Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

UZASADNIENIE

Powód S. R. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) S. R. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w W. kwoty 17 279,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 września 2017 r. do dnia zapłaty z tytułu reszty odszkodowania ponad wypłacone przez pozwanego poszkodowanemu 18 628,44 zł. Nadto powód domagał się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, według norm przepisanych. Powód zawarł umowę cesji wierzytelności z poszkodowanym.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował koszt naprawy pojazdu ponad wypłaconą kwotę. Podniósł, iż naprawa mogła odbyć się tańszym kosztem gdyby poszkodowany skorzystał z zakupu części i naprawił pojazd w warsztatach współpracujących z pozwanym, z uwagi na zawarte przez pozwanego umowy i wynegocjowane rabaty.

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16 156,35 zł z ustawowymi odsetkami dnia 21 września 2017 roku, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Ponadto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 931 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 11 maja 2017 r. pojazd marki M. (...) o numerze rej. (...), stanowiący własność A. A., został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów u pozwanego.

Pozwany po dokonaniu oględzin uszkodzonego pojazdu i po wyliczeniu kosztów naprawy wypłacił poszkodowanym odszkodowanie w wysokości 18 628,44 zł.

W dniu 10 lipca 2017 r. poszkodowany zawarł z powodem umowę przeniesienia wszelkich wierzytelności wobec dłużnika (...) w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 11 maja 2017 r., a następnie zawiadomiono pozwanego o przelewie wierzytelności. W piśmie zawierającym informację o przelewie wierzytelności zostało również zawarte przedsądowe wezwanie pozwanego do zapłaty kwoty 8 570,84 zł.

Z kalkulacji naprawy sporządzonej przez powoda wynikało, że łączny koszt naprawy pojazdu M. (...) o nr rej. (...) wynosi 35 908,34 złotych.

Pozwany posiada sieć warsztatów współpracujących, w których można naprawić pojazd także przy użyciu oryginalnych części. W przypadku wyrażenia zgody przez klienta naprawa w warsztacie współpracującym odbywa się bezgotówkowo. Wówczas nabycie części zamiennych jest załatwiane przez warsztat naprawczy. W takim przypadku podstawą naprawy jest kosztorys opracowany przez pozwanego. Warunkiem współpracy z ubezpieczycielem jest podpisanie deklaracji przez klienta.

Pozwany ma zawarte porozumienia z dostawcami oryginalnych części w związku z czym przysługuje mu 20% rabat. Pozwany w swojej kalkulacji koryguje ceny części zamiennych przy uwzględnieniu tegoż rabatu poprzez wpisanie w systemie A. odpowiedniego kodu. Na kalkulacji widnieje informacja o zastosowanym rabacie.

Istnieje możliwość, aby poszkodowany nabył u pozwanego części oryginalne nowe, jak również materiały lakiernicze, a naprawy dokonał w innym warsztacie.

Warsztaty, z którymi współpracuje pozwany to podwykonawcy (...) na terenie B..

Niezbędny koszt naprawy samochodu marki M. (...) o nr rej (...), w związku ze szkodą z dnia 11 maja 2017 r. przywracający stan pojazdu sprzed zdarzenia, wykonanej kalkulacji według cen rynkowych na rynku „ (...)”, wynosi 34 784,79 zł.

Stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania i nie budziła wątpliwości Sądu, na podstawie pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej R. N. oraz świadka M. W..

Sąd podzielił treść i wnioski opinii wydanej przez biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej R. N.. Biegły ustalił niezbędne koszty naprawy przedmiotowego samochodu w związku ze zdarzeniem z dnia 11 maja 2017 r. przy zastosowaniu cen części zamiennych obowiązujących na dzień zaistnienia zdarzenia. Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie uzupełniającej opinii biegłego z dziedziny techniki samochodowej, albowiem wydanie opinii wg cen uwzględniających wskazane przez pozwanego rabaty nie miałoby znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Na podstawie art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.).

