Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powódka J. S. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) J. S. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) w W. kwoty 7.318,80 złotych z odsetkami w wysokości ustawowej z tytułu opóźnienia od dnia 29 lipca 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w kolizji drogowej został uszkodzony samochód, który w życiu codziennym był wykorzystywany przez poszkodowanego D. L.. Poszkodowany wynajął od powoda samochód zastępczy marki (...), uwzględniając stawkę za dzień najmu w wysokości 300,00 złotych netto, wynagrodzenie w wysokości po 100,00 złotych netto za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego oraz dodatkowo wynagrodzenie w wysokości 80,00 złotych z tytułu odbioru auta.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Sprzeciw od powyższego orzeczenia wniósł pozwany wskazując, iż wnosi o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów sądowych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zarzucił, że poszkodowany nie poniósł kosztów najmu pojazdu zastępczego, tym samym nie powstała szkoda po jego stronie. Pozwany zakwestionował również okres i stawkę czynszu najmu podając, że stawki za najem tego typu pojazdów oscylowały w granicach 150,00 złotych z dobę najmu. Pozwany wskazał, że poszkodowany mógł wynająć pojazd (...) od pozwanego za stawkę 73,00 złotych również w rozliczeniu bezgotówkowym.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy oparł się na dokumentach prywatnych załączonych do akt sprawy, a niekwestionowanych przez strony postępowania, na treści zeznań D. L. oraz opinii biegłego sądowego.

Według ustaleń Sądu I instancji samochód stanowiący współwłasność poszkodowanych D. L. i K. K. marki (...) został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego, a szkoda miała charakter całkowitej.

Poszkodowany D. L. nie posiadał żadnych innych środków transportu, dlatego skontaktował się z pozwanym w celu najęcia pojazdu zastępczego.

Poszkodowany jednak potrzebował samochodu z automatyczną skrzynią biegów ze względu na przebyte porażenie mózgowe i ograniczoną ruchomość. Z powodu niepełnosprawności poszkodowany mógł prowadzić jedynie konkretne modele pojazdów. Oferta pozwanego nie obejmowała pojazdów z automatyczną skrzynia biegów, a nadto pozwany nie był w stanie udzielić informacji o marce pojazdu, który będzie podstawiony poszkodowanemu, dlatego poszkodowany zdecydował się wynająć pojazd bez pośrednictwa pozwanego.

Ze względu na brak możliwości samodzielnego poruszania się, pojazd został podstawiony do jego miejsca zamieszkania.

Sąd Rejonowy zważył, że w myśl art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wobec treści art. 822 § 1 k.c. poszkodowanemu przysługiwało prawo do refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego i dodatkowych usług. Sąd uznał, że choć biegły wskazał, że średnia stawka wynosi 196,00 złotych brutto, to ze względu na szczególne okoliczności tej sprawy, zasadne było przyjęcie stawki wyższej, odpowiadającej rzeczywiście poniesionym przez poszkodowanego kosztom. Sąd podkreślił, że poszkodowany w niniejszej sprawie kontaktował się z pozwanym w celu wynajęcia pojazdu zastępczego, ten nie był jednak w stanie zaproponować mu pojazdu odpowiedniej marki (umożliwiającej mu obsługę, z automatyczną skrzynią biegów). Sąd wskazywał, że poszkodowany wobec braku samochodu był praktycznie unieruchomiony w domu, gdyż nie jest w stanie samodzielnie pokonywać dalszych odległości, co determinowało konieczność niezwłocznego wynajęcia pojazdu i podstawienia go do miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Sąd I instancji zaznaczył, że oferta przedstawiona przez powódkę już podczas pierwszej rozmowy odpowiadała poszkodowanemu, zwłaszcza, że obejmowała podstawienie pojazdu jak i jego odbiór. Ponadto poszkodowany nie posiadał środków

2

na najem pojazdu, powódka zaś zaproponowała mu bezgotówkowe rozliczenie kosztów. Wobec powyższego pomimo, że stawka zaproponowana przez powódkę odbiegała od średnich stawek na rynku lokalnym, Sąd uznał ją zasadną, a koszty związane z wynajęciem pojazdu za celowe i ekonomicznie uzasadnione i w realiach tej sprawy pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Sąd zasądził tym samym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.366,80 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 lipca 2016 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałej części.

