz ze swoim podpisem i pieczątką. Należy zauważyć, iż powód zdawał sobie sprawę z tego, iż nie ma prawa „wystawiania faktur na K., nie będąc zweryfikowanym podwykonawcą” i ustalił, że „będziemy wystawiać faktury na(...) (vide zeznania reprezentanta powoda Z. P. (1), e-protokół z dnia 17 czerwca 2021r.), a zatem wiedział, iż w zakresie zadań podstawowych wyłącznie zobowiązanym wobec powoda jest (...) Sąd Rejonowy badał również treść umowy z dnia 28 kwietnia 2017r. oraz oceniał ofertę na wykonanie dodatkowych prac geodezyjnych związanych z remontem (...), złożonej pozwanej przez (...) w dniu 25 września 2017r., co wynika z treści uzasadnienia, jednakże – odmiennie niż pozwany - słusznie uznał, iż uprawnionym do świadczenia i kierowania roszczeń, w tym w zakresie ewentualnych prac dodatkowych jest powód, a nie(...) Sąd I instancji szczegółowo i wyczerpująco wyjaśnił rolę Z. P. (1) w związku ze zlecaniem oraz realizacją wszelkich prac geodezyjnych w ramach przedmiotowej inwestycji. Należy podkreślić, iż Sąd ten uwzględnił zwłaszcza okoliczność, iż początkowo korespondencja mailowa stron prowadzona była na prywatny adres Z. P. (1), bez oznaczenia jakoby występował on w imieniu powodowej spółki, ale następnie - zwłaszcza ta odnosząca się do aneksu - kierowana była przez pozwanego już na adres mailowy powódki, co biorąc pod uwagę zeznania świadków oraz reprezentanta powoda Z. P. (1), doprowadziło do prawidłowych ustaleń w tym względzie. W konsekwencji, zarzuty pozwanego w tym zakresie nie zasługują na aprobatę.

Sąd II instancji wskazuje, iż nie doszło do naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w zakresie oceny prac dodatkowych wykonanych przez powoda z uwzględnieniem oferty powoda, wobec rozważań przedstawionych powyżej oraz zaprezentowanych w uzasadnieniu Sądu Rejonowego. Brak podstaw do ich powielania.

W ocenie Sądu Odwoławczego, słusznie Sąd I instancji uznał, iż obie strony wiązała ustna umowa o dzieło (art. 627 k.c.), obejmująca zlecone przez przedstawiciela pozwanego M. C. roboty dodatkowe, co wynika z dokumentów przedłożonych do akt sprawy (zob. k. 97 akt). Wobec tego zarzuty dotyczące naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. należy uznać za bezzasadne.

Sąd Okręgowy podziela zapatrywanie, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi zastępowanemu przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym koszty jego przejazdu do sądu, jeżeli w okolicznościach sprawy były one niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pogląd ten jest m.in. konsekwencją zaliczenia tych kosztów do wydatków przewidzianych w art. 98 § 3 k.p.c. oraz do wydatków w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 623 - dalej: „u.k.s.c.”) - por. postanowienie z dnia 8 kwietnia 2011 r., II CZ 137/10, OSNC-ZD 2011, nr C, poz. 71, oraz uchwały z dnia 12 czerwca 2012 r., III PZP 4/12, OSNP 2012, nr 23–24, poz. 280, i z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 33/12, OSNC 2013, nr 2, poz. 14.