Sąd, na podstawie opinii biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej, ustalił, że uzasadniony koszt naprawy uszkodzeń samochodu marki M. (...) o numerze rej. (...) powstałych w rezultacie szkody z dnia 11 maja 2017 r., przywracający stan pojazdu sprzed zdarzenia, wykonanej kalkulacji według cen rynkowych na rynku „ (...)”, wynosi 34 784,79 zł. Sąd przyjął ceny części oryginalnych bez zastosowania 20% rabatu, bowiem z treści art. 363 § 2 k.c., oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że naprawienie szkody przez ubezpieczyciela może polegać tylko na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej. Nawet więc, gdy poszkodowany wybiera naprawienie szkody przez przywrócenie do stanu poprzedniego, to świadczenie zakładu ubezpieczeń sprowadzi się do wypłaty sumy pieniężnej. Skoro ma ona jednak pełnić taką samą funkcję, jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to wysokość tego odszkodowania powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Przede wszystkim należy zauważyć, że chodzi o przywrócenie do stanu sprzed wyrządzenia szkody pojazdu jako całości. Przywrócenie do stanu poprzedniego oznacza wobec tego, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu, jak przed zdarzeniem.

W orzecznictwie niekwestionowane jest też stanowisko, że ubezpieczyciel nie może zmuszać poszkodowanego (lub jego następcy prawnego) do przedłożenia faktur i rachunków za wykonaną naprawę, gdy poszkodowany wybiera kosztorysową metodę likwidacji szkody. Wynika to z hipotetycznego charakteru szkody, która powstaje po stronie poszkodowanego już z dniem spowodowania uszczerbku majątkowego.

Obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela aktualizuje się z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić (por. uchwałę SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74). Fakt, iż naprawa faktycznie została wykonana ma jednak znaczenie dla ustalenia wysokości odszkodowania o tyle, że nie może ono przewyższać faktycznie poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Odszkodowanie nie może bowiem skutkować wzbogaceniem po stronie poszkodowanego, ma jedynie wyrównać mu uszczerbek związany z zaistnieniem szkody.

Poszkodowany zatem ma prawo wyboru warsztatu dokonującego naprawy, zaś ubezpieczyciel nie może narzucać dokonania naprawy w wyznaczonych miejscach.

W ocenie Sądu Rejonowego, ponieważ pozwany zaakceptował prawo poszkodowanego do wyboru warsztatu samochodowego mającego naprawić uszkodzony samochód, to nie może kwestionować cen stosowanych przez ten warsztat naprawczy. Tym bardziej, iż stawki godzinowe ustalone przez biegłego, były średnimi stawkami obowiązującymi na lokalnym rynku w warsztatach nie będących autoryzowanymi serwisami obsługi pojazdów. Powód miał więc prawo dokonać naprawy pojazdu w wybranym przez siebie warsztacie naprawczym, którego ceny nie odbiegały znacząco od średniej obowiązującej na lokalnym rynku (por. wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 lipca 2013 r. VIII Ga 221/13).

Tak samo, ubezpieczyciel nie może zmuszać poszkodowanego do korzystania z wybranych przez siebie podmiotów, które sprzedają części zamienne. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 17 maja 2018 r. sygn. akt VIII Ga 13/18 wskazał, iż kwestia rabatów musi być w pierwszym rzędzie rozstrzygnięta na poziomie udowodnienia. Pozwany, jeśli twierdził w toku postępowania sądowego, że poszkodowany mogły nabyć części za ceny wskazywane w kosztorysie, winien okoliczność tę udowodnić, czego nie uczynił. Brak jest bowiem jakiegokolwiek dowodu na to, że poszkodowane faktycznie mogły nabyć części lub materiał lakierniczy za ceny wskazywane przez pozwanego.

Wobec tego Sąd Rejonowy, uwzględniając wcześniej wypłacone poszkodowanym odszkodowanie w wysokości 18 628,44 zł oraz treść opinii biegłego R. N. w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16 156,35 zł z tytułu odszkodowania z tytułu naprawy wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 września 2017 roku do dnia zapłaty. O odsetkach Sąd orzekł w myśl art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz art. 482 k.c.

