Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód R. S. w pozwie przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 30 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, iż prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...). W dniu 21 grudnia 2009 roku w przedsiębiorstwie powoda wykonywano prace koparką będącą przedmiotem umowy leasingu i wykorzystywanej w prowadzonej działalności gospodarczej przez R. S. i J. G. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą (...) w I.. Podczas korzystania z koparki, za zgodą drugiego współwłaściciela, przez powoda, w dniu 21 października 2009 roku doszło do wypadku, w wyniku którego pracownik powoda A. K. doznał uszkodzenia ciała. Dalej wskazał, iż został zobowiązany do zapłaty na rzecz A. K. 30 000 zł z tytułu wypadku. Jednocześnie powód podniósł, iż (...) R. S. i J. G.w dniu zdarzenia mieli zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Powód spełnił świadczenie na rzecz A. K. i wezwał pozwanego do zwrotu zapłaconego zadośćuczynienia, czego pozwany nie uczynił.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że nie łączyła go z powodem umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, z której powód mógłby wywodzić wobec pozwanego roszczenie objęte pozwem. Stwierdził, iż podmiot ubezpieczony w pozwanej spółce tj. (...) s. c. R. S. i J. G. nie wyrządził krzywdy A. K., a więc nie może być mowy o odpowiedzialności tego podmiotu (tj. spółki cywilnej - jej wspólników), a tym samym wspólników pozwanej spółki. Pozwany wywodził dalej, iż takiej odpowiedzialności nie kreuje także okoliczność, iż powód wyrządził szkodę swojemu pracownikowi posługując się maszyną udostępnioną mu przez (...) s. c. R. S. i J. G. ubezpieczone w zakresie odpowiedzialności OC w pozwanej spółce.

1

W piśmie z dnia 25 września 2014 roku pozwany sprostował oznaczenie strony pozwanej w pozwie, wskazując, iż jest nią (...) S. A. w W..

Na rozprawie w dniu 18 listopada 2014 roku pełnomocnik powoda wskazał, iż roszczenia dochodzi z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z (...) s. c. R. S. i J. G..

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 27 listopada 2015 r. powództwo oddalił oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, iż powód prowadzi działalność gospodarczą po firmą (...).

Powód prowadząc działalność gospodarczą po firmą(...)został uznany za odpowiedzialnego na zasadzie ryzyka za szkodę jakiej doznał jego pracownik A. K. w wyniku wypadku z dnia 21 października 2009 roku. Pracownik powoda wykonywał wówczas pracę na koparce, z której powód korzystał za zgodą drugiego współwłaściciela. Na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 7 grudnia 2011 roku powód został zobowiązany do zapłaty na rzecz A. K. kwoty 30000 zł tytułem odszkodowania za szkodę jaka powstała w wyniku zdarzenia z dnia 21 października 2009 roku.

Koparka, na której była wykonywana praca w dniu 21 października 2009 roku podczas wypadku, była przedmiotem leasingu i wykorzystywana była w działalności gospodarczej (...) R. S.i J. G.spółkę cywilną.

Powód zapłacił A. K. odszkodowanie zasądzone na jego rzecz, które było egzekwowane przez komornika.

Sąd Rejonowy ustalił także, iż powód R. S. wraz z J. G. są wspólnikami spółki cywilnej pod nazwą (...).

(...) R. S.i J. G.spółka cywilna miało zawartą na okres od 15 marca 2009 roku do 14 marca 2010 roku umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub posiadanym mieniem z pozwanym.

2

Pismem z dnia 7 kwietnia 2014 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty wypłaconej kwoty

30 000 zł.

Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania.

Sąd I instancji uznał, iż powód prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) jest odrębnym podmiotem od (...) R. S.iJ. G.spółki cywilnej.

Sąd Rejonowy zważył, iż stan faktyczny pomiędzy stronami był bezsporny. Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. i 227 k.p.c. pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka J. G. oraz z przesłuchania stron z ograniczeniem do powoda.

Sąd I instancji uznał, że wobec treści pozwu i dołączonych dokumentów, a także pisma powoda z dnia 26 września 2014 roku nie było konieczności dokonywania przekształcenia podmiotowego po stronie pozwanej, albowiem nie ulegało wątpliwości, iż pozwanym jest (...) S. A. w W. i w takim zakresie powód sprostował oznaczenie strony.

