Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący : sędzia Wojciech Wołoszyk

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2023 r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko A. K.

o zapłatę

na skutek apelacji kuratora pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 14 grudnia 2022 r. , sygn. akt VIII GC 1644/22

zmienia zaskarżony wyrok w pkt 2 ( drugim ) w ten sposób , że zasądza od pozwanego na rzecz powoda – tytułem kosztów procesu nieobjętych nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 5 października 2020 r. , sygn. akt VIII GNc 5464/20 – kwotę 5.400 zł ( pięć tysięcy czterysta złotych );

w pozostałej części oddala apelację ;

oddala wniosek powoda o przyznanie kosztów postępowania apelacyjnego ,

oddala wniosek kuratora pozwanego o przyznanie wynagrodzenia za czynności w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VIII Ga 21/23

UZASADNIENIE

Powód (...). żądał zasądzenia od pozwanego A. K. kwoty 16.280,38 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 września 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powód domagał się zasądzenia kosztów procesu. Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym z weksla, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy, orzekł zgodnie z żądaniem pozwu oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania. W zarzutach od nakazu zapłaty, ustanowiony dla pozwanego kurator wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami. Nadto kurator domagał się przyznania mu wynagrodzenia według norm przepisanych. Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2022 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy utrzymał w całości w mocy nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 5 października 2020 roku w sprawie o sygn. akt VIII GNc 5464/20, rozstrzygnął o kosztach procesu i wynagrodzeniu kuratora. Strona pozwana wniosła apelację od ww. orzeczenia. Wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2022 roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uchylił wyrok Sądu Rejonowego przekazując sprawę do ponownego jej rozpoznania. Sąd Okręgowy polecił przy ponownym rozpoznaniu sprawy wyznaczenie rozprawy i umożliwienie kuratorowi zajęcia stanowiska, w tym w odniesieniu do argumentacji zawartej w piśmie oznaczonym datą 29 listopada 2021 roku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę ustalił, iż w dniu 9 kwietnia 2015 r. (...) udzielił pozwanemu kredytu na rachunku bieżącym w wysokości 30.000 złotych na finansowanie jego bieżącej działalności gospodarczej. Termin spłaty kredytu ustalono na dzień 8 kwietnia 2016 r., przy czym zastrzeżono, iż termin ten ulega corocznie przesunięcia o rok w wyniku automatycznego przedłużenia okresu kredytowania przy spełnieniu określonych warunków (§ 3.07 pkt 1 i 2 kontraktu). Kredytobiorca mógł w każdej chwili, nie później niż 15 dni przez terminem spłaty zrezygnować z automatycznego wydłużenia (§ 3.07 pkt 2c kontraktu). Zgodnie z § 4.01 ust. 2 umowy kredytu, kredytobiorca, w związku z udzielonym kredytem, w celu zabezpieczenia roszczeń Banku udzielił prawnego zabezpieczenia postaci: jednego weksla in blanco z wystawienia kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową wystawcy, poręczenia wekslowego udzielonego przez (...)wraz z deklaracją poręczyciela wekslowego.

W dniu 6 kwietnia 2017 r. strony zawarły aneks do przedmiotowej umowy, i mocy którego powód na rachunku bieżącym w wysokości 30.000,00 złotych i finansowanie jego bieżącej działalności gospodarczej oraz prowizji przygotowawczej. Kredytobiorca, w związku z udzielonym kredytem, w celu zabezpieczenia szczeń banku udzielił prawnego zabezpieczenia m.in. w postaci weksla in blanco wystawienia kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową wystawcy.

Zgodnie z deklaracją wekslową powód miał prawo wypełnić weksel w każdym asie w przypadku niedotrzymania umownych terminów spłaty kredytu zaciągniętego zez pozwanego na podstawie umowy kredytowej na sumy odpowiadające aktualnym roszczeniom banku, w walucie w jakiej są wyrażone, które są zgodne z księgami Banku i obejmują: kwotę wierzytelności głównej wraz z odsetkami i innymi kosztami na dzień przedstawienia weksla do zapłaty. Weksel miał być płatny w miejscu : (...) B..

Pozwany zaprzestał spłacania rat kredytu. W związku z brakiem spłaty zadłużenia, powód wypełnił wystawiony przez pozwanego weksel na kwotę 16.280,38 złotych. W dniu 27 sierpnia 2019 r. powód sporządził wezwanie do wykupu weksla, które wysłał pozwanemu listem poleconym. Powód wskazał, iż na zadłużenie w łącznej kwocie 16.280,38 złotych składają się kwoty: 12.000 złotych przeterminowanego kapitału, 2.040,50 złotych przeterminowanych odsetek, 2.239,88 złotych odsetek karnych. W dniu 7 września 2018 r. (...) zmienił nazwę na (...)

Sąd Rejonowy zważył, iż podstawę prawną roszczenia powoda o zapłatę należności wekslowej stanowią przepisy ustawy Prawo wekslowe. Zgodnie postanowieniami umowy o kredyt na rachunku bieżącym wraz z aneksem z dnia 6 kwietnia 2017 r. kredytobiorca udzielił powodowi prawnego zabezpieczenia w postaci weksla własnego in blanco wraz z deklaracją wekslową. W związku z brakiem spłaty powstałego zadłużenia przeterminowanego, powód wypełnił weksel na kwotę odpowiadającą aktualnemu zadłużeniu A. K..

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z normą art 9 w zw. z art. 104 prawa wekslowego wystawca weksla własnego odpowiada za zapłatę weksla. Co istotne, wbrew zarzutom kuratora, przedstawiony przez powoda weksel spełnia wszystkie warunki formalne, jakie prawo wekslowe przewiduje dla ważności weksla: nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono, przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana, termin i miejsce płatności, oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu i podpis wystawcy wekslu (art. 101 i 102 prawa wekslowego).

Sąd nie znalazł podstaw do weryfikowania ważności weksla w oparciu o dane dotyczące wskazywanych przez powoda dat: wymagalności wierzytelności obejmującej należności w umowy (5.04.2018r.) oraz należności wekslowej. Z chwilą wypełniania weksla powstało bowiem zobowiązanie wekslowe o charakterze abstrakcyjnym, a jego realizacja ( w tym termin do spełnienia świadczenia w ramach zobowiązania wekslowego ) rozpoczynała bieg na zasadach regulujących ten stosunek prawny. Sąd nie podzielił stanowiska strony pozwanej, zgodnie z którym doszło do naruszenia prawa, przedawnienia roszczeń powoda z umowy kredytu, a ewentualnie nadużycia prawa w zakresie, jakim kontrahenci ustalili automatyczne przedłużenie kredytu. Zaznaczyć należy, że pozwany, w zarzutach od nakazu zapłaty może podważać roszczenie wekslowe, kwestionując stosunek podstawowy, a powód może wykazywać, że treść stosunku podstawowego uzasadnia istnienie i rozmiar roszczenia wekslowego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2008 r., IV CSK 65/08, LEX nr 453032). W istocie więc nie dochodzi do „przesunięcia" sporu na płaszczyznę stosunku podstawowego, ale do badania tego stosunku w ramach oceny zasadności roszczenia wekslowego.

Strony zawarły umowę o kredyt w rachunku bieżącym. Zwykle kredyt taki uruchamiany jest w ramach konta osobistego. Powiększa on dostępne saldo, dzięki czemu kredytobiorca może w danym momencie korzystać z większej kwoty, niż ta, którą w danym momencie zgromadził na rachunku. W ocenie Sądu roszczenie powstałe w oparciu o umowę o kredyt odnawialny, stanowiący świadczenie okresowe, zgodnie z art. 118 k.p.c. ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od daty wymagalności. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela w tym zakresie stanowisko m.in. Sądu Apelacyjnego w Łodzi, zawarte w wyroku z dnia z dnia 11 kwietnia 2018 r. (I ACa 1028/17). Weksel został uzupełniony we wrześniu 2019 roku.

Nawet, gdyby przyjąć termin przedawnienia najwcześniej wymagalnych roszczeń powoda, z uwzględnieniem upływu poszczególnych terminów zapłaty kwot minimalnych, mogłyby się przedawnić należności do 1 stycznia 2016 roku, by nie wolno ich było umieścić jako część sumy wekslowej na datę uzupełnienia weksla, co nie miało miejsca, gdyż do tej daty (6 miesięcy po dacie zawarcia umowy) brak było opóźnienia w należnościach uwzględnionych w wekslu). Nie dochodzi zatem do weryfikacji terminu przedawnienia.

Sąd nie znalazł podstaw również podstaw, by twierdzić, iż doszło do nadużycia praw podmiotowych w omawianej sprawie. Po pierwsze pozwany mógł każdorazowo zrezygnować z wydłużenia okresu kredytowania, po wtóre powód nie był zobligowany do realizacji uprawnień żadnymi terminami. Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego również w zakresie terminu wypełnienia weksla, gdzie data płatności weksla nie może być dowolna. Najwcześniejsza dopuszczalna data to data wymagalności zobowiązania, a najpóźniejsza - data przedawnienia (III CZP 72/19).

Analizując zarzuty pozwanego zauważyć należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy rozbieżność pomiędzy wystawcą weksla, a wskazanym w treści weksla remitentem nie ma wpływu na ważność weksla ani na ważność zobowiązania wekslowego. Według dokumentacji zawartej w aktach sprawy weksel nie posiada zapisków na grzbiecie weksla. W sprawie ustalono, iż doszło do zmiany nazwy powoda z (...) na (...). W ocenie Sądu, jeżeli określony podmiot nabywa prawo do uzupełnienia weksla to prawo to obejmuje obowiązek wskazanie siebie jako remitenta według nazwy z daty uzupełnienia weksla. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 czerwca 2019 r. (II CSK 699/18) zaakceptował podobny stan prawny uzasadniając go tym, iż nie dochodzi do przekształceń podmiotowych w stronie remitenta, którym jest cały czas ten sam podmiot, tylko pod zmienioną firmą, posiadający zdolność wekslową i zdolność do czynności wekslowych. Przywołano również uzasadnienie wyroku z 26 kwietnia 2017 r. ( I CSK 425/16) gdzie wskazano, że nawet w dalej idącej sytuacji polegającej na przekształceniu spółki upoważnionej w deklaracji wekslowej do wypełnienia weksla przez jej przejęcie, nie jest wyłączona możliwość wypełnienia weksla przez następcę prawnego spółki przejętej, tj. przez spółkę przejmującą, która weszła w sytuację prawną nieistniejącego już poprzednika.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela stanowisko zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 lipca 2015 r. (I ACa 539/15), zgodnie z którym oznaczenie przedsiębiorstwa może się różnić od nazwy osoby prawnej lub fizycznej prowadzącej to przedsiębiorstwo. Na oznaczenie przedsiębiorstwa można też używać tylko charakterystycznego elementu pełnej nazwy, jej skrótu czy nawet oznaczenia telegraficznego. Ważne jest tylko, jakie oznaczenie jest rzeczywiście używane w obrocie dla wyróżnienia przedsiębiorstwa. Nie mają znaczenia żadne zabiegi formalne, a w szczególności wpis do rejestru handlowego czy ewidencji działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu nie ma również znaczenia ujęcie nazwy powoda w cudzysłów. Należy zwrócić uwagę, że w treści deklaracji wekslowej zaakceptowanej przez każdą ze stron posłużono się nazwą bez cudzysłowu. Jednocześnie oznaczenie remitenta jest rozpoznawcze z racji charakteru działalności. Zgodnie bowiem z przepisem art. 3 Prawa bankowego wyraz "bank" może być używany w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku. Podsumowując , rozbieżność, na którą powoływała się strona pozwana nie może w ocenie Sądu mieć wpływu na istnienie roszczenia powoda.

Jednocześnie nie stanowi nieprawidłowości oznaczenie miejsca płatności weksla bez wskazania „miejsca zamieszkania” bądź „miejscowości”. Wprawdzie przepis art. 4 Prawa wekslowego wskazuje, iż co do zasady weksel może być płatny w miejscu zamieszkania osoby trzeciej, bądź w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania, bądź w innej miejscowości. W ocenie Sądu wystarczy, by z treści opisu domicylu wynikała nazwa miejscowości (co miało miejsce w omawianym przypadku), zaś dodatkowe określenia nie wymagają spełnienia żadnych warunków formalnych.

Wobec uwag pozwanego wskazania wymaga, że powód dochodził: kapitału w wysokości 16.280,38 złotych, odsetek za okres do dnia windykacji na łączną kwotę 2.040,50 złotych oraz dalszych odsetek karnych, które wyniosły łącznie 2.239,88 złotych.

Zgodnie zaś z normą z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W świetle przedłożonych przez powoda dokumentów i wydruków, nie ulega wątpliwości, iż pozwany zawarł skutecznie umowę kredytu, otrzymał środki przyznane mu z tego tytułu w wysokości 30.000,00 złotych, a ponadto spłacił część zadłużenia. W świetle przedłożonych przez powoda dokumentów i wydruków, nie ulega wątpliwości, iż strona pozwana zawarła skutecznie umowę kredytu oraz otrzymała środki przyznane jej tytułem kredytu. Z przedłożonego zestawienia spłat jednoznaczne wynika, iż na konto pozwanego przelano przyznaną mu kwotę.

Nie budziła ponadto wątpliwości Sądu żądana przez powoda kwota, w zakresie w jakim to obejmowała kapitał oraz odsetki naliczane do dnia jak i po dniu windykacji. Roszczenie strony powodowej, znalazło również swoje poparcie w zakresie w jakim to obejmowało odsetki od nieuregulowanego kapitału. Jak wynikało bowiem z umowy przedłożonej przez powoda, w przypadku kredytu przeterminowanego, kredytobiorca zobowiązany był do uiszczenia maksymalnych odsetek za opóźnienie o których mowa w art. 481 § 2 ¹ k.c. Wobec powyższego, dokonując stosownej kalkulacji Sąd ustalił, że należne powodowi odsetki za okres do dnia windykacji opiewały na łączną kwotę 2.040,50 złotych. Jeśli zaś chodzi o dalsze odsetki karne, to powód również dokonał ich prawidłowego naliczenia, ustalając, iż na dzień 2 kwietnia 2020 r., wyniosły łącznie 2.869,29 złotych. Wobec powyższego, Sąd uwzględnił roszczenie pozwu również i w tym zakresie.

Tym samym wobec bezskuteczności podniesionych zarzutów, na podstawie art. 347 k.p.c., Sąd utrzymał w mocy wydany dniu 5 października 2020 r. nakaz zapłaty (sygn. VIII GNc 5464/20) w całości.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o przepisy art. 98 § 1 i1 ¹ p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez powoda składają się: kwota 1.000,00 złotych uiszczona tytułem opłaty sądowej od pozwu, koszty zastępstwa procesowego, które wedle stawki minimalnej opiewały za I instancję na kwotę 3.600,00 złotych, zaś za II instancję - 1.800,00 złotych (§ 2 pkt 5 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu na datę wytoczenia powództwa) oraz kwota 17,00 złotych stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa.

Mając zatem na uwadze, że w utrzymanym w mocy nakazie zapłaty, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.017 złotych, Sąd winien przyznać powodowi 6.400 złotych stanowiące różnicę pomiędzy kwotą należną, już przyznaną (7.417- 1.017), co wymagało sprostowania omyłki rachunkowej.

Na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z § 1 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, Sąd przyznał radcy prawnemu M. G. wynagrodzenie w kwocie 3.690,00 złotych z uwzględnieniem podatku VAT (23%).

Apelację od powyższego wyroku złożył kurator pozwanego , który zarzucił :

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

art. 327 ¹ § 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 386 § 4 k.p.c. poprzez nierozpoznanie istoty sprawy oraz wadliwe zredagowanie uzasadnienia wyroku, to znaczy odmowę zweryfikowania ważności we­ksla w oparciu o dane dotyczące wskazanych przez powoda dat, a także przez odwołanie się w treści uzasadnienia do „stosownej kalkulacji" odsetek, przy czym nie wyjaśniono metody tej kalkulacji, co w konsekwencji uniemożliwia kontrolę instancyjną orzeczenia w tym zakresie;

art. 233 § 1 i 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, w tym:

• ustalenie stanu faktycznego sprawy na podstawie dowodów z dokumentów i wydruków, któ­rych „prawdziwość i rzetelność nie była kwestionowana przez strony i nie wzbudziła wątpliwo­ści Sądu” i to pomimo tego, że w toku procesu podnoszono tego rodzaju zastrzeżenia,

• wewnętrzną sprzeczność pomiędzy ustaleniami zawartymi w części faktycznej uzasadnienia wyroku oraz w jego części motywacyjno-prawnej, w zakresie odnoszącym się do terminu wy­pełnienia weksla, a w konsekwencji terminu wymagalności oraz przedawnienia roszczenia, przy czym Sąd jednocześnie nie ustalił wyraźnej daty zaprzestania spłaty rat kredytu,

• to wszystko miało wpływ na ustalenie niepełnego, wadliwego lub wewnętrznie sprzecznego sta­nu faktycznego sprawy oraz niezastosowanie lub błędne zastosowanie instytucji prawa material­nego;

naruszenie prawa materialnego, to jest:

art. 101 i 102 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe poprzez jego błędną wy­kładnię i przyjęcie, że weksel został prawidłowo wypełniony oraz zawiera wszystkie wymagane prawem elementy, podczas gdy:

• w chwili podpisania weksla niezupełnego i jego późniejszego uzupełnienia nie istniał podmiot pod nazwą wskazaną na wekslu, lecz podmiot pod firmą (...), zapisaną w cudzysłowie oraz w nieodmienionej formie gramatycznej;

• jako miejsce płatności weksla wskazano aktualną nazwę oddziału powodowego banku, nie zaś określone „miejsce zamieszkania" bądź „miejscowość”, a ponadto nastąpiło to w sposób sprzeczny z porozumieniem wekslowym;

art. 118 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a więc przyjęcie, że w sprawie nie doszło choćby do częściowego przedawnienia roszczenia wynikającego ze stosunku podstawowego, przy czym według przedstawionych przez powoda wyciągów i wydruków naj­dawniejsza operacja na rachunku bankowym pozwanego pochodzi co najmniej z kwietnia 2015 r., weksel wypełniono najprawdopodobniej w sierpniu 2019 r., pozew zaś złożono w sprawie do­piero we wrześniu 2020 r.;

art. 5 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie w sprawie i przyjęcie, że nie doszło do nadużycia prawa podmiotowego i to pomimo tego, że postanowienia dotyczące automatycznego przedłu­żenia kredytowania były niejasne i powodowały rażącą nierównowagę w ramach spornego sto­sunku prawnego;

art. 98 § 1 i 1 ¹ w zw. z art. 99 k.p.c. oraz art. 102 k.p.c. i art. 316 § 1 k.p.c. poprzez niezro­zumiałe wyliczenie kosztów procesu, brak rozważenia wniosku o nieobciążanie pozwanego tymi kosztami oraz uwzględnienie w uzasadnieniu wyroku okoliczności, które zaistniały po zamknię­ciu rozprawy.

Kurator pozwanego wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy, w tym także do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego; zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa proceso­wego i postępowania apelacyjnego, według norm przepisanych wraz z odsetkami obliczonymi zgod­nie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.; przyznanie kuratorowi wynagrodzenia, według norm przepisanych, ze Skarbu Państwa za reprezen­towanie pozwanego w postępowaniu odwoławczym, przy czym oświadczam, że wszelkie przychody z tego tytułu zaliczę do pozarolniczej działalności gospodarczej wykonywanej w formie kancelarii radcy prawnego i samodzielnie rozliczę podatek dochodowy oraz VAT.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się niezasadna.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 327 ¹ § 1 kpc oraz 386 § 4 kpc , należy wskazać , iż wysokość odsetek , którą ustalił Sąd Rejonowy wynika z dokumentacji załączonej przez Bank ( k. 79 ) , do której kurator się nie odniósł w swoim piśmie z 14 listopada 2022 r. Kurator pozwanego nie zakwestionował zatem wiarygodności tego dokumentu , zatem można wysokość tego wyliczenia uznać za przyznaną przez pozwanego ( art. 230 kpc ). Jak przyjmuje się przy tym w orzecznictwie , naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. ( obecnie art. 327 ¹ § 1 kpc ) , określającego wymagania, jakim powinno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu, może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej ( por. m. in. wyrok SA w Poznaniu z 15 lipca 2022 r. , I ACa 393/21 ). W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi , gdyż sąd oparł się na konkretnym dokumencie przedłożonym przez powoda i nie zakwestionowanym przez pozwanego a z uzasadnienia można odtworzyć tok rozumowania sądu.

Nie był zasadny także zarzut nierozpoznania istoty sprawy. O tego rodzaju sytuacji można mówić, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy powództwa albo merytorycznych zarzutów pozwanego, ewentualnie gdy uzasadnienie Sądu ma tego rodzaju braki, że nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu - gdy braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych, oceny dowodów i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona (por. na tym tle m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z 9 listopada 2012 r., IV CZ 156/12, z 27 czerwca 2014 r., V CZ 41/14 i z 3 czerwca 2015 r., V CZ 115/14). Sąd I instancji odniósł się do zarzutów podniesionych przez kuratora pozwanego i zbadał materialną podstawę powództwa.

Słusznie co prawda wywodzi kurator , iż w ramach zarzutów dotyczących zobowiązania wekslowego można badać ważność stosunku podstawowego. Niewątpliwie bowiem podniesienie przez dłużnika zarzutów wynikających ze stosunku podstawowego łączącego strony rodzi konieczność uwzględnienia wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych odnoszących się do tego stosunku. W ten sposób spór z płaszczyzny prawa wekslowego przenosi się na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Ten ostatni bowiem rozstrzyga w ostatecznym rezultacie o tym, czy i w jakim zakresie istnieje po stronie dłużnika zobowiązanie wekslowe zaciągnięte wobec wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności cywilnej. Wynika z powyższego priorytet stosunku podstawowego wobec stosunku wynikającego z weksla, a także ścisły ich związek (zob. uchwała SN z dnia 24 kwietnia 1972r., III PZP 17/70, OSNC 1973 nr 5, poz. 72.). Jednakże sąd II instancji nie znalazł podstaw aby uznać za nieważny stosunek podstawowy łączący strony w ramach umowy kredytu. Sąd I instancji nie wskazał rzeczywiście od kiedy pozwany zaprzestał regulowania zobowiązania ale należy wskazać, iż strony zawarły dnia 6 kwietnia 2017 r. aneks do umowy o kredyt w rachunku bieżącym , w którym to aneksie powód udzielił ponownie pozwanemu kredytu w wysokości 30.000 zł. Kurator nie zauważa , iż nie doszło tutaj do automatycznego odnowienia kredytu ale do zawarcia aneksu. Towarzyszyło temu zawarcie nowej deklaracji wekslowej , w której wskazano , iż traci moc poprzednia deklaracja z 9 kwietnia 2015 r. ( k. 8-11 akt ). Biorąc pod uwagę m. in. pogląd i argumentację wyrażoną przez SA w Lublinie w wyroku z 2 czerwca 2021 r. ( I AGa 37/21 ) , należy uznać , iż poprzez zawarcie tego aneksu a w szczególności nowej deklaracji wekslowej , pozwany dokonał uznania istniejących dotychczas zobowiązań. Tak więc , zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 kc , doszło do przerwania biegu przedawnienia dotyczącym tych roszczeń banku , które mogły powstać do tej daty. Ponadto , skoro pozwany podpisał aneks do umowy kredytu , to znaczy , że wyraził jednoznacznie wolę aby Bank nie korzystał z uprawnień do wypowiedzenia , czy też nie przedłużania umowy, skoro chciał ją kontynuować. Nie można zatem bankowi w takiej sytuacji zarzucać , że zaniechał dokonywania czynności zmierzających do postawienia kredytu w stan wymagalności , wobec gotowości pozwanego do kontynuacji stosunku umownego ( art. 120 § 1 kc )

Sąd odwoławczy w pełni podziela argumenty Sądu Rejonowego w zakresie przedawnienia roszczenia, iż roszczenie powstałe w oparciu o umowę o kredyt odnawialny, stanowiący świadczenie okresowe, zgodnie z art. 118 k.c. ulega przedawnieniu po upływie trzech lat od daty wymagalności roszczenia ( por. wskazany w uzasadnieniu wyrok SA w Łodzi z 11 kwietnia 2018 r. , I ACa 1028/17 ). Należy także wskazać , iż roszczenie banku o zwrot kredytu ewidentnie ma związek z prowadzeniem działalności gospodarczej przez bank ( por. wyrok SO w Łodzi 25 kwietnia 2016 r. , III Ca 50/16 ). Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zgodnie z art. 118 k.c. wynosi trzy lata. Taki sam pogląd został wyrażony w orzecznictwie w analogicznej sytuacji – odnośnie trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń banku wynikających z umowy kredytu odnawialnego, udzielonego w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym, gdzie roszczenia z umowy rachunku bankowego przedawniają się z upływem dwóch lat – art. 731 k.c. (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., II CK 113/02, opubl. OSP Nr 11/2004 poz. 141; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 356/06, opubl. baza prawna LEX Nr 276223; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2008 r., II CSK 212/08, opubl. OSNC Nr 3/ 2009 poz. 60).

W takiej sytuacji , gdyby za datę wymagalności roszczenia powodowego banku przyjąć nawet datę zawarcia aneksu ( 6 kwietnia 2017 r. ) to roszczenie banku nie było przedawnione , mając na względzie trzyletni okres przedawnienia , który kończył się 31 grudnia 2020 r. ( art. 118 kc w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw , Dz.U.2018.1104 , por. także uchwałę SN z 13 maja 2022 r. , III CZP 46/22 ). Tak więc dokładnie ustalenie daty zaprzestania spłaty rat kredytu przez pozwanego nie miało decydującego znaczenia w niniejszej sprawie a zarzut naruszenia art. 118 kc jest niezasadny.

Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów zgodnie z art. 233 § 1 kpc , gdyż kurator tylko ogólnikowo zaprzeczył wiarygodności dokumentacji złożonej przez powoda , wskazując , że dokumenty złożone przez powoda nie mają mocy wynikającej z art. 129 § 2 kpc. Następnie kuratorowi doręczono dokumentację załączoną do pisma powoda z 29 listopada 2021 r. Kurator merytorycznie się do niej nie odniósł , powtarzając tylko , iż nie została poświadczona w sposób wymagany przez art. 129 § 2 kpc. Należy podnieść , iż ugruntowany w orzecznictwie jest pogląd , że ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej za wyjątkiem wyraźnie przyznanych czy też postawienie zarzutu nieudowodnienia jej twierdzeń bez przedstawienia własnego stanowiska co do danej kwestii faktycznej, jak ta się przedstawia, nie czyni zadość obowiązkowi płynącemu art. 3 k.p.c., 210 § 2 k.p.c. Strona winna się wypowiedzieć co do konkretnych twierdzeń i konkretnych dowodów dotyczących poszczególnych faktów, objętych treścią zdarzeń cywilnoprawnych, zwłaszcza gdy jej dotyczą, bądź w nich uczestniczyła a także przedstawić dowody na poparcie swych twierdzeń zgodnie z treścią art. 6 k.c. ( por. wyrok SA w Katowicach z 14 grudnia 2021 r. , V AGa 358/21 ). Tak więc sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o dokumenty i wydruki przedłożone przez powodowy Bank.

Sąd Rejonowy nie naruszył także art. 101 i 102 Prawa wekslowego , uznając słusznie , iż weksel został prawidłowo wypełniony. Uwadze kuratora zdaje się umykać , iż w niniejszej sprawie po stronie powodowej mamy do czynienia cały czas z tym samym podmiotem , posiadającym ten sam numer w Krajowym Rejestrze Sądowym. Doszło w przedmiotowej sprawie tylko do zmiany firmy powoda , nie dokonano żadnego przekształcenia podmiotowego ( por. wyrok SN w sprawie I CSK 425/16 powołany przez Sąd Rejonowy , gdzie wyraźnie wskazano , iż upoważnienie w deklaracji wekslowej do wypełnienia weksla przez osobę imiennie wskazaną nie wyłącza możliwości jego wypełnienia przez następców prawnych tej osoby). Tym bardziej nie ma przeszkód do wypełnienia weksla przez ten sam podmiot , tylko działający pod nową firmą. Ponadto w wekslu wpisano jako miejsce płatności weksla miejscowość jaką jest (...) , a dodanie określenia , iż jest to (...)tego nie zmienia. Rozumienie tego zapisu jest oczywiste, gdyż wynika z niego , iż weksel ma być płatny w oddziale powoda , który znajduje się w (...) , tak więc na wekslu jest wpisane miejsce płatności i jest ono zgodne z deklaracją wekslową , w której mowa także o oddziale w (...).

Bezpodstawny był także zarzut naruszenia art. 5 kc. Należy zważyć , iż pozwany jest przedsiębiorcą , do którego stosuje się podwyższony miernik staranności ( art. 355 § 2 kc ). Pozwany podpisywał już umowę kredytową z powodem w 2015 r. , a następnie aneks. Kwestionowany przez kuratora pozwanego zapis umowny dotyczący automatycznego przedłużania umowy kredytowej ( par. 3.07 umowy ) zawiera precyzyjne odesłania do innych przepisów umowy oraz aneksu , zatem nie można go uznać za niejasny. W 2017 roku nie doszło przy tym do automatycznego przedłużenia okresu kredytowania tylko właśnie do podpisania aneksu do umowy , na mocy którego pozwany zobowiązał się dokonać ostatecznej spłaty kredytu do dnia 5 kwietnia 2018 r. We wcześniejszej części uzasadnienia sąd zaś wskazał , że – wobec chociażby zawarcia aneksu – nie można powodowi stawiać zarzutu niepodjęcia działań zmierzających do możliwie szybkiego postawienia roszczenia w stan wymagalności. Również zatem i w tym zakresie zaskarżony wyrok jest prawidłowy.

Uzasadniony częściowo okazał się tylko zarzut kuratora dotyczący nieprawidłowego wyliczenia kosztów procesu. Sąd Rejonowy dokonał błędnego wyliczenia tychże kosztów. Jak wynika bowiem z uzasadnienia wyroku sądu I instancji powód poniósł koszty w wysokości łącznie 6.417 zł ( 1.000 zł opłaty od pozwu , 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 5.400 zł kosztów zastępstwa procesowego za I oraz II instancję ). Z tego kwota 1.017 zł została przyznana już w nakazie zapłaty z dnia 5 października 2020 r. W takiej sytuacji zasądzeniu powinna podlegać kwota 5.400 zł , jako różnica pomiędzy 6.417 zł a 1.017 zł. W tym zakresie zatem apelacja kuratora podlegała uwzględnieniu. Nie było zaś podstaw do zastosowania art. 102 kpc i nieobciążania pozwanego kosztami procesu. Należy wskazać , iż nieznana jest sytuacja materialna pozwanego a jego kurator nie uzasadnił w istocie wniosku o zastosowanie art. 102 kpc. Sama okoliczność, że nie ma z pozwanym kontaktu nie może być podstawą do nieobciążania go kosztami procesu. Możliwe jest , iż pozwany unika kontaktu z wierzycielami , nie może być w takiej sytuacji niejako premiowany zastosowaniem art. 102 kpc. Sąd Rejonowy wskazał , iż omyłkowo przyznał tytułem zwrotu kosztów kwotę 7.417 zł. Skoro dokonał sprostowania tej kwoty postanowieniem z dnia 30 grudnia 2022 r. i odniósł się także do tego sprostowania w uzasadnieniu , to nie narusza art. 316 § 1 kpc , gdyż chodzi o oczywistą omyłkę rachunkową.

W związku z powyższym we wskazanym wyżej zakresie , dotyczącym kosztów postepowania , apelację uwzględniono na podstawie art. 386 § 1 kpc , oddalając ją w pozostałej części na podstawie art. 385 kpc.

Sąd oddalił wnioski kuratora i pełnomocnika powoda o przyznanie kosztów postępowania apelacyjnego oraz wynagrodzenia za postępowanie apelacyjne , gdyż sąd I instancji orzekł już o tych kosztach w pkt 2 i 3 wyroku z 14 grudnia 2022 r. Jak wynika bowiem z uzasadnienia wyroku z 14 grudnia 2022 r. , sąd I instancji przyznał powodowi koszty postępowania również za II instancję. Należy zważyć ponadto , iż pkt 3 wyroku z 29 kwietnia 2022 r. , w którym przyznano kuratorowi wynagrodzenie za I instancję , nie był zaskarżony i stał się prawomocny. Z kolei w pkt 3 wyroku z 14 grudnia 2022 r. przyznano kuratorowi dalszą kwotę wynagrodzenia w wysokości 3.690 zł brutto , w której mieści się wynagrodzenie za II instancję , co wynika z porównania wysokości wynagrodzenia przyznanemu w wyroku z 29 kwietnia 2022 r. do wynagrodzenia przyznanego w wyroku z 14 grudnia 2022 r. W związku z powyższym wniosek kuratora w tym zakresie podlegał oddaleniu.