Ponieważ zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Roszczenie to stało się wymagalne po upływie 7 dni od doręczenia wezwania do zapłaty tej kwoty.

Ostatecznie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16 156,35 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, albowiem powód nie wykazał by koszty naprawy pojazdu przekraczały ustaloną przez Sąd kwotę 34 784,79 zł.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie III wyroku na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., ponieważ powód wygrał w 93,50%. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 931 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W kwocie tej mieściła się kwota 17 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa i 3 600 zł – wynagrodzenie pełnomocnika, kwota 864 zł stanowiąca opłatę od pozwu i 450,00 zł będące wykorzystaną zaliczką na poczet opinii biegłego.

Apelację od wyroku złożył pozwany, który zaskarżył wyrok w części zasądzającej roszczenie główne oraz w zakresie kosztów procesu. Skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części oraz rozstrzygnięcie o kosztach procesu miedzy stronami z uwzględnieniem wyniku sporu. Pozwany zarzucił naruszenie:

1.  prawa materialnego – art. 536 k.c. w zw. z art. 415 k.c. oraz 822 k.c. i art. 361 k.c. przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że zasądzona kwota odszkodowania za naprawę pozostaje w związku z normalnymi następstwami zdarzenia objętego odpowiedzialnością odszkodowawczą pozwanego,

2.  prawa materialnego – art.. 354 § 2 k.c. poprzez przyjęcie, że poszkodowany nie ma obowiązku wyboru takiego współdziałania z zakładem ubezpieczeń w wyborze sposobu naprawienia szkody, która umożliwia obniżenie szkody (kosztów naprawy pojazdu), tj. skorzystania z zaoferowanych w toku likwidacji przez pozwanego możliwości zakupu części oryginalnych z rabatem 20% i materiałów lakierniczych z rabatem 40% przy zachowaniu warunku przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy,

3.  prawa materialnego – art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK (Dz. U. 2003, 124.1152 z późn. zm.) poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie odszkodowania z pominięciem obowiązku zapobieżenia zwiększeniu się rozmiarów szkody, a w tym o przywrócenie stanu sprzed szkody przy wykorzystaniu minimalnych kosztów,

4.  prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w dowolnej ocenie materiału dowodowego w sprawie, bez jego wszechstronnego rozważenia, prowadzącej do niewłaściwego ustalenia, że pozwany nie wykazał, że możliwa była naprawa pojazdu za kwotę wyliczoną przez pozwanego pod warunkiem, że poszkodowany skorzystałby z możliwości zakupu oryginalnych części z rabatem, a także, że nie było możliwości nabycia części za ceny wskazane przez pozwanego.

Pozwany podniósł w uzasadnieniu apelacji, iż zaoferował poszkodowanemu możliwość nabycia oryginalnych części za ceny wskazane w kalkulacji (niższe niż u innych dystrybutorów) i zaoferował pomoc w tym zakresie, co nie nakładało na poszkodowanego żadnych dodatkowych trudności ani kosztów. Zaznaczył, że podobny mechanizm został zaaprobowany w judykaturze w odniesieniu do najmu pojazdu zastępczego, który ogranicza co do zasady możliwość dochodzenia wyższych kosztów najmu pojazdu niż koszty wyliczone według stawek stosowanych przez wypożyczalnie współpracujące z zakładem ubezpieczeń.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie podlegała uwzględnieniu.

Ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji są prawidłowe, znajdują pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym ocenionym bez naruszenia granic swobodnego uznania sędziowskiego (art. 233 § 1 k.p.c.), w związku z czym Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne i czyni podstawą także i swojego rozstrzygnięcia.

