Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód - (...) spółka jawna w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 571,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 marca 2016r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jego pojazd został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej, zaś pozwany przyjął odpowiedzialność w związku ze szkodą komunikacyjną na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powód podał, że po dostarczeniu wszystkich wymaganych dokumentów i udokumentowaniu poniesionych kosztów naprawy fakturą na kwotę 18 900,78 zł otrzymał część odszkodowania w kwocie 18 329,78 zł. Powód wskazał,, że pozwany nie uznał pełnych kosztów robocizny, gdy tymczasem faktura została wystawiona w oparciu o aktualnie obowiązujące stawki roboczogodzin dla warsztatu, który należy do Cechu (...), zaś koszt zakupu części zamiennych był udokumentowany.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy nakazem zapłaty z dnia 17 maja 2016r. orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany (...) S.A. w W. zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania przyznając, że przyjął odpowiedzialność za skutki zdarzenia, w wyniku którego został uszkodzony przedmiotowy pojazd, lecz dokonał weryfikacji stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych widniejących na fakturze nr (...) do średnich stawek obowiązujących na rynku lokalnym tj. do kwoty 95 zł netto właściwych dla klasy warsztatu przeprowadzającego naprawę. Zdaniem pozwanego, naprawa pojazdu z zastosowaniem ww. stawki za roboczogodzinę jest wystarczająca do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Ponadto pozwany wskazał, iż warsztat (...) s.c. nie jest autoryzowaną stacją obsługi marki B. i zastosowane przez warsztat stawki nie znajdują uzasadnienia.

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 571,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 marca 2016r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz obciążył pozwanego kosztami procesu w kwocie 642,31 zł.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie. W dniu 19 lutego 2016r. pojazd marki B. o nr rej. (...) stanowiący własność powoda został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego. Powód zgłosił szkodę pozwanemu i zlecił dokonanie naprawy pojazdu T. B. i B. B. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. w O.. Koszt naprawy wyniósł kwotę 18 900,78 zł netto. Warsztat dokonujący naprawy zrzeszony jest w Cechu (...) w B. i stosuje przyjętą przez Sekcję (...) Motoryzacyjnych stawkę 115 zł za prace blacharsko-mechaniczne i stawkę 130 zł za prace lakiernicze. Pozwany zatwierdził przedstawioną przez powoda fakturę za naprawę pojazdu do kwoty 18.329,78 zł netto i taką kwotę wypłacił powodowi tytułem odszkodowania obniżając stawki za prace blacharsko-lakiernicze do kwoty po 95,00 zł netto. Niezbędny koszt naprawy przedmiotowego pojazdu po uszkodzeniu w wyniku zdarzenia z dnia 19 lutego 2016r. przy użyciu części oryginalnych w nieautoryzowanym warsztacie rzemieślniczym z branży motoryzacyjnej na lokalnym rynku na dzień zdarzenia pozwalający na wykonanie naprawy zgodnie z technologią producenta i zapewniający przywrócenie pojazdu do stanu technicznego sprzed zdarzenia przy zastosowaniu średniej stawki roboczogodziny za prace blacharskie w wysokości 100 zł i za prace lakiernicze w wysokości 110 zł wynosi 20. 067,24 zł netto. Poniesiony przez powoda koszt naprawy mieści się w lokalnych cenach rynkowych. Stawki za roboczogodzinę prac uzależnione są również od marki pojazdu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania i nie budziła wątpliwości Sądu, a także na podstawie pisemnej opinii i opinii uzupełniającej biegłego sądowego S. G.. Sąd zaaprobował opinię wydaną przez biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej i rekonstrukcji zdarzeń drogowych, wycen wartości oraz kalkulacji kosztów napraw pojazdów samochodowych S. G. oraz jego ustne wyjaśnienia.