Orzekając o kosztach procesu Sąd zastosował zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c), w oparciu o art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości i zarzucając:

1/ naruszenie prawa procesowego poprzez błędne zastosowanie przepisów:

• art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodowej
i uznanie, że średnie dobowe ceny najmu pojazdu zastępczego klasy „C"
z automatyczną skrzynią biegów wynosiły 196,00 złotych, mimo że z opinii
biegłego wynikało, iż mieściły się one w przedziale 158,00 - 196,00 złotych;

2/ naruszenie prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie przepisów:

• mm art. 361 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 354 § 1 k.c. w związku z art. 826 § 1

i 3 k.c. przyjmując, że w okolicznościach niniejszej sprawy uzasadnione jest uwzględnienie stawki wyższej niż średnia rynkowa,

• art. 361 k.c. w związku z art. 363 k.c. poprzez błędną wykładnię na skutek
wadliwego założenia, iż poszkodowany poniósł szkodę z tytułu czynszu najmu
pojazdu zastępczego.

Pozwany zarzucił ponadto skarżonemu rozstrzygnięciu sprzeczność ustaleń Sądu Rejonowego z materiałem dowodowym:

•

poprzez ustalenie, że pojazd nie nadawał się do jazdy, podczas gdy z opinii biegłego wynika że pojazd o zdarzeniu był „jezdny",

•

brak ustalenia, że na lokalnym rynku pojazdy z automatyczną skrzynią biegów są dostępne od ręki.

W oparciu o wskazane zarzuty pozwany domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa, żądając zasądzenia kosztów procesu za obie instancje

3

procesu, żądając ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Uzasadniając apelację pozwany podkreślił, że brak było uzasadnienia dla najmu pojazdu zastępczego po stronie poszkodowanego, skoro biegły sądowy wskazał, iż pojazd (...) był po zdarzeniu jezdny, a uszkodzenia były powierzchowne.

Skarżący zarzucił jednocześnie, iż Sąd nieprawidłowo ustalił, że średnie dobowe ceny najmu pojazdu zastępczego klasy „C" z automatyczną skrzynią biegów wynosiły 196,00 złotych, mimo że z opinii biegłego wynikało, iż mieściły się one w przedziale 158,00 - 196,00 złotych, podczas, gdy z uwagi na wiek i przebieg pojazdu dla oceny zakresu refundacji należałoby raczej przyjąć stawki zbliżone do najniższych.

Pozwany podniósł ponadto, iż w niniejszej sprawie nie zaistniała konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego za stawkę w kwocie 369,00 złotych, skoro pojazdy z automatyczną skrzynia biegów są dostępne obecnie od ręki.

Zwiększone koszty najmu pojazdu zastępczego nie pozostawały zatem zdaniem autora apelacji z adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem.

Na podsumowanie apelacji powtórzono zarzut zawarty w sprzeciwie od nakazu zapłaty, iż brak zapłaty przez poszkodowanego należności na rzecz powódki powoduje, iż nie powstała po stronie poszkodowanego szkoda i koszt najmu i dodatkowych usług nie podlegał refundacji.

W odpowiedzi na apelację powód podtrzymał wcześniejsze stanowisko podkreślając, iż refundacji przez ubezpieczyciela podlegają nie tylko wydatki faktycznie poniesione, ale także czynsz niezaspokojony, ale wymagalny.

Ponadto poszkodowany ma prawo wyboru dowolnej wypożyczalni, a pozwany ewentualnie musi wykazać, że zastosowana stawka była rażąco zawyżona.