Należy przede wszystkim podkreślić, czego pozwany nie kwestionował, że poszkodowanemu w zakresie naprawienia szkody przysługuje możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawki usług czy też kosztów zakupu koniecznych do naprawy części nie przekraczają rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym). Poszkodowany nie ma więc obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego usługi najtańsze (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51, a także wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do konieczności skorzystania z możliwości przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody w sieci warsztatów współpracujących z pozwanym, bądź też wymaganiem, aby w każdym przypadku braku dostępności części uwzględnionych w kalkulacji pozwanego ubezpieczyciela we wskazanych tam cenach (z rabatem) zachodził obowiązek skontaktowania się z pozwanym – o której to możliwości poinformowano jedynie poszkodowanego w procesie likwidacji szkody (zob. informację o wysokości szkody częściowej w pojeździe wraz z informacją o możliwości naprawy w sieci warsztatów współpracujących z pozwanym oraz kalkulacją kosztów naprawy z zestawieniem części zamiennych zastosowanych w kalkulacji – zob. k. 46 - 47 akt).

Na podstawie tej informacji nie można przyjąć, aby pozwany rzeczywiście złożył poszkodowanemu ofertę naprawy pojazdu za kwotę odpowiadającą wypłaconemu odszkodowaniu, ponieważ wskazane wyżej dokumenty nie spełniały wymogów oferty określonych w art. 66 § 1 k.c. (tj. zawierającej wolę zawarcia umowy, określającej istotne jej postanowienia). Treść kalkulacji naprawy pozwanego poza odesłaniem do numeru telefonu ubezpieczyciela i adresu mailowego, nie wskazywała poszkodowanemu, ani gdzie ma się udać w celu zamówienia części z rzekomym rabatem, ani też jaka będzie procedura ich nabycia. Pozwany nie udowodnił także, by na etapie likwidacji szkody udzielił poszkodowanemu informacji obejmującej treść dołączonych do sprzeciwu porozumień z warsztatami ( k. 49-55 akt). Należy zwrócić uwagę, że dołączona do sprzeciwu umowa z (...) w W. z 17.08.2016 r. dotycząca rabatów na części zamienne nawet nie zawierała załącznika nr 1 – listy punktów sprzedaży oferujących rabaty, a druga z umów – z (...) M. F. M. C. (...) W. z dnia 1.09.2016 r. dotycząca rabatów na ceny materiałów lakierniczych wskazywała salon w W. obsługujący markę V., a nie M..

Należy zważyć, że przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco). Obowiązek współdziałania poszkodowanego w żadnym razie nie może oznaczać ograniczenia jego uprawnień - w szczególności prawa wyboru sposobu naprawienia szkody, swobody decyzji co do napraw oraz wyboru dostawcy części. Nie można również zdaniem Sądu Okręgowego utracić z pola widzenia, że poszkodowany ma prawo nabyć części w miejscu swego zamieszkania i nie ma obowiązku ich zakupu od podmiotu funkcjonującego w innej miejscowości, co każdorazowo wiązać się musi także z czasem transportu oraz problemami w razie ewentualnej reklamacji. Ponadto, w zakresie wyboru warsztatu czy też sprzedawcy części, za istotny należy także uznać aspekt zaufania pomiędzy stronami takiej transakcji. W konsekwencji wymaganie od poszkodowanego, aby samodzielnie dokonywał zakupu części uznać należy za zbyt daleko idące, poszkodowany zleca bowiem naprawę pojazdu w wybranym przez siebie zakładzie naprawczym i co do zasady części niezbędne do jej dokonania są dostarczane przez przyjmującego zlecenie, w takim przypadku zaś warsztat zostałby obciążony obowiązkiem zakupu części wyłącznie w punkcie wskazanym przez ubezpieczyciela.