Sąd Rejonowy zważył, że w sprawie bezsporny był fakt zdarzenia komunikacyjnego z dnia 19 lutego 2016r. i zakres uszkodzeń. Sporna w sprawie była wysokość odszkodowania za szkodę pojazdu ponad wypłaconą powodowi kwotę. Sąd Rejonowy odwołał się do treści art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz art. 822 kc, 805 kc i 363 k.c. Sąd Rejonowy podkreślił przy tym, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Jedynym ograniczeniem, jakie zostało przewidziane przez ustawodawcę wprowadza art. 824 ¹ § 1 k.c., który stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Sąd Rejonowy na podstawie opinii biegłego sądowego ustalił, że niezbędny koszt naprawy przedmiotowego pojazdu po uszkodzeniu w wyniku zdarzenia z dnia 19 lutego 2016r. przy użyciu części oryginalnych w nieautoryzowanym warsztacie rzemieślniczym z branży motoryzacyjnej na lokalnych rynku na dzień zdarzenia pozwalających na wykonanie naprawy zgodnie z technologią producenta i zapewniające przywrócenie pojazdu do stanu technicznego sprzed zdarzenia wynosi 20 067,24 zł netto. Koszt naprawy pojazdu powoda został udokumentowany fakturą VAT w wysokości 18 900,78 zł, nie jest zawyżony i mieści się w lokalnych cenach rynkowych. Poszczególne części użyte przez zakład naprawczy pokrywają się z zakresem technologicznej naprawy. Skoro poniesiony łączny koszt naprawy był ekonomicznie uzasadniony i nie jest zawyżony - żądana kwota odszkodowania nie jest wyższa od poniesionej szkody. Powód na żądanie pozwanego przedstawił i należycie udokumentował poniesione koszty naprawy pojazdu. Mając na uwadze, iż bezspornym w niniejszej sprawie jest odpowiedzialność gwarancyjna ubezpieczyciela to wobec udokumentowanych, niezawyżonych kosztów naprawy pozwany winien, zdaniem Sądu Rejonowego, wypłacić wskazaną kwotę tytułem odszkodowania. Sąd Rejonowy podkreślił przy tym, że powód ma prawo dokonać wyboru warsztatu i z tego prawa skorzystał, zaś zastosowane przez wybrany warsztat stawki roboczogodziny nie są stawkami zawyżonymi. Podmiot dokonujący naprawy pojazdu powoda zrzeszony jest w Cechu (...) w B. i stosuje przyjętą przez Sekcję (...) Motoryzacyjnych stawkę 115 zł za prace blacharsko-mechaniczne i stawkę 130 zł za prace lakiernicze. Stawka ta obowiązuje od 2008 roku i pomimo, iż średnie stawki wynoszą odpowiednio 100 zł za prace blacharsko-mechaniczne i 110 zł za prace lakiernicze to mieszczą się w lokalnych cenach rynkowych. Powyższe stawki gwarantują należyte wykonanie usługi. Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd Rejonowy na podstawie art. 822 § 1 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c. uznał za zasadne roszczenie powoda w zakresie żądania dopłaty odszkodowania w wysokości 571,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 marca 2016r. do dnia zapłaty. Mając na uwadze, iż faktura, na podstawie której powód dochodził roszczenia określała datę wymagalności na dzień 21 marca 2016r. zatem pozwany pozostawał w opóźnieniu od dnia 22 marca 2016r. Stąd też w zakresie tego jednego dnia, w porównaniu z żądaniem pozwu, Sąd powództwo oddalił. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i 99 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Pozwany w apelacji zaskarżył w/w w części, tj. w punkcie 1 w części co do kwoty 296,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 marca 2016 r. do dnia zapłaty oraz w punkcie 3 rozstrzygającym o kosztach procesu. Skarżący wyrokowi zarzucił:

1/ naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 321 par. 1 k.p.c. polegające na zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda odszkodowania tytułem kosztów naprawy pojazdu B. nr rej. (...) w kwocie 571,00 zł netto, która to kwota obejmowała wyłącznie wynagrodzenie tytułem prac blacharsko - lakierniczych i diagnostyki komputerowej, przy nie kwestionowaniu przez powoda innych kosztów naprawy pojazdu, zakresu naprawy pojazdu, ilości roboczogodzin, ani też rodzaju i cen części zamiennych.

2/ naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 par. 1 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania za szkodę w pojeździe w kwocie 571,00 zł netto według stawek za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych wynikających z faktury VAT nr (...) z dnia 14 marca 2016 r. (tj. po stawce 115,00 zł netto za roboczogodzinę prac blacharskich i 130,00 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych), podczas gdy z opinii biegłego sądowego wynikało, że średnia stawka za czynności naprawcze dla warsztatu nieautoryzowanego wynosi 100,00 zł netto za roboczogodzinę prac blacharsko - montażowych i 110,00 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych, a tak ustalone stawki pozwalają na wykonanie naprawy zgodnie z technologią producenta i zapewniają przywrócenie pojazdu do stanu technicznego jak przed zdarzeniem.