Powód wskazał, że pojęcie „jezdności" w przypadku opinii biegłego oznaczało jedynie możliwość dojechania do domu, do warsztatu, czemu biegły dał wyraz w uzupełniającej opinii ustnej. Powód podkreślił ponadto, że na etapie postępowania likwidacyjnego pozwany sam ocenił szkodę w pojeździe poszkodowanych jako szkodę całkowitą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

4

Przede wszystkim Sąd podzielił stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie, w jakim podkreślił on, iż pozwany był zobowiązany do refundacji kosztów poniesionych przez poszkodowanego w związku z najmem pojazdu zastępczego (w tym dotyczących dowozu pojazdu do miejsca zamieszkania i odbioru).

Słusznie bowiem podniósł powód w odpowiedzi na apelację, iż szkoda po stronie poszkodowanego powstaje już wówczas, gdy staje się on zobowiązanym do zapłaty należności wymagalnej, nawet jeżeli jeszcze nie dochodzi do jej zapłaty.

W ocenie Sądu Okręgowego przepis art. 361 § 2 k.c. przewiduje naprawienie szkody przez zobowiązanego w ramach wszystkich strat, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, w tym również wymagalnych zobowiązań poszkodowanego wobec osoby trzeciej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008 roku, III CZP 62/08).

Ponadto zasadnie wskazał powód, że jezdność uszkodzonego pojazdu (...) miała według biegłego ograniczać się do możliwości dojazdu do warsztatu, czy ewentualnie do domu. Nie dotyczyła ona możliwości poruszania się po drogach publicznych.

Trudno byłoby w przeciwnym razie uznać za logiczne i konsekwentne stanowisko pozwanego, który na etapie postępowania likwidacyjnego sam uznał szkodę w pojeździe za szkodę całkowitą.

Sąd ocenił jednak jako zasadny zarzut będący treścią apelacji, zgodnie z którym stawka najmu pojazdu zastępczego w przypadku poszkodowanego D. L. była rżąco zawyżona i tym samym doszło do zerwania adekwatnego związku przyczynowego szkody w takim rozmiarze ze zdarzeniem.

Sąd Okręgowy uznał bowiem, iż skoro na rynku pojazdy o klasie odpowiadającej samochodowi poszkodowanego były osiągalne w stawce za dobę najmu do 196,00 złotych, a pojazdy posiadające automatyczną skrzynię biegów są dostępne bez szczególnych ograniczeń, wówczas uznać należy, że refundacją nie powinien zostać objęty koszt w stawce drastycznie przekraczającej górną granicę stawek dostępnych na rynku.

Powyższe nie wyklucza jednocześnie możliwości dokonania oceny normalnego, adekwatnego następstwa zdarzenia z uwzględnieniem szczególnych okoliczności sprawy (ograniczeń ruchowych poszkodowanego).

Według Sądu Okręgowego różnica w stawce w takim przypadku nie powinna odbiegać jednak rażąco on rynkowych stawek. Tymczasem poszkodowany podjął

5

decyzję o skorzystaniu z pojazdu zastępczego za koszt ponad 88% wyższy od najwyższych stawek na rynku pojazdów odpowiadających jego potrzebom.

Wobec powyższego Sąd podzielił stanowisko autora apelacji w tym zakresie i zdecydował o zmianie zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.252,80 złotych (18 dni x 196,00 złotych + 442,80

/koszt podstawienia i odbioru pojazdu/ - 2.817,00 złotych /wypłata pozwanego/) Wraz Z ustawowymi

odsetkami za opóźnienie, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Uznając rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego za słuszne co do zasady, zweryfikowano zatem jedynie wysokość należnego odszkodowania.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, przy czym orzeczenie zapadło z uwzględnieniem art. 100 k.p.c. rozdzielając koszty stosunkowo, z uwzględnieniem, że powód wygrał w 17%>.

Powód poniósł koszty procesu w wysokości 2.783,00 złotych tytułem kosztów procesu (zgodnie ze wskazaniami Sądu Rejonowego).

Pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 2.417,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.533,00 (2.783x17%(473,11) -2.417x83%(2.005,11).

W zakresie nieuwzględnionym przez Sąd apelację pozwanego należało oddalić jako niezasadną w oparciu o przepis art. 385 k.p.c. (pkt 2. wyroku).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie przepisów art. 98 i 100 k.p.c. stosownie do wyniku sprawy.