Przechodząc do meritum sprawy Sąd wskazał, iż istotą niniejszego sporu pozostawała zasada odpowiedzialności pozwanego w ramach regresu względem powoda, który wypłacił odszkodowanie swojemu pracownikowi w związku z wypadkiem z dnia 21 grudnia 2009 roku. Powód bowiem dochodził kwoty wskazanej w pozwie powołując się na umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą z pozwanym, co potwierdził na rozprawie w dniu 18 listopada 2014 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, iż w myśl art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Sąd wskazał, iż bezsporne było pomiędzy stronami, iż powód zapłacił na rzecz poszkodowanego kwotę ponad 30000 zł przyznaną A. K. na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 29 lipca 2013 roku. Niesporne było także, iż wypadek z dnia 21 grudnia 2009 roku miał miejsce w wyniku wykonywania przez poszkodowanego A. K. pracy w Z. S.. Nie ulegało także wątpliwości, iż to (...) R. S.i J. G.spółka cywilna miała zawartą na okres od 15 marca 2009 roku do 14 marca 2010 roku umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub posiadanym mieniem z pozwanym.

3

Wobec powyższego Sąd uznał, iż pozwany nie posiada legitymacji biernej do występowania w charakterze pozwanego. Stwierdził, iż w nauce prawa postępowania cywilnego, jak i w praktyce sądowej przyjmuje się, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno-konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Legitymacja procesowa jest zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy. Brak legitymacji procesowej zarówno czynnej, jak i biernej prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo (por. H. Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2007, s. 112).

Z przeprowadzonych dowodów jednoznacznie w ocenie Sądu wynikało, iż powód nie miał zawartej z pozwanym umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w postaci (...)w I.. Natomiast zobowiązany był do wypłaty odszkodowania A. K., który był zatrudniony we wskazanym powyżej (...)i szkoda ta, co również nie ulegało wątpliwości powstała w związku z prowadzoną działalnością w formie tego zakładu. Umowa ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej z dnia 6 marca 2009 roku, na którą powoływał się powód, była natomiast zawarta pomiędzy (...) R. S. i J. G.spółką cywilną a pozwanym. Zatem pozwany zdaniem Sądu I instancji odpowiadał za szkody wyrządzone przez (...) w związku z prowadzoną działalnością lub posiadanym mieniem przez te przedsiębiorstwo. (...)powoda jest natomiast zupełnie odrębnym podmiotem od (...). Wynika to nie tylko z formy prowadzonej działalności (powód prowadzi działalność jednoosobowo, a (...) jest spółką cywilną), ale także innych nazw czy też odmiennych numerów NIP, REGON tych przedsiębiorców. Wobec tego pozwany zobowiązany byłby do zwrotu zapłaconego odszkodowania z tytułu szkody na zasadzie art. 822 § 1 k.c. jedynie (...) R. S. i J. G. spółce cywilnej, czy też wspólnikom tej spółki, ale gdyby szkoda powstała w związku z prowadzoną przez nich działalnością w formie tej spółki, gdyż to ten podmiot był ubezpieczony u pozwanego. (...) nie miał zawartej z pozwanym umowy odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z prowadzoną działalnością przez ten podmiot. Nie zmienia tej okoliczności w żaden sposób to, że powód występuję zarówno

4

jako osoba pro wadząca jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą (...), jak również jako wspólnik spółki cywilnej (...) R. S.i J. G.. Z treści zwartej umowy z dnia 18 marca 2009 roku wynika jednoznacznie jaki podmiot był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością gospodarcza. Przy tym jak wskazano powyżej to powód jako osoba prowadząca (...) był odpowiedzialny za szkodę na osobie A. K. jako jego pracodawca. Nie zmienia tej okoliczności fakt, iż w chwili zdarzenia pracownik wykonywał roboty na koparce będącej przedmiotem leasingu .