3/ naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 k.c. w związku z art. 822 k.c.
w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że należne powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy pojazdu powinno obejmować wynagrodzenie za prace blacharskie i lakiernicze w wysokości wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 14 marca 2016 r.

W tych okolicznościach skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku w części tj. w punkcie 1. w części poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz w punkcie 3. poprzez stosunkowe rozdzielenie kosztów postępowania w I instancji i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem I instancji, zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem II instancji.

Powód w odpowiedzi na apelację domagał się jej oddalenia i zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego - Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, ocenił dowody nie dopuszczając się błędów i w rezultacie prawidłowo ustalił stan faktyczny. Zarzuty podniesione przez pozwanego, jak również argumentacja przytoczona na ich uzasadnienie nie podważają zarówno prawidłowości ustaleń faktycznych Sądu I instancji, jak również dokonanej przez ten Sąd oceny prawnej zgłoszonego roszczenia. W związku z tym ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne, bez konieczności ponownego ich przytaczania. Sąd Rejonowy prawidłowo określił także podstawę materialnoprawną roszczenia powoda.

Stanowiący sedno apelacji zarzut sposobu wyliczenia szkody nie mógł odnieść oczekiwanego skutku. Poszkodowany dla zasadności i wymagalności odszkodowania nie jest nawet zobowiązany do naprawy uszkodzonej rzeczy i może domagać się wypłaty odszkodowania, choćby nie miał zamiaru spożytkowania go na naprawę rzeczy. Poszkodowany nie jest też zobowiązany do poszukiwania warsztatu oferującego najniższe stawki, czy też takiego samego, najtańszego dostawcy części zamiennych, co wydaje się być już dziś, na tle ugruntowanego orzecznictwa Sądów właściwie wszystkich instancji, niekwestionowane.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała zasadności dokonania naprawy uszkodzonego samochodu, zakresu naprawy oraz sposobu (metody) jej dokonania. Nie istniał zatem spór co do istnienia uszczerbku w postaci uszkodzenia samochodu i przedmiotowego zakresu tego uszczerbku. Naprawa okazała się konieczna dla przywrócenia funkcji używalności technicznej pojazdu. Zakres naprawy obejmuje sekwencję określonych czynności naprawczych niezbędnych do przywrócenia stanu technicznej używalności pojazdu. Zarówno zakres przedmiotowy naprawy, jak i metoda takiej naprawy w sposób zasadniczy decydują o jej kosztach. Poszkodowany dokonał naprawy w wybranym przez siebie warsztacie naprawczym i ubezpieczycielowi została przedstawiona faktura określająca koszt naprawy. Poszkodowany powierzył dokonanie naprawy uszkodzonego samochodu wybranemu przez siebie warsztatowi naprawczemu, jakkolwiek nie autoryzowanemu, to jednak zrzeszonemu w Cechu (...) w B., który zastosował przy naprawie spornego pojazdu stawki zaakceptowane przez Zarząd tegoż Cechu, wynoszące odpowiednio: blacharstwo pojazdowe (115 zł netto) i 130 zł (lakiernictwo pojazdowe) - k.48.

Należy podkreślić, że poszkodowanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. Wybierając warsztat, poszkodowany może się kierować m.in. jego fachowością, rzetelnością technicznej obsługi i poziomem prac naprawczych oraz określonymi niekiedy profitami połączonymi ze stałą obsługą serwisową. Co więcej, wybranemu warsztatowi naprawczemu poszkodowany mógłby powierzyć tzw. naprawę kompleksową, jeżeli obejmowałaby ona kilka różnych fragmentów uszkodzonego pojazdu (np. naprawy kilku układów pojazdu, prac blacharskich i lakierniczych).

Zarzut strony pozwanej sprowadza się do zagadnienia prawnego, które pojawiło się już w dorobku orzeczniczym Sądu Najwyższego, tj. uchwale Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z 2003-06-13, III CZP 32/03 O.: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2004, Nr 4, poz. 51, str. 5 – tj. określenia wysokości odszkodowania należnego poszkodowanemu od ubezpieczyciela w związku z naprawieniem pojazdu przez wybrany przez niego warsztat naprawczy. Warsztaty te mogą posługiwać się różnymi cenami w zakresie tych samych lub podobnych prac naprawczych. Co więcej, ceny te mogą odbiegać w odpowiedniej skali od cen stosowanych przez warsztaty naprawcze działające na odpowiednim rynku lokalnym (np. na terenie określonego miasta lub gminy). W takiej właśnie sytuacji powstaje zagadnienie określenia wysokości odszkodowania przysługującego poszkodowanemu.

Sąd Najwyższy w powołanej uchwale wskazał, że naprawienie uszkodzonej rzeczy (samochodu) może nastąpić w wykonaniu określonych prac naprawczych (tzw. robocizny) przy zastosowaniu odpowiednich części (zespołów) zamiennych i przy użyciu materiałów związanych z pracami naprawczymi i montowaniem nowych elementów pojazdu mechanicznego. Efekt w postaci naprawienia rzeczy osiągnięty zostaje wtedy, gdy w wyniku wspomnianych prac naprawczych uszkodzony samochód zostaje doprowadzony do stanu technicznej używalności odpowiadającej stanowi takiej używalności występującemu przed uszkodzeniem. Kosztami "ekonomicznie uzasadnionymi" będą koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy dokonujący naprawy samochodu. Nie miałby przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku napraw samochodu. Jeżeli nie kwestionuje się uprawnienia do wyboru przez poszkodowanego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy, miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane właśnie przez ten warsztat naprawczy w związku z naprawą indywidualnie oznaczonego pojazdu mechanicznego.

Przyjęcie cen przeciętnych (niezależnie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana) dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, nie kompensowałoby w konsekwencji poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte w warsztacie naprawczym były wyższe niż ustalone w określony sposób ceny przeciętne. Trzeba jeszcze dodać, że określanie kosztów naprawy samochodu wyłącznie przy uwzględnianiu ceny przeciętnej prowadzić mogłoby do spornej relatywizacji w zakresie ustalenia wysokości odszkodowania należnego poszkodowanym posiadaczom pojazdów mechanicznych. Różne mogą być przeciętne metody obliczania takich cen przeciętnych i to w doniesieniu do poszczególnych usług naprawczych oferowanych na rynku. Jeżeli zatem poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy samochodu odpowiadają cenom stosowanym przez usługodawców na lokalnym rynku (np. cenom stosowanym przez autoryzowane warsztaty naprawcze działające na tym rynku) i jednocześnie można te koszty zaliczyć do kategorii niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy, ubezpieczyciel nie miałby uzasadnionych podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania odpowiadającego wspomnianym kosztom.

Tymczasem w sprawie niniejszej, jak wynika z opinii biegłego G., poniesione przez powoda koszty naprawy pojazdu odpowiadają cenom stosowanym przez lokalne warsztaty. Nie wykazano przy tym, aby stawki roboczogodzin zastosowane przy naprawie spornego pojazdu przewyższały odpowiednie stawki w autoryzowanym serwisie. Zastosowane w sprawie niniejszej stawki (110 zł/h za naprawę blacharską i 130 zł/h za lakierniczą) nie stanowią zatem stawki „wygórowanej”. W ocenie Sądu Okręgowego, jedynie dokonywanie naprawienia szkody według stawek znacząco wyższych od stawek średnich występujących na danym rynku powoduje zwiększanie kosztów naprawienia szkody, a tym samym przyczynia się do zwiększenia rozmiaru szkody, której wysokość ustalana jest w oparciu o koszty jej naprawienia.

R., w ocenie Sądu Okręgowego, przyjęty przez Sąd Rejonowy sposób wyliczenia kosztów naprawy ocenić należy jako właściwy, zapewnia bowiem poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości, która pozwoliła mu na naprawę samochodu na satysfakcjonującym poziomie.

Nie można też w konsekwencji zgodzić się z zarzutami naruszenia prawa materialnego – art. 34 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych i art. 361 § 2 k.c. Rzeczywista szkoda, za którą odpowiedzialna gwarancyjnie jest strona pozwana ustalona została przez Sąd Rejonowy poprawnie,. Ustalone tak odszkodowanie mieści się w granicach odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej, określonej w w/w artykułach.

Kierując się przedstawioną argumentacją Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 kpc. zgodnie z wnioskiem przy odpowiedzi na apelację. Na zasądzone w wyroku koszty tego postępowania złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone w oparciu o § 10 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

M. T. E. S. R.