Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

POSTANOWIENIE

Dnia 31 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Artur Fornal

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2021 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) w N.

przeciwko M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia
20 stycznia 2021 r., sygn. akt VIII GC 2000/20 upr

postanawia: odrzucić apelację.

UZASADNIENIE

Pozwana, reprezentowana przez pełnomocnika – radcę prawnego, wniosła apelację od wyroku wydanego w sprawie.

Pełnomocnik pozwanej został następnie wezwany przez Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym (sądzie II instancji) do uiszczenia brakującej części opłaty sądowej od apelacji w wysokości 650 zł, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia apelacji.

W odpowiedzi, pozwana złożyła w imieniu własnym wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek nie został opatrzony osobistym podpisem pozwanej ani nie zawierał oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania pozwanej - pomimo że formularz taki został wymieniony jako załącznik do tego wniosku. Natomiast nadawcą tego pisma był fachowy pełnomocnik pozwanej - co wynika z danych na pieczątce odciśniętej na kopercie ( k. 84 akt).

W okolicznościach sprawy nie budzi więc wątpliwości, że pismo pozwanej z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych zostało wniesione wyłącznie w celu zachowania terminu. Świadczy o tym jego forma – wskazująca pozornie na działanie samej strony pozwanej – podczas gdy pismo faktycznie wysłał jej profesjonalny pełnomocnik, z zaniechaniem jednak przedstawienia wymaganego oświadczenia obejmującego szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania według wzoru określonego w art. 102 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 755 ze zm. – dalej jako „u.k.s.c.”).

Biorąc zatem pod uwagę brak oświadczenia na formularzu, wniosek pozwanej, którą reprezentuje radca prawny, podlegał zwrotowi na podstawie art. 102 ust. 4 u.k.s.c.

Należy wskazać, że Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 sierpnia 2019 r., III CZ 19/19 (LEX nr 2718788) szczegółowo omówił skutki zwrotu wniosku strony o zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie art. 102 ust. 4 u.k.s.c., a więc w sytuacji, gdy taki wniosek zostaje złożony przez stronę reprezentowaną przez radcę prawnego lub adwokata - bez dołączenia oświadczenia obejmującego szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Zdaniem tego Sądu w przepisach prawa nie ma uzasadnienia pogląd, że zwrot takiego wniosku powoduje, iż profesjonalny pełnomocnik strony powinien zostać ponownie wezwany do uiszczenia opłaty od pisma procesowego. Takie stanowisko może ponadto prowadzić do sytuacji, w której strona, nadużywając uprawnień procesowych, składałaby kolejne wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych, nie załączając oświadczenia, o którym mowa w art. 102 ust. 2 u.k.s.c., aby przedłużać postępowanie. Zwrot wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych stwarza natomiast sytuację, jakby wniosek w ogóle nie został złożony – w myśl art. 130 § 2 zd. 2 k.p.c. (o takim skutku powinna zostać poinformowana strona, jeżeli nie jest ona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika). Jeżeli zatem po wezwaniu profesjonalnego pełnomocnika do uiszczenia opłaty od środka zaskarżenia strona (jej pełnomocnik) - w terminie otwartym do jej uiszczenia - złoży wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, a następnie ten wniosek zostanie zwrócony na podstawie art. 102 ust. 4 u.k.s.c., to wniosek nie wywołuje żadnych skutków prawnych i zachodzą podstawy do odrzucenia środka zaskarżenia (tutaj - apelacji) z uwagi na nieuiszczenie opłaty od niego.

Trzeba też dodać, że zbliżone zachowanie pełnomocnika strony przy wniesieniu apelacji, polegające na złożeniu pisma składającego się wyłącznie z jego wstępnej części, nieuzasadnionego i niepodpisanego, zostało uznane przez Sąd Najwyższy za pozór czynności procesowej, działanie uchybiające dobrym obyczajom, a przy tym stanowiące oczywiste nadużycia prawa procesowego – art. 3 k.p.c. uzasadniające odrzucenie apelacji (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 21 litego 2020 r., II CZ 5/20 ,niepublikowane, cyt. za J. Gudowski, art. 41 . [nadużycie prawa procesowego] [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom I, Warszawa 2020).

Mając to na uwadze Sąd odrzucił apelację jako nieopłaconą - na podstawie art. 373 § 1 k.p.c.