Narzucanie poszkodowanemu wyboru dostawcy części niweczyłoby wreszcie prawo poszkodowanego do wyboru sposobu naprawienia szkody poprzez aprioryczne przyjęcie, że naprawienie szkody winno nastąpić przez naprawienie pojazdu. Rzecz bowiem w tym – co najistotniejsze w niniejszej sprawie – że obowiązek naprawienia szkody przez ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej, polegający na wypłacie odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 822 § 1 k.c.), powstaje już z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie ma bowiem w tym przypadku wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma więc żadnego znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo zamierza uczynić. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczenia od ubezpieczyciela, a także jej faktyczny zakres nie ma żadnego wpływu na sposób ustalenia wysokości należnego odszkodowania (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88, LEX nr 8894, z dn. 16 stycznia 2002 r., IV CKN 635/00, LEX nr 78370 i z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410, a także uchwałę tego Sądu z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, nr 6, poz. 74).

Należy także zgodzić się z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie rzeczy obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty jej naprawy. Za koszty naprawy „niezbędne” uznaje się takie koszty, które obejmują przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy zastosowaniu technologicznej metody odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu mechanicznego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51). Wysokość świadczenia z tego tytułu obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia (zob. cytowany wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88, LEX nr 8894). Jedyne kryterium obniżenia odszkodowania zawiera ograniczenie określone w art. 824 ¹ § 1 k.c., zgodzie z którym zasadą jest, że suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Za chybiony należało uznać argument pozwanego o potrzebie zastosowania do kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu tych samych kryteriów minimalizacji odszkodowania, co w przypadku kosztów najmu pojazdu zastępczego. Nieadekwatne jest bowiem porównanie obowiązku likwidacji szkody majątkowej w postaci konieczności poniesienia przez ubezpieczyciela kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed szkody (co jak wyżej wskazano ma charakter abstrakcyjny, niezależny nawet od tego czy do naprawy doszło) od wyrównania uszczerbku niematerialnego polegającego na niemożności korzystania ze środka transportu, co może mieć miejsce tylko w razie faktycznego poniesienia przez poszkodowanego celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego.

Wypowiadał się w tej sprawie Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 5/11, OSNC 2012, Nr 3, poz. 28). Sąd Najwyższy uwypuklił też w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt III CZP 20/17 (LEX 2340475), że „w przypadku kosztów naprawy pojazdu służących bezpośrednio wyeliminowaniu już istniejącej szkody majątkowej interes poszkodowanego podlega intensywniejszej ochronie niż w przypadku wydatków na najem pojazdu zastępczego, które nie służą wyrównaniu szkody - utrata możliwości korzystania z rzeczy nie jest szkodą - lecz jedynie wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. W konsekwencji wymagania dotyczące pokrycia obu kategorii kosztów różnią się. O ile celowość i ekonomiczność wydatków służących bezpośrednio restytucji (naprawie pojazdu) jest kontrolowana co do zasady tylko w wąskich granicach określonych w art. 363 § 1 zd. 2 k.c., o tyle w przypadku kosztów służących wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych - jest samoistną, podstawową przesłanką warunkującą zakwalifikowanie tych wydatków jako szkodę. Znaczenie tej różnicy uwidacznia się także w tym, że zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. ( III CZP 5/11) kompensacie podlegają jedynie rzeczywiście poniesione wydatki na najem pojazdu zastępczego, podczas gdy koszty naprawy pojazdu mogą być - zgodnie z utrwalonym orzecznictwem - dochodzone jeszcze przed ich poniesieniem”.

Z powyższych przyczyn Sąd Rejonowy określił wartość uzasadnionych technicznie kosztów koniecznych dla naprawy przedmiotowego pojazdu po szkodzie w oparciu o ustalenia opinii biegłego, której wniosków pozwany nie podważył. Zatem – przy uwzględnieniu kwoty już wypłaconej przez ubezpieczyciela – odszkodowanie z tego tytułu zasądzone zostało przez Sąd Rejonowy prawidłowo w granicach poniesionej szkody.

Mając powyższe okoliczności na względzie, Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego, jako nieuzasadnioną, na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 i art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 1.800 zł stanowi koszty zastępstwa pełnomocnika strony powodowej ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 pkt 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

Elżbieta Kala Jacek Wojtycki Marek Tauer