Jak słusznie dostrzeżono w orzecznictwie, kosztów przejazdu nie oblicza się jednak na podstawie przepisów dotyczących podróży służbowej, bowiem wprowadzają one pewien automatyzm, niejednokrotnie oderwany od kosztów poniesionych w rzeczywistości, nadto dotyczą kosztów podróży osób mających status pracownika, w związku z odbyciem podróży służbowej na podstawie wystawionej przez pracodawcę tzw. delegacji, czyli polecenia wykonania zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Tymczasem niedopuszczalne jest stosowanie bez wyraźnej podstawy prawnej przepisów dotyczących pracowników do osób niemających takiego statusu. Poza tym, w związku z unormowaniem zawartym w art. 85 ust. 1 oraz art. 88, 90 i 91 u.k.s.c., stosowanie tych przepisów do radców prawnych i adwokatów prowadziłoby do ich uprzywilejowania w stosunku do innych uczestników postępowania, w tym także do stron. (zob. uchwała SN z 29 czerwca 2016 r., III CZP 26/16, opubl. www.sn.pl). Kosztami przejazdu do sądu pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym - jeżeli ich poniesienie było niezbędne i celowe w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. - są koszty rzeczywiście poniesione, co podlega kontroli sądu na podstawie art. 233 k.p.c. (por. postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2002 r., III CZP 13/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 6).

W niniejszej sprawie koszty przejazdu pełnomocnika zostały wyliczone w oparciu o tzw. kilometrówkę tj. przeliczono ilość kilometrów w obie strony i wskazano stawkę za 1 km (k. 483-483v akt), zatem przy zastosowaniu przepisów dotyczących podróży służbowej (zob. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, Dz. 2013, poz.167 ze zm. w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy Dz.U. 2002, nr 27, poz. 271 ze zm.). Z przyczyn wskazanych powyżej, w ocenie Sądu Odwoławczego, przepisy te nie znajdują zastosowania w razie kosztów dojazdu pełnomocnika. Tymczasem strona powodowa nie przedstawiła w tym zakresie żadnych dokumentów, które pozwoliłyby uznać, iż koszty podróży faktycznie poniosła. Odnośnie opłat pocztowych, kosztów wydruków pism i załączników, opłat kancelaryjnych, strona powodowa także nie zaoferowała dowodów, aby koszty te poniosła (k. 483 akt). Należy przy tym zauważyć, iż strona powodowa do kosztów procesu wlicza koszty poniesione w związku z podmiotem, z którym zawarła ugodę np. z mediacją z (...) tymczasem nie są to koszty związane z pozwaną (...), w związku z czym powód winien kwestie tych kosztów uregulować z (...)Podkreślić trzeba, iż strona pozwana zasadność i wysokość kosztów wymienionych w spisie kwestionowała, zatem powód winien je wykazać, czego nie uczynił. Sąd II instancji podziela pogląd wyrażony w literaturze, iż w takiej sytuacji nie wystarczy wymienienie kosztów w spisie, a konieczne jest ich „należyte udokumentowanie” (zob. np. P. Piesiewicz (red.), Prawo o adwokaturze. Komentarz, opublikowano WKP 2023).

Stosownie do treści § 15 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018, nr 1, poz.30 t.j.), zasądzając opłatę od czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 2-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Zgodnie z § 2 pkt 5 powyższego rozporządzenia stawki minimalne przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10.000 zł do 50.000 zł wynoszą 3.600 zł. W ocenie Sądu II instancji, nakład pracy pełnomocnika uzasadniał przyznanie mu wynagrodzenia w wysokości jednokrotności stawki minimalnej, obszerne wywody prawne w kolejnych pismach stanowią w większości powielenie wcześniejszych, wobec czego zarzut w tym zakresie okazał się niezasadny.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje.

O kosztach postępowania apelacyjnego w punkcie drugim orzeczono w oparciu o treść art. 100 k.p.c. Odnośnie apelacji powoda, wygrał pozwany, który poniósł koszty w kwocie 1800 zł (wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) odnośnie apelacji pozwanego, wygrał powód, który poniósł koszty w kwocie 900 zł (wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Zasądzona kwota 900 zł uwzględnia dokonaną kompensację. Należy wskazać, iż nie uwzględniono w przypadku powoda kosztów podróży pełnomocnika z przyczyn opisanych powyżej (brak udokumentowania jako faktycznie poniesionych).