Sąd Rejonowy zaznaczył, iż wskazana podstawa prawna przez pozwanego odmowy wypłaty wynagrodzenia w piśmie z dnia 25 kwietnia 2014 roku była zupełnie bezpodstawna. Skoro powód nie był ubezpieczonym w zakresie umowy z dnia 6 marca 2009 roku, to nie można uznać, iż A. K. był pracownikiem ubezpieczonego. Bezpodstawne było zatem powoływanie się przez pozwanego na treść § 7.2.2 ogólnych warunków umów. Nie ulegało bowiem wątpliwości, iż A. K. był pracownikiem (...), który nie był ubezpieczonym u pozwanego w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Jednak w okolicznościach niniejszej sprawy nie ma to znaczenia, z uwagi na brak odpowiedzialności pozwanego w stosunku do powoda za wypłacone odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z dnia 21 października 2009 roku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 822 § 1 k.c. a contrario Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Koszty jakie poniósł pozwany to kwota 2400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w wysokości obliczonej zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Łącznie koszty te wyniosły 2417 zł.

Apelacje od wyroku Sądu I instancji wywiódł powód. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 822 k.c. poprzez błędną jego wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym uznaniu, jakoby

5

(...) S.A. w W. ze względu na okoliczność, iż podmiotem zawierającym dobrowolną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie był powód, nie przysługiwała legitymacja bierna podczas gdy prawidłowe dekodowanie normy prawnej zawartej w powyższym przepisie, nakazuje przyjąć, iż w sytuacji gdy podmiot zawierający z pozwanym ubezpieczycielem dobrowolną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w związku z prowadzoną działalnością lub posiadanym mieniem tak jak w sprawie przedmiotowej przeniósł następnie posiadane mienie na inny podmiot w tym wypadku powoda to w razie wyrządzenia przez ten podmiot szkody w związku z posiadaniem tegoż mienia zachodzi wypadek ubezpieczeniowy ( § 5 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej) a co za tym idzie pozwany ubezpieczyciel winien spełnić świadczenie będące przedmiotem niniejszego procesu.

Reasumując skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 30.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przypisanych.

S ąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja okazała się bezzasadna.

Na wstępie czynionych tu rozważań stwierdzić należało, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego Sąd Okręgowy podziela poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego przytaczania.

Wskazać w tym miejscu również warto, iż Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. sygn. akt IIICZP 49/07 ( OSNC 2008/6/55), że Sąd II instancji rozpoznający sprawę na skutek wniesionego środka odwoławczego, nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi prawa materialnego. Wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego.

6

W pierwszej kolejności zważyć należy, iż nie budzi wątpliwości, iż zgodnie z przepisem art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim , wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Wbrew argumentacji powoda nie miało miejsca podniesione w apelacji naruszenie prawa materialnego polegającego na niewłaściwej wykładni przepisów w szczególności art. 822 k.c. poprzez błędnąjego wykładnie i niewłaściwe zastosowanie.

Z przeprowadzonych dowodów jednoznacznie wynika , iż powód nie miał zawartej z pozwanym umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w postaci (...) w I.. Natomiast z tytułu tej właśnie działalności zobowiązany był do wypłaty odszkodowania A. K..

Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z dnia 6 marca 2009 r. na którą powoływał się powód była zawarta natomiast pomiędzy (...) R. S. J. G. spółka cywilna a pozwanym. Zatem zgodnie z § 5 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany odpowiadał za szkody wyrządzone przez (...) R. S. i J. G. spółka cywilna wobec osób trzecich w związku z prowadzoną działalnością lub w związku z posiadanym przez ubezpieczonego mieniem.

Niewątpliwie jednak to (...) R. S. i J. G. spółka cywilna był ubezpieczonym w niniejszej sprawie a nie powód a wywody apelującego w zakresie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda z tytułu przeniesienia posiadania mienia na inny podmiot były chybione.

Odpowiedzialności pozwanego nie może bowiem kreować okoliczność, iż powód wyrządził szkodę swojemu pracownikowi posługując się maszyną udostępnioną mu przez (...) s. c. R. S. i J. G..

Zatem rację miał Sąd Rejonowy, iż w przedmiotowej sprawie pozwany nie posiada legitymacji biernej do występowania w charakterze pozwanego a co za tym idzie powództwo w tej konkretnej sprawie winno ulec oddaleniu na podstawie art. 822 § 1 k.p.c. a contrario.

7

Mając na uwadze powyższe wywody wyrok Sądu Rejonowego winien się ostać a apelacja na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. , w tym o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 5 w zw. § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - Dz.U. z 2013 r.,poz. 490 j